Αναζήτηση στην Κοινότητα

Το «Gay Comix» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1980 με γελοιογραφίες αποκλειστικά ατόμων από την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, επικεντρώθηκε σε θέματα που δεν συζητιούνταν στον συμβατικό Τύπο και παρείχε ενημέρωση σε μια εποχή που η κρίση του AIDS ήταν στο μυαλό όλων. H βιομηχανία κόμικς έχει αναμφισβήτητα αντέξει στο χρόνο κι αυτό είναι ολοφάνερο από τη μακρά πορεία και τον πολιτιστικό αντίκτυπο που έχουν η Marvel και η DC Comics. Μόνο πέρυσι, η Forbes ανέφερε ότι η Marvel ξεπέρασε κέρδη 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που προέκυψαν μέσω του box office, των πωλήσεων κόμικς και των εμπορικών της προϊόντων. Ωστόσο παραμένει το ζήτημα της ποικιλομορφίας, υπάρχει δηλαδή ξεκάθαρη έλλειψη queer χαρακτήρων τόσο στις εκδόσεις όσο και στη μεγάλη οθόνη. Το 2018 η GLAAD έφτασε στο σημείο να επικρίνει δημόσια τα κόμικς της Marvel και της DC για την έλλειψη εκπροσώπησης, λέγοντας: «Είναι όλο και πιο δύσκολο να αγνοήσουμε ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα παραμένουν σχεδόν εντελώς αποκλεισμένα από τις μεγάλες κινηματογραφικές μεταφορές κόμικς του Χόλιγουντ, που έχουν κυριαρχήσει στο box office τα τελευταία χρόνια». Λίγο αργότερα ανακοινώθηκε ότι στην επερχόμενη ταινία της Marvel, The Eternals, θα εμφανιστεί ο πρώτος ανοιχτά γκέι υπερήρωας, τον οποίο θα ενσαρκώσει ο Brian Tyree Henry. Αλλά πίσω στη δεκαετία του '80, εν μέσω της κρίσης του AIDS, υπήρχε ένα underground κόμικ που προσπαθούσε να αναδείξει την ποικιλομορφία. Ονομάστηκε απλώς Gay Comix (το X χρησιμοποιούταν συχνά στην underground κουλτούρα), είχε αποκλειστικά queer ιστορίες και δημιουργήθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από γκέι άντρες και γυναίκες. Το εξώφυλλο κοσμούσε με υπερηφάνεια η φράση: «Lesbians and Gay Men Put It On Paper!». Το πρώτο τεύχος του Gay Comix Την εποχή που ξεκίνησε διανεμήθηκε από τον Denis Kitchen του Kitchen Sink Press, έναν εκδότη με έδρα το Ουισκόνσιν, υπεύθυνο για την έκδοση και άλλων underground κόμικς, όπως το Bizarre Sex και το Bijou Funnies. «Ως εκδότης σε ένα χώρο που κυριαρχείται, όπως οι περισσότεροι, από λευκούς άντρες, ενθάρρυνα τη δουλειά από γυναίκες και σκιτσογράφους που ανήκαν σε μειονότητες, αλλά στα τέλη της δεκαετίας του '70 ήταν ακόμα πολύ σπάνιο να δει κανείς δουλειά από ανοιχτά ομοφυλόφιλους γελοιογράφους», εξηγεί ο Denis. Τώρα, στα 74 του χρόνια, διατηρεί το πάθος του για τα κόμικς παρά το κλείσιμο του εκδοτικού οίκου του στα τέλη της δεκαετίας του '90. «Είχα παρατηρήσει έναν γκέι καλλιτέχνη με το όνομα Headrack να εμφανίζεται στο Barefootz Funnies του Howard Cruse, και η δουλειά του μου έμοιαζε να είναι αυτοβιογραφική. Σε εκείνες τις προ-διαδικτυακές μέρες έγραψα στον Howard, ο οποίος νομίζω ότι ζούσε ακόμα στο Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα. Του είπα: "Χάουαρντ, χωρίς να θέλω να σε προσβάλω, μήπως είσαι ομοφυλόφιλος;". Μου απάντησε πως ήταν, αλλά το κρατούσε κρυφό στην επαγγελματική του ζωή. Πρότεινα να εκδώσουμε μια ανθολογία κόμικς από γκέι γελοιογράφους και τον ρώτησα αν θα σκεφτόταν να την επιμεληθεί. Αρχικά απάντησε ότι θα ήθελε πολύ να δει μια τέτοια έκδοση, αλλά φοβόταν ότι αν ανακοίνωνε πως είναι ομοφυλόφιλος θα έβλαπτε τη βασική του καριέρα ως ανεξάρτητου εικονογράφου. Αφού το σκέφτηκε για λίγο όμως, συμφώνησε να το κάνουμε». «Ο Howard δήλωσε ότι δεν ήξερε άλλους γκέι γελοιογράφους», συνεχίζει ο Denis. «Ούτε εγώ ήξερα. Συμφωνήσαμε λοιπόν ότι θα έστελνα ένα επίσημο γράμμα από την Kitchen Sink σε κάθε καλλιτέχνη που συνεργαζόμουν ανακοινώνοντας το Gay Comix και ζητώντας από γκέι άντρες, λεσβίες και αμφιφυλόφιλους γελοιογράφους να στείλουν τις προτάσεις τους στον Howard. Μερικοί παραλήπτες δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένοι που έλαβαν ένα τέτοιο γράμμα, αλλά υπήρξε και πολύ θετική υποστήριξη και μερικές πολύ ευχάριστες εκπλήξεις». Ο Ηοward Cruse (που δυστυχώς πέθανε το 2019) ήταν αναμφισβήτητα η ραχοκοκαλιά του Gay Comix. Έχοντας καθιερωθεί ως γελοιογράφος στη δεκαετία του '70, χρησιμοποίησε μεγάλο μέρος της προσωπικής του εμπειρίας και το ενσωμάτωσε στις ιστορίες του για την έκδοση. Ήταν η πρώτη περίπτωση στην οποία είχε ασχοληθεί ανοιχτά με τη δική του σεξουαλικότητα στο έργο του αλλά του δόθηκε επίσης και ένα βήμα για την αντιμετώπιση πολλών θεμάτων που επηρέαζαν άμεσα την κοινότητά του, συμπεριλαμβανομένων του AIDS, των διαδηλώσεων για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων αλλά και των ομοφοβικών επιθέσεων. Για πολλούς το Gay Comix έγινε όχι μόνο πηγή ψυχαγωγίας, αλλά ένα μέρος όπου μπορούσαν να βρουν σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή των ομοφυλόφιλων στη δεκαετία του '80. Ξεφυλλίζοντάς το παρατηρούμε ότι καταγράφει τέλεια και σατιρίζει με επιτυχία πολλά από τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα των queer ατόμων που τα απασχολούσαν εκείνη την περίοδο. Οι εικονογράφοι είχαν την ελευθερία να σχολιάζουν ό,τι θέλουν να εξερευνήσουν ή να συζητήσουν, γεγονός που εξασφάλισε ότι το περιοδικό είχε ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών ιστοριών που άγγιζαν κάθε μέλος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Η έκδοση είχε πολλά σκαμπανεβάσματα κατά τη διάρκεια της 18χρονης πορείας της. Μετά από πέντε χρόνια, ο Denis διαπίστωσε ότι το κόστος παραγωγής του Gay Comix ήταν δυσανάλογα υψηλότερο από οποιονδήποτε άλλο τίτλο που δημοσίευε. «Ένιωθα ολοένα και περισσότερο ότι το Gay Comix θα ωφελούνταν περισσότερο αν είχε έναν ομοφυλόφιλο εκδότη που γνώριζε πολύ καλύτερα τη συγκεκριμένη αγορά». Αυτή η σκέψη οδήγησε τον Denis στην απόφαση να πουλήσει τον τίτλο. «Επικοινώνησα με τον Bob Ross, ο οποίος ήταν ιδιοκτήτης της Bay Area Reporter, μιας εβδομαδιαίας ομοφυλοφιλικής εφημερίδας στο Σαν Φρανσίσκο, και όταν εξέφρασε το ενδιαφέρον για την απόκτηση του τίτλου το 1984, μου φάνηκε καλή ευκαιρία. Του πούλησα το εμπορικό σήμα, το μόνο πράγμα που είχα στην κατοχή μου, αφού τα πνευματικά δικαιώματα, όπως σε οτιδήποτε underground, διατηρήθηκαν από τους αντίστοιχους δημιουργούς». Το εξώφυλλο του τρίτου τεύχους Ο Robert Triptow, γελοιογράφος και συγγραφέας από τη Γιούτα, επιμελήθηκε το περιοδικό από το 1984 έως το 1988. Έζησε τις εκδόσεις τόσο στην Kitchen Sink Press όσο και στον Bob Ross. Η πορεία του μέχρι να γίνει αρχισυντάκτης ήταν περίεργη, ξεκινώντας από όταν παρατήρησε ένα αντίγραφο του εντύπου στον κάδο απορριμμάτων ενώ εργαζόταν στο Bay Area Reporter. Κατάφερε να πείσει τον αρχισυντάκτη να τον αφήσει να γράψει ένα άρθρο για αυτό. Έτσι έφτασε να επικοινωνήσει με τον Howard Cruse για κάποιες δηλώσεις και σε αντάλλαγμα ο Howard τον ρώτησε αν γνώριζε κανέναν γελοιογράφο που θα ήθελε να δουλέψει για το επόμενο τεύχος. Το εξώφυλλο του πέμπτου τεύχους Ο Robert του έστειλε μερικά σκίτσα που είχε κάνει, τα οποία ως τότε είχαν απορριφθεί από κάθε ομοφυλοφιλικό έντυπο στην Καλιφόρνια, αλλά ο Howard ενθουσιάστηκε και τα χρησιμοποίησε σε δύο τεύχη του Gay Comix. Παρόλο που ο Robert επικεντρώθηκε σε άλλες δουλειές και δεν ξανασχεδίασε για το έντυπο, όταν έφτασε η ώρα να συνταξιοδοτηθεί ο Howard το 1984 του πρότεινε να πάρει τη θέση του. Ο Robert άργησε να απαντήσει γιατί φοβόταν ότι αυτό θα του δημιουργούσε προβλήματα, κυρίως με την οικογένειά του, και ήταν σε μια φάση που ήθελε να ζήσει μια ήρεμη ζωή με τον φίλο του στο Σαν Φρανσίσκο. Μετά από πολύ σκέψη όμως δέχτηκε τη δουλειά κυρίως γιατί πίστευε πως μπορούσε να φέρει έναν νέο αέρα στο περιοδικό αφού είχε δει «πολλά από τη σκοτεινή πλευρά του γκέι κινήματος» και επίσης πίστευε πως «το χιούμορ μπορούσε να φανεί πολύ χρήσιμο στον αγώνα για τα δικαιώματα τους». Necropolitan Life Παρά την επιτυχημένη θητεία του ως αρχισυντάκτη του περιοδικού, ο Robert δεν θυμάται με χαρά εκείνη τη «σκοτεινή εποχή» στην οποία πολλοί από τους φίλους του «χάθηκαν από το AIDS». «Η δουλειά γινόταν όλο και πιο απαιτητική. Ήταν μια εποχή θανάτου και κατάθλιψης», λέει. «Η οικογένειά μου ήταν εξοργισμένη από το Gay Comix. Οι ετεροφυλόφιλοι φίλοι μου ήταν σε μια διαφορετική πραγματικότητα μεγαλώνοντας τα παιδιά τους, ενώ οι ομοφυλόφιλοι φίλοι μου πέθαιναν. Εγώ ήμουν αρνητικός στον HIV, αλλά σε καθόλου καλή κατάσταση. Και ο εκδότης [Bob Ross] ήταν πολύ δύσκολος στη συνεργασία». Αν και οι άνθρωποι αναγνωρίζουν την πολιτιστική σημασία του Gay Comix σήμερα, ο Ρόμπερτ παραδέχεται ότι δεν το ένιωσε αυτό την εποχή της δημοσίευσής του. «Το Gay Comix δεν είχε καθόλου πολιτιστικό αντίκτυπο κατά τη διάρκεια της έκδοσής του, από όσο ξέρω εγώ. Δεν πούλησε ποτέ περισσότερες από μερικές χιλιάδες αντίτυπα. Συμβατικές εφημερίδες όπως η San Francisco Chronicle δεν ανέφεραν ποτέ την gay εικονογράφηση, παρά 30 χρόνια αργότερα. Η ομοφυλοφιλική κοινότητα ασχολούταν τότε με το AIDS. Δεν ήξερα καθόλου ότι το Gay Comix είχε κοινό μέχρι να έρθει το διαδίκτυο». Cy Ross and the S.Q. Syndrome Ενώ η επίδραση του Gay Comix μπορεί να μην ήταν εμφανής εκείνη τη στιγμή, είναι σαφές ότι βλέπουμε τον θετικό αντίκτυπο που έχει σήμερα. Θα μπορούσαμε ακόμη και να υποστηρίξουμε ότι εξακολουθεί να μένει μπροστά από την εποχή του, δεδομένης της έλλειψης queer χαρακτήρων και ιστοριών στην επικρατούσα κουλτούρα των κόμικς. Ήδη από την τρίτη έκδοσή του, το Gay Comix έγραφε ιστορίες για έναν τρανς άνδρα που απεικονίζεται να ζει μια φυσιολογική ζωή σε μια ευτυχισμένη σχέση. Υπήρχε μια άλλη ιστορία που διερευνούσε τα υπέρ και τα κατά μιας λεσβιακής σχέσης. Άλλη μιλούσε για την παράνομη αγάπη κάτω από καταπιεστικές κυβερνήσεις, ενώ ένα ιδιαίτερα πρωτοποριακό κομμάτι εξέταζε τη χρήση διαφορετικών αντωνυμιών. Όλα αυτά δημοσιεύθηκαν πριν από 30 χρόνια, και ενώ είναι θέματα που χαιρετίζουμε και υποστηρίζουμε σήμερα, τότε ήταν αναμφίβολα ταμπού. Για τους λάτρεις των gay κόμικς, η εξειδικευμένη αυτή έκδοση προσέφερε μια μορφή απόδρασης. Τόσο εκπαιδευτικά όσο και ψυχαγωγικά, το Gay Comix αιχμαλώτισε τη φαντασία μιας περιθωριοποιημένης κοινότητας και της έδωσε τις κατά τα άλλα απούσες πληροφορίες που απαιτούσε σε μια εποχή που ήταν δαιμονοποιημένη διεθνώς. Ποια ήταν η σπουδαιότητα του κόμικ για τους queer ανθρώπους εκείνη την εποχή; Ο Robert Triptow το θέτει απλά: «Το μόνο που ξέρω είναι ότι χρησιμοποίησα το Gay Comix για να φωτίσω τα πράγματα σε τρομακτικές στιγμές. Και αυτός είναι πάντα ο ρόλος της τέχνης». Getting Domestic Jerry Mack My Deadly Darling Dyke Το εξώφυλλο του τέταρτου τεύχους Και το σχετικό link...

Ένα από τα πιο ώριμα αναγνώσματα της Ένατης Τέχνης. Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι το γνωστότερο έργο του Howard Cruse, και διαπραγματεύεται ένα από τα πιο σημαντικά θέματα του Πλανήτη. Το ρατσισμό. Πρωταγωνιστής είναι ένας φανταστικός χαρακτήρας. Ο Toland Polk, πρόσφατα ορφανός από γονείς, προσπαθεί να βρει τη θέση του και να προσδιορίσει την ταυτότητά του στα 20 καί χρόνια του, και βέβαια να καταλάβει πώς λειτουργεί η κοινωνία, χωρίς πατρικές φιγούρες να τον οριοθετούν. Ο χώρος είναι οι νότιες πολιτείες των ΗΠΑ του 1960, μια εποχή που η Πατρίδα της Ελευθερίας δεν μπορεί ακόμη να δεχτεί τους μαύρους ως ισότιμα μέλη. Ο Toland είναι ο παρατηρητής. Μέσα από τα μάτια του εξερευνούμε την καθημερινότητά του και γνωρίζουμε μικρές και μεγάλες ιστορίες ανθρώπων που ζουν ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας λόγω του χρώματός τους. Είναι μάρτυρας αμέτρητων ρατσιστικών επεισοδίων και τα «συζητά» αναλύοντάς τα, χωρίς να μιλάει αλλά πολλές φορές μόνο με τις σκέψεις του, με παθόντες, φίλους, γνωστούς, θρησκευόμενους, και πολιτικοποιημένους ανθρώπους. Το τεράστιο Κίνημα ισότητας των διάφορων φυλών της εποχής γιγαντώνεται μπροστά του με πορείες, εκδηλώσεις στους δρόμους, ακόμη και με αιματηρά επεισόδια. Ο Toland είναι και αυτός θύμα ρατσισμού. Ομοφυλόφιλος και ο ίδιος, είναι μάρτυρας πολλών περιστατικών βίας, χλευασμού, προσβολής ή και χειρότερα, χωρίς ποτέ να ανακοινώνει τη σεξουαλική του ταυτότητα. Ούτε καν στον εαυτό του. Δεν τολμά να παραδεχτεί ότι του αρέσουν οι άντρες ακόμη και στο μυαλό του. Εξερευνεί την ταυτότητά του και αφήνει τα γεγονότα να τον ξεπερνούν, ώσπου ένα κοντινό του πρόσωπο γίνεται θύμα βίαιου περιστατικού. Εκεί συνειδητοποιεί ποιος είναι και τι θα μπορούσε να πάθει και ο ίδιος. Η ιστορία είναι ας πούμε μια ψεύτικη αυτοβιογραφία. Ενώ ο συγγραφέας χρησιμοποιεί αρκετές προσωπικές του εμπειρίες και γεγονότα, δεν είναι ούτε η ζωή του αποτυπωμένη σε χαρτί, ούτε κάποιου άλλου προσώπου. Δεν υπάρχει μια μεγάλη ιστορία, αλλά μια σειρά από βινιέτες καθημερινότητας, που χτίζουν μια κατάσταση, χωρίς αρχή, μέση και τέλος. Δεν υπάρχει πορεία προς ολοκλήρωση αλλά κάθε κεφάλαιο λειτουργεί σχετικά αυτόνομα. Ο πρωταγωνιστής είναι περισσότερο ο παρατηρητής, το κοινό στοιχείο των περιστατικών, που δε συμμετέχει αλλά λειτουργεί περισσότερο ως η κάμερα ενός σκηνοθέτη. Θα έλεγα ότι δεν είναι ιδιαίτερα συμπαθής φιγούρα αφού αφήνει τα γεγονότα να περνούν από μπροστά του χωρίς να λαμβάνει μέρος. Αρκετά εκνευριστικό. Η παραδοχή της ομοφυλοφιλίας του είναι ένα δύσκολο έργο, τόσο που τυραννάει αρκετά την κοπέλα του. Η εξιστόρηση γίνεται σε παρελθοντικό χρόνο, και ως ενήλικας 40-50 ετών παραδέχεται αυτά τα λάθη της νιότης του με συμπάθεια. Το σκίτσο στα πρότυπα των Underground Κόμικς της Αμερικής, ντύνεται με φιγούρες αρκετά πιο ψωμωμένες και τροφαντές. Ρετρό και ασπρόμαυρο, δεν έχει τόνους του γκρι, αλλά χρησιμοποιεί πυκνή σκιαγράφηση με λεπτά μελάνια. Αυτός είναι και ο λόγος που χρειάστηκαν 5 χρόνια για να ολοκληρωθούν οι 200 σελίδες του. Το αποτέλεσμα είναι πολύ πλούσιο και η τεχνική του δημιουργού το ανεβάζει ακόμη πιο ψηλά. Δεν είναι για όλους σας. Όχι, δεν θα βρείτε ερωτικές σκηνές που σοκάρουν. Ή τουλάχιστον έτσι νομίζω. Αυτές είναι αρκετά διακριτικές, χωρίς να μην υπάρχουν βέβαια. Η θεματολογία όμως μπορεί να σας ταράξει. Όλοι μας λέμε με χαρά ρατσιστικά ανέκδοτα και μας αρέσει να γελάμε, και πολύ περισσότερο να γελάνε οι άλλοι με το ωραίο ανέκδοτο που μόλις είπαμε. Δεν είναι και τόσο αθώο όσο νομίζουμε. Από την άλλη, γελάστε με τον εαυτό σας και ξεπεράστε το Θεωρήθηκε από πολλούς ο καλλιτεχνικός αντίπαλος του «MAUS». Ένα άλμπουμ που θα μπορούσε να το εκτοπίσει από το βάθρο της κορυφής. Όχι απλά δε συμφωνώ, αλλά το βρίσκω και λίγο χαζό. Διακρίσεις: Eisner Award (USA) Harvey Award (USA) Comics Creators Award (U.K) Luchs Award (Germany) Saló del Còmic de Barcelona Award (Spain) Prix de la critique at the Angouleme International Comics Festival ( France) Το περιοδικό The Comics Journal το θεώρησε ένα από τα 100 καλύτερα κόμικς του αιώνα. Και σίγουρα υπάρχουν και κάποια δευτερεύοντα βραβεία ή διακρίσεις άλλων περιοδικών. Το άλμπουμ απευθύνεται σε αυτούς που θέλουν να εξερευνήσουν την Ένατη Τέχνη ή την ανθρωπιά τους. Η σελίδα του δημιουργού. Η σελίδα του wikipedia.