Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αναζήτηση στην Κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για ετικέτες 'bone'.

  • Αναζήτηση ανά ετικέτες

    Πληκτρολογήστε ετικέτες χωρισμένες με κόμματα.
  • Αναζήτηση ανά συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Ενότητες

  • ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΝΕΑ - ΒΟΗΘΕΙΑ
    • ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΒΟΗΘΕΙΑ
    • ΝΕΑ
  • ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
    • ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
    • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ
  • ΧΑΛΑΡΩΜΑ
    • ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
    • ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟ
    • ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Διάφορα
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Ντόναλντ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Super Μίκυ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Κόμιξ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Μίκυ Μάους
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Μπλα μπλα
  • VINTAGE's Συζήτηση
  • VIDEO GAMES's Γεν. Συζήτηση για Video Games

Blogs

  • Valt's blog
  • Dr Paingiver's blog
  • GCF about comics
  • Vet in madness
  • Θέμα ελεύθερο
  • Film
  • Comics, Drugs and Brocc 'n' roll
  • I don't know karate, but i know ka-razy!
  • Γερμανίκεια
  • ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΠΡΑΜΑΤΑ ή Η ΑΧΡΗΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
  • ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΠΡΑΜΑΤΑ ή Η ΑΧΡΗΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
  • Κομικσόκοσμος
  • The Unstable Geek
  • Σκόρπιες Σκέψεις
  • Dhampyr Diaries
  • Περί ανέμων και υδάτων

Βρείτε αποτελέσματα σε ...

Βρείτε αποτελέσματα που ...


Ημερομηνία Δημιουργίας

  • Αρχή

    Τέλος


Τελευταία ενημέρωση

  • Αρχή

    Τέλος


Φιλτράρετε με αριθμό ...

Εγγραφή

  • Αρχή

    Τέλος


Ομάδα


Member Title


MSN


Website URL


Yahoo


Skype


Πόλη


Επάγγελμα


Ενδιαφέροντα

  1. Μετά την ακύρωση της μεταφοράς της πολυβραβευμένης σειράς κόμικς «Bone» σε τηλεοπτική σειρά από το Netflix, οι ήρωες της Μπόουνβιλ θα συναντήσουν το κοινό τους στα παλιά χάρτινα λημέρια των κόμικς. Περισσότερο από δέκα χρόνια μετά την κυκλοφορία του γκράφικ νόβελ «Tall Tales», στο οποίο ο Σμάιλι Μπόουν διηγείται ιστορίες από το παρελθόν της Μπόουνβιλ σε μια παρέα νεαρών προσκόπων, ακόμα μία συνέχεια της πολυβραβευμένης σειράς κόμικς «Bone» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Jemma Press) κυκλοφορεί τον Σεπτέμβριο του 2023. Ο λόγος για το «More Tall Tales: A Graphic Novel». Στη νέα έκδοση, ο Σμάιλι Μπόουν, ο Φόουν Μπόουν και ο φιλικός Αγριοπόντικας Μπάρτλεμπι συνοδεύουν τους νεαρούς προσκόπους σε ένα θρυλικό μνημείο, το οποίο τα ξαδέρφια Μπόουν είχαν ανακαλύψει όταν ήταν παιδιά. Για ακόμη μια φορά διηγούνται ιστορίες γύρω από τη φωτιά, τις οποίες έγραψαν ο Τζεφ Σμιθ και ο Τομ Σνιεγκόσκι και εικονογράφησαν οι Τζεφ Σμιθ, Σταν Σακάι, Κάτι Κουκ, Ματ Σμιθ και Σκοτ Μπράουν. Ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανακοίνωση της κυκλοφορίας του… προγόνου του «Bone», της σειράς κόμικς «Thorn» που φιλοτέχνησε ο Σμιθ για την εφημερίδα του Κρατικού Πανεπιστημίου του Οχάιο «The Lantern» κατά τη διάρκεια των σπουδών του, την περίοδο 1982-1986. Τα κόμικς στριπ της νεανικής ηλικίας του Τζεφ Σμιθ, τα οποία αποτέλεσαν τη βάση για το magnum opus που σφράγισε την ιστορία της 9ης Τέχνης, κυκλοφορούν για πρώτη φορά σε μια πλήρη έκδοση η οποία, εκτός από το σύνολο της σειράς, θα περιλαμβάνει και επιπλέον αδημοσίευτο υλικό, πρωτόλεια σχέδια των χαρακτήρων του «Bone», συνεντεύξεις και σχετικά άρθρα. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που τα συγκεκριμένα στριπ βλέπουν το φως της δημοσιότητας μετά την αρχική τους δημοσίευση στην πανεπιστημιακή εφημερίδα του Οχάιο. Μερικά εξ αυτών είχαν δημοσιευτεί σε βιβλίο με τίτλο «THORN: Tales from The Lantern» το 1983, ενώ το 2008 είχαν κυκλοφορήσει μερικά ακόμη στο πλαίσιο έκδοσης του Κρατικού Πανεπιστημίου του Οχάιο για την επέτειο των 25 ετών της σειράς, με τίτλο «Before BONE». Αμφότερες οι εκδόσεις είχαν κυκλοφορήσει σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, με αποτέλεσμα να αποκτήσουν συλλεκτική αξία, η οποία σε πρόσφατη δημοπρασία ξεπέρασε τα 13.000 δολάρια. Ο Τζεφ Σμιθ σχολιάζει με σκωπτικό τρόπο τα αλλεπάλληλα ναυάγια της μεταφοράς του κόμικς του στη μεγάλη και τη μικρή οθόνη, μετά την τελευταία ακύρωση, αυτήν τη φορά από το Netflix. Η συλλεκτική έκδοση αναμένεται να κυκλοφορήσει εντός του 2024 από την εκδοτική εταιρεία του Τζεφ Σμιθ, Cartoon Books, χρηματοδοτούμενη από τους αναγνώστες μέσω της πλατφόρμας του Kickstarter. Η σχετική καμπάνια θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2023. ♦ Εκτός από τα ευχάριστα νέα της εκδοτικής δραστηριότητας του κορυφαίου Αμερικανού δημιουργού κόμικς, την προηγούμενη εβδομάδα ενημερωθήκαμε πως ο Τζεφ Σμιθ υπέστη ένα ήπιο καρδιακό επεισόδιο, το οποίο επέβαλε και την ακύρωση των προγραμματισμένων εμφανίσεών του στις ΗΠΑ για το υπόλοιπο του έτους. Η ομάδα του «Καρέ Καρέ» εκφράζει τις ειλικρινείς ευχές της για ταχεία ανάρρωση. Και το σχετικό link...
  2. Ο δημιουργός του γνωστού σε όλους μας Bone, ο βετεράνος της underground ανεξάρτητης σκηνής στο αμερικάνικο κόμικ - ο Jeff Smith - έχει ξεκινήσει εδώ και μερικές μέρες ένα πολυαναμενόμενο kickstarter για την ολοκλήρωση του πιο πρόσφατου έργου του, του Tuki - Save The Humans! Το Tuki είχε ξεκινήσει αρχικά ως webcomic, λίγα χρόνια αργότερα όμως σταμάτησε να ανεβαίνει στην ιστοσελίδα του δημιουργού -κυρίως λόγω της περιορισμένης απήχησης που είχε ως webcomic. Ο Smith συνέχισε να το δουλεύει, αλλάζοντας το αρχικό φορμάτ (σημαντικότερη αλλαγή κατ' εμέ το γεγονός ότι από έγχρωμο κατέληξε ασπρόμαυρο), και μάλιστα συνέχισε να ασχολείται τόσο με την ιστορία ώστε πλέον μιλάμε για δύο χορταστικότατους τόμους: Tuki - Fight For Fire και Tuki - Fight For Family. Φέτος, το 2021 ο Jeff Smith και οι εκδόσεις Cartoon Books γιορτάζουν 30 χρόνια από τη δημιουργία του πρώτου παιδιού τους: του Bone, που πρωτοκυκλοφόρησε το 1991! Όπως είχε προαναγγείλει και στη συνέντευξή μας τον Οκτώβριο, μία από τις πρώτες ειδικές εορταστικές περιστάσεις είναι η ανακοίνωση του συγκεκριμένου crowdfunding, το οποίο, εκτός από μία αρκετά χορταστική νέα ιστορία, προσφέρει διάφορα ενδιαφέροντα perks, μερικά εκ των οποίων έχουν εξαντληθεί ήδη: το συλλεκτικό πρώτο τεύχος του Bone, πρωτότυπα σκίτσα του δημιουργού, το συλλεκτικό επετειακό κουτί του Bone, με τη μονότομη έγχρωμη έκδοση και λοιπά μπιχλιμπίδια (το κέρμα του Φόουνι, τις φιγούρες, το συλλεκτικό πριντ κλπ.), τις προηγούμενες εκδόσεις της εταιρείας (RASL και Bone), αλλά και διάφορες παραλλαγές της βασικής νέας έκδοσης (με σπέσιαλ εξώφυλλο, σκληρόδετη κλπ.), σε σχετικά καλές τιμές! Για περισσότερες λεπτομέρειες και για τις αγορές σας, επισκεφθείτε τον σύνδεσμο.
  3. Γνήσιο τέκνο της underground σκηνής των αμερικανικών κόμικς, ο Τζεφ Σμιθ επηρέασε καθοριστικά τη σκηνή της 9ης Τέχνης στη γενέτειρά της. Λίγο πριν το αριστουργηματικό «Bone» κλείσει τα 30 χρόνια από τη δημιουργία του, αναστοχάζεται την πορεία του από την εποχή που τα κόμικς ήταν είδος πολυτελείας μέχρι τις μέρες που μεταφέρονται στο Netflix. Αν κάτι χαρακτηρίζει τα κόμικς του Τζεφ Σμιθ, αυτό είναι η πρωτότυπη μίξη ετερόκλητων στοιχείων με αριστοτεχνική αρτιότητα. Καρτουνίστικοι ήρωες μέσα σε ένα μεσαιωνικής αισθητικής περιβάλλον επικής φαντασίας – λέγε με «Bone». Επιστημονική φαντασία εμπνευσμένη από τις πιο σκοτεινές διαδρομές του Νίκολα Τέσλα σερβιρισμένη με νεονουάρ αφηγηματικό ύφος – λέγε με «Rasl». Εξέλιξη και παλαιοανθρωπολογία σε ένα αρχέγονα ρομαντικό ταξίδι αναζήτησης χαμένων κόσμων – λέγε με «Tuki». Αν απορεί κανείς πώς είναι δυνατόν τόσο διαφορετικές δουλειές να προέρχονται από τον ίδιο άνθρωπο, η απάντηση είναι σχετικά απλή: η έμφυτη περιέργεια, η διαρκής αναζήτηση νέων ερεθισμάτων και φυσικά το ταλέντο είναι μερικά μόνο από τα γνωρίσματα ενός από τους επιδραστικότερους δημιουργούς κόμικς της σύγχρονης εποχής. Η συζήτηση μαζί του δεν ήταν μόνο ενδιαφέρουσα, αλλά και ανεξάντλητη. Bone Χωρίς ίχνος πρωτοτυπίας από πλευράς μου, θα ήθελα να ξεκινήσω τη συζήτησή μας με τις επιρροές σου, σχετικές ή μη με κόμικς. Έμαθα να διαβάζω επειδή έπρεπε να ξέρω τι σκαρφιζόταν ο Τσάρλι Μπράουν και η παρέα του στα στριπ των κυριακάτικων εφημερίδων «Peanuts». Λάτρεψα το Θείο Σκρουτζ και τον Ντόναλντ Ντακ, την εποχή που ο Καρλ Μπαρκς ήταν γνωστός ως «ο καλός σχεδιαστής παπιών» – έκανε τόσο ολοκληρωμένες και περιπετειώδεις ιστορίες. Ένα κέρμα του Θείου Σκρουτζ έπεφτε στο βυθό, και για να το βρουν θα ανακάλυπταν τη Χαμένη Ατλαντίδα – κανείς άλλος δεν έγραφε τέτοιες ιστορίες! Ήξερα ότι ο Ουώλτ Ντίσνεϋ είχε δημιουργήσει το Μίκυ Μάους και τον Ντόναλντ Ντακ και ότι ο Σουλτς είχε φτιάξει το Σνούπι, έτσι ήθελα κι εγώ να έχω το δικό μου χαρακτήρα. Έφτιαξα μερικούς στο νηπιαγωγείο και κάπως έτσι μπλέχτηκα με αυτόν το μικρό τύπο που έμελλε να γίνει ο Φόουν Μπόουν. Κατά τα λοιπά έχω αμέτρητα αγαπημένα βιβλία: το «Μόμπι Ντικ» είναι ευρέως γνωστό πως αποτελεί το αγαπημένο μου βιβλίο. Μου άρεσε ο Μαρκ Τουέην («Χακλμπέρι Φιν»), η εκδοχή του Τόμας Μάλερι για το Βασιλιά Αρθούρο («Le Morte d’ Arthur»), η πρώτη μου σχεδόν ψυχεδελική εξερεύνηση της επικής φαντασίας, η μυθολογία, και πολλά ακόμη, όπως και ταινίες. Ο ρυθμός του κινηματογράφου με συνάρπαζε πάντα. Ήμουν 15 χρονών όταν πρωτοβγήκαν «Τα Σαγόνια του Καρχαρία» του Στίβεν Σπίλμπεργκ και απλά έμεινα κάγκελο με αυτό που είδα – ήταν η πρώτη φορά που ήθελα να μάθω πώς ακριβώς γυρίζεται μία ταινία, για να φτάσει σε αυτό το αποτέλεσμα. Φυσικά οι αναφορές είναι αμέτρητες. Στο δια ταύτα, θεωρούσα σημαντικό να μεταφέρω όσα μου έμαθαν όλα αυτά τα διαφορετικά μέσα στη δουλειά μου. Και αυτό ίσως ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Όταν πρωτοξεκίνησα διαπίστωσα ότι σε μεγάλο βαθμό οι επιρροές των περισσότερων δημιουργών κόμικς και όλα όσα έμαθαν ήταν από τα κόμικς. Και νομίζω αυτός είναι ένας από τους λόγους για τον οποίο το «Bone» έκανε τη διαφορά: ο ρυθμός μου και ο τρόπος που λέω ιστορίες διέφερε από την αυστηρή λογική των κόμικς. Το «Μόμπι Ντικ» αλλά και το «Pogo» του Ουώλτ Κέλι βρίσκουν φόρο τιμής στις σελίδες του «Bone» Έχω διαβάσει συνεντεύξεις που περιγράφεις την αμερικάνικη σκηνή κόμικς στα πρώτα σου βήματα, πώς αυτή διαμορφώθηκε παράλληλα με την έκδοση του «Bone» και το ρόλο που έπαιξε το τελευταίο σ’ αυτήν την πορεία. Πώς είναι τώρα η κατάσταση και ποια η θέση του «Bone» στις σημερινές συνθήκες; Έχει αλλάξει ραγδαία. Τριάντα χρόνια πριν ήταν πολύ διαφορετικά. Είδα τη σκηνή να μεγαλώνει, να εξαϋλώνεται σαν μαύρη τρύπα, να αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από άντρες αναγνώστες. Σταδιακά άρχισαν να φέρνουν τις φιλενάδες του, και γυναίκες ξεκίνησαν να αγοράζουν και να δημιουργούν κόμικς – όχι ότι δεν υπήρχαν και πριν, αλλά ήταν ισχνή μειοψηφία. Σήμερα είναι πολλές. Συνεπώς το πρώτο είναι η διεύρυνση, η ποικιλομορφία αναγνωστών και δημιουργών. Η μεγαλύτερη αλλαγή αφορά κυρίως στην καθιέρωση των γκράφικ νόβελ ως της βασικής μορφής παραγωγής κόμικς. Παλιά θεωρούνταν σπάνιο είδος, και φυσικά δεν πωλούνταν εκτός των κλασικών «κομιξάδικων», μαγαζιά που βοήθησαν τον κλάδο να μην πεθάνει, κατέπνιγαν όμως τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης. Όταν πρωτοξεκίνησε το «Bone» στα μέσα του ’90 μας απέρριπταν οι βιβλιοθήκες, η amazon, οι μεγάλοι εκδότες. Ο λόγος ήταν κατά βάση επειδή ήταν κόμικ και επειδή ήταν αυτοεκδιδόμενο, με αποτέλεσμα να χάνουμε μεγάλο μέρος του πιθανού ακροατηρίου μας επειδή δεν είχαμε πρόσβαση στο σύστημα διανομής βιβλιοθηκών και βιβλιοπωλείων. Όλα αυτά πλέον έχουν αλλάξει. Σήμερα το «Bone» συνεχίζει να πουλάει τόσο καλά που δεν μπορώ να το πιστέψω! Ακόμα και στο amazon είναι μέσα στα 10.000 best-sellers – μπορεί να μην ακούγεται τόσο εντυπωσιακό, αλλά πίστεψέ με, είναι! Bρίσκεται εκεί από το 2004, πάνω από 15 χρόνια. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι νέοι δημιουργοί μου λένε ότι μεγάλωσαν με και εμπνεύστηκαν από το «Bone». Και ο τρόπος που έγινε αυτό με εκπλήσσει! Πάντοτε περίμενα να δω κάτι παρόμοιο, αλλά δεν έγινε μέχρι σήμερα. Αλλά ξαφνικά βρέθηκαν τόσοι δημιουργοί κόμικς, τρεις γενιές μετά, να μου λένε ότι ήταν πηγή έμπνευσης για αυτούς, ενώ οι δουλειές τους δεν έχουν καμία σχέση με τη δική μου! Είμαι πολύ περήφανος και ευτυχισμένος για αυτό, δε με νοιάζει να μείνω ο «τύπος που έκανε το Bone» μέχρι να πεθάνω! Το πάντρεμα ετερόκλητων στοιχείων με την εισαγωγή καρτουνίστικων ηρώων σε ένα ρεαλιστικό περιβάλλον επικής φαντασίας είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του «Bone» (στα ελληνικά από την Jemma Press) Δεν ξεκίνησα με σκοπό να φτιάξω κάτι κλασικό. Έφτιαξα μια ιστορία που εγώ θα ήθελα πολύ να διαβάσω πιτσιρικάς. Πάντα το είχα στο μυαλό μου σαν μια μεγάλη ιστορία με το Θείο Σκρουτζ, δομημένη με αρχή, μέση και τέλος, όπως ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, που επιφέρει πραγματικές συνέπειες στους χαρακτήρες. Δεν ήταν κάτι που συνηθίζεται στα κόμικς. Ο Τσάρλι Μπράουν τόσα χρόνια μετά παραμένει περίπου 10 χρονών. Έφερα τις επιρροές μου από τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία, γι’ αυτό και προκάλεσε το ενδιαφέρον. Ήθελα λοιπόν να κάνω τη δουλειά που με συνάρπαζε πρώτιστα ως αναγνώστη. Όμως ένα κόμικ έχει πολλή δουλειά. Πρέπει να το γράψεις, να κάνεις τα σκαριφήματα, τα μολύβια, το μελάνι, περνάς από την ίδια ιστορία τόσες πολλές φορές σε διαφορετικές φάσεις, γι’ αυτό πρέπει να σου αρέσει. Ειδικά αν πρόκειται να ξοδέψεις 12 αναθεματισμένα χρόνια πάνω της. Στο «Bone» δε χρησιμοποίησα κάποια μαγική συνταγή: απλά ήμουν πολύ τυχερός που το έκανα, τη στιγμή που το έκανα. Και δούλεψε. Και όλως περιέργως, δούλεψε και στις 36 διαφορετικές γλώσσες που μεταφράστηκε. Το ξεκαρδιστικό κεφάλαιο της «Απίθανης Αγελαδοδρομίας» δεν ήταν σχεδιασμένο να ενταχθεί στην ιστορία του «Bone» – προστέθηκε κατόπιν της αλληλεπίδρασης του Τζεφ με τους αναγνώστες Πέρα από το πρωτότυπο κεντρικό «δίπολο» – το οποίο παραμένει υπαρκτό καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας – ανάμεσα στο κωμικό, καρτουνίστικο στοιχείο και το πιο σκοτεινό της επικής φαντασίας, παρατηρούμε αφηγηματικά μοτίβα να εναλλάσσονται και να αλλάζουν ένταση: Η ιστορία ξεκινάει από τους κατοίκους της Μπόουνβιλ και μπαίνοντας όλο και πιο βαθιά στο γίγνεσθαι της Κοιλάδας, η αφήγηση πυκνώνει, τα διαρκή επιδερμικά gags δίνουν τη θέση τους στο μυστήριο και τις αποκαλύψεις, τις δολοπλοκίες, τις προφητείες, τις σκληρές μάχες. Το ίδιο συμβαίνει και στο σχέδιο, το οποίο απ’ το εύπλαστο, στρόγγυλο έντονα μελανωμένο περνάει στο πιο λεπτομερειακό και λεπτοδουλεμένο. Ήταν συνειδητή επιλογή; Ή μήπως η ιστορία, από ένα σημείο και μετά, πήρε «σάρκα και... οστά», παρασύροντάς σε και καθορίζοντας τις επιλογές σου; Είναι γεγονός ότι μέχρι τότε δεν υπήρχε κάποιο ευρέως διαδεδομένο έργο που «πάντρευε» αυτά τα δύο εκ πρώτης όψεως ετερόκλητα στοιχεία. Στα δικά μου μάτια δεν ήταν κάτι περίεργο. Πάντοτε διάβαζα Καρλ Μπαρκς, μου άρεσαν τα κινούμενα σχέδια με τον Μπαγκς Μπάνι, την ίδια στιγμή που κοιτούσα πολλά βιβλία από τη Γαλλία: ο Μπιλάλ, το νουάρ του Ταρντί, η επική ή επιστημονική φαντασία για μεγάλους του Μοέμπιους... Και λέω, γιατί να μην πάρω αυτήν την φαντασία για μεγάλους και να βάλω τα κόμικς που λάτρευα μέσα σε αυτήν, όπως το «Pogo» ή το «Peanuts»; Βάλε τον Ντόναλντ και το Θείο Σκρουτζ σε μία ιστορία του Μοέμπιους, μου έβγαζε απόλυτο νόημα! Σε ποιον δε θα άρεσε; Δε μου είχε φανεί πολύ τολμηρό – χρόνια μετά μου αποκάλυψαν, μερικοί από τους καλύτερους φίλους μου στο χώρο, ότι πίσω από την πλάτη μου στοιχημάτιζαν ότι δε θα πάει καλά ένα κόμικ με καρτούν να τριγυρίζουν στον κόσμο του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, και φυσικά μου απολογήθηκαν για αυτό όταν τους διέψευσε η πραγματικότητα. Ήταν λοιπόν λίγο απ’ όλα. Ήταν πολύ συνειδητή απόφαση εξ αρχής να εξασφαλίσω ότι οι Μπόουν θα άλλαζαν όσο λιγότερο γινόταν, καθώς ήξερα ότι θα έπαιρνε χρόνια για να ολοκληρωθεί η ιστορία, υπολόγιζα περίπου μία δεκαετία. Και ήξερα επίσης ότι σε δέκα χρόνια το σχεδιαστικό μου στιλ θα άλλαζε – αν παίζεις κιθάρα θα είσαι πολύ καλύτερος μετά από δέκα χρόνια καθημερινής εξάσκησης. Το ίδιο προφανώς ισχύει και με το σχέδιο. Από τη στιγμή που τελείωσε όμως, κάποιος μπορεί να το διαβάσει μέσα σε ένα σαββατοκύριακο. Αν υπήρχαν ευδιάκριτες αλλαγές στους πρωταγωνιστές, θα ήταν πρόβλημα. Οι υπόλοιπες αλλαγές, κυρίως όσον αφορά την ιστορία που έγινε πιο γλαφυρή, ρεαλιστική και σκληρή όσο προχωρούσε, ήταν επειδή το επέβαλε η ιστορία, αλλά και ακριβώς επειδή γινόμουν καλύτερος καλλιτέχνης. Για παράδειγμα, η Θορν στην αρχή μοιάζει μεν πολύ ανθρώπινα ρεαλιστική συγκρινόμενη με τους Μπόουν, αλλά παρόλα αυτά έχει αυτήν την παιδικότητα που θα συναντούσες σε μία πριγκίπισσα των κινούμενων σχεδίων της Disney. Στο τέλος της ιστορίας τη σχεδίαζα πολύ περισσότερο ρεαλιστικά, τις αναλογίες της, τη μέση της, τα άκρα της, και είχα γνώση αυτού, αλλά αισθάνθηκα ότι λειτουργούσε στην ιστορία – η Θορν εξελισσόταν σαν άνθρωπος, έγινε μεγάλη κοπέλα, έγινε πραγματική γυναίκα, ενήλικας που έχει βαριές ευθύνες και τις έχει αποδεχτεί. Αυτό δε σημαίνει ότι κατέβαλλα προσπάθεια για να τη σχεδιάσω διαφορετικά ή, αν θες, καλύτερα, απλά μου έβγαινε και το υιοθέτησα, σε αντίθεση με την περίπτωση των Μπόουν όπου αυτοπεριοριζόμουν. Βάζοντας μελάνι στην τελευταία σελίδα του «Bone» Πριν αφοσιωθείς αποκλειστικά στη δημιουργία κόμικς είχες εργαστεί στον τομέα των κινουμένων σχεδίων. Αυτό είναι φανερό από το σχέδιο, το οποίο χαρακτηρίζεται από έντονη κίνηση, όσο και από το στήσιμο των καρέ και τη σκηνοθεσία με «ζωντανή», φυσική ροή. Πόσο σημαντική είναι αυτή η εμπειρία για έναν σχεδιαστή κόμικς; Είναι εμφανέστατη η επίδραση των κινουμένων σχεδίων στη δουλειά μου. Στα κινούμενα σχέδια βρέθηκα επειδή, αν και σχεδίαζα, δεν ήμουν ακόμα έτοιμος να ξεκινήσω ένα κόμικ. Είχα μερικούς φίλους στο Κολλέγιο οι οποίοι μου πρότειναν να ανοίξουμε ένα στούντιο κινουμένων σχεδίων. Ασχολήθηκα 8 χρόνια πριν παραχωρήσω το μερίδιό μου στους συνεργάτες μου. Ασχολούμασταν με κακοπληρωμένες τοπικές, ιδιωτικές και κρατικές διαφημίσεις, σταδιακά όμως γίναμε αρκετά καλοί και γνωστοί σε εθνική κλίμακα. Μετά από τις μεγάλες επιτυχίες ταινιών όπως «Η Μικρή Γοργόνα» και «Ο Βασιλιάς των Λιονταριών», πολλά στούντιο άρχισαν να φτιάχνουν κινούμενα σχέδια, όπως η Dreamworks, συχνά όμως έβγαιναν εκτός χρόνου και έψαχναν μικρά στούντιο σαν το δικό μας, ακόμα και για 5 λεπτά από μία ταινία. Είχε πλάκα, και αυτό που έμαθα ήταν ότι αν σχεδιάζεις ένα χαρακτήρα 1000 φορές μαθαίνεις πολλά πράγματα: όχι μόνο πώς να διατηρείς σταθερό το σχήμα και τη μορφή του, αλλά και πώς να τον τοποθετείς στο χώρο, και για να το κάνεις αυτό η κατασκευή του πρέπει να έχει γίνει με προνοητική σκέψη. Αποφεύγεις να το παρακάνεις με λεπτομέρειες γιατί θα σπαταλάς πολύ χρόνο να σχεδιάζεις κουμπιά και φερμουάρ – οπότε κράτα ένα κουμπί αντί για 5. Αυτό εξηγεί και τη σχεδιαστική απλότητα των Μπόουν. «Bone» Το πιο σημαντικό στοιχείο όμως που μετέφερα στα κόμικς ήταν οι βασικοί κανόνες των κινουμένων σχεδίων και του καδραρίσματος ενός συγκεκριμένου πάνελ. Αυτά συνοψίζονται στις εξής δύο αρχές: 1. Την αντίληψη του «screen right» και «screen left». Σε σκηνές με έντονη κίνηση πρέπει όλη η ροή να κατευθύνεται προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην «Αγελαδοδρομία». Συνεχίζω τη λήψη από τη μεριά που διάλεξα αρχικά, δεν την αλλάζω εκτός αν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος. Έτσι ο αναγνώστης κινείται νοητά διαρκώς προς εκείνη την κατεύθυνση, «βιώνει» την κίνηση. 2. Τον κανόνα των 180 μοιρών, που σημαίνει ότι όταν έχεις δύο χαρακτήρες να μιλάνε στις δύο άκρες του χώρου, μπορείς να γυρίσεις το πλάνο πίσω από τους ώμους του ενός, αρκεί ο άλλος να μένει στην ίδια θέση απέναντί του. Αυτοί είναι βασικοί κανόνες για τον κινηματογράφο, κατά συνέπεια και για τα κινούμενα σχέδια, και πιστεύω πως εφαρμόζονται τέλεια και στα κόμικς. Με αφορμή την 30η επέτείο του «Bone», ο Jeff Smith και το επιτελείο του ετοιμάζουν αρκετές ειδικές εκδόσεις και εκδηλώσεις Πριν ένα χρόνο ανακοινώθηκε η μεταφορά του «Bone» στο Netflix, μετά από πολλά χρόνια αναμονής για τη μεταφορά του στην οθόνη. Θα γίνει επιτέλους; Είμαι λιγότερο κυνικός απ’ ότι με παλαιότερες συνεργασίες. Η προσέγγιση του Netflix με έπεισε να ανακτήσω το ενδιαφέρον μου στη μεταφορά του «Bone» μετά από 10 χρόνια άκαρπων συζητήσεων με στούντιο του Χόλιγουντ, τα οποία επέμεναν στην παραγωγή μίας αυτοτελούς ταινίας 1.30 ώρας για ένα έργο 9 τόμων! Το Netflix κατάλαβε μακράν καλύτερα με τι έχουμε να κάνουμε και έχει τη δυνατότητα να το αναπτύξει ακριβώς όπως στο κόμικ, δηλαδή σε μορφή σειράς – για μένα αυτό είναι πολύ σημαντικό, τόσο για την ομαλή εξέλιξη της ιστορίας όσο και για τη γνωριμία με τους χαρακτήρες, την ταύτιση. Σε αντίθεση με τις επιταγές των χολιγουντιανών στούντιο στο παρελθόν για CG, συμφωνήσαμε στο 2D animation που αποτυπώνει καλύτερα το πνεύμα της σειράς. Τα κακά νέα είναι ότι λόγω της πανδημίας πήγαμε πίσω ένα χρόνο, κατά συνέπεια δε νομίζω να έχουμε κάτι πριν το 2023. Τα καλά νέα είναι ότι η καθυστέρηση μας έδωσε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε ένα εξαιρετικό καλλιτεχνικό επιτελείο. Ο Νίκολα Τέσλα στο «Rasl» Ήταν εύκολη η μετάβαση από το «Bone» στο «Rasl», ένα κόμικ εντελώς διαφορετικό τόσο σε θεματική και ύφος όσο και σε αφηγηματικές και εικαστικές τεχνικές; Υπήρξα ανέκαθεν λάτρης της επιστημονικής φαντασίας, διαβάζοντας από μικρός έργα των Clarke, Asimov, ή τα πιο αλλόκοσμα του Burroughs. Επίσης μου άρεσε το νουάρ – όταν τελείωνα το «Bone» έβλεπα ταινίες με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, όπως «Το Γεράκι της Μάλτας». Όπως ήταν φανερό και από την πρώτη μου δουλειά, μου αρέσει να αναμιγνύω διαφορετικά είδη. Η μετάβαση όμως ήταν πολύ δύσκολη. Πρώτον, το αφηγηματικό στυλ του νουάρ επιτάσσει την πρωτοπρόσωπη αφήγηση – κατά συνέπεια, έπρεπε διαρκώς να εφευρίσκω τρόπους η εξέλιξη της πλοκής να λαμβάνει χώρα μπροστά στα μάτια του ήρωα. Δεύτερον, μου αρέσει η επιστημονική φαντασία που παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό της. Έτσι αφιέρωσα 4 χρόνια μελετώντας τη Φυσική σχετικά με τα παράλληλα σύμπαντα και τη θεωρία των χορδών, καθώς και τις θεωρίες συνομωσίας που προκύπτουν από τη ζωή και το έργο του Νίκολα Τέσλα. Εικόνα από το «Rasl» Δηλαδή ότι διαβάζουμε στο «Rasl» είναι επιστημονικά και ιστορικά τεκμηριωμένο; Πάνω-κάτω ναι. Βλέπεις, η πρωτοπρόσωπη αφήγηση μου εξασφάλισε τη δυνατότητα να είμαι λιγότερο ακριβής, αφού δεν αναπαράγω τα γεγονότα αλλά τα διυλίζω μέσα από το φίλτρο του πρωταγωνιστή. Τα περισσότερα όμως είναι 100% αληθινά. Ήμουν αρκετά αυστηρός! Ειδικά όσον αφορά τον Τέσλα, πρόκειται για μία πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα που έχει δώσει τροφή στο 99,9% των θεωριών συνομωσίας: από τα UFO μέχρι την Περιοχή 51, βρίσκεται κάπου από πίσω. Οι εφευρέσεις του, με αποκορύφωμα την ακτίνα του θανάτου, αλλά και ο τρόπος που κατέληξε από λαμπρός επιστήμονας σε παρανοϊκό μπατίρη – καθώς και ο μυστηριώδης θάνατος, μία μέρα πριν συναντηθεί με εκπρόσωπους της κυβέρνησης στο Λευκό Οίκο – τον καθιστούν μία πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα με την οποία αξίζει να ασχοληθεί κανείς. Εικόνα από το «Tuki» Στην πιο πρόσφατη δουλειά σου, το «Tuki: Save the Humans», καταπιάνεσαι πάλι με κάτι εντελώς διαφορετικό και πρωτότυπο. Υπήρξε μία πραγματική στιγμή στην Ιστορία 2 εκατομμύρια χρόνια πριν, κατά την οποία περισσότερα από ένα ανθρώπινα είδη, με διαφορετικά μεγέθη και ικανότητες, συνυπήρχαν ταυτόχρονα – 11 για την ακρίβεια. Σταδιακά η εξέλιξη οδήγησε τα πιο αδύναμα σε εξαφάνιση, αλλά η συγκεκριμένη ιδέα, την οποία εμπνεύστηκα όταν επισκέφτηκα το φαράγγι Ολντουβάι στην Τανζανία, την κοιτίδα της ανθρωπότητας, με ιντρίγκαρε πολύ. Κατέληξα λοιπόν να αναμιγνύω στοιχεία παλπ μυθοπλασίας στα πρότυπα του Κόναν του Βάρβαρου και του Ταρζάν, με χαμένους κόσμους, την εξέλιξη και την παλαιοανθρωπολογία. Το ξεκίνησα ως webcomic αλλά τελικά αποφάσισα να το βγάλω σε ένα βιβλίο 200 σελίδων, το οποίο θα κυκλοφορήσει του χρόνου. Εικόνα από το «Tuki» Κλείνοντας, θα ήθελα να σε ρωτήσω αν αισθάνθηκες ποτέ δέσμιος της τεράστιας επιτυχίας της πρώτης σου δουλειάς, του «Bone», αν εκτός από μεγάλη ικανοποίηση, σου προκάλεσε αμηχανία, περιορίζοντας τον αυθορμητισμό σου όσον αφορά στις επόμενες κινήσεις σου, υπό το φόβο των συγκρίσεων. Με λίγα λόγια, αν ένα από τα δημοφιλέστερα αποφθέγματα των κόμικς έχει εφαρμογή και στην περίπτωσή σου: «Η μεγάλη δύναμη φέρνει και μεγάλη ευθύνη». Η δημιουργία του «Bone» αλλά και η υποδοχή που του επιφυλάχθηκε ήταν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ζωής μου. Όταν το τελείωσα χρειάστηκα αρκετό χρόνο να συνέλθω πριν κάνω κάτι άλλο. Ήταν δύσκολο. Χρειάστηκε να αλλάξω τον τρόπο που γράφω γιατί είχαν δημιουργηθεί μηχανισμοί που ήταν δύσκολο να αποτινάξω. Το σίγουρο είναι ότι δεν είχα ποτέ την ψευδαίσθηση ότι θα καταφέρω κάτι τόσο μεγάλο – απεναντίας, προσπάθησα να εκμεταλλευτώ τη δημοφιλία του «Bone» για διαφημιστικούς λόγους. Μπορεί το «Rasl» να μην ήταν το ίδιο δημοφιλές αλλά πήγε καλά: βραβεύτηκε ως το καλύτερο γκράφικ νόβελ τη χρονιά που κυκλοφόρησε αυτοτελώς. Εκείνη ίσως ήταν η στιγμή της πλήρους απελευθέρωσης, σταμάτησε να με απασχολεί η σύγκριση. Από εδώ και πέρα με ενδιαφέρει μόνο να κάνω ό,τι με γεμίζει, όπως συμβαίνει και με το «Tuki». Θέλω να σταθώ όμως λίγο στο κομμάτι της ευθύνης. Πάντοτε αισθανόμουν ότι χρωστάω πολλά στο χώρο, σε όσους με εμπιστεύτηκαν και με βοήθησαν, ότι οφείλω να το ανταποδώσω. Φυσικά δεν υπάρχει τρόπος να το ανταποδώσω στον Νιλ Γκέιμαν ο οποίος βγήκε στην τηλεόραση εθνικής εμβέλειας και είπε στον κόσμο να ψάξει το «Bone», μπορώ όμως να το ανταποδώσω στη νέα γενιά. Και το κάνω. Ασχολήθηκα ενεργά με το Small Press Expo, γυρνούσα σε όλους τους πάγκους και αγόραζα κάτι απ’ τον καθένα – όταν μου τα έδιναν δωρεάν έλεγα «όχι, θα το αγοράσω και θα το υπογράψεις». Σε αυτό το πλαίσιο ξεκίνησα μία αντίστοιχη εκδήλωση στην περιοχή μου, στο Κολόμπους του Οχάιο. Ένας από τους στόχους που έχω θέσει με τους συνεργάτες μου στο Cartoon Crossroads Columbus είναι η σύνθεση νέων φερέλπιδων δημιουργών κόμικς με τους καταξιωμένους του είδους, γιατί θυμάμαι πόσο σημαντικό ήταν για μένα να συναντάω τον Αρτ Σπίγκελμαν και τον Φρανκ Μίλερ στα πρώτα μου βήματα, να συνειδητοποιώ ότι είναι πραγματικοί άνθρωποι και να μου δίνουν χρήσιμες συμβουλές. Στο τέλος της ημέρας όμως, είσαι εσύ και ένα κομμάτι χαρτί. Αν θέλεις να κάνεις κόμικς, τότε πρέπει απλά να το τολμήσεις. Και το σχετικό link...
  4. Τα κόμικς αντιμετώπιζαν πάντα προβλήματα με τη λογοκρισία. Σπανίως περιλαμβάνονταν όμως σε λίστες οργανισμών που μάχονται για την ελευθερία και τη διακίνηση των ιδεών, καθώς θεωρούνταν ανάξια λόγου και αναφοράς. Η μεγάλη δημοφιλία που απολαμβάνουν πολλά κόμικς τα τελευταία χρόνια οδηγεί στην αύξηση των κρουσμάτων λογοκρισίας. Και στην εγρήγορση των φορέων που αγωνίζονται για την εξάλειψή της. Εδώ και περισσότερες από τρεις δεκαετίες το Ίδρυμα για τη Νομική Προστασία των Κόμικς (Comic Book Legal Defense Fund, CBLDF) στις ΗΠΑ δραστηριοποιείται πάνω στην προστασία δημιουργών κόμικς, εκδοτών, βιβλιοπωλών και φυσικά αναγνωστών από τη λογοκρισία. Ιδρυτής του υπήρξε ο εμβληματικός Denis Kitchen, δημιουργός κόμικς, σημαντικός εκπρόσωπος του underground ρεύματος και μετέπειτα ιδιοκτήτης της εταιρείας Kitchen Sink Press, με αξιοσημείωτη παραγωγή στον τομέα των εναλλακτικών κόμικς. Καταστατική αρχή και βασική προτεραιότητα του CBLDF από τη μέρα της ίδρυσής του υπήρξε η προστασία των δικαιωμάτων που απορρέουν από την πρώτη συνταγματική τροποποίηση. Σε δεκάδες μέχρι σήμερα περιπτώσεις οι εθελοντές ακτιβιστές του CBLDF από κάθε τομέα της παραγωγής κόμικς σε συνεργασία με δικηγόρους και άλλες οργανώσεις για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των αναγνωστών έχουν δημοσιοποιήσει προβλήματα λογοκρισίας και έχουν δράσει με κάθε νόμιμο μέσο για να αποτρέψουν τον αποκλεισμό βιβλίων από την αγορά, τις εκθέσεις και τις δημόσιες πανεπιστημιακές και σχολικές βιβλιοθήκες σε όλη την αμερικανική επικράτεια. Όπως οι ίδιοι τονίζουν, η μεγάλη αποδοχή που γνωρίζουν πλέον τα κόμικς και η είσοδός τους στον δημόσιο και ακαδημαϊκό λόγο έχει συνέπεια και την όλο και μεγαλύτερη στοχοποίησή τους από συντηρητικούς κύκλους που μέχρι πρότινος τα θεωρούσαν αμελητέας σημασίας αναγνώσματα. Πριν από λίγες ημέρες το CBLDF δημοσιοποίησε την έκθεση της ειδικής υπηρεσίας του Αμερικανικού Οργανισμού Βιβλιοθηκών αναφορικά με τα βιβλία που υπέστησαν τη βία της λογοκρισίας περισσότερο από άλλα κατά την τελευταία δεκαετία. Και, διόλου περίεργο, ανάμεσά τους βρίσκονταν πολλά κόμικς. Από αυτά, τα έργα που αντιμετώπισαν τα πιο έντονα προβλήματα ήταν ορισμένα από τα πιο αναγνωρισμένα, πολυβραβευμένα και ευπώλητα κόμικς των τελευταίων ετών. Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, στις πρώτες θέσεις ξεχωρίζουν το «Fun Home» της Alison Bechdel (κυκλοφορεί στα ελληνικά ως «Το Θανατάδικο» από τις εκδόσεις Γράμματα), το «Watchmen» των Alan Moore - Dave Gibbons (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Anubis), το «Maus» του Art Spiegelman (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Zoobus), το «Y: The Last Man» των Brian Vaughan, Pia Guerra κ.ά. (ο πρώτος τόμος κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Anubis) και το «Bone» του Jeff Smith (ολόκληρη η σειρά κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Jemma Press). «Fun Home» («Το Θανατάδικο») της Alison Bechdel Το βραβευμένο βιβλίο της Αμερικανίδας δημιουργού με τον ευφυή υπότιτλο-λογοπαίγνιο «A Family Tragicomic» (Ένα οικογενειακό τραγικόμικς) γνώρισε τεράστια επιτυχία και ακολουθήθηκε από τη συνέχειά του με τίτλο «Are You my Mother» (Μήπως είσαι μάνα μου;). Από το 2006 ωστόσο, που πρωτοκυκλοφόρησε, μέχρι σήμερα εξακολουθεί να προκαλεί την οργή συντηρητικών κύκλων λόγω των θεμάτων με τα οποία καταπιάνεται. Αποτελεί μια μορφή απομνημονευμάτων της δημιουργού του που συνθέτει μια ιδιότυπη αυτοβιογραφία εστιάζοντας στην οικογενειακή της κατάσταση, στην εξωτερίκευση της ομοφυλοφιλίας της αλλά και στην αυτοκτονία του πατέρα της, ιδιοκτήτη γραφείου τελετών και επίσης ομοφυλόφιλου. Πέρσι και φέτος το βιβλίο αντιμετώπισε προβλήματα καθώς σύλλογοι γονέων στο Νιου Τζέρσεϊ απαίτησαν και πέτυχαν την απόσυρσή του από τις σχολικές βιβλιοθήκες με τον ισχυρισμό ότι τα παιδιά τους θα υποστούν ανεπανόρθωτη βλάβη αν το διαβάσουν. Μετά τις αντιδράσεις του CBLDF και του National Coalition Against Censorship (Εθνική Συμμαχία Ενάντια στη Λογοκρισία) η υπόθεση έφτασε στα δικαστήρια και η ετυμηγορία ήταν υπέρ του βιβλίου, το οποίο τελικά επέστρεψε στα σχολεία. «Watchmen» των Alan Moore - Dave Gibbons Ένα από τα πιο γνωστά βιβλία στην ιστορία των κόμικς, το «Watchmen», άλλαξε τη ροή των υπερηρωικών περιπετειών και έθεσε νέες βάσεις στις ιστορίες με τους αυτόκλητους ήρωες με τα κολάν παρουσιάζοντάς τους πιο ανθρώπινους, πιο ευάλωτους, πιο επιρρεπείς στα λάθη και στα πάθη. Φαντάζει τελείως παράλογο ένα τέτοιο βιβλίο να αποτελεί στόχο των λογοκριτών, αλλά στο Κάνσας των ΗΠΑ, όπως μεταφέρει το CBLDF μετά την αποκαλυπτική έκθεση ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού (Books to Prisoners) που αντικείμενό του έχει να προωθεί βιβλία στους φυλακισμένους, το «Watchmen» βρισκόταν ανάμεσα στα 7.000 βιβλία που οι αρχές του Κάνσας είχαν απαγορεύσει επί σειρά δεκαετιών στους περίπου 10 χιλιάδες έγκλειστους της Πολιτείας. «Y: The Last Man» των Brian Vaughan - Pia Guerra Όταν όλα τα αρσενικά πλάσματα του πλανήτη, εκτός από τον Yorick, πεθαίνουν από μια άγνωστη αιτία, ο πρωταγωνιστής του δεκάτομου έργου πρέπει να προσαρμοστεί και να επιβιώσει σε έναν εκ των πραγμάτων κόσμο μητριαρχίας και νέων συνθηκών. Τι κι αν το πολυεπίπεδο «Y: The Last Man» έχει αναφορές στο κλασικό «Ο τελευταίος άνθρωπος» της Μέρι Σέλεϊ, τι κι αν το όνομα του τελευταίου άντρα παραπέμπει στον σεξπιρικό χαρακτήρα από τον Άμλετ και κάνει λογοπαίγνιο με το σύμβολο του χρωμοσώματος που καθορίζει το αντρικό φύλο στον άνθρωπο, αυτά δεν ήταν αρκετά για να αποφύγει το βιβλίο τις περιπέτειες σε κολέγιο της Καλιφόρνιας, όταν ζητήθηκε η απόσυρσή του μαζί με άλλων κόμικς όπως το «Persepolis» της Marjane Satrapi, το «Sandman» του Neil Gaiman κ.ά. με την κατηγορία της πορνογραφίας. Τα άμεσα αντανακλαστικά του CBLDF και της Συμμαχίας Ενάντια στη Λογοκρισία απέτρεψαν τα χειρότερα και το βιβλίο «αθωώθηκε». «Bone» του Jeff Smith Από τα πρώτα χρόνια της ετήσιας δημοσίευσης της λίστας με τα πιο απαγορευμένα βιβλία που κοινοποιεί ο Αμερικανικός Οργανισμός Βιβλιοθηκών, το εννιάτομο και πολυβραβευμένο «Bone» του Jeff Smith έχει σταθερή παρουσία σε διάφορες Πολιτείες. Οι πιο συχνές κατηγορίες που δέχεται είναι ότι περνάει πολιτικά μηνύματα στα παιδιά, είναι βίαιο και έχει ρατσιστικό περιεχόμενο, παρουσιάζει χαρακτήρες να πίνουν και να καπνίζουν κ.ά. Όπως υπενθυμίζει το CBLDF, σε μία από τις απόπειρες λογοκρισίας ο Jeff Smith είχε δηλώσει: «Δεν έχω ιδέα ποιο ακριβώς βιβλίο διάβασαν αυτοί οι άνθρωποι. Ακούγοντας παρόμοιες καταγγελίες το τελευταίο διάστημα αρχίζω να πιστεύω πως τέτοιες εξωφρενικές κατηγορίες (στ’ αλήθεια, ρατσισμός;) μαρτυρούν περισσότερα για αυτούς που τις εξαπολύουν παρά για τα ίδια τα βιβλία». Αν και το βασικό θέμα του είναι απλώς το επικό, περιπετειώδες ταξίδι μιας οικογένειας funny animals και η ιστορία προάγει με χιούμορ τη φιλία, τη διαφορετικότητα και την αφοσίωση, υπήρξαν περιπτώσεις στο Τέξας, στο Νιου Μέξικο, στη Μινεσότα και αλλού που κάποιοι ενοχλήθηκαν και ζήτησαν την απόσυρσή του από τις σχολικές βιβλιοθήκες. Σε κάθε περίπτωση το CBLDF βοήθησε να «πέσουν» οι κατηγορίες και να μπορούν μικροί και μεγάλοι να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στο σπουδαίο αυτό έργο. «Maus» του Art Spiegelman Το πασίγνωστο έργο του Αμερικανού δημιουργού, που τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ το 1992 για τη σπαρακτική καταγραφή του Ολοκαυτώματος μέσω της βιογραφίας του πατέρα του, Εβραίου επιζήσαντος του Άουσβιτς, έχει δεχτεί πολλές επιθέσεις κατά καιρούς, με τις περισσότερες από αυτές να εστιάζουν στην εργαλειοποίηση του Ολοκαυτώματος στην οποία, όπως ισχυρίζονται, προβαίνει ο Spiegelman. Στη Ρωσία όμως, το 2015, το βιβλίο αποσύρθηκε από τα ράφια πολλών βιβλιοπωλείων εξαιτίας ενός νέου νόμου που απαγορεύει να φαίνεται η σβάστικα ακόμα και σε κάποιο έργο τέχνης. Στο εξώφυλλο του Maus φιγουράρει μια ευμεγέθης σβάστικα, με αποτέλεσμα ένα βιβλίο που δημιουργήθηκε για να καταγγείλει τον ναζισμό να πέσει θύμα των υπερβολών μιας κακώς εννοούμενης πολιτικής ορθότητας. Επιπλέον το Maus δέχτηκε απειλές και σε πολλά αμερικανικά σχολεία με την κατηγορία ότι προβάλλει πολιτικά θέματα που δεν αρμόζουν σε ανήλικους μαθητές. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια με τη συντηρητική στροφή στις ΗΠΑ να γίνεται όλο και πιο απότομη, το έργο του CBLDF γίνεται όλο και πιο σημαντικό αλλά όλο και πιο δύσκολο. Οι περιπτώσεις λογοκρισίας, όπως άλλωστε και στη χώρα μας, δεν φαίνεται να λιγοστεύουν. Οργανισμοί όπως το CBLDF, που δεν στοχεύουν μόνο στην προστασία των αναγνωστών και των δημιουργών αλλά και στην καλλιέργεια μιας δημοκρατικής κουλτούρας ελευθερίας της έκφρασης και της διακίνησης των ιδεών, μπορούν να συμβάλουν στην αναχαίτιση της ακροδεξιάς επέλασης. Προς όφελος των καλλιτεχνών και του κοινού. Και το σχετικό link...
  5. Με αφορμή την ανακοίνωση του Netflix για τη μεταφορά του «Bone» ως σειράς κινουμένων σχεδίων, ανατρέχουμε στην καλλιτεχνική και εκδοτική πορεία ενός εκ των πιο ξεχωριστών έργων στην ιστορία της 9ης Τέχνης. Πριν από 15 χρόνια, τον Ιούνιο του 2004, ολοκληρώθηκε μία από τις πιο εμβληματικές σειρές κόμικς της σύγχρονης εποχής, η οποία προκάλεσε μια μικρή επανάσταση τόσο με το ιδιαίτερο ύφος της και τον συγκερασμό «ετερόκλητων» αφηγηματικών -αλλά κυρίως σχεδιαστικών- μοτίβων, όσο και με την τόλμη του εκδοτικού εγχειρήματος, το οποίο καβάλησε το ρεύμα των αυτοεκδόσεων που άκμαζε στις ΗΠΑ στα τέλη του 20ού αιώνα, οπότε και ξεκίνησε να δημοσιεύεται. Ο λόγος για το «Bone» του Τζεφ Σμιθ, μια ιστορία κόμικς η οποία ξεκίνησε να κυκλοφορεί σε συνέχειες το 1991, για να ολοκληρωθεί 13 χρόνια αργότερα, καθιστάμενη ένα πρωτοφανές καλλιτεχνικό και εκδοτικό φαινόμενο. Σήμερα το Netflix ανακοινώνει πως ο ευσεβής πόθος πολλών για μια σειρά κινουμένων σχεδίων βασισμένη στο βραβευμένο δεκάκις με Eisner κόμικς σύντομα θα γίνει πραγματικότητα! Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Το πρώτο τεύχος του Bone. Όλη η σειρά κυκλοφορεί στα ελληνικά από την Jemma Press. Η ιστορία Οι πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι τα τρία ξαδέρφια Μπόουν, τρεις χαρακτήρες με πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά. Ο Φόουν Μπόουν είναι πράος, έξυπνος και μετρημένος, ευγενής και γενναίος – κλασικός πρωταγωνιστής. Η μοναδική του ιδιαιτερότητα είναι η μεγάλη λατρεία για το «Μόμπι Ντικ» του Χέρμαν Μέλβιλ. Ο Φόουνι, από την άλλη, είναι ένας πονηρός, άπληστος και φιλάργυρος χαρακτήρας, ο οποίος αντιμετωπίζει κυνικά τη ζωή και τις ανθρώπινες σχέσεις, καταστρώνοντας διαρκώς μηχανορραφίες που συνήθως καταλήγουν σε φιάσκο. Τέλος, ο Σμάιλι είναι ο τρελάρας της παρέας, καλόκαρδος και αφελής, έμπιστος και εύπιστος, που διασκεδάζει να βοηθά τον Φόουνι στις βρομοδουλειές του. Εκδιωγμένοι από τον τόπο τους, την Μπόουνβιλ, μετά από ακόμα ένα φιάσκο των δολοπλοκιών του Φόουνι για περαιτέρω κέρδος και εξουσία, τα τρία ξαδέρφια βρίσκονται στην αρχή της ιστορίας να πλανιούνται άσκοπα σε μια αχαρτογράφητη έρημο. Μια ξαφνική και απρόσμενη επίθεση από... ακρίδες χωρίζει τα τρία ξαδέρφια, τα οποία προσπαθούν εναγωνίως να ξανασμίξουν. Στη διάρκεια της αναζήτησης καταλήγουν σε μια άγνωστη περιοχή που δεν έχουν ξαναντικρίσει, την Κοιλάδα. Εκεί θα συναντήσουν νέους φίλους, που δεν θυμίζουν σε τίποτα τους κατοίκους της Μπόουνβιλ, αλλά και εχθρούς. Ο κοριός Τεντ και ο μεγάλος αδελφός του, η κυρία Πόσουμ και τα μικρά της, ο μεγάλος Κόκκινος Δράκος, είναι μερικές «ζωόμορφες» φιγούρες του νέου κόσμου, στον οποίο όμως υπάρχουν και... άνθρωποι! Η νεαρή Θορν, η Γιαγιά Μπεν και ο ιδιοκτήτης του μπαρ Μπάρελ Χέιβεν, Λούσιους, θα συνοδεύουν για το υπόλοιπο της ιστορίας τους ήρωές μας στις περιπέτειές τους ενάντια στους αιμοβόρους Αγριοπόντικες, τον διοικητή τους Κίνγκντοκ και τη μυστήρια μορφή «Αυτού με την Κουκούλα». Τα προβλήματα αυτού του νέου τόπου νομοτελειακά γίνονται και δικά τους. Ο μαγικός κόσμος του Τζεφ Σμιθ Ο δημιουργός τού «Bone» ανακάλυψε από πολύ νωρίς την αγάπη του για τον μαγικό κόσμο της 9ης Τέχνης. Ως παιδί «καταβρόχθιζε» πολλά από τα κόμικς της εποχής του, με ιδιαίτερη συμπάθεια στον θείο Σκρουτζ του Καρλ Μπαρκς και το Pogo του Ουόλτ Κέλι, αλλά και τους ήρωες των Looney Tunes, το κόμικς στριπ «Peanuts» και το ιστορικό MAD Magazine που από μικρός έβλεπε τον πατέρα του να διαβάζει. Μεγαλώνοντας, το ενδιαφέρον του στράφηκε στο υπερηρωικό κόμικς, όπου ξεχώρισε τον Neal Adams («Batman», «Green Lantern»), αλλά και στην επική φαντασία της «Νάρνια» και του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», στην επιστημονική φαντασία του «Πόλεμου των Άστρων», φτάνοντας μέχρι και στη σύνθετη γραφή των ομηρικών επών. Τα ετερόκλητα αυτά στοιχεία εντοπίζει κανείς να συνυπάρχουν σε πλήρη αρμονία στις περισσότερες από τις 1.300 σελίδες τού «Bone», μιας ιστορίας που, παρά την έκτασή της και την κυκλοφορία της σε συνέχειες, αποτελεί μια ενιαία καλοσχεδιασμένη περιπέτεια, δομημένη με αρχή, μέση και τέλος. Ο Τζεφ Σμιθ από πολύ μικρή ηλικία πειραματιζόταν στη συγγραφή κόμικς, πλάθοντας ιστοριούλες με τους ίδιους ήρωες των οποίων η ονοματοδοσία επηρεάστηκε από το έργο τού Don Martin για το MAD Magazine, που συνήθιζε να ονομάζει τους χαρακτήρες του «Fonebone». Τα μικρά πόσουμ αποτελούν έναν χαριτωμένο φόρο τιμής στο Pogo, ενώ ο φιλάργυρος Φόουνι Μπόουν έχει σαφείς επιρροές από τον σημαντικότερο χαρακτήρα που εμπνεύστηκε ο Καρλ Μπαρκς, τον τσιγκούνη Σκρουτζ Μακ Ντακ. Η Γιαγιά Μπεν σχεδιαστικά θυμίζει σκόπιμα τον Ποπάι του Σιγκάρ, όντας μάλιστα εξίσου... σκληρό καρύδι. Ακόμα ο Δράκος λειτουργεί διαρκώς στην ιστορία ως «από μηχανής θεός», εντάσσοντας στο παραμύθι του σχήματα εμπνευσμένα από την αρχαία τραγωδία και τα αγαπημένα του ομηρικά έπη, την «Ιλιάδα» και την «Οδύσσεια» – το Bone είναι μια ιστορία «νόστου», αφού από την αρχή μέχρι το τέλος τα τρία ξαδέρφια αγωνίζονται για να επιστρέψουν πίσω στο σπίτι τους. Τα σκαριφήματα του 10χρονου Σμιθ με τα ξαδέρφια Μπόουν σε πρωταγωνιστικό ρόλο Η ευκολία με την οποία ο Σμιθ συνθέτει όλα αυτά τα συστατικά αναδεικνύει το μέγεθος της συγγραφικής του δεινότητας, αφού όλα δένουν αβίαστα μεταξύ τους, λες και ήταν φτιαγμένα για να συνυπάρχουν αρμονικά. Με το έργο του ανασύστησε στο κοινό το ποτισμένο νοσταλγία κόμικς με ζωόμορφους χαρακτήρες με έναν πρωτόγνωρο ώς τότε τρόπο. Από τη μία έχεις το απλό, καρτουνίστικο σχέδιο και ένα αφηγηματικό μοτίβο το οποίο βασίζεται εν πολλοίς σε ταχύρυθμα gags και αθώο χιούμορ που αποπνέει παιδική αφέλεια, εμποτισμένο, από την άλλη, με την πολυπλοκότητα ενός ρεαλιστικού σχεδίου, σε ένα περιβάλλον γεμάτο μεσαιωνικά στοιχεία βγαλμένα από τις σελίδες βιβλίων επικής φαντασίας, όπως δράκους, ιππότες, σκοτεινούς μάγους. Σε αυτό το περιβάλλον και ανάμεσα στους ενοίκους του, η οικογένεια Μπόουν φαντάζει αρχικά παράταιρη – αυτό όμως που στην αρχή εντοπίζεται ως παραφωνία, σύντομα γίνεται οργανικό και απαραίτητο κομμάτι της ιστορίας. Η ιστορία εξελίσσεται και σταδιακά ωριμάζει κεφάλαιο κεφάλαιο και βιβλίο βιβλίο. Κατά μία ενδιαφέρουσα αλληγορία, όπως στο σύμπαν του Τόλκιν που το Χόμπιτ έχει πολύ πιο έντονο το κωμικό στοιχείο, ενώ στη συνέχεια του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» παρατηρείται μια ξαφνική ωρίμανση, έτσι και στο «Bone» τα πρώτα τεύχη διαπνέονται από αρκετά χαρωπό κλίμα, το οποίο προς το τέλος δίνει τη θέση του σε έντονο δράμα, σκοτεινά μυστήρια και επικές μάχες. Από το 1991 στο 2019 Η βιομηχανία των κόμικς την εποχή που ο Τζεφ Σμιθ έκανε δειλά δειλά τα πρώτα του βήματα σε αυτή χαρακτηριζόταν από μια νέα τάση, η οποία δημιουργήθηκε προς απάντηση στο καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας που είχαν καθιερώσει οι μεγάλες εταιρείες του χώρου, όπως η Marvel και η DC, όπου οι δημιουργοί έχαναν κάθε δικαίωμα στο έργο τους άπαξ και το παρέδιδαν. Το εκδοτικό τοπίο άρχισε να αλλάζει, με όλο και περισσότερους δημιουργούς να στρέφονται στις αυτοεκδόσεις – κάπου εκεί δημιουργείται και η Image. Έτσι λοιπόν ο Σμιθ αποφασίζει να δημιουργήσει τη δική του μικρή εκδοτική, την Cartoon Books, με σκοπό να δημοσιεύσει το «Bone». Αν δεν πήγαινε καλά, σε έξι μήνες θα το σταματούσε. Χάρη στην ποιότητα του έργου και τη στήριξη που του επιφύλασσαν οι αναγνώστες, οι ιδιοκτήτες κομιξάδικων, περιοδικά που εξειδικεύονταν στο αντικείμενο, όπως το Wizard, αλλά και συνάδελφοι, όπως ο Neil Gaiman και ο Frank Miller, το «Bone» όχι απλώς δεν σταμάτησε, αλλά βρισκόταν στα ράφια για 55 τεύχη και 13 ολόκληρα χρόνια! Η ιστορία τού «Bone», εκτός από τεύχη, έχει κυκλοφορήσει σε πολλά διαφορετικά φορμά. Η αρχικά ασπρόμαυρη ιστορία συλλέχθηκε σε τόμους, στους οποίους προστέθηκε χρώμα από τον Steve Hamaker όταν την έκδοση ανέλαβε η Scholastic Inc., ενώ το έργο συλλέγεται και ολόκληρο σε δύο περιποιημένους one-shot τόμους: έναν ασπρόμαυρο και έναν έγχρωμο. Σύντομες ιστορίες στο σύμπαν τού «Bone» δημοσιεύτηκαν σε ορισμένες επετειακές εκδόσεις, όπως το «Bone: Coda» με αφορμή τα 25α γενέθλιά του, ενώ κατά καιρούς κυκλοφορούν διάφορα spin-offs, τόσο σε μορφή κόμικς όσο και στη μορφή μυθιστορημάτων, που έχουν κάποια σχέση με τη σειρά όπως το prequel «Rose». Σήμερα το «Bone» παραμένει ένα από τα πιο σημαντικά κόμικς στην ιστορία της 9ης Τέχνης, ένα πετυχημένο καλλιτεχνικό και εκδοτικό πείραμα, αφού κατάφερε να ανελιχθεί αβίαστα από την «underground» σκηνή καθιστάμενο... «mainstream». Τόσο mainstream που, αν όλα πάνε καλά, σύντομα θα παρακολουθούμε την τηλεοπτική εκδοχή του στο Netflix ως σειρά κινουμένων σχεδίων, όπως ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα. Μετά τις αποτυχημένες συζητήσεις με τη Nickelodeon και τη Warner Bros., ας ελπίσουμε αυτή τη φορά να δούμε πράγματι άλλη μια εμβληματική σειρά κόμικς να περνάει στη μικρή οθόνη. Και το σχετικό link...
  6. Μια σειρά από αρθρα της Λίλιαν Κουίδου (ιδιοκτήτριας της ΣΠΗΛΙΑΣ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚΣ) στο ένθετο περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΕΣ της εφημερίδας ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. Δεν έχω ημερομηνίες έτσι είπα να τα μαζέψω σε ένα θέμα. Κάποια είναι απλά κείμενα, κάποια έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Η σειρά τους είναι τυχαία. Ζητώ συγνώμη για μερικά που είναι σκισμένα, έτσι έφτασαν στα χέρια μου. Αν κάποιο άρθρο υπάρχει σε άλλο θέμα πείτε να το σβήσω. Γεια σου Βαγγελιώ!
  7. Darrell

    BONE: CODA [ JEFF SMITH ]

    BONE: CODA 25 χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου ασπρόμαυρου τεύχους της σειράς BONE του Jeff Smith και πάνω από μια δεκαετία μετά την ολοκλήρωση της σειράς, το BONE: Coda παίρνει τη σκυτάλη κι έρχεται να μας χαρίσει μία ακόμη περιπέτεια με πρωταγωνιστές τα ξαδέρφια Μπόουν! Ο συναρπαστικός κόσμος φαντασίας που γέννησε η γόνιμη φαντασία του αμερικανού δημιουργού δεκαετίες πριν, ζωντανεύει ξανά μέσα από τον τόμο αυτό, ο οποίος, εκτός από ένα καινούργιο κεφάλαιο, μας προσφέρει κι ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στη σειρά και στον ίδιο το δημιουργό... Τις πρώτες 36 σελίδες του τόμου καταλαμβάνει μια σύντομη ιστορία με τους Μπόουν, η οποία ξεκινάει ακριβώς από το σημείο που τελείωσε ο ένατος και τελευταίος τόμους της δημοφιλούς σειράς... Ο αναγνώστης παρακολουθεί το επικίνδυνο ταξίδι των Μπόουν καθώς διασχίζουν την αχανή έρημο προς την Μπόουνβιλ πάνω στο κάρο τους... Αντικειμενικά, θα έλεγα πως το σενάριο δεν περιέχει κάτι το ξεχωριστό... Η δράση είναι σύντομη -χωρίς όμως να λείπουν τα κωμικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το έργο στο σύνολό του- και σεναριακά δεν προσφέρει τίποτε παραπάνω για την εξέλιξη της σειράς σε κάποιον που δεν θα έχει την ευκαιρία να το διαβάσει. Ούτε εδώ, λοιπόν, δε μας παρουσιάζεται η όψη της Μπόουνβιλ -κάτι που προσωπικά αδημονούσα και ήλπιζα να δω σε αυτή την ιστορία- και η κατάληξη μας αφήνει ακόμη με ερωτηματικά για το αν τελικά οι Μπόουν έφτασαν στον προορισμό τους... Προσωπικά, θα προτιμούσα μία πιο εκτενή ιστορία κι ένα πιο δυνατό επετειακό έργο αλλά δε μπορώ να πω πως απογοητεύτηκα από την ιστορία. Μου ξύπνησε ευχάριστες αναμνήσεις... Οι ξεκαρδιστικές αντιδράσεις των Μπόουν, οι αστείοι διάλογοι καθώς και ο γρήγορος ρυθμός της αφήγησης είναι στοιχεία που υποδεικνύουν την ''ταυτότητα'' του BONE, καθώς και την αυθεντικότητά του, η οποία στην προκειμένη περίπτωση ενισχύεται με την απρόμαυρη μορφή της ιστορίας. Τις υπόλοιπες σελίδες του τόμου καλύπτουν δύο εκτενή, αυθεντικά αφιερώματα στη σειρά, που κατά τη γνώμη μου είναι ο κύριος λόγος που ο κάθε λάτρης της σειράς αξίζει να αγοράσει τον εν λόγω τόμο. Το πρώτο αφιέρωμα είναι γραμμένο από τον ίδιο τον Jeff Smith κι έχει τίτλο A Moveable Pizza Party. Ουσιαστικά, αποτελεί ένα χρονικό της δημιουργίας της σειράς, γραμμένο με άμεσο και ευθύ τρόπο από τη ματιά του ίδιου του δημιουργού. Ο Jeff Smith μιλάει για τη δύσκολη αρχή του ως αυτοεκδότης της σειράς του και περιγράφει τη δυσκολία που αντιμετώπισε στην αρχή στην προσπάθειά του να προωθήσει την σειρά του, στις αρχές του 1990, σε μια εποχή που, όπως αναφέρει ο ίδιος, «η βιομηχανία των κόμικς ισορροπούσε στην κόψη του ξυραφιού!». Στη συνέχεια, περιγράφει τις διάφορες συγκυρίες που οδήγησαν στην αναγνώριση της σειράς από το κοινό, καθώς επίσης και τα εμπόδια που παρουσιάζονταν συχνά στο δρόμο του και παραλίγο να οδηγήσουν στην μη ολοκλήρωσή της! Το αφιέρωμα αυτό προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για το making of της σειράς, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό -σχέδια του Smith και φωτογραφίες με συνεργάτες του- και τονίζει την επιρροή που άσκησαν στον Smith μεγάλοι δημιουργοί του είδους, όπως ο Art Spiegelman (MAUS) και ο Neil Gaiman (Sandman). Το επόμενο αφιέρωμα, με τίτλο A Bone Companion, είναι γραμμένο από τον ιστορικό των κόμικς Stephen Weiner και αποτελεί μία πλήρη και διόλου ανιαρή ανάλυση της επικής σειράς φαντασίας του Smith. Ξεκινώντας από αναφορές σε σεναριακά αριστουργήματα στον κόσμο της φαντασίας όπως το Lord of the Rings και το Harry Potter καταλήγει στο ότι «το BONE του Jeff Smith ήταν αυτό που άλλαξε ριζικά το φανταστικό στο χώρο της Ένατης Τέχνης!». Έπειτα, ομοίως με τις προηγούμενες αναφορές του Smith, ο Weiner τονίζει τα βήματα προς την καταξίωση της σειράς BONE και κυρίως την τεράστια προσφορά του μνημειώδους έργου του Smith σε αυτό που αποκαλούμε ''graphic novel'', με αποκορύφωμα την κυκλοφορία του BONE: One Volume Edition, που άλλαξε σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο το κοινό έβλεπε τα graphic novel έως τότε. Στη συνέχεια, προσεγγίζονται και αναλύονται διάφορα στοιχεία της σειράς όπως οι χαρακτήρες, οι περιπέτειές τους, οι σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους καθ'όλη τη διάρκεια της δράσης, καθώς και τα σεναριακά επιτεύγματα του Smith στην προσέγγιση του φανταστικού και συνάμα κωμικού και δραματικού είδους. Ένα ακόμη ενδιαφέρον κομμάτι του αφιερώματος αυτού είναι η εκτενής αναφορά στις πηγές έμπνευσης του Smith για την ιστορία, από το Moby Dick μέχρι το MAUS του Art Spiegelman... Έργα σαν αυτά πρόσφεραν στον Smith μια σταθερή βάση για να οργανώσει το μεγάλο storytelling της σειράς του και να εντάξει στοιχεία απαραίτητα για την εξέλιξη της πλοκής... Το αφιέρωμα κλείνει με μία αυθεντική συνέντευξη του Smith, στην οποία μιλάει για το BONE και το RASL, μία επίσης δική του σειρά... Εν ολίγοις, ομολογώ πως απόλαυσα ιδιαίτερα την ανάγνωση του τόμου αυτού... Είναι ένα ευχάριστο και ξεκούραστο ταξίδι στον συναρπαστικό κόσμο φαντασίας του Jeff Smith, πλαισιωμένο από εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το πλούσιο background της σειράς. Προτείνεται ανεπιφύλακτα!
  8. adams

    ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ADAMS

    ας βάλω κι εγώ τι ψάχνω μπας και... δεν βιάζομαι καθόλου και θέλω να είναι σε (τουλάχιστον) καλή κατάσταση -bone vol 1 και 3 (από jemma) -ΜΕΓΑΛΑ ΚΛΑΣΙΚΑ (όλα - σε μονά τεύχη κι όχι σε διπλά)
  9. SmileyBone

    RASL [ JEFF SMITH ]

    Το RASL ειναι ενα κομικ το οποιο εμπνευστηκε / εγραψε / και γραφει ο δημιουργος του ΒoNe Jeff Smith . Για οτιδηποτε πληροφορια αναφερω παρακατω και ειναι λανθασμενη παρακαλω να με διορθώσετε γιατι και τωρα ξεκινησα να το διαβαζω ( μεσω internet ).... Πρώτα απο ολα σας ενημερων εχοντας διαβασει τους τρεις προτους τομους πως δεν εχει καμια καμια καμια σχεση με το BoNe !!!! Λοιπον υποθεση τωρα : O πρωταγωνιστης ειναι ενας κλεφτης εργων τεχνης ο οποιος εχει την δυνατοτητα να μεταφερεται στο χωροχρονο... Αυτο τον βοηθαει να ξεφευγει απο τους μπατσους easily !! Ειναι και ενας σαυρομουρης που τον κυνηγαει για να τον πιασει !! αυτά με συνοπτικα λόγια. ακουω γνώμες και πιθανόν περαιτερω πληροφοριες ΜΕ ΤΗΝ ΣΕΙΡΑ ΤΑ ΤΕΥΧΗ να και ο σαυρομουρης αυτο το πραγμα απο πισω του ειναι που τον μεταφερει στο χωροχρονο ! more soon Αλλα του ιδιου δημιουργου : Bone Bone : Rose
  10. 28/09/14 ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΑ ΚΟΜΙΚΣ Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΝΤΙ-ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ Πόλεμος στη λογοκρισία Τα κόμικς έχουν κατηγορηθεί για πολλά. Οι πολέμιοί τους βρίσκουν (ή εφευρίσκουν) ατέλειωτες αιτίες για να τα εξοβελίσουν από τα ράφια των βιβλιοθηκών. Συχνά επιδιώκουν να τα απαγορεύσουν από παντού και διά παντός. Αυτό είναι λογοκρισία. Η ετήσια εβδομάδα ενάντια στην απαγόρευση βιβλίων στις ΗΠΑ είναι φέτος αφιερωμένη στα κόμικς και στην Το σύστημα των δημόσιων και των σχολικών βιβλιοθηκών στις ΗΠΑ είναι αρκετά περίπλοκο και φυσικά δεν θυμίζει σε τίποτα το (σχεδόν ανύπαρκτο) ελληνικό. Σε κάθε Πολιτεία, την επιλογή, προμήθεια, τοποθέτηση και δανεισμό βιβλίων διέπουν διαφορετικοί κανονισμοί. Ωστόσο, σχεδόν στο σύνολο της χώρας παρατηρούνται κάθε χρόνο προβλήματα που σχετίζονται με αποκλεισμούς, απαγορεύσεις και αποσύρσεις βιβλίων, κοντολογίς με τη λογοκρισία. Από το 1982, θορυβημένοι από το διογκούμενο κύμα λογοκριτικών παρεμβάσεων στη λειτουργία των βιβλιοθηκών, μια σειρά από οργανισμοί αποφάσισαν να συνεργαστούν για να επιστήσουν την προσοχή του κοινού και να υπεραμυνθούν των δικαιωμάτων των συγγραφέων και των εκδοτών στην κυκλοφορία βιβλίων μα, πάνω απ’ όλα, των αναγνωστών στην ελεύθερη πρόσβαση σε κάθε βιβλίο. Υπό την καθοδήγηση της ακτιβίστριας απέναντι στη λογοκρισία, Judith Krug (1940 – 2009), o Οργανισμός Αμερικανικών Βιβλιοθηκών, ο Οργανισμός Αμερικανών Βιβλιοπωλών, το Αμερικανικό Ιδρυμα Βιβλιοπωλών για την Ελευθερία της Εκφρασης, η Αμερικανική Εταιρεία Δημοσιογράφων και Συγγραφέων, ο Οργανισμός Αμερικανών Εκδοτών, ο Εθνικός Οργανισμός Κολεγιακών Καταστημάτων και το Κέντρο για το βιβλίο της βιβλιοθήκης του Κογκρέσου θέσπισαν την τελευταία εβδομάδα κάθε Σεπτεμβρίου ως «Εβδομάδα Απαγορευμένων Βιβλίων» («Banned Books Week») διοργανώνοντας εκατοντάδες εκδηλώσεις ενημέρωσης σε ολόκληρη τη χώρα σε έναν δύσκολο αγώνα ενάντια στις απαγορεύσεις κάθε είδους. Φέτος, τριακοστή τρίτη χρονιά του θεσμού, η Εβδομάδα Απαγορευμένων Βιβλίων (21 – 27 Σεπτεμβρίου) ήταν αφιερωμένη στα κόμικς και τα graphic novels, ίσως ένα από τα πιο ευαίσθητα και ευάλωτα είδη απέναντι στη «βιβλιοφοβία» και τον αναχρονιστικό αναγνωστικό συντηρητισμό. Η Banned Books Week πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με έναν αντίστοιχο οργανισμό του χώρου των κόμικς, το Ιδρυμα για τη Νομική Υπεράσπιση των Κόμικς (Comic Book Legal Defense Fund – CBLDF) που εδώ και δεκαετίες προασπίζεται τα δικαιώματα των δημιουργών κόμικς, των εκδοτών, των βιβλιοπωλών και των αναγνωστών και έχει δώσει μέχρι σήμερα δεκάδες μάχες, δικαστικές και εξωδικαστικές, για την ελευθερία στην επιλογή και την ανάγνωση κόμικς. Οπως αναφέρει το CBLDF στο μήνυμά του για τη φετινή διοργάνωση της Εβδομάδας Απαγορευμένων Βιβλίων «κάθε χρόνο υπάρχουν κάποιοι που επιχειρούν να αφαιρέσουν από τους αναγνώστες τη δύναμη να αποφασίζουν ποια βιβλία είναι κατάλληλα για αυτούς και τα παιδιά τους, φέρνοντας αιτήματα για απομάκρυνση βιβλίων από τις βιβλιοθήκες. Τα κόμικς, τα graphic novels και τα μάνγκα συχνά γίνονται στόχος και ορισμένες φορές απαγορεύονται». Ποιος είναι όμως ο λόγος για τον οποίο τα κόμικς δέχονται τόσο συχνά, δυσανάλογα σε σχέση με τα υπόλοιπα βιβλία, τις επιθέσεις συντηρητικών κύκλων, της εκκλησίας, φονταμενταλιστικών χριστιανικών οργανώσεων, ενώσεων για την υπεράσπιση οικογενειακών και ηθικών αξιών, μεμεμονωμένων «ενοχλημένων» κ.λπ.; Το CBLDF απαντά ότι «η απαγόρευση βιβλίων δεν είναι κάτι καινούργιο. Τα βιβλία συχνά απαγορεύονται επειδή περιέχουν «ενήλικο περιεχόμενο», «ακατάλληλη γλώσσα», «σεξουαλικές σκηνές και γυμνότητα» ή δεν είναι «κατάλληλα» για ορισμένες ηλικίες. Τα κόμικς είναι ευάλωτα στις επιθέσεις με μοναδικό τρόπο επειδή το μέσο ξεχωρίζει λόγω της δύναμης των στατικών εικόνων αλλά και επειδή κουβαλά το παρατεταμένο στίγμα του «ευτελούς αξίας» λόγου. Κάποιες απαγορεύσεις ενάντια στα κόμικς προκύπτουν επειδή μια μεμονωμένη σελίδα τους ή ένα ξεχωριστό καρέ τους κρίνονται αποκομμένα από τα συμφραζόμενά τους ενώ άλλες φορές γίνονται στόχοι επιθέσεων λόγω της εσφαλμένης θεώρησης ότι όλα τα κόμικς απευθύνονται σε παιδιά». Φυσικά το CBLDF, του οποίου εξέχοντα και δραστήρια ηγετικά στελέχη αποτελούν σημαντικές προσωπικότητες των κόμικς όπως ο σεναριογράφος Neil Gaiman, ο σχεδιαστής Jim Lee, ο θεωρητικός Paul Gravett, οι δημιουργοί Jeff Smith και Frank Miller, οι εκδότες Denis Kitchen και Mike Richardson και εκατοντάδες άλλοι, αναγνωρίζει ότι δεν είναι όλα τα κόμικς κατάλληλα για κάθε ηλικία, αλλά αυτό δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με απαγορεύσεις και λογοκριτικές επεμβάσεις κανενός τύπου. Αντιθέτως, με τη βοήθεια του οργανισμού «Δικαίωμα των Παιδιών στην Ανάγνωση» («Kids Right to Read»), προωθεί τη συνεργασία των γονέων με τους δημιουργούς και τους βιβλιοθηκονόμους ώστε να μπορούν να επιλέξουν τα κατάλληλα βιβλία για τα παιδιά τους χωρίς αποκλεισμούς και προτρέπει τους ενήλικους να διαβάζουν κόμικς μαζί με τους ανήλικους ώστε να εξηγούν, να ερμηνεύουν, να ωθούν τα παιδιά στην κριτική σκέψη και να αποτιμούν τα βιβλία στο σύνολό τους και όχι με βάση κάποιες μεμονωμένες εικόνες ή λέξεις. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του CBLDF τα τελευταία χρόνια και τις πολλές καμπάνιες ενημέρωσης, τις ομιλίες, τις εκδόσεις, τους δικαστικούς αγώνες, τις εκδηλώσεις, τα κρούσματα λογοκρισίας δεν μειώνονται. Μάλλον αυξάνονται και αφορούν όχι μόνο κόμικς που το περιεχόμενό τους θα μπορούσε (αδικαιολόγητα) να «ενοχλήσει» αλλά και κόμικς «υπεράνω πάσης υποψίας» για κάθε ευφάνταστη αιτία. Τη δική του ερμηνεία δίνει ο πρόεδρος του CBLDF, Larry Marder, με τη βαθιά του πίστη στο συμπέρασμα του Marcel Duchamp σύμφωνα με το οποίο «ο θεατής δημιουργεί την εικόνα». Αν ο θεατής έχει βρόμικο μυαλό θα δει βρόμικα σχέδια, αν έχει βρόμικες σκέψεις θα διαβάσει βρόμικα κείμενα. Το έργο τέχνης δεν είναι ποτέ βρόμικο. Το βρομίζουν ορισμένοι θεατές και αναγνώστες του. Και, το χειρότερο, προσπαθούν να πείσουν και τους άλλους για τη δική τους βρομιά. ………………………………………… «Απαγορευμένα» βιβλία Ενα από τα θύματα της λογοκρισίας σε πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ, κατηγορούμενος για την πολιτική του οπτική, για ρατσισμό και βία και για σκηνές όπου οι χαρακτήρες καπνίζουν είναι ο Jeff Smith, δημιουργός του Bone που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Μιλώντας στο βρετανικό Guardian, o Smith δήλωσε: «Θα είμαι ειλικρινής, είχα δυο ταυτόχρονες αντιδράσεις όταν έμαθα ότι τα βιβλία μου βρίσκονται στη λίστα με το Top-10 των απαγορεύσεων. Κατ' αρχάς, ότι δέχομαι επίθεση χωρίς να γνωρίζω το γιατί. Και έπειτα μου ήρθε η σκέψη: Ε, δεν είναι και ό,τι χειρότερο μπορεί να σου συμβεί. Πολλοί από τους ήρωές μου βρίσκονται στην ίδια λίστα, ο Μαρκ Τουέιν, ο Μέλβιλ, ο Μπράντμπερι, ο Στάινμπεκ, ο Βόνεγκατ˙ συγγραφείς που γράφουν όπως θα ήθελα να γράφω κι εγώ». Το εν μέρει αυτοβιογραφικό Blankets του Craig Thompson αποσύρθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα από μια βιβλιοθήκη του Μιζούρι επειδή υπήρξαν καταγγελίες ότι θα μετατρέψει τις βιβλιοθήκες σε πορνογραφικά κέντρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι αφορά έναν εφηβικό έρωτα και επιτίθεται σφοδρά στη θρησκευτική τύφλωση και την Εκκλησία. Το επίσης αυτοβιογραφικό «Θανατάδικο» της Alison Bechdel αντιμετώπισε προβλήματα σε περιοχές όπως η Νότια Καρολίνα, η Γιούτα και το Μιζούρι λόγω «γυμνότητας». Ενα κολέγιο απειλήθηκε από την Πολιτεία ότι θα χάσει τη χρηματοδότησή του αν δεν αποσύρει το βιβλίο και ένα πανεπιστήμιο (!) δέχτηκε οργανωμένες επιθέσεις επειδή δάνειζε το βιβλίο σε φοιτητές. Ακόμα και το βραβευμένο με Πούλιτζερ Maus του Art Spiegelman αντιμετώπισε προβλήματα στην Πασαντίνα της Καλιφόρνιας έπειτα από διαμαρτυρίες για ρατσιστικές εικόνες που στην προκειμένη περίπτωση αφορούσαν την απεικόνιση των Πολωνών ως γουρουνιών. Αν και παγκόσμιο best-seller, το αυτοβιογραφικό «Περσέπολις» της Marjane Satrapi απειλήθηκε να αποβληθεί από όλα τα δημόσια σχολεία του Σικάγου λόγω των σκηνών με βασανιστήρια στο θεοκρατικό ιρανικό καθεστώς και τη βία που ασκούνταν εναντίον πολιτικών κρατουμένων. Θύμα της λογοκρισίας έχει πέσει και ο «γκουρού» των κόμικς Alan Moore. Οι Watchmen, το βιβλίο που άλλαξε την εξέλιξη των υπερηρωικών κόμικς, κατηγορήθηκε στη Βιρτζίνια και σε άλλες περιοχές. Ο ίδιος ο Moore έχει δηλώσει, αναφερόμενος ειρωνικά στους γονείς που δεν αρκούνται στο να απαγορεύουν στα παιδιά τους να διαβάσουν κάποιο βιβλίο αλλά επιδιώκουν να επιβάλουν την απαγόρευση σε όλους τους άλλους ότι «δεν μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη στο όνομα όλων των υπόλοιπων γονέων που δείχνουν προσωπικό ενδιαφέρον στο τι διαβάζουν τα παιδιά τους και τα εκπαιδεύουν στο να ελέγχουν μόνα τους τις αναγνωστικές τους συνήθειες».
  11. Τρία ξαδέλφια καταλήγουν στην έρημο, στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τα οργισμένα πλήθη των συγκατοίκων τους που, λίγο πολύ, τους αναγκάζουν να αυτοεξοριστούν την πόλη. Στη συνέχεια χάνονται μεταξύ τους εξ’ αιτίας μιάς απρόσμενης επίθεσης ακρίδων, και καταλήγουν να ψάχνονται μέσα σε μία πρωτόγνωρη περιοχή γεμάτη φυσικές ομορφιές αλλά και παραξενιές: την Κοιλάδα! Περίεργος τρόπος να ξεκινήσει μία ιστορία; Ίσως. Με αυτόν τον τρόπο εισάγεται ο αναγνώστης στον μαγευτικό κόσμο του Bone, το δημιούργημα του Βρετανού Τζεφ Σμιθ που θεωρείται από τα καλύτερα κόμικς όλων των εποχών! Μπορεί το κόμικ να ξεκίνησε την έκδοση το 1991, όμως όλα ξεκίνησαν αρκετά χρόνια πριν… Όταν ο μικρός Τζεφ, επηρεασμένος από τα κόμικς της εποχής του (Ντόναλντ, Μίκυ, Μπαγκς Μπάννυ, το Pogo του Κέλυ Ουώλτερ, τη σειρά Peanuts και τον Τεν Τεν) ξεκίνησε να δημιουργεί δικούς του χαρακτήρες και να τους βάζει σε ιστοριούλες. Πολλοί από αυτούς επέζησαν στο αρχείο αλλά και στη μνήμη του Τζεφ, για να πρωταγωνιστήσουν αργότερα στην μεγάλη περιπέτεια του Bone. Άλλες επιρροές του Τζεφ ήταν τα υπερηρωικά κόμικς (είχε μια ιδιαίτερη αγάπη για τον δημιουργό Νηλ Άνταμς) και στη συνέχεια οι πρώτες ταινίες του Πόλεμου των Άστρων, μεγάλα λογοτεχνικά έργα όπως ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών και τα Χρονικά της Νάρνια, ακόμη και τα ομηρικά έπη! Όλες αυτές οι όχι και τόσο παρεμφερείς επιρροές που δέχτηκε ο Τζεφ Σμιθ στην παιδική και εφηβική του ηλικία παίξαν το ρόλο τους στην σύνθεση του μεγάλου έργου του, ακολουθώντας μία εμφανώς επιτυχημένη συνταγή – τα… συστατικά, άλλωστε, ήταν τα καλύτερα! Στο έργο του τα ξαδέρφια Μπόουν αντιπροσωπεύουν τις καρτουνίστικες επιρροές που δέχτηκε ο Σμιθ σαν πιτσιρικάς, οι ανθρωπόμορφοι χαρακτήρες και η ιστορία τους απ’ την άλλη θυμίζουν τα λογοτεχνικά μυθιστορήματα μεσαιωνικού τύπου, ενώ υπάρχουν και μάχες επικού χαρακτήρα. Την ίδια στιγμή δεν λείπουν οι αναφορές – φόροι τιμής σε σημαντικούς δημιουργούς του περασμένου αιώνα: τα μικρά πόσουμ είναι φόρος τιμής στο Pogo του Κέλυ ενώ η Γιαγιά Μπεν θυμίζει στο σχέδιο αλλά και στα χαρακτηριστικά τον Ποπάυ του Σίγκαρ. Επιπλέον στοιχεία από την προσωπική ζωή του δημιουργού εισβάλλουν στη δουλειά του: πέρα από τα τοπία, ο Κόκκινος Δράκος είναι εμπνευσμένος από τον σκύλο που είχε κάποτε, ενώ η Θορν από τη σύζυγό του. Η ιστορία έχει, λοιπόν, απ’ όλα! Ευτράπελα, στιγμές δράσης, αγωνίας, ρομαντικά μπλεξίματα, ευγενείς (οκ ίσως όχι και τόσο) ανταγωνισμούς, σκοτεινούς αντιπάλους, ισχυρούς συμμάχους, θρησκευτικά μπερδέματα και συνεχείς ανατροπές μέχρι την τελική κορύφωση! Πρωταγωνιστές τα ξαδέρφια Μπόουν, τρία πλάσματα που μοιάζουν με κόκαλα ( ; ). Ο Φόουν Μπόουν είναι ουσιαστικά ο κύριος ήρωας της περιπέτειας – ο κλασικός πρωταγωνισής, καλόκαρδος και συμπονετικός, τολμηρός και γενναίος. Ο Φόουνυ Μπόουν είναι ένας άπληστος χαρακτήρας με εθισμό στα χρήματα και στα κέρδη κάθε είδους, ενώ ο Σμάιλυ Μπόουν είναι ο πιο ανέμελος και διασκεδαστικός χαρακτήρας εκ των τριών – τα γράφει όλα στα παλιά του τα παπούτσια. Στην πορεία γνωρίζουμε κι άλλους χαρακτήρες, όπως τον μυθικό Κόκκινο Δράκο, την όμορφη Θορν, τη δυναμική γιαγιά Μπεν, τον σθεναρό Λούσιους και τους “κακούς” της υπόθεσης, τους Αγριοπόντικες, τον διοικητή τους Κινγκντογκ και τον βασικό κακό: Αυτόν με την Κουκούλα. Όπως προαναφέρθηκε, το κόμικ βρήκε τον δρόμο του προς το κοινό το 1991, μετά από μερικές αποτυχημένες προηγούμενες προσπάθειες του Σμιθ να το πραχωρήσει σε κάποια εκδοτική εταιρεία, φτάνοντας τελικά στο σημείο να ιδρύσει ο ίδιος την δικ του. Κυκλοφόρησε αρχικά σε τεύχη, φτάνοντας τελικά τα 55 σε αριθμό τον Ιούνιο του 2004 που τελείωσε. Τότε ήταν ασπρόμαυρο. Τα τεύχη βγαίναν και σε συγκεντρωτικές εκδόσεις, πάλι ασπρόμαυρα. Αφού τελείωσε η ιστορία, η Scholastic Inc. επανέκδοσε σε μορφή τόμων ολόκληρο το έργο (που αριθμεί συνολικά 9 τόμους), αυτή τη φορά όμως σε έγχρωμη μορφή. Το ήδη εξαίσιο αισθητικά σχέδιο του Τζεφ Σμιθ “έδειξε” πολύ περισσότερο χάρη στην αξιόλογη αυτή δουλειά που έγινε στον χρωματισμό. Υπάρχουν κι άλλες εκδόσεις του κόμικ: η έκδοση που το μαζεύει όλο σε ένα ασπρόμαυρο τομάκι, η ίδια έκδοση με σκληρό εξώφυλλο, η ίδια έκδοση σε έγχρωμη μορφή, και πάει λέγοντας. Το αριστουργηματικό αυτό έργο της 9ης Τέχνης έχει κάνει, κυριολεκτικά, τον γύρο του κόσμου. Στο Bone Handbook (μία συνοδευτική έκδοση του Bone) αναφέρεται ότι έχει μεταφραστεί σε 25 χώρες, μεταξύ αυτών η Φινλανδία, η Ινδονησία και η Σιγκαπούρη. Φυσικά, μέσα σε αυτές τις εικοσιπέντε χώρες δε θα μπορούσε παρά να βρίσκεται και η Ελλάδα! Η Jemma Press κυκλοφόρησε και τα εννέα τομάκια της σειράς από το 2006 μέχρι το 2011, στην έγχρωμη μορφή τους σε μία περιποιημένη έκδοση (ο τίτλος στο εξώφυλλο είναι ανάγλυφος όπως και στο εξωτερικό!) και με άριστη μετάφραση. Επίσης, ο Τζεφ Σμιθ έχει έρθει δύο φορές στην Ελλάδα ως προσκεκλημένος σε εκδηλώσεις σχετικές με το αντικείμενο. Χωρίς υπερβολές, το Bone θα σας συναρπάσει δίχως προηγούμενο. Είναι τόσο σύνθετο και πολυδιάστατο που μπορεί να βάλει τα γυαλιά ακόμη και σε λογοτεχνικά βιβλία ή ταινίες – γιατί σε άλλα κόμικς το κάνει σίγουρα! Η πρώτη ανάγνωσή του θα είναι μοναδική εμπειρία. Πάρτε τον χρόνο σας και μην το βιαστείτε. Απλά, απολαύστε το! πηγη
×
×
  • Δημιουργία νέου...

Σημαντικές πληροφορίες

Χρησιμοποιώντας αυτή τη σελίδα, αποδέχεστε τις Όρους χρήσης μας.