Αναζήτηση στην Κοινότητα

Ο Στηβ Στιβακτής και η Έλενα Γώγου υπογράφουν το ελληνικό «Brokeback Mountain» με πρωταγωνιστή τον βοσκό Κωνσταντή σε αναζήτηση του έρωτα. Η Σπαζοραχούλα «δημιουργήθηκε όταν, μιλώντας με τη Γεωργία Ζάχαρη, είπαμε πως “αν το Brokeback Mountain ήταν στημένο στην Ελλάδα, οι πρωταγωνιστές θα ήταν τσοπάνηδες με γίδια αντί για καυμπόηδες». Ε, το πράγμα από κει και πέρα ξέφυγε λίγο και το αποτέλεσμα το κρατάτε στα χέρια σας» διευκρινίζουν ο σεναριογράφος Στηβ Στιβακτής και η σχεδιάστρια Έλενα Γώγου για τη «Σπαζοραχούλα» τους (Εκδόσεις Jemma Press), μια απολαυστική, υπόγεια σαρκαστική και χιουμοριστική περιπέτεια αναζήτησης του έρωτα σε μια εναλλακτική ελληνική ύπαιθρο ή, καλύτερα, σε πολλές Ελλάδες που μπλέκονται η μια στην άλλη δημιουργώντας παρεξηγήσεις αλλά και ελπίδες. Πρωταγωνιστής είναι ο Κωνσταντής, ένας απογοητευμένος τσοπάνος στη Φρυκτωρία που κλαίει τη μοίρα του γιατί συνεχώς τον εγκαταλείπουν τα παλικάρια που περνούν από το χωριό του, επιλέγοντας να σώσουν πριγκίπισσες και να παντρευτούν βασιλοπούλες. Ο Παναής, ο Πραξιτέλης, ο Παντελεήμονας έχουν πληγώσει τον ευαίσθητο Κωνσταντή, που υποφέρει. Κι όμως, οι λεβέντες του χωριού, ο Τασούλης κι ο Νικολής, σφάζονται για πάρτη του. Αυτός όμως θέλει να βρει τον μεγάλο έρωτα που θα τον πάρει μια για πάντα μακριά απ’ το χωριό. Ψάχνει τον τέλειο άντρα, κάποιον για να γυρίσει μαζί του τον κόσμο, που θα τον μαγέψει τόσο που να χάσει τη γη κάτω από τα πόδια του. Και τότε ακριβώς χάνει τη γη κάτω από τα πόδια του. Από το χωριό του στον «σαπέρα κόσμο», γεμάτο εκκλησίες, αρχαίες κολόνες, αγροτόσπιτα και ανεμογεννήτριες, ο Κωνσταντής πέφτει σε ρήγμα και μεταφέρεται στον κόσμο της Σπαζοραχούλας που σφύζει από περιπέτεια, κινδύνους, αλλά και επιλογές. Αυτός, με τη βοήθεια του πανέμορφου Πάρη, του «Παλλακίδου του Ήλιου», πρέπει απλώς να φανεί γενναίος, να ακολουθήσει την καρδιά του και να κάνει τη σωστή επιλογή. Μαζί θα διασχίσουν το φαράγγι του Τσουρουφλή, θα περάσουν τη σπηλιά των ηρώων και τη μονή Ανεμοδαρμένου μέχρι να φτάσουν στη λίμνη Γουργουλήθρα έξω από το δάσος του Πετρόδρακου όπου καταλήγει ο ποταμός Εύμορφος που σκίζει το άντρο των μαγισσών… Οι ανατροπές σ’ αυτήν την ευφυέστατη παρωδία περιπετειώδους ταξιδιού θα είναι συνεχείς και οι εχθροί θα παραμονεύουν πίσω από κάθε δέντρο, κάθε θάμνο, κάθε βράχο. Θα εμφανιστούν όμως και σύμμαχοι για να βοηθήσουν τον Κωνσταντή να βρει τον δρόμο του, να ξεφύγει από τις πλαγιές της Σπαζοραχούλας στις οποίες θα είναι για πάντα Αλλοκοσμίτης και να επιστρέψει στο χωριό του. Και όταν όλα θα φαίνονται χαμένα και η προδοσία θα του πληγώνει την καρδιά, μπορεί να φανεί ο έρωτας, ο αγνός και παντοτινός, εκεί που δεν το περίμενε κανείς. Η «Σπαζοραχούλα ή το Μάτι της Μέδουσας» είναι γεμάτη ξεκαρδιστικά στιγμιότυπα με αλληγορικό, αλλά ποτέ ανιαρά διδακτικό περιεχόμενο, για τις πολλές Αθήνες στις οποίες ζούμε και πώς μπορούμε να κινούμαστε από τη μια στην άλλη χωρίς εκπτώσεις και αναστολές στα όνειρά μας μέχρι να βρούμε αυτήν που μας ταιριάζει. Με τα πανέμορφα σχέδια της Γώγου και το τολμηρά ανατρεπτικό χιούμορ του Στιβακτή, το «Brokeback Mountain» ωχριά μπροστά στο βουκολικό τους κωμειδύλλιο. Και μπαίνουν τα θεμέλια για ακόμα περισσότερα ελληνικά και χιουμοριστικά «γουέστερν» απελευθέρωσης. Και το σχετικό link...

Ιστορίες Του Κθούλου Η μυθολογία του Κθούλου και των Μεγάλων Παλαιών, την οποία έπλασε ένας από τους θρύλους της λογοτεχνίας τρόμου, ο Χ. Φ. Λάβκραφτ, δεν έχει πάψει να στοιχειώνει τα όνειρα της ανθρωπότητας από την εποχή της σύλληψής της. Αναρίθμητοι συγγραφείς, καλλιτέχνες, σκιτσογράφοι και σκηνοθέτες έχουν διοχετεύσει τα νοσηρά αποκυήματα της ανίερης αυτής ονειροπλασίας στο έργο τους. Μερικοί από τους καλύτερους δημιουργούς του χώρου των κόμικς, αποφάσισαν να αντιπαραβάλλουν τις Λαβκραφτιανές τους αναζητήσεις και τελικά να παρουσιάσουν το αποτέλεσμα στο ευρύ κοινό: αυτός ο τόμος λοιπόν, ο οποίος περιλαμβάνει τόσο το «Cthulhu Tales», όσο και το «Cthulhu Tales: Rising», παραθέτει ένα εύρος ιστοριών με ποικιλία που κυμαίνεται από το παραδοσιακό στυλ του Λάβκραφτ («Η Παραλία»), το υπερφυσικό noir («Κυνηγός Μαγισσών»), μέχρι και το εφηβικό δράμα με «κθουλιανές» προεκτάσεις («Are You There Cthulhu? It’s me, Margaret»), δίχως να αφήνει απέξω κανένα χρώμα του αφηγητικού φάσματος. Συνολικά 12 ιστορίες υπερφυσικού τρόμου, εκ των οποίων 2 έχουν κάνει την εμφάνισή τους στο «Γκραν Γκινιόλ» και οι υπόλοιπες 10 εκδίδονται για πρώτη φορά στα ελληνικά, όλες δεμένες με το εξαιρετικό εξώφυλλο του Γιώργου Δημητρίου. Από το Δελτίο Τύπου της έκδοσης Τον Ιούλιο του 2008 η Jemma μας παρουσιάζει μια συλλογή ιστοριών από τον κόσμο του Κθούλου, έναν κόσμο που δημιούργησε ο αξεπέραστος Lovecraft και πάνω του χτίσανε ιστορίες μια πλειάδα δημιουργών από τον χώρο της Λογοτεχνίας, του Κινηματογράφου και του Κόμικ. Οι ιστορίες που περιέχονται είναι: Η Παραλία - Nelson / Ritchie (πρωτοεκδόθηκε στην Ελλάδα στο Γκραν Γκινιόλ #0) Love's Craft - Strokes / Sablik / Heroux Κυνηγός Μαγισών - Cosby / Carter / Rans of Imaginary Friends Ποιοτικός Χρόνος - Rigers / Kuhn / Rambo Cthulhu Calls - Gray / Badger Ο Φινέας Φλυν... - Giffen / Roman / Rambo (πρωτοεκδόθηκε στην Ελλάδα στο Γκραν Γκινιόλ #0) I Hear The Call - Kuhoric / Dzialowski / Raj Are You There Cthulhu? It's Me Margaret - Myers / Lie Η Σπορά Του Κθούλου - Long / Bennett / Struble The Pull Of Insanity - Rodionoff / Hamilton / Struble For You - Nelson / Ritchie Η Τέχνη Του Θορύβου - Church / Abraham / Raz Εσωτερικό link: Δελτίο Τύπου στο greekcomics Εξωτερικό link: Αναφορά στο site της Jemma: www.jemmacomics.gr

Από τον εκδότη: Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το περιεχόμενο αυτού του τόμου θα σοκάρει. Αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός του Shintaro Kago. Σεξ, αίμα και βία στην όσο το δυνατόν πιο διαστροφική τους μορφή είναι οι κυρίαρχες εικόνες. Αυτό όμως που είναι μοναδικό στο έργο του είναι ο χειρισμός του μέσου και η αποδόμησή του με τρόπο που το καθιστούν πρωτοποριακό, καινοτόμο και ακραία πειραματικό, διατηρώντας παράλληλα μια κυνικά κριτική ματιά απέναντι στην κοινωνία της εποχής μας. Προσωπική άποψη:

Δυο νέες ιστορίες του «World War Sapiens» του Δημήτρη Καμένου κυκλοφόρησαν πρόσφατα, με τη μία μάλιστα να διαδραματίζεται στη σκιά του Λευκού Πύργου. Ο συνεργάτης μας στην «Εφ.Συν.» και δημιουργός τού «Μεφίστο» μάς μιλά για τις παρωδίες του και την οργιώδη πολιτική φαντασία του. Επί σειρά ετών ο Δημήτρης Καμένος φιλοτεχνεί στο Καρέ-Καρέ τη σειρά «Μεφίστο» ως ένα ιατρικό σίριαλ-παρωδία του «Φάουστ» του Γκέτε, ενώ πρόσφατα του απονεμήθηκε και το βραβείο Καλύτερης Αυτοέκδοσης από την Ακαδημία των Ελληνικών Βραβείων Κόμικς. Παράλληλα δημιουργεί τη σειρά «World War Sapiens» (εκδόσεις Jemma Press), που μετά την ολοκλήρωση του πρώτου μέρους της με πέντε τεύχη («Homo») διανύει τη δεύτερη εποχή της που αριθμεί ήδη δύο μεγάλους τόμους και ένα τεύχος εκτός αρίθμησης, στο οποίο τα σχέδια υπογράφει ο Χρήστος Σταμπουλής. Στο «World War Sapiens» o αποσβολωμένος αναγνώστης παρακολουθεί μια εναλλακτική εξέλιξη της Ιστορίας στην οποία οι Homo sapiens δεν αποτελούν το μόνο νοήμον ανθρώπινο είδος και μοιράζονται τον πλανήτη με άλλα είδη ανθρώπων (Homo habilis, Homo ergaster, Homo denisova κ.ά.). Αυτή η διαφορετική εκδοχή της πορείας της ανθρωπότητας όμως δεν εμποδίζει τα είδη να υποπέσουν στα ίδια λάθη και να οδηγηθούν σε έναν παγκόσμιο σπαραγμό για τον οποίο τη βασική ευθύνη φέρουν οι Γενοσοσιαλιστές. Στη ναζιστική συμμαχία των Homo sapiens με τους Νεάντερταλ, που σκοπεύει να «καθαρίσει» την Ευρώπη από όλα τα υπόλοιπα είδη που η ίδια θεωρεί κατώτερα, ηγείται ο Αλόις Χίτλερ, ενώ στα ανατολικά της Γηραιάς Ηπείρου αντιστέκεται η ΕΔΣΔ (Ενωση Δενισοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών) και στα δυτικά η Ιγγλετέρα του Ουίνστον Τσόρτσιλ που αρνείται να συνθηκολογήσει… Ο Δημήτρης Καμένος Εδώ και χρόνια συνθέτεις μια εναλλακτική εκδοχή της Ιστορίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που δεν μοιάζει καθόλου με την πραγματική αλλά σε κάποια πράγματα είναι ολόιδια. Είναι αλληγορικό τελικά το έργο σου ή μια καθαρή πολιτική φαντασία; Το «World War Sapiens» είναι ένα παιχνίδι ανάμεσα στην Ιστορία όπως την ξέρουμε και στις ανατροπές αυτής της παράλληλης πραγματικότητας. Θέλω όμως να πιστεύω πως στο τέλος θα μείνει κανείς με την εντύπωση πως «ναι, κατά βάθος όλα έτσι έγιναν». Τα «είδη» των ανθρώπων που διαγκωνίζονται και πολεμούν μεταξύ τους τι σχέση έχουν με τις φυλές των ανθρώπων; Ήταν στις προθέσεις σου κάποια αναλογία; Στο «World War Sapiens» υπάρχει η Γενοσιαλιστική Συμμαχία αποτελούμενη από ορισμένους Homo sapiens και τους Νεάντερταλ, που επιδιώκει να «καθαρίσει» την Ευρώπη από κάθε είδος που θεωρεί «μη ευρωπαϊκό». Αυτό σημαίνει οπωσδήποτε τους Homo Heidelbergensis, γνωστούς σε αυτό το σύμπαν ως «Ντελ». Τα δεινά τους μοιάζουν πολύ με εκείνα του εβραϊκού λαού κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ειδικά στο Homo Salonicus ο παραλληλισμός γίνεται πολύ πιο διάφανος, μια και βλέπουμε το πώς οι περιουσίες τους υφαρπάζονται με το σύστημα των μεσεγγυούχων. Στον δεύτερο τόμο σου μια ομάδα ναζί καλείται να προστατέψει τον τελευταίο απόγονο του τσάρου Νικόλαου από τον Κόκκινο Στρατό. Αρχίζουν σιγά σιγά να ξεκαθαρίζουν τα στρατόπεδα ή η κατάσταση θα μπερδευτεί ακόμα περισσότερο; Τον Ιούνιο του 1941 η ναζιστική Γερμανία επιτέθηκε στην ΕΣΣΔ καταπατώντας το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ. Αυτό έβαλε τη Ρωσία στον πόλεμο κατά της Γερμανίας και μάλιστα στο πλευρό των Συμμάχων. Στον δεύτερο τόμο του «World War Sapiens» βλέπουμε πώς η συμμαχία των Γενοσοσιαλιστών με τους Δενισοβιετικούς (δηλαδή την εκδοχή της ΕΣΣΔ στη σειρά) είναι εξίσου σαθρή. Η παλινόρθωση των Ρομανόφ από τους Γενοσοσιαλιστές θα μπορούσε να αποτελέσει όχημα για να πατάξουν τον κομμουνισμό και να επεκταθούν προς Ανατολάς. Οι Δενισοβιετικοί από τη μεριά τους απαντούν στέλνοντας ορδές από ζόμπι. Μου φάνηκε εξαιρετικά αστείο οι καλοσιδερωμένοι ναζί να βρίσκονται παγιδευμένοι σε μια έπαυλη σκοτώνοντας κάθε μέρα ξανά και ξανά τους ίδιους φαντάρους του Κόκκινου Στρατού, ο οποίος τους έχει καταβάλει με τη δύναμη των αριθμών. Διασκεδαστικό και πολύ κοντά στην ιστορική αλήθεια. Να σημειώσουμε εδώ πως δεν θεωρώ τους Γενοσοσιαλιστές και τους Δενισοβιετικούς ως τα «δύο άκρα» ή ως δύο εξίσου τυραννικά καθεστώτα που συγκρούονται στις πλάτες του κοσμάκη. Οι Δενισοβιετικοί υπερασπίζονται την ισότητα μεταξύ των ειδών, οι Γενοσοσιαλιστες μάχονται για να επιβάλουν την ανισότητα. Οπότε ναι, από εδώ και μπρος ξεκαθαρίζουν και οι παρατάξεις και τα πράγματα. Στο «Homo Salonicus» η δράση μεταφέρεται στον ελλαδικό χώρο, στη Θεσσαλονίκη. Και μάλιστα είναι εξ ολοκλήρου σχεδιασμένο από τον Χρήστο Σταμπουλή. Φοβήθηκες για πιθανές αντιδράσεις; Και πώς ήταν να γράφεις για μια ελληνική πόλη και μάλιστα την πόλη στην οποία ζεις; Ο Χρήστος, που είναι ο αγαπημένος μου Έλληνας δημιουργός, τυγχάνει και φανατικός υποστηρικτής του «World War Sapiens». Ήταν τεράστια χαρά να βλέπω τον Μπάρετ, τον Άλιστερ Κρώλεϊ και τους άλλους χαρακτήρες μου να ζωντανεύουν στα μαγικά του χέρια. Αφού συμφωνήσαμε στην πλοκή άφησα πολλά πάνω του και είναι αλήθεια πως το αποτέλεσμα είναι μοναδικό. Ο Χρήστος μένει στην πόλη από φοιτητής, εγώ ήρθα για να εγκατασταθώ εδώ μόνιμα αλλά αυτό δεν μας εμπόδισε καθόλου να μιλήσουμε για τη σκοτεινή πλευρά της «Άνω Γραικίας». Αν όσα δείχνουμε πικράνουν ορισμένους, είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε μαζί τους έναν γόνιμο διάλογο. Στο «Μεφίστο» κάνεις μια παρωδία του «Φάουστ», στο «Homo» μια παρωδία της Ιστορίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι τελικά η παρωδία ο καλύτερος τρόπος να μιλήσεις για το σήμερα; Η παρωδία μού έρχεται πολύ αυθόρμητα. Το «Homo Salonicus» ας πούμε είναι μια παρωδία των περιπετειών του Ιντιάνα Τζόουνς. Τον ίδιο τον Αδόλφο Χίτλερ όμως δεν θα μπορούσα να τον διακωμωδήσω. Αυτό θα τον έκανε ταυτόχρονα και οικείο, ίσως και συμπαθητικό για ορισμένους. Προτίμησα να τον σκοτώσω εκτός κόμικς και να βάλω στην καγκελαρία την Εύα Μπράουν και τον μπουλούκο γιο του, τον Αλόις. Το σύνθημα «Σκατά στους φασίστες» που κοσμεί έναν από τους τοίχους της Θεσσαλονίκης σου, όπως και ο γλοιώδης Έλληνας συνεργάτης των Γερμανών δεν φαίνεται να είναι καθόλου παρωδίες. Είναι έτσι; Υπάρχει μια ιστορία πίσω από το καρέ με το σύνθημα «Σκατά στους φασίστες» στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Όταν το είδα, είπα στον Χρήστο ότι πολύ αμφιβάλλω πως το χρησιμοποιούσε η αντίσταση στα χρόνια της Κατοχής. Εκείνος, που ξέρει τον κόσμο του «World War Sapiens» καλύτερα από μένα, μου θύμισε πως το έχει ήδη πει η ρέπλικα στο δεύτερο τεύχος του «Homo». Άλλωστε σε ένα σύμπαν όπου πτεροδάκτυλοι διασχίζουν τους αιθέρες δικαιούμαστε μερικούς χαριτωμένους αναχρονισμούς, ειδικά αν δείχνουν προς τη σωστή κατεύθυνση. Και το σχετικό link...

Όπλα, πετρέλαιο, μαύρο χρήμα, ομήρους, εκβιασμούς, μυστικούς πράκτορες και γεωπολιτικά παιχνίδια από τη Λατινική Αμερική μέχρι τα βάθη της Ασίας είχε το σκάνδαλο Ιράν – Κόντρας. Ο Νικόλας Ρώσσης μάς το θυμίζει και αναρωτιέται ποιοι ακριβώς ήταν οι τρομοκράτες σε αυτήν την τραγελαφική ιστορία. Όλα τα σκάνδαλα, παρά το σοκ που προκαλούν όταν ξεσπούν, κάποτε ξεχνιούνται. Το ίδιο συνέβη και με το σκάνδαλο «Ιράνγκεϊτ». Και μάλιστα, όσο απομακρυνόμαστε από τη δεκαετία του 1980 τόσο πιο αμυδρές γίνονται οι μνήμες, τόσο λιγότερο το ενδιαφέρον. Προκύπτουν συνεχώς άλλωστε νέα σκάνδαλα, μεγαλύτερων διαστάσεων και πιο εντυπωσιακά. Υπάρχουν ωστόσο κάποιοι που επιμένουν στη διατήρηση της μνήμης, διδάσκονται από το παρελθόν και προσπαθούν με τη σειρά τους να διδάξουν τις νέες γενιές. Ο Νικόλας Ρώσσης είναι ένας από αυτούς. «Ο Νικόλας Ρώσσης δεν είναι επαγγελματίας δημιουργός κόμικς. Είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος Διεθνών Σχέσεων με πλούσια ερευνητική και διδακτική εμπειρία για τη Μέση Ανατολή. Αυτό είναι το πρώτο του βιβλίο κόμικς και πραγματεύεται το περίφημο σκάνδαλο “Ιράνγκεϊτ” ή υπόθεση Ιράν – Κόντρας, όπως είναι πιο γνωστή στον αγγλοσαξονικό κόσμο. Το σκάνδαλο, που συγκλόνισε τις ΗΠΑ, αφορούσε τη μυστική πώληση το 1986 κατά παραβίαση της αμερικανικής νομοθεσίας, με τη μεσολάβηση του Ισραήλ, οπλικών συστημάτων στο ισλαμικό καθεστώς του Ιράν σε μια προσπάθεια απόσπασης υποσχέσεων από την Τεχεράνη ότι θα πιέσει τους συμμάχους της στον Λίβανο να απελευθερώσει Αμερικανούς πολίτες που είχαν απαχθεί. Τα χρήματα δε από την πώληση των όπλων χρησίμευσαν για την ενίσχυση των δεξιών ανταρτών Κόντρας που πολεμούσαν στη Νικαράγουα το αριστερό καθεστώς των Σαντινίστας. Σημειωτέον, ότι το αμερικανικό Κογκρέσο είχε χαρακτηρίσει παράνομη τη χρηματοδότηση των Κόντρας από τρίτες χώρες» επισημαίνει ο Χαράλαμπος Τσαρδανίδης, καθηγητής του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, προλογίζοντας το βιβλίο του Νικόλα Ρώσση «Οι Τρομοκράτες – Μια εξωφρενική αλλά άκρως αληθινή ιστορία» (εκδόσεις Jemma Press, 112 σελίδες). Όλη αυτήν τη βρόμικη ιστορία στην οποία ενεπλάκησαν πολιτικοί, στρατιωτικοί, διπλωμάτες, πράκτορες και έμποροι όπλων από πολλές χώρες προσπαθεί να ανασυστήσει και να αναπαραστήσει μέσω των κόμικς του ο Ρώσσης. Στο εισαγωγικό του σημείωμα διευκρινίζει το γιατί: «Διδάσκοντας “Πολιτική Οικονομία της Τρομοκρατίας” στο Arcadia University, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπιζα με τους φοιτητές μου ήταν να μην παρανοηθεί κάτι ως θεωρία συνωμοσίας. Χρησιμοποιούσα συχνά το σκάνδαλο Ιράν – Κόντρας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, μιας και είναι επαρκώς καταγεγραμμένο, έχει περάσει μια “ασφαλής” περίοδος από τότε που εκτυλίχτηκε και ως περιστατικό είναι πραγματικά τραγελαφικό και διασκεδάζει. Είναι απορίας άξιο πώς δεν το έχουν κάνει ταινία ακόμα. Αν και ο Tom Cruise το άγγιξε επιδερμικά στο American Made». Για να δημιουργηθεί φυσικά ένα τέτοιο βιβλίο που αφορά πραγματικά γεγονότα και αναφέρεται σε συγκεκριμένα πρόσωπα και πράγματα του πρόσφατου παρελθόντος, είναι αναγκαία η διεξοδική έρευνα και η πλήρης τεκμηρίωση. Από την άλλη, για να μην καταντήσει το βιβλίο ανιαρό και εγκυκλοπαιδικού τύπου βιβλιογραφική αναφορά απαιτούνται σενάριο, ντεκουπάζ και γενναίες καλλιτεχνικές επιλογές ως προς την εξέλιξη της ιστορίας και την απόδοση των πραγματολογικών στοιχείων. Ο Ρώσσης επέτυχε σε όλα. Βάσισε το μεγαλύτερο μέρος των σχεδίων του σε εικόνες της εποχής (φωτογραφίες, βίντεο κ.λ.π.) και σχεδόν το σύνολο της ιστορίας του σε αντικειμενικά στοιχεία από πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές τις οποίες παραθέτει αναλυτικά στη βιβλιογραφία του στο τέλος του βιβλίου. Όπως ο ίδιος αναφέρει: «Το περιεχόμενο προκύπτει μέσα από μια πραγματικά εξαντλητική έρευνα, όπου μακάρι να είχα κάνει αντίστοιχη και στη διατριβή μου ως φοιτητής. Η πλειονότητα του υλικού προέρχεται από αποχαρακτηρισμένες εκθέσεις της CIA, καταθέσεις, δικαστικές αποφάσεις, αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό συνεντεύξεων από τα αρχεία του Κογκρέσου και άλλων ιδρυμάτων, αλλά και από τη διεθνή βιβλιογραφία. Ένα ικανό ποσοστό των διαλόγων είναι μάλιστα όπως προέκυψε μέσα από παλαιότερα διαβαθμισμένες αναφορές. Παρακολούθησα μάλιστα αρκετές άσχετες με το θέμα συνεντεύξεις και ομιλίες των πρωταγωνιστών, ώστε να σχηματίσω μια βασική εικόνα για την προσωπικότητά τους και τις απόψεις τους με σκοπό οι διάλογοι να μην απέχουν πολύ από την ιδιοσυγκρασία τους, όπως τουλάχιστον την αντιλαμβάνομαι εγώ». Σε αυτό το κομφούζιο από όπλα και χρήμα που αλλάζουν χέρια στα παιχνίδια γεωπολιτικής και οικονομικής εξουσίας κατά τα τελευταία χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, πρωταγωνιστές ήταν αναμφίβολα ο πρόεδρος Ρίγκαν («Οι κομμουνιστές θέλουν να καταστρέψουν τις δημοκρατικές μας αξίες! Αν δεν τους σταματήσουμε, σύντομα και εμείς και οι γειτονικές μας χώρες θα βρίσκονται κάτω από την επιρροή των Σοβιετικών» είναι τα εναρκτήρια λόγια του), Άραβες και Ιρανοί αξιωματούχοι, Σαουδάραβες εκατομμυριούχοι, πολιτικοί και αντάρτες και πολλοί ακόμα στο προσκήνιο ή το παρασκήνιο. Ο σούπερ σταρ του σκανδάλου ήταν όμως ο λοχαγός Oliver North, ένας στρατιωτικός καριέρας μπλεγμένος σε κάθε πτυχή αυτής της σκοτεινής υπόθεσης, σε ανοιχτή γραμμή με πολιτικούς και διπλωμάτες σε πολλές χώρες και με απίστευτη εξουσία και χρήμα στα χέρια του. Ένας άνθρωπος που υποτίθεται πως εργαζόταν κατ’ εντολήν του προέδρου του ενάντια στους «τρομοκράτες» αλλά οι πράξεις του προκάλεσαν περισσότερο τρόμο από αυτές των «αντιπάλων» του. Και όπως καταλήγει ο Νικόλας Ρώσσης: «Η πρόκληση για τον αναγνώστη, μέσω αυτού του graphic novel, είναι να διακρίνει τελικά τον “τρομοκράτη”». Και το σχετικό link...

Τα γυναικεία γεννητικά όργανα έχουν περιγραφεί με αμέτρητους τρόπους και η γυναικεία σεξουαλικότητα έχει ερμηνευτεί με άλλους τόσους. Κατά κανόνα από άνδρες. Η Liv Stromquist κάνει μια ιστορική αναδρομή και με άφθονο χιούμορ κριτικάρει την κυρίαρχη αντρική ματιά που σχεδόν πάντα αποδείχτηκε λανθασμένη. «Γεια και χαρά σας! Ίσως να πιστεύετε πως υπάρχει ένα πρόβλημα στην κουλτούρα μας, πως αυτό που αποκαλούμε “γυναικεία γεννητικά όργανα” είναι κάτι αόρατο και ντροπιαστικό, πως θεωρούμε ότι είναι λάθος να μιλάμε γι’ αυτό, πως είναι κάτι που έχουμε διαγράψει, κάτι που το κρατάμε κρυφό, που όλοι είναι αμήχανοι απέναντί του μέχρι που πιστεύουν πως δεν έχει κάποιο κανονικό όνομα! Ίσως και να πιστεύετε πως αυτό έχει να κάνει με την επιρροή των ανδρών στην κοινωνία, ότι δηλαδή οι άνδρες έχουν καταφέρει με διάφορους τρόπους να δημιουργήσουν μια κουλτούρα που το έχει μετατρέψει σε κάτι ντροπιαστικό, κάτι που πρέπει να κρατάμε κρυφό. Ωστόσο. Υπάρχουν πολύ, πολύ μεγαλύτερα και πιο σοβαρά προβλήματα στην κουλτούρα μας! Μιλάω για τους άνδρες που δείχνουν ένα υπερβολικά μεγάλο ενδιαφέρον σ’ αυτό που συνήθως αποκαλούμε “γυναικεία γεννητικά όργανα”». Έτσι ξεκινά η Liv Stromquist το βιβλίο της με τον έξυπνο τίτλο «Το Φρούτο της Γνώσης – Το αιδοίο εναντίον της πατριαρχίας» (μετάφραση: Βαγγέλης Γιαννίσης, εκδόσεις Jemma Press, 152 σελίδες). Και αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος του ακριβώς σε αυτούς τους «άνδρες που έδειχναν υπερβολικά μεγάλο ενδιαφέρον γι’ αυτό που συνήθως αποκαλούμε “γυναικεία γεννητικά όργανα”». Στους πρώτους άνδρες αυτής της κατηγορίας λοιπόν, η Stromquist τοποθετεί πρώτο και καλύτερο τον Τζον Χάρβεϊ Κέλογκ, τον ίδιο που είχε ανακαλύψει τα κορν φλέικς. Ο Κέλογκ ήταν ένας διάσημος γιατρός στα τέλη του 19ου αιώνα που θεωρούσε πως ο γυναικείος αυνανισμός προκαλούσε καρκίνο της μήτρας, επιληψία, παραφροσύνη και γενικότερη σωματική και νοητική αδυναμία. Ως «θεραπεία» πρότεινε στις γυναίκες να χύνουν οξύ στην κλειτορίδα τους ώστε να περιορίζεται ο ερεθισμός και να μην κινδυνεύουν απ’ όσα ο Κέλογκ πίστευε ότι προκαλεί ο αυνανισμός. Αμέσως μετά η Stromquist αναφέρεται αναλυτικά στις θεωρίες του δρα Άϊζακ Μπέικερ-Μπράουν (1811-1873) που πίστευε πως η λύση για την υστερία, τον πονοκέφαλο, την κατάθλιψη, τον ερεθισμό του νωτιαίου μυελού, την απώλεια όρεξης και την ανυπακοή των γυναικών είναι η κλειτοριδεκτομή. Μάλιστα ο ίδιος ο Μπέικερ-Μπράουν έκανε και ο ίδιος κλειτοριδεκτομές και επηρέασε καθοριστικά τη γυναικολογία της εποχής. Το ευτράπελο είναι ότι ο ιατρικός σύλλογος του αφαίρεσε την άδεια όταν υπήρξαν καταγγελίες ότι χειρουργεί γυναίκες «χωρίς την άδεια των συζύγων τους». Και το πιο τραγικό, ότι οι αποκαλούμενες θεραπευτικές κλειτοριδεκτομές συνεχίστηκαν στις ΗΠΑ μέχρι το 1948 ακόμα και σε μικρά, ανήλικα κορίτσια. Ιδιαίτερη περίπτωση ήταν και ο βαρόνος Ζορζ Κιβιέ (1769-1832) που θεωρούσε – και οι απόψεις του είχαν πολύ μεγάλη απήχηση στους επιστημονικούς κύκλους – ότι τα μεγάλα χείλη του αιδοίου που έχουν πολλές γυναίκες στην Αφρική είναι μια τρανή απόδειξη της φυλετικής κατωτερότητάς τους αλλά παράλληλα και της ηθικής τους κατάπτωσης! Εκτός από τις απαράδεκτες απόψεις που είχαν διατυπωθεί κατά το παρελθόν από πολλούς επιστήμονες, η Stromquist ρίχνει φως και σε πολλές αναπαραστάσεις και περιγραφές των γυναικείων γεννητικών οργάνων σε πληθώρα περιπτώσεων, όπως για παράδειγμα τα σχολικά εγχειρίδια ή ακόμα και η εικόνα της γυναίκας και του άντρα που έστειλε η NASA στο Διάστημα το 1972. Σε αυτή την εικόνα, αφαιρέθηκε την τελευταία στιγμή η μικρή γραμμούλα που υπαινισσόταν σχεδιαστικά τον γυναικείο κόλπο για να μη σκανδαλιστεί η ηγεσία της NASA. Αντιθέτως το ανδρικό πέος και οι όρχεις φαίνονται κανονικότατα, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος να σκανδαλίσουν τους εξωγήινους που θα δουν γυμνό έναν άνδρα σε «πλήρη ανάπτυξη» και μια γυναίκα χωρίς γεννητικά όργανα. Ως προς τις αναπαραστάσεις σε βιβλία σε διάφορες εποχές, η Stromquist είναι απολαυστική. Πρώτα απ’ όλα θυμίζει την κλασική, στερεοτυπική έκφραση που χρησιμοποιούν πολλοί ενήλικοι για να περιγράψουν τα ανθρώπινα γεννητικά όργανα στα μικρά παιδιά: «Τα αγόρια έχουν πουλάκι. Τα κορίτσια δεν έχουν»! Παρά τον εμφανή παραλογισμό της η φράση αυτή δεν ξενίζει τον αναγνώστη ή τον ακροατή της και γίνεται συχνά δεκτή σε περιγραφές ανατομίας του φύλου. Η ίδια προτείνει όμως στους αναγνώστες μια μικρή παραλλαγή αυτής της φράσης ως εξής: «Τα κορίτσια έχουν μουνί και τα αγόρια δεν έχουν μουνί». Είναι δεδομένο πως μια τέτοια φράση θα απορριπτόταν μετά βδελυγμίας… Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι και η ανάλυση της Stromquist στο θέμα του γυναικείου οργασμού και των διαφορετικών αντιλήψεων που επικρατούσαν γύρω απ’ αυτόν στα χρόνια πριν από τον Διαφωτισμό και στη νεωτερική εποχή. Σημείο καμπής για τη θεώρηση του γυναικείου οργασμού ως περιττής και περίπλοκης διαδικασίας ήταν τα χρόνια μετά τον Διαφωτισμό με τις απόλυτες εξειδικεύσεις, τις κατατάξεις, τις ταξινομήσεις και τις αναζητήσεις ειδοποιών διαφορών. «Τα γεννητικά όργανα και η σεξουαλικότητα έγιναν η ιδανική σκηνή για να προβληθούν οι θεωρίες σχετικά με τις διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες», σύμφωνα με τη Σουηδή συγγραφέα. Που συνεχίζει: «Έτσι η γυναικεία σεξουαλικότητα άρχισε να παρουσιάζεται ως αδύναμη ή ως ανύπαρκτη, ενώ η ανδρική παρουσιαζόταν ως ισχυρή και ανεξέλεγκτη». Τέτοιου τύπου αντιλήψεις οδήγησαν στη μετατροπή της γυναικείας σεξουαλικότητας στην ανδρική συνείδηση σε κάτι άχρηστο και ανούσιο. Η γυναίκα ήταν αρκετό να εξυπηρετεί τον άνδρα ώστε αυτός να εκσπερματίζει. Και τέλος. Αν η γυναίκα επιζητούσε τον δικό της οργασμό, κατευθείαν θεωρούνταν μια πόρνη... Αυτά και πολλά ακόμη, υπό μια εμφανώς φεμινιστική οπτική, περιλαμβάνονται στο «Φρούτο της Γνώσης». Ένα βιβλίο πολύτιμο στην κατανόηση και την ιστορική εξέλιξη των αντιλήψεων γύρω από τη γυναικεία σεξουαλικότητα. Και ταυτόχρονα ένα βιβλίο γεμάτο έξυπνα σχέδια και σαρκαστικό χιούμορ. Ένα βιβλίο που, όπως γράφει στον επίλογό του, γίνεται «πότε εξοργιστικό, πότε ξεκαρδιστικά αστείο αποκαλύπτοντας τη δυσάρεστη αλήθεια για το πόσο (δεν) έχουμε προχωρήσει τόσους αιώνες». Και το σχετικό link...

Ένα σχετικά άγνωστο στη Δύση περιστατικό με συγκλονιστική εξέλιξη που έλαβε χώρα στο όρος Σινγκάλ, στα βάθη της Ασίας, καταγράφουν οι Tore Rorbaek και Mikkel Sommer σε μια υποδειγματικά δοσμένη και τεκμηριωμένη ιστορία. Στα σύνορα μεταξύ Τουρκίας, Συρίας και Ιράκ δεν είναι σπάνιες οι συρράξεις λόγω της ρευστής πολιτικής κατάστασης και των ευμετάβλητων στρατιωτικών συμμαχιών καθώς και λόγω των διαφιλονικούμενων εδαφών. Σε τέτοια εδάφη ζουν τα μέλη της θρησκευτικής μειονότητας των Γεζίντι που συχνά στη διάρκεια της Ιστορίας βρέθηκαν στο στόχαστρο άλλων εθνικών και θρησκευτικών ομάδων. Ένα τέτοιο περιστατικό έλαβε χώρα τον Αύγουστο του 2014, όταν το «Ισλαμικό κράτος» εξαπέλυσε μια ανελέητη επίθεση κατά των Γεζίντι με σκοπό τον αφανισμό τους. Οι Γεζίντι έμειναν μόνοι τους χωρίς καμιά ελπίδα. Αλλά το βουνό τούς «βοήθησε» για ακόμη μια φορά. Όπως περιγράφει ο Tore Rorbaek, συγγραφέας του «Σινγκάλ» (μετάφραση: Μπέλλα Σπυροπούλου, εκδόσεις Jemma Press): «Η κρυφή αποχώρηση των δυνάμεων των Πεσμεργκά (σ.σ.: Κούρδοι που είχαν αναλάβει επισήμως την προστασία των Γεζίντι) μέσα στη νύχτα, η αποστράτευση και ο αφοπλισμός των Γεζίντι του ιρακινού στρατού που ήταν τοποθετημένοι στο Σινγκάλ, αλλά και η δημιουργία διαύλου από το YPG και το PKK, που έσωσε τις ζωές χιλιάδων Γεζίντι, είναι όλα πραγματικά γεγονότα. Ωστόσο σπάνια περιλαμβάνονται στις αφηγήσεις που αφορούν τη γενοκτονία που διαπράχθηκε στο Σινγκάλ το 2014». Την έλλειψη φωτογραφικού υλικού από τα συγκεκριμένα περιστατικά, καθώς και την απουσία δημοσιογραφικών αποστολών και ερευνών αλλά και γραπτών κειμένων – πλην εξαιρέσεων – από όσους συμμετείχαν σε αυτά ή μεταγενέστερους μελετητές, έρχεται να καλύψει το συγκεκριμένο βιβλίο. Η έρευνα των δύο δημιουργών του ήταν μακρόχρονη και έγινε τόσο με επιτόπιες επισκέψεις όσο και με εξαντλητικές συζητήσεις και συνεντεύξεις με μάρτυρες και κατοίκους της περιοχής. Το αποτέλεσμα όμως δεν δίνεται ως μια δημοσιογραφική έρευνα, αλλά ως μια μυθοπλασία βασισμένη στα πραγματικά γεγονότα που διαδραματίζεται ακριβώς εκεί. Αυτού του είδους τα κόμικς όπως έχουμε επανειλημμένα αναφέρει και παρουσιάσει στο Καρέ Καρέ αποτελούν μια από τις πιο ισχυρές τάσεις του είδους τα τελευταία χρόνια. Άλλοι δημιουργοί όπως ο Joe Sacco επιλέγουν συνήθως να συμμετέχουν και οι «ίδιοι» ως χαρακτήρες στις ιστορίες τους που εξελίσσονται σε πρώτο χρόνο – με τον δημιουργό τους να τις ζει και να καταθέτει την προσωπική του μαρτυρία – ενώ άλλοι δημιουργοί προτιμούν, άλλοτε κατ’ επιλογήν και άλλοτε αναπόφευκτα, να τις αφηγούνται ως μυθοπλασίες. Οι Rorbaek και Sommer επιλέγουν τη δεύτερη μέθοδο αλλά δίνουν ιδιαίτερο βάρος στην ακρίβεια των γεγονότων, στην απεικόνιση των τοποθεσιών, των περιοχών, των κτιρίων, των ενδυμασιών των ανθρώπων και του οπλισμού τους, των οχημάτων τους κ.λ.π. Η γνώση που κατέκτησαν από την επιτόπια έρευνά τους δεν ήταν όμως ποτέ ανώδυνη. Και πάντα εντός ενός επικίνδυνου περιβάλλοντος με τις απειλές να είναι διαρκείς, όπως ακριβώς και αυτές που δέχονται εδώ και δεκαετίες οι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής. Όπως γράφει ο Rorbaek στο Υστερόγραφό του: «Όταν ο Mikkel Sommer και εγώ επισκεφθήκαμε το Σινγκάλ τον Οκτώβρη του 2017, το “Ισλαμικό κράτος” δεν υπήρχε πια. Το ίδιο μέτωπο που χώριζε τους Πεσμεργκά και τον ISIS τώρα χώριζε τους Πεσμεργκά και τους Χασντ αλ Σαάμπι, μια πολιτοφυλακή που ελέγχει η ιρακινή κυβέρνηση. Επισκεφθήκαμε το μέτωπο με σκοπό να ταξιδέψουμε από την περιοχή που έλεγχαν οι Πεσμεργκά στη Σίμπα, η οποία ήταν υπό τον έλεγχο των Χασντ αλ Σαάμπι. Οδηγηθήκαμε κατά μήκος των αμμόσακων σε ένα μικρό καταφύγιο όπου ένας στρατηγός των Πεσμεργκά μάς είπε ότι ήταν αδύνατο να περάσουμε στην άλλη πλευρά. “Η Σίμπα ανήκει στην κεντρική κυβέρνηση τώρα. Οι Χασντ αλ Σαάμπι την πήραν από τον ISIS με τη βοήθεια αμερικανικής αεροπορικής δύναμης. Έχουν καταστραφεί τα πάντα. Το μόνο που υπάρχει είναι νάρκες και ερείπια”». Στη μυθοπλασία που φιλοτεχνούν οι Rorbaek και Sommer τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον κρατά το όρος Σινγκάλ, το καταφύγιο και η προστασία των Γεζίντι, το μέρος «που λέγεται ότι προσάραξε η Κιβωτός του Νώε μετά τον Κατακλυσμό» όπως οι ίδιοι πιστεύουν. Δύο από αυτούς είναι ο Μζλουμ και ο Ασμαήλ, των οποίων παρακολουθούμε τις προσπάθειες να σώσουν τις οικογένειές τους και την περιοχή τους από τους εισβολείς. Όλα τα δεδομένα και η κοινή λογική είναι εναντίον τους. Η υπεροπλία του αντιπάλου θα έπρεπε υπό άλλες συνθήκες να λειτουργήσει εντελώς αποτρεπτικά ακόμα και στη σκέψη για αντίσταση. Όμως ο Μαζλούμ και ο Ασμαήλ δεν λειτουργούν μόνο βάσει της λογικής αλλά κυρίως του πάθους τους για ελευθερία και αξιοπρέπεια. Άλλωστε το βουνό έχει βοηθήσει τους ομόθρησκούς τους κατ’ επανάληψιν κατά το παρελθόν, γιατί όχι ακόμα μια φορά; Κι έτσι, σε μια ιστορία γεμάτη αγωνία που γίνεται δυσβάσταχτη στον αναγνώστη όταν συνειδητοποιεί ότι βασίζεται σε μια πολύ πρόσφατη πραγματικότητα, οι άνθρωποι καταφεύγουν στο Σινγκάλ και προσπαθούν να παραμείνουν ενωμένοι κόντρα σε έναν ισχυρότερο αντίπαλο. Δυστυχώς δεν θα τα καταφέρουν να μείνουν όλοι ζωντανοί, σε ένα εσκεμμένα διφορούμενο τέλος στο οποίο τον τελευταίο «λόγο» τον έχει και πάλι το Σινγκάλ που εξακολουθεί να ρίχνει βαριά τη σκιά του στην Ιστορία, στο παρόν και στο μέλλον των Γεζίντι και να καθορίζει τη μοίρα τους. Και το σχετικό link...

Με καθυστέρηση σχεδόν ενάμιση χρόνου απονεμήθηκαν τα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς για τα έργα που δημιουργήθηκαν το 2019. Ξεχωριστή θέση σε αυτά είχαν το «Ψηφιδωτό» των Τάσου Ζαφειριάδη και Πέτρου Χριστούλια και ο «Ζητιάνος» του Κανέλλου Cob. Απόσπασμα του εξωφύλλου του άλμπουμ «Ψηφιδωτό» (εκδόσεις Jemma Press) των Τάσου Ζαφειριάδη (σενάριο) και Πέτρου Χριστούλια (σχέδιο) Μία από τις σημαντικότερες στιγμές του φεστιβάλ του Comicdom είναι κάθε χρόνο η απονομή των Ελληνικών Βραβείων Κόμικς (χιουμοριστικά για τους επαΐοντες «Ελ Βράκο»). Η πολυπληθής «ακαδημία» που αποτελείται από καλλιτέχνες, δημοσιογράφους, θεωρητικούς, εκδότες κ.ά. ψηφίζει τα καλύτερα έργα σε διάφορες κατηγορίες και τα βραβεία απονέμονται στην εναρκτήρια ημέρα του φεστιβάλ. Το φεστιβάλ λόγω Covid δεν πραγματοποιήθηκε ούτε τον Μάιο του 2020 ούτε και τον Μάιο του 2021, με συνέπεια να μην υπάρξει και απονομή βραβείων. Με καθυστέρηση ενάμιση χρόνου όμως πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα και συγκέντρωσε δεκάδες χιλιάδες φίλους των κόμικς. Και επιτέλους δόθηκαν και τα βραβεία σε δέκα διαφορετικές κατηγορίες. Τα βραβευμένα κόμικς «Ψηφιδωτό», «Ο ζητιάνος» και «Τρεις» Με παρουσιαστή τον stand up κωμικό Δημήτρη Δούκογλου, σε μια πολύ λιτή και δικαιολογημένα αμήχανη τελετή (μάσκες, αποστάσεις κ.λ.π.) που διέφερε από αυτές των προηγούμενων ετών και με ολιγάριθμο κοινό, στο κτίριο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης οι Νίκος Γιακουμέλος και Αθηνά Κακλαμάνη από το Smassing Culture ανακοίνωσαν τους νικητές. Αναμφίβολα το «Ψηφιδωτό» (εκδόσεις Jemma Press), μια πολυεπίπεδη αφήγηση και περιπλάνηση στο Βυζάντιο με «πυξίδα» κάποιες παράξενες ψηφίδες των Τάσου Ζαφειριάδη (σενάριο) και Πέτρου Χριστούλια (σχέδιο) ξεχώρισε, καθώς απέσπασε το μεγαλύτερο βραβείο, αυτό του Καλύτερου Κόμικς για το 2019, αλλά και το βραβείο Σεναρίου (Τάσος Ζαφειριάδης) και το βραβείο Καλλιτεχνικής Επιμέλειας (Λευτέρης Σταυριανός, Τάσος Ζαφειριάδης, Πέτρος Χριστούλιας). Δύο σημαντικά βραβεία, Σχεδίου και Εξωφύλλου, κατέκτησε ο Κανέλλος Cob με την πανέξυπνη προσαρμογή του «Ζητιάνου» (εκδόσεις Polaris) του Ανδρέα Καρκαβίτσα σε κόμικς, ενώ το βραβείο του Καλύτερου Νέου Καλλιτέχνη απονεμήθηκε στον Δημήτρη Κοσκινά για τα «Σκοτεινά Μυστικά». Κανέλλος Cob Το βραβείο Καλύτερης Μεταφρασμένης Έκδοσης απέσπασε το «Τρεις» (εκδόσεις Jemma Press) των Kieron Gillen (σενάριο) και Ryan Kelly (σχέδιο) σε μετάφραση Μπέλλας Σπυροπούλου, ενώ το βραβείο Καλύτερου Ένθετου (κόμικς που δημοσιεύονται σε περιοδικά, εφημερίδες κ.λ.π.) απονεμήθηκε στους Ηλία Κυριαζή (σενάριο) και Έλενα Γώγου (σχέδιο) για την «Άρπη» από το περιοδικό «Μπλε Κομήτης». Δύο ξεχωριστά βραβεία τέλος απέσπασαν και οι μόνιμοι συνεργάτες του Καρέ Καρέ Δημήτρης Καμένος και Πάνος Ζάχαρης. Ο Δημήτρης τιμήθηκε με το βραβείο Καλύτερης Αυτοέκδοσης για το «Μεφίστο – Ένα Ιατρικό Σήριαλ», το πρώτο μέρος της φαουστικής του παρωδίας που δημοσιεύεται εδώ και χρόνια στην «Εφ.Συν.», ενώ ο Πάνος απέσπασε το βραβείο του Καλύτερου Διαδικτυακού Κόμικς για την πολύ επιτυχημένη σειρά «Working Dead», με τους χιλιάδες φίλους στο διαδίκτυο. Πέτρος Χριστούλιας Με την ευχή ότι το φεστιβάλ του Comicdom και η ετήσια απονομή των «Ελ Βράκο» δεν θα ανασταλούν ξανά, η επόμενη χρονιά αναμένεται με ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον καθώς οι βραβεύσεις θα αφορούν τόσο το 2020 όσο και το 2021. Χρόνια δύσκολα και σκοτεινά, αλλά με σημαντικά και όμορφα κόμικς που ποτέ δεν παύουν να δημιουργούνται. Και το σχετικό link...

Από το site της εκδοτικής: Είμαστε στα 80s. Οι βάτες, οι περμανάντ και τα σπορτέξ ιριδίζουν ακόμα στις ντισκοτέκ και στις βιντεοκασέτες μοναχικοί ήρωες τα βάζουν με ολόκληρους στρατούς και γυρίζουν την πλάτη τους στις εκρήξεις. Ο Ψυχρός Πόλεμος μαίνεται λίγο κάτω από την επιφάνεια και μέσα από ένα κυκεώνα διαχρονικών παρανοήσεων, παρεξηγήσεων και αδιανόητων κακών αποφάσεων, ίσως και υπό τους ήχους ενός συνθεσάιζερ, αναδύεται ο πολύ πραγματικός “ήρωας” της ιστορίας μας, ο Oliver North. Ο Ollie, όπως τον λένε οι φίλοι, είναι το επίκεντρο της παρανοϊκής “Υπόθεσης Ιράν-Κόντρας”, η οποία δεν έχει ανάγκη από στερεοτυπικούς villains, καθώς όπως ξεκινάει στις ΗΠΑ και κάνει βόλτα από την Νικαράγουα και το Μπρουνέι ως το Ιράν, το Λίβανο και καμιά δεκαριά ακόμα χώρες, ξεπερνά κάθε όριο λογικής. Κατά την άποψη μου, μία ακόμα αξιόλογη έκδοση από την Jemma με σενάριο και σχέδιο του Νικόλλα Ρώσση, σε 112 ασπρόμαυρες σελίδες μεγέθους 14x21. Ονομαστική τιμή 9,95€

Από το κείμενο στο οπισθόφυλλο του βιβλίου Κάτω από τα φώτα των Ναζί κοιμάται η Σαλονίκη Ο Νεκρομάντης Άρθουρ Μπάρετ καταλήγει στην πρωτεύουσα της Άνω Γραικίας που διαθέτει Νεάντερταλ, Αυστραλοπιθήκους και πλήθος άλλους παρανθρώπους, αλλά οπωσδήποτε όχι μετρό. Ένας ντόπιος μεσεγγυούχος, μια καλλίγραμμη Αυστριακή αρχαιολόγος και ο ίδιος ο Υπερνεκρομάντης Κρώλεϊ θα τον συνοδέψουν σε μια επικίνδυνη αποστολή. Θα βρουν άραγε τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή απλά σκάβουν το λάκκο τους; Μία συνεργασία στο σενάριο του Δημήτρη Καμένου με τον σχεδιαστή Χρήστο Σταμπουλή, η οποία διαδραματίζεται στον κοσμο του "WWS" (World War Sapiens) σε 32 ασπρόμαυρες σελίδες μεγέθους 17x24. Ονομαστική τιμή 5.50€.

Έχει μπόλικο ταλέντο αλλά και χιούμορ, τον εμπνέει η ποπ κουλτούρα αλλά και η μυθολογία και η λαϊκή παράδοση, είναι «δημιουργικά υπερκινητικός» και πολυλογάς, δηλώνει ευθαρσώς τρανς και bisexual και η ΛΟΑΤΚΙ θεματολογία είναι συχνά παρούσα στη δουλειά του. Όχι γιατί επιδιώκει να προκαλέσει ή να σοκάρει αλλά επειδή «είμαστε κοινότητα και φτιάχνουμε πράγματα για να φροντίσουμε ο ένας τον άλλον», καθώς το θέτει. Φέτος εξέδωσε μία ακόμα ιδιαίτερη δουλειά, τη «Σπαζοραχούλα» (Jemma Press) σε συνεργασία με την Έλενα Γώγου, συμμετέχει στo συλλογικό πρότζεκτ «When I was me» (Moments of Gender Euphoria), θα είναι επίσης παρών στο φετινό 15ο ComicDom (10-12/9, πλατεία Κλαυθμώνος και Ελληνοαμερικανική Ένωση), όπου μας προσκαλεί κιόλας. Λατρεύει τα φανζίν και τις indie αυτοεκδόσεις, παραμένει φανατικός του «Dungeons and Dragons», έχει μια σειρά ακόμα πρότζεκτ κατά νου, ελπίζει δε το επόμενο να το «τρέξει» αραχτός σε ένα τροπικό νησί είτε σε κάποια βουνοκορφή ‒ σε όλα μέσα είναι και αναμένει προτάσεις. – Πόσο καιρό ασχολείσαι με τα κόμικς και πώς σε παρέσυραν στον κόσμο τους; Με το κόμικ ασχολούμαι από τότε που ξεκίνησα να διαβάζω. Συγκεκριμένα από το περιοδικό «ΚΟΜΙΞ», από τότε που έβγαζε σε επεισόδια το «Ο βίος και η πολιτεία του Σκρουτζ ΜακΝτακ» και από τη συλλογή «Αστερίξ» που είχαμε στο σπίτι. Ασχολήθηκα αρχικά με υπερηρωικά κόμικς και μετά με μάνγκα, γρήγορα όμως λάτρεψα την indie σκηνή και τα φανζίν. – Ποιοι είναι οι μέχρι τώρα σταθμοί της καριέρας σου και από πού αντλείς έμπνευση συνήθως; Παρότι ξεκίνησα να κάνω κάποιες δουλειές από το 2008 και είχα τραπέζι σε Comic Convention πρώτη φορά το 2013, θεωρώ ότι η καριέρα μου ξεκίνησε πραγματικά το 2017, που κυκλοφόρησα το «Εσμέ». Είναι μια δουλειά βασισμένη σε παραδοσιακά παραμύθια, με όσο χιούμορ μπορούσα να χώσω και με μπόλικα queer στοιχεία. Γενικά είμαι μεγάλος φαν του fantasy και του sci-fi και λατρεύω κόσμους εμπνευσμένους από τις εμπειρίες και τις κουλτούρες κάθε συγγραφέα, που ξεφεύγουν από τους κλασικούς αγγλοσαξονικούς κόσμους που έχουμε συνηθίσει. Οπότε τείνω να γράφω ελληνικό fantasy, με στοιχεία από το φολκλόρ και τη μυθολογία αλλά και γενικότερα την ποπ κουλτούρα, ελληνική και ξένη – δείτε για παράδειγμα το κόμικ που κάναμε με τον Γιώργο Κομιώτη το 2019, τα «Πουλιά!», που έχει πρωταγωνιστές πτηνά (ναι, για τέτοια πουλιά ο λόγος) στην Αθήνα του ’50-’60 σε μια ιστορία νουάρ, και μία σε στυλ Φίνος Φιλμ. Ενίοτε το ρίχνω στον σουρεαλισμό, όπως π.χ. στη «Σκιτσούχτρα», το μικρό σατανικό πλάσμα που βασανίζει δημιουργούς. Μερικές φορές, ξέρεις, η πιο τρελή ιδέα λειτουργεί. – Mπορεί σήμερα ένας δημιουργός κόμικ στην Ελλάδα να βιοποριστεί αξιοπρεπώς από την τέχνη του; Προσωπικά ευτυχώς τα βγάζω πέρα, δεν δουλεύω ωστόσο μόνο πάνω σε κόμικς. Έχω μαγαζί στο Etsy, όπου διαθέτω τη δουλειά μου εκτυπωμένη σε αυτοκόλλητα, καρφίτσες και τέτοια, ανεβάζω σχέδιά μου σε site με μπλούζες και διάφορα προϊόντα, εργάζομαι επίσης ως εικονογράφος. Ευτυχώς ή δυστυχώς, οι περισσότερες δουλειές μου γίνονται από το εξωτερικό, ακόμα και στην περίπτωση των Comic Cons σε κανονικές συνθήκες συνηθίζω να πηγαίνω σε τρία-τέσσερα διαφορετικά ευρωπαϊκά κάθε χρόνο, πέρα από τα ντόπια. Στην Ελλάδα θεωρώ ότι σήμερα δεν είναι ακατόρθωτο να βγάλει κανείς τα προς το ζην, αλλά σίγουρα είναι δύσκολο. Όπως και για σχεδόν κάθε επαγγελματία, βέβαια. – Εκδώσατε φέτος με την Έλενα Γώγου (σχέδιο) τη «Σπαζοραχούλα» στην Jemma Press. Τι σόι μέρος είναι αυτό, που στην εικονογράφηση βλέπουμε να διαθέτει εκκλησία, τζαμί, αρχαίους κίονες, αιγυπτιακές Σφίγγες, ανεμογεννήτριες και weird χωρικούς που φοράνε φουστανέλες και σεγκούνια; Είναι ένας παράλληλος κόσμος όπου συμβαίνουν όλοι οι μύθοι απ’ όλες τις παράλληλες διαστάσεις ταυτόχρονα και «τρέχουν» οι περισσότερες παραμυθοπεριπέτειες. Τον είχα παρουσιάσει αρχικά στο «Εσμέ», με σχέδιο και σενάριο δικό μου, όπου οι τρεις πρωταγωνιστές έχουν καθένας από μια επική αποστολή. Στη «Σπαζοραχούλα», που συνδέεται έμμεσα με το «Εσμέ», ο πρωταγωνιστής μας, ο Κωνσταντής, είναι ένας ταπεινός γκέι τσοπάνης που ψάχνει τον πραγματικό έρωτα και δεν έχει ακριβώς κάποια αποστολή να φέρει εις πέρας, αλλά καταφέρνει μερικά επικά πράματα έτσι κι αλλιώς – κάτι στο οποίο βοήθησε αφάνταστα το σχέδιο της Έλενας, η οποία φτιάχνει κατά βάση κόμικ δράσης και πήγε την ιστορία σε εντελώς άλλο επίπεδο, δίνοντάς της πολλά ιδιαίτερα στοιχεία στο σχέδιο που δεν υπήρχαν καν στο αρχικό κείμενο. Είμαστε και οι δυο πολύ περήφανοι γι’ αυτήν τη δουλειά κι ελπίζουμε να τη χαρείτε κι εσείς. Είμαστε επίσης τυχεροί που τα παιδιά στην Jemma Press ήταν διατεθειμένα να ποντάρουν στα πολύ queer κόμικς μας. Avatar του Steve Stivaktis. – Καταπιάνεσαι συχνά με ΛΟΑΤΚΙ θεματολογία, συνεργάζεσαι με το «Antivirus», συμμετέχεις και στην ανθολογία «When I was me» (Moments of Gender Euphoria, Quindrie Press). Θα μπορούσε να πει κανείς ότι κάνεις ακτιβιστική τέχνη; Πόσο έχει προοδεύσει το queer κόμικ, πόσο πιο αποδεκτό έχει γίνει; Δεν ξέρω κατά πόσο θα έλεγα ότι κάνω ακτιβιστική ή «στρατευμένη» τέχνη, όχι πάντως με τον τρόπο που φαντάζεται ο περισσότερος κόσμος. Ανήκω στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα· δεν είναι μυστικό πως είμαι τρανς και μπαϊσέξουαλ, είτε στην προσωπική είτε στην επαγγελματική μου ζωή. Μεγάλωσα σε μια εποχή, καθόλου παλιά, που αυτά τα πράγματα ήταν είτε αόρατα είτε στόχος επιθέσεων ή χλεύης. Είχα ανάγκη τότε να δω άτομα σαν κι εμένα να μοιράζονται τις ιστορίες, τις ιδέες και τις εμπειρίες τους μέσα από τα αγαπημένα μου μίντια, όπως ο καθένας. Μεγαλώνοντας θέλησα να πω τις ιστορίες που είχα ανάγκη μικρός και ευτυχώς το καταφέρνω σιγά σιγά. Ελπίζω να το εξελίξω ακόμα περισσότερο κι ελπίζω να έχουν την ίδια ευκαιρία δημιουργοί απ’ όλες τις περιθωριοποιημένες ομάδες. Ευελπιστώ επίσης να μπορέσουν όσα άτομα δεν ανήκουν σ’ αυτές τις ομάδες είτε να ευαισθητοποιηθούν είτε να τους φύγει λίγη από την αμηχανία του αγνώστου που πιθανόν να έχουν. Νομίζω πάντως ότι το queer κόμικ έχει την ίδια μοίρα με την queer παρουσία οπουδήποτε – δεν θεωρώ ότι έχει γίνει ακριβώς αποδεκτό, περισσότερο αρνούμαστε πια να μείνουμε στο περιθώριο χωρίς λόγο και ο κόσμος αναγκάζεται να το συνηθίσει πρώτα και μετά ίσως να δει ότι, α εντάξει, δεν είναι απαραίτητα του διαβόλου πράματα, και κοίτα, ίσως να υπάρχουν και μερικές ωραίες φάσεις εκεί γύρω. Το Ίντερνετ βοηθάει, εφόσον πλέον υπάρχουν επιλογές αν θέλει κάποιος να μοιραστεί τη δουλειά του ή να κάνει crowdfunding, χωρίς να χρειάζεται την άδεια κάποιου συντηρητικού εκδότη. Γενικά χαίρομαι πολύ βλέποντας τη νέα γενιά δημιουργών να έχει διαθέσιμες και πολύ περισσότερες γνώσεις και πρόσβαση στην queer κοινότητα και σε queer δουλειές που ταιριάζουν με τις εμπειρίες της και ίσως τη βοηθάνε να μάθει πράγματα για τον εαυτό της. Γι’ αυτό άλλωστε φτιάχνουμε queer κόμικς κυρίως: όχι για να «προκαλέσουμε» ή για να σοκάρουμε, αλλά γιατί είμαστε (σπόιλερ αλέρτ!) κοινότητα και φτιάχνουμε πράγματα για να φροντίσουμε ο ένας τον άλλον. Όποιος απέξω έχει όρεξη να διασκεδάσει μαζί μας ή να μάθει κάτι απ’ αυτό, είναι φυσικά ευπρόσδεκτος. – Μίλα μου λίγο για το Dungeons and Dragons, γιατί κι εκεί διαπρέπεις. Αχ, Dungeons and Dragons. Λίγο η δουλειά, λίγο οι καραντίνες, έχω να παίξω κανονικό, μακροπρόθεσμο campaign πολύ περισσότερο καιρό απ’ όσο θα ’θελα. Είναι ένα χόμπι με το οποίο καταπιάνομαι εδώ και καμιά δεκαπενταριά χρόνια, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, από τότε που μας δούλευαν γι’ αυτό. Υποθέτω ότι πάντα μου άρεσε να λέω ιστορίες και να φτιάχνω φανταστικούς χαρακτήρες, οπότε ένα τέτοιο παιχνίδι ρόλων ήταν από τα καλύτερα πράγματα με τα οποία θα μπορούσα να καταπιαστώ. Έτυχε κάποια στιγμή που μου ήρθε να κάνω fan art με ζάρια και βαρβάρους να κυκλοφορήσουν ταυτόχρονα το «Critical Role» και το «Adventure Zone», να φέρουν ξαφνικά το D&D στο προσκήνιο και να το κάνουν λίγο πιο κουλ. Άλλο που δεν ήθελα εγώ. Είναι τόσο τέλειο ξαφνικά όλος ο κόσμος να μοιράζεται το χόμπι σου και να μπορείς να το συζητήσεις με τους πάντες! Άσε το πόση δουλειά έχω βρει από κόσμο που θέλει να τους σχεδιάσω τους χαρακτήρες τους και πόσα μπλουζάκια με σχέδιά μου με ζάρια έχω δει σε comic-con. Και άσε με πόσους καταπληκτικούς καλλιτέχνες έχω έρθει σε επαφή μέσω του συγκεκριμένου παιχνιδιού. Ζωάρα λέμε. – Με το animation ασχολείσαι καθόλου ή θα ήθελες να ασχοληθείς; Πολύ δύσκολα, εκτός αν ήταν να γράψω κανένα σενάριο. Θαυμάζω την τέχνη του animation αλλά η μάνα μου δεν με γέννησε με τόση υπομονή. Παρ’ όλα αυτά ξεκίνησα πρόσφατα να μαθαίνω να χτυπάω τατουάζ, κυρίως επειδή λατρεύω την τέχνη και επειδή μου ζητάνε σχέδιά τόσο πολύ, που λυπάμαι να χρεώνω τον κόσμο και για το σχέδιο που θα ξαναπληρώσει στον τατουατζή. Οπότε αυτό είναι το πρώτο καλλιτεχνικό «έξτρα». Το δεύτερο είναι ότι προσπαθώ (καιρό τώρα) να ασχοληθώ περισσότερο με το γράψιμο, πέρα από τα κόμικς. Αν όλα πάνε καλά και σταματήσω να στρεσάρομαι, ελπίζω να μπορέσω να μοιραστώ ακόμα περισσότερες ιστορίες αρκετά σύντομα. – Άλλοι καλλιτέχνες του είδους που σε έχουν συγκινήσει ιδιαίτερα; Ενδεικτικά: «Ο βίος και η πολιτεία του Σκρουτζ» που λέγαμε στην αρχή, του Ντον Ρόσα, η «Nimona» τ@ Noelle Stevenson, το «Saga» των Brian K. Vaughn και Fiona Staples, το «Maus» του Art Spiegelman, το «Homunculus» του Joe Sparrow, το «Pantheon» του Hamish Steele, το «Laura Dean keeps breaking up with me» των Mariko Tamaki και Rosemary Valero-O’ Connell. Από ελληνικά κόμικς δεν θα ξεχωρίσω κάποια συγκεκριμένα, γιατί θα φανεί σαν να προμοτάρω φίλους και γνωστούς έτσι μικρή που είναι η σκηνή, άσε που θα μιλάω μέχρι μεθαύριο, κάτι το οποίο ναι μεν κάνω συχνά, καθότι παρλαπίπας, αλλά δεν ενδείκνυται για άρθρα, οπότε θα πρότεινα να κάνετε μια βόλτα σε οποιοδήποτε τοπικό φεστιβάλ κόμικς και να σηκώσετε τα πάντα. Οι δουλειές που παρουσιάζονται τα τελευταία χρόνια είναι εξαιρετικές και αν έχετε ακούσει κάποια μεγάλα ονόματα, δεν είναι τυχαίο. – Πώς βλέπεις το σύγχρονο κόμικ στην Ελλάδα και διεθνώς; Υπάρχει πάντα ενδιαφέρον για το τυπωμένο κόμικ ή το έχει υπερκεράσει το ψηφιακό; Πόσο διαφέρει το δεύτερο; Περιέργως είχα μια παρόμοια συζήτηση πρόσφατα, που είχαμε μαζευτεί διάφορα άτομα στο Twitter και σχολιάζαμε πόσο πολύ λατρεύουμε το έντυπο κόμικ. Νομίζω ότι θα επανέλθω σε μια φράση που είχα ακούσει παλιά για το ψηφιακό βιβλίο: «Το τυπωμένο κόμικ κινδυνεύει από το ψηφιακό όσο και οι σκάλες από τα ασανσέρ». Είναι απλώς διαφορετικό format, σημασία έχει να τα διαβάζουμε, το πώς είναι δευτερεύον. Ιδανικά να μην πειρατεύουμε κιόλας, ε; Όσο για το σύγχρονο κόμικ, προσωπικά με ενθουσιάζει. Κάθε χρόνο βλέπουμε όλο και περισσότερες εξαιρετικές δουλειές στην indie σκηνή, με τεράστια ποικιλία και ολοένα περισσότερα νέα ταλέντα. Γι’ αυτό λατρεύω και τα comic-cons, επειδή δίνουν την ευκαιρία να τα βρεις όλα μαζί και πολλές φορές νέους δημιουργούς, πολύ στην αρχή τους. – Με τι καταγίνεσαι αυτόν τον καιρό; Τι άλλα πρότζεκτ έχεις κατά νου; Επειδή ως άνθρωπος είμαι γενικά λίγο δημιουργικά υπερκινητικός, έχω ανά πάσα στιγμή τουλάχιστον καμιά δεκαριά πράγματα που θέλω να κάνω «του χρόνου», κι αν δύο-τρία συμβούν είναι νίκη. Σ’ αυτήν τη φάση ετοιμάζω μια πρόταση για μία ακόμα queer ανθολογία σαν το «When I was me» και το «Ambrosia» (το δεύτερο θα το έχω και στο ComicDom), κάνω εικονογραφήσεις για ένα role-playing game που θα κυκλοφορήσει μέσω Kickstarter σύντομα και έχω και τρία ακόμα κόμικς στα σκαριά: ένα ημι-αυτοβιογραφικό για την τρανς εμπειρία και για τους έμφυλους ρόλους, ένα επιστημονικής φαντασίας, ξανά σε συνεργασία με την Έλενα Γώγου, και ένα κοινωνικού περιεχομένου όπου κάνω μόνο το σχέδιο, το οποίο πήρε επιδότηση πρόσφατα και θα κυκλοφορήσει κάποια στιγμή μέσα στο 2022. Ευτυχώς από δουλειά δεν έχω παράπονο. Απλώς σ’ αυτήν τη φάση, και μετά από τόσο καιρό με κορωνοϊό, ελπίζω το επόμενο πρότζεκτ μου να έχει τη βάση του σε κάποιο τροπικό νησί, όπου θα πληρώνομαι με ανανάδες και καρύδες που θα μου φέρνουν στην πλάτη τους εκπαιδευμένες θαλάσσιες χελώνες. Και με φραπέδες και στριφτάρι σε κάνα καφενείο στο βουνό βολεύομαι, ό,τι κάτσει. Δέχομαι προτάσεις. Ambrosia – Εκτός από τη δική σου επιβλητική παρουσία στο Artists Alley, τι άλλο αξίζει να δει κάποιος στο φετινό 15ο ComicDom; Καταρχάς περάστε οπωσδήποτε από τον πάγκο μας με την Έλενα Γώγου, όπου θα έχουμε ένα σωρό κόμικς, αυτοκόλλητα, αφίσες και σπέσιαλ καλούδια να σας φιλέψουμε. Δίπλα μας ακριβώς θα είναι και ο Γιώργος Κομιώτης, στου οποίου τον πάγκο θέλετε να πάτε, αν ποτέ εκτιμήσατε το καλό, εξοντωτικό χιούμορ. Μη χάσετε το «Τσοντοκόμικ 2», την ερωτική ανθολογία (Νο 2!) που έβγαλαν δεκατρείς ντόπιες σκιτσογράφοι – θα το βρείτε και στη μεριά του πάγκου μας που θα κάθεται η Έλενα, αλλά και στους πάγκους των περισσότερων άλλων δημιουργών, όπως π.χ. της Γεωργίας Ζάχαρη, αν σας αρέσει το concept της «Σπαζοραχούλας» θα λατρέψετε και τα κόμικς της Γεωργίας. Αν ψάχνετε κι άλλα queer κόμικς, προτιμήστε το «Equidistance» που βγαίνει από τη Nerdula Lab. Στην Ελληνοαμερικανική Ένωση θα υπάρχει αφιέρωμα στο τσέχικο κόμικ, το οποίο δυστυχώς δεν θα μπορέσω να δω, μια και θα έχω πάγκο στην πλατεία Κλαυθμώνος, αλλά ακούγεται σούπερ ενδιαφέρον. Έπειτα, είναι δεδομένο και απαραίτητο να έρθετε σε επαφή με τα πιο μεγάλα και γνωστά ονόματα της ελληνικής κόμικ σκηνής, οπότε δεν θα μείνω σ’ αυτά. Αντίθετα, θα επιμείνω να πάτε στις αυτοεκδόσεις με ακόμα μεγαλύτερο ενθουσιασμό απ’ ότι στο Artists Alley. Λατρεύουμε φανζίν και τα στηρίζουμε πάντα! Και το σχετικό link...

Το αιδοίο, ο κόλπος, η κλειτορίδα και η εμμηνόρροια έχουν γίνει αντικείμενο εγκωμίων, ύμνων, νοσηρών φόβων και πολιτικοποίησης από την εποχή του Αδάμ και της Εύας μέχρι τα σεξιστικά σχόλια του προέδρου Τραμπ.. Σ’ αυτό το κόμικς η Liv Strömquist φέρνει στο φως το πώς, από αμνημονεύτων χρόνων, οι άντρες που έχουν έμμονη ιδέα με τα γεννητικά όργανα στιγμάτισαν το σώμα των γυναικών, τους αρνήθηκαν τη σεξουαλικότητά τους, δημιούργησαν την αμφίβολη δυαδικότητα των φύλων, και πολύ περισσότερα ακόμα. Τα δηκτικά, εμπεριστατωμένα σχόλιά της εξερευνούν τη σχετική ιστορία και τα ταμπού, από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια (μια κλειτοριδεκτομή σε πεντάχρονο παιδί στην Αμερική του 1948) μέχρι τα πιο ανάλαφρα (τα αιδοία στην αρχιτεκτονική ως σύμβολα προστασίας). Πότε εξοργιστικό, πότε ξεκαρδιστικά αστείο, το Φρούτο της Γνώσης αποκαλύπτει τη δυσάρεστη αλήθεια για το πόσο (δεν) έχουμε προχωρήσει τόσους αιώνες. Από το site της εκδοτικής.

Ξεκίνησε το 2017 και ολοκληρώθηκε πριν από λίγες εβδομάδες η «Μητρόπολη του Χρυσού» της Αγγελικής Σαλαμαλίκη, μια συναρπαστική ιστορία επικής φαντασίας σε τέσσερα μέρη για τη φιλία, την αφοσίωση, την επανάσταση, την αντίσταση στην εξουσία. «Άκου… Αυτόν τον πόλεμο δεν τον θέλαμε. Αλλά όταν έρχονται να σε σκοτώσουν και να καταστρέψουν ό,τι αγαπάς, οφείλεις να αμυνθείς. Έτσι δεν είναι; Έχουν μείνει ελάχιστοι πλέον από εμάς και όλοι αιχμάλωτοι. Ο χρυσός. Ο χρυσός μάς κρατάει αιχμάλωτους. Όταν κατάλαβαν ότι μπορούν να μας ελέγχουν με τον χρυσό, μετατραπήκαμε σε όπλα. Φυλές εξαφανίστηκαν. Κόσμοι καταστράφηκαν. Και οι δυνατοί έμειναν να παλεύουν. Οι Κανίβαλοι γιατί είναι πολεμιστές και δεν ξέρουν τίποτα άλλο να κάνουν από το να σκοτώνονται σε μάχες και οι Αλχημιστές που είναι οι μόνοι που κατασκευάζουν τον χρυσό. Και οι δυο κοιτάνε ποιος θα κυριαρχήσει. Θες να σου πω εγώ; Κανείς. Κανείς δεν θα κυριαρχήσει. Γιατί σύντομα όλοι θα είναι νεκροί». Με αυτό τον πρόλογο ξεκινούσε το πρώτο μέρος από τη «Μητρόπολη του Χρυσού» (εκδόσεις Jemma Press) της Αγγελικής Σαλαμαλίκη («Monsieur Charlatan» κ.ά.) συστήνοντας στους αναγνώστες τους κεντρικούς πρωταγωνιστές: τον Ιγκόρ, στρατηγό του στρατού των Αλχημιστών την ώρα που κινδυνεύει να πεθάνει από τα χέρια των συντρόφων του σε έναν αγώνα για την εξουσία, και ένα πανίσχυρο τηλεπαθητικό Γουίβερν, έναν Σκλάβο που μπορεί να γίνει υπερόπλο στα χέρια των μοχθηρών. Ο Σκλάβος ζητά άσυλο αλλά διψά για εκδίκηση από όσους του κατέστρεψαν τη ζωή. Είναι φοβερά επιφυλακτικός, έχει όμως αισθήματα και ένα ισχυρό ένστικτο να εμπιστεύεται το Καλό. Μια μοναδική φιλία αναπτύσσεται ανάμεσα στον Σκλάβο και τον Ιγκόρ που θα εξελιχθεί σε ερωτική σχέση μεταξύ τους. Ανατρέποντας κάθε στερεότυπο στην επική φαντασία, εκεί που συνήθως οι άνδρες είναι αρρενωποί, μάτσο και «κυνηγοί» θηλυκών και νοιάζονται μόνο για την ολοκλήρωση της αποστολής τους, την επίδειξη της ανδρείας τους, την απόδειξη της υπακοής τους στον αρχηγό, τον βασιλιά, τον αφέντη. Θα ήταν αρκετή και μόνο η τόλμη της δημιουργού, σε ένα περιβάλλον με φωτιές, αποκεφαλισμούς, θανάτους και άφθονο αίμα, να επικεντρωθεί σε έναν έρωτα μεταξύ ανδρών για μια αναφορά στο έργο της. Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και η μεστή ιστορία, οι κοφτοί διάλογοι, οι ανατροπές και πάνω απ’ όλα τα πολύ όμορφα σχέδια. Για το πρώτο μέρος της σειράς με τίτλο «Ο Σκλάβος» η Αγγελική Σαλαμαλίκη απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Σχεδίου στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς το 2018, και πάνω σε αυτή την επιτυχημένη συνταγή συνέχισε και στα τρία επόμενα τεύχη της σειράς («Ο Αλχημιστής», «Γενοκτονία» και «Αμάλγαμα»), παρουσιάζοντας εντυπωσιακές σκηνές μαχών με πλάσματα μιας οργιώδους φαντασίας και συνθέτοντας έναν δυστοπικό κόσμο που μόνα κίνητρα είναι η επιβίωση, ο χρυσός και η εξουσία. Αυτό το κλισέ σε πολλά ανάλογης θεματικής έργα που αρκούνται στην περιπέτεια, τη δράση και τη δύναμη, καταρρέει από την αφοσίωση των δύο πρωταγωνιστών και την πίστη τους σε έναν καλύτερο κόσμο πάνω σε άλλα πρότυπα. Με την αγάπη τους να μην είναι ίσως ικανή να νικήσει τα πάντα. Να είναι αρκετή όμως για να τους κάνει ευτυχισμένους. Και το σχετικό link...

Ανθολογία με έργα 14 δημιουργών για την κατοχή. Τα ολιγοσέλιδα κόμικ είχαν δημιουργηθεί για την ομώνυμη έκθεση που έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 2016 στο πολιτιστικό κέντρο Μελίνα Μερκούρη. Στην ανάρτηση για την εκδήλωση μπορείτε να δείτε τις διαφορετικές τεχνοτροπίες των δημιουργών καθότι το σκανάρισμα σελίδας από το κόμικ είναι δύσκολο. Απ'ότι βλέπω ο μόνος που λείπει από την ανθολογία είναι ο Γεώργιος Τραγάκης. Περιεχόμενα: σ.5 Πρόλογος, Γιάννης Κοκουλάς σ.7 Εισαγωγή, Μενέλαος Χαραλαμπίδης σ.12 Μαύρες Ελιές, Τόμεκ Γιοβάνης σ.17 Ο Τερματοφύλακας μιλάει για τον Μεγάλο Αγώνα, Γιώργος Γούσης σ.22 Σκιές στο Μνημείο, Σπύρος Δερβενιώτης σ.27 Το Φιλί, Πέτρος Ζερβός σ.32 Το Πείραμα, Δημήτρης Καμένος σ.37 Πουθενά, Λέανδρος σ.42 Das Roastbeef, Τάσος Μαραγκός σ.47 Το Ρεβίθι, Θοδωρής Μπαργιώτας σ.52 Η Μπερέτα, Αλέξια Οθωναίου σ.57 Η Καπαρτίνα, Αλέκος Παπαδάτος σ.62 Ξεροκόμματο, Θανάσης Πέτρου σ.67 Σουλτς και Σαχτ, Soloup σ.72 Μέλπω, Γιώργος Φαραζής σ.77 Μαθημένοι, Πέτρος Χριστούλιας Πριν από κάθε ιστορία προηγείται μια σελίδα με φωτογραφία του δημιουργού και ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα. Το κόμικ πρωτοκυκλοφόρησε 30/8 στο 48ο φεστιβάλ βιβλίου στο Ζάππειο. Διαφορετικές τεχνοτροπίες, διαφορετικές εμπνεύσεις, διαφορετικές αφηγήσεις. Αλλού είναι καθαρή μυθοπλασία, αλλού είναι ιστορίες της προφορικής παράδοσης, αλλού μεταφορές λογοτεχνικού έργου, αλλού απόδοση ιστορικών γεγονότων. Άνισο, όπως ίσως κάθε ανθολογία, αλλά ενδιαφέρον. Κάποιες ιστορίες μου μίλησαν πολύ. Σχετικά άρθρα 14 δημιουργοί για την απελευθέρωση της Αθήνας [Ιατρού Γιάννης, efsyn.gr, 31/08/2019] Η κατοχική Αθήνα με την πένα των σκιτσογράφων [Τζουμερκιώτη Κατερίνα, Έθνος, 10/10/2016] Ένα γλυκό ξημέρωμα [Αντωνόπουλος Γιάννης, edromos.gr, 11/10/2016]

Είσαι γυναίκα, η ζωή σου δεν πάει καλά, ζείς στην μέση του πουθενά μιας χώρας που είναι το κέντρο του κόσμου και ξαφνικά μέσα στην έρημο μια έκρηξη... Και μια βροχή απο σφαιρίδια κάποιου άγνωστου υγρού μετάλλου πέφτει πάνω σου... Ο Terry Moore φτιάχνει ένα πολύ καλό κόμικ, όπου οι πολιτικές και οικολογικές του προεκτάσεις δεν κρύβονται πίσω απο τη δράση, αλλά περιγράφονται ξεκάθαρα. Μια όμορφη έκδοση στα γνωστά στάνταρ της Jemma. Στα μείον, το μέγεθός του. Το σχέδιο του Moore ήθελε μερικά εκατοστά ακόμα σε ύψος και σε πλάτος για να αναπνεύσει ελεύθερα. Ευχαριστούμε για το οπισθόφυλλο τον ftsgr.

Ο Μάρκο Στογιάνοβιτς στο σενάριο και οι Μάρκο Νίκολιτς – Ντέγιαν Νενάντοβ στα σχέδια αναμιγνύουν ιστορικά γεγονότα και πραγματικά πρόσωπα, μεταξύ αυτών και ο Μότσαρτ, με βαλκανικές παραδόσεις και μπόλικη φαντασία στον πρώτο τόμο της νέας σειράς με τίτλο «Οι Αιώνιοι». Ο Μάρκο Κράλιεβιτς, ιστορικά γνωστός ως Μάρκο Μρνιάβτσεβιτς (1335-1395), γιος του Βούκασιν, ευγενούς επί εποχής του τσάρου Ντούσαν του Ισχυρού, υπήρξε μια ξεχωριστή μορφή στις παραδόσεις των βορείων Βαλκανίων. Ένα πρόσωπο που έχει εμπνεύσει μύθους και θρύλους, τραγούδια, παραμύθια και προφορικές αφηγήσεις στη Σερβία και στις γύρω περιοχές. «Τα παιδιά της πρώην Γιουγκοσλαβίας όμως δεν μαθαίνουν τον Μάρκο Κράλιεβιτς από τα βιβλία Ιστορίας. Όσοι γεννηθήκαμε στη Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας πρωτακούσαμε για τον Μάρκο από τις οικογένειές μας. Καθόλου παράξενο, αφού πρόκειται για μια κεντρική μορφή τόσο της προφορικής όσο και της γραπτής λαϊκής παράδοσης της Σερβίας και της Βόρειας Μακεδονίας. Ο Μάρκο Κράλιεβιτς είναι ο μοναδικός ήρωας που έχει έναν ολόκληρο κύκλο από ποιήματα αφιερωμένα στη ζωή και στο θάνατό του – σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση γύρω στα 300. Προσθέστε σε αυτά μύθους, θρύλους, πίνακες, θεατρικά και ναι, κόμικς, ε, αποκλείεται να μη μαθαίνατε κάτι για αυτόν. Και πόσο σπουδαίος ήρωας ήταν! Δυνατός, ατρόμητος, ένας αήττητος σχεδόν πολεμιστής – ταυτόχρονα όμως και βαθιά προβληματικός. Βίαιος και μέθυσος, ευερέθιστος και με απαίσιους τρόπους» γράφει ο Μάρκο Στογιάνοβιτς στον πρόλογο του πρώτου τόμου των «Αιώνιων» (μετάφραση: Μπέλλα Σπυροπούλου, εκδόσεις Jemma Press, 56 σελίδες). Και συνεχίζει αναπτύσσοντας τον παραλληλισμό του Κράλιεβιτς με μυθικές φιγούρες αλλά και με αντιήρωες των κόμικς: «Πρόκειται για το ίδιο μοτίβο στο οποίο βασίστηκε ο Ηρακλής και στο οποίο στράφηκε εκείνο το είδος του υπερήρωα της δεκαετίας του ’80 που αποδόμησε τον υπερήρωα. Δεν είναι περίεργο που ο Μάρκο Κράλιεβιτς είναι γνωστός σε όλα τα Βαλκάνια (όπως μου έχει πει ο φίλος μου Τάσος Ζαφειριάδης, μέχρι τραγούδια και ποιήματα έχουν γραφτεί για αυτόν στην Ελλάδα) και είναι επόμενο Σέρβοι, Βόρειοι Μακεδόνες και Βούλγαροι να τον θεωρούν ξεχωριστά δικό τους ήρωα, ανάλογα με το ποιον ρωτάς». Αυτός ο παράξενος ήρωας γίνεται πρωταγωνιστής σε μια φανταστική ιστορία που ξεκινά στη Βιέννη του 1791, κουβαλώντας το δώρο αλλά και την κατάρα να είναι αθάνατος. Ένας «αιώνιος» που περιδιαβαίνει τους αιώνες σαν βαμπίρ, συναντώντας βαμπίρ και πολεμώντας βαμπίρ. Έχοντας στο πλευρό του σε αυτόν τον πρώτο τόμο της σειράς έναν αινιγματικό Κινέζο, που φυσικά είναι κι αυτός βαμπίρ, και συμπρωταγωνιστή έναν βασανισμένο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ που έχοντας πουλήσει την ψυχή του πασχίζει να ολοκληρώσει το «Ρέκβιεμ», αυτό που όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, «είναι δίχως αμφιβολία το καλύτερο έργο μου». Αυτόν τον διαρκή πόνο μιας αθανασίας που μπορεί να ακούγεται ως η μεγαλύτερη ευκαιρία της ζωής αλλά να εξελίσσεται ως ένα αδιάκοπο μαρτύριο περιγράφουν οι Στογιάνοβιτς, Νίκολιτς και Νενάντοβ σε ένα βιβλίο με υπέροχα σχέδια αλλά και βουτηγμένο στο αίμα και το σκοτάδι, που όπως φαίνεται θα έχει ακόμα πολλές συνέχειες, ανάλογες με τις πολλές περιπέτειες του Κράλιεβιτς στην πραγματική ζωή και τους αμέτρητους μύθους γύρω από την αντι-ηρωική προσωπικότητά του. Και το σχετικό link...

Τον Αύγουστο του 2014 το Ισλαμικό Κράτος εξαπέλυσε μια ανελέητη επίθεση κατά της θρησκευτικής μειονότητας των Γεζίντι με σκοπό τον αφανισμό της. Οι Κούρδοι Πεσμεργκά –που επισήμως είχαν αναλάβει την προστασία τους –τους εγκαταλείψαν και οι Γεζίντι αναζήτησαν καταφύγιο στο όρος Σινγκάλ, που οι απότομες πλαγιές του έχουν προσφέρει επανειλημμένα προστασία στον λαό τους ανά τους αιώνες. Πάνω από 50.000 άνθρωποι παγιδεύτηκαν στην κορφή του βουνού μέσα στην ανελέητη ζέστη, χωρίς σκιά, χωρίς νερό, χωρίς τρόπο διαβίωσης. Η ιστορία που πρόκειται να διαβάσετε είναι βασισμένη στις μαρτυρίες των αδερφών Μαζλούμ και Ασμαήλ και των οικογενειών τους που ζουν στους πρόποδες του Σινγκάλ. Είναι μια ιστορία για την προδοσία, τον θρησκευτικό φανατισμό αλλά και για το θάρρος, την αυτοθυσία και τη συμπόνια Από την σελίδα της εκδοτικής.

Περιπέτεια που διαδραματίζεται στην Αρχαία Σπάρτη το 364πΧ. Σενάριο Kieron Gillen, σχέδιο Ryan Kelly, χρώματα Jordie Bellaire. Πρώτη έκδοση 2013-2014 σε 5 τευχάκια για την Image ως Three. Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο την περίληψη της υπόθεσης: "364 πΧ. Μετά από έναν αιώνα ηγεμονίας, η Σπάρτη καταρρέει. Μια σφαγή αθώων ειλώτων εξελίσσεται σε ένα κυνήγι που θα μπορούσε να σημάνει το τέλος αυτής της στρατιωτικής κοινωνίας. Τρεις δούλοι τρέχουν για να σωθούν. Στα χνάρια τους τριακόσιοι από τους Σπαρτιάτες αφέντες τους. Έχουν άραγε ελπίδα να επιβιώσουν απέναντι στους σπουδαιότερους πολεμιστές που γνώρισε ποτέ ο κόσμος;" οκ Υπερβάλλει Έχω τις ενστάσεις μου στην περιγραφή, αλλά νταξ. Όντως μια Σπάρτη κυνηγάει 3 είλωτες. Σχεδόν μια Σπάρτη. Διότι έχει απ'όλα μέσα Κάποιοι λχ δε νοιάζονται Εν πάση περιπτώσει, θα το πάρετε, θα το διαβάσετε, θα δείτε Και στο τέλος θα μάθετε ότι τον φόνο τον έκανε ο μπάτλερ, αλλά αυτό το ξέρατε προτού πιάσετε το κόμικ. Τι δεν ξέρατε? Ότι είναι ένα από τα καλύτερα ιστορικά κόμικ που έχω διαβάσει ποτέ μου. Το είχα διαβάσει στα Αγγλικά όταν βγήκε, το τσίμπησα (πρωτοφανώς) και στην Ελληνική του έκδοση. Ένα βραδάκι, μετά από καμπόσο αλκοόλ, γυρνώντας ψιλοκομμάτια ο Gillen σπίτι, σωριάστηκε στον καναπέ και κάνοντας μια από πίσω, τσίμπησε στην τύχη ένα κόμικ για να περάσει την ώρα του. Στα χεράκια του έπιασε τους 300 του Miller. Προφανώς το είχε ξαναδιαβάσει. Και του άρεσε. Αυτή τη φορά όμως του καρφώθηκε μια έντονη ιδέα ότι δεν ήταν έτσι ακριβώς τα πράγματα στην αρχαία Σπάρτη, ότι το συγκεκριμένο κόμικ ήταν "κάπως" και του καρφώθηκε στο μυαλό το να γράψει μια άλλου είδους ιστορία για τους Σπαρτιάτες. Στη συγγραφή του κόμικ ο Gillen συνεργάστηκε με τον καθηγητή Stephen Hodkinson του University of Nottingham. O Stephen Hodkinson, επίτιμος δημότης της Σπάρτης από το 2010, έφτιαξε με άλλους το Κέντρο Σπαρτιατικών και Πελοποννησιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ το 2005 και ήταν διευθυντής του έκτοτε μέχρι το 2018. Εξ'όσων γνωρίζω είναι το μοναδικό ινστιτούτο που έχει μια τέτοια θεματολογία, έχει ενεργή παρουσία στη Λακωνία και θα συμμετάσχει του χρόνου στις διάφορες εκδηλώσεις του Δήμου Σπάρτης για τα 2500 χρόνια από τη Μάχη των Θερμοπυλών. Διευθύντρια του Κέντρου αυτή τη στιγμή είναι η καθηγήτρια Χρυσάνθη Γάλλου. Το Κέντρο συνέβαλλε και στη μετάφραση του κόμικ στα Ελληνικά σύμφωνα με τις σημειώσεις. Φαντάζομαι στο σκέλος της ορθής απόδοσης διαφόρων όρων και εννοιών. Σενάριο, απεικονίσεις, μετάφραση λοιπόν είναι "ψαγμένα". Χωρίς όμως να βαραίνουν το κόμικ και τη ροή του. Είναι διάσπαρτες πινελιές. Είναι οι ιστορίες που αφηγούνται οι χαρακτήρες. Είναι τα ρούχα που φοράνε. Είναι η συμπεριφορά και τα θέλω τους. Είναι οι αξίες που έχουν. Ζωντανεύει μια κοινωνία και ένας κόσμος μέσα σε αυτές τις σελίδες με όχημα μια δετή περιπέτεια που έχει ρυθμό, ανατροπές, αρχή, μέση και τέλος. Τεράστιο ατού του είναι οι σημειώσεις 130 περίπου σελίδες κόμικ, 7 σελίδες με τα εξώφυλλα των τευχών (κανονικά και κάποια εναλλακτικά), 4 σελίδες έξτρα σχέδια και 10 σελίδες σημειώσεις γύρω από στιγμές του κόμικ με 12 σελίδες συζήτηση μεταξύ του σεναριογράφου και του καθηγητή. Όλα αυτά τα έξτρα, δεν χρειάζονται για να απολαύσει κανείς το κόμικ. Άνετα θα μπορούσαν να λείπουν Η ύπαρξή τους όμως απογειώνει την εμπειρία της ανάγνωσης. Όταν ξεκίνησα να το διαβάζω στα αγγλικά, αμέσως ξύπνησε η υπεροψία μέσα μου. Έχουμε μεγάλες αμφιβολίες για το πως ακριβώς ήταν η αρχαία Σπάρτη. Οι ίδιοι οι Σπαρτιάτες δεν έχουν αφήσει κείμενα. Οι σημαντικότερες πηγές μας είναι πράγματα όπως ο σύγχρονός τους Αθηναίος Ξενοφώντας που τους εκθείαζε ή ο Πλούταρχος που έγραψε για αυτούς 300-700 χρόνια αργότερα Οι σύγχρονοι ακαδημαϊκοί αναρωτιούνται για το άμα όντως οι είλωτες ήταν "είλωτες", άμα όντως υπήρχε η Κρυπτεία (μια φορά το χρόνο να κυνηγάνε οι Σπαρτιάτες και να σκοτώνουν είλωτες), άμα όντως πέταγαν τα παιδιά τους στον Καιάδα. Οι σημειώσεις λοιπόν τα αποσαφηνίζουν όλα αυτά και εξηγούν το πως οι δημιουργοί γνωρίζουν αυτές τις κουβέντες, έκαναν όμως επιλογές για το τι θα δείξουν, δεν ήθελαν να ξενίσουν τελείως τον αναγνώστη και άφησαν μικρές πινελιές μέσα στο κόμικ που αφήνουν υπαινιγμούς για κάποια θέματα Ένα χαρακτηριστικό σημείο επιλογής αναφέρθηκε στο panel που έγινε για το κόμικ στο Αθενσκον. Ξέρουμε ότι τα αρχαία αγάλματα είχαν χρώματα και δεν ήταν κατάλευκα Δείτε λχ αυτή εδώ την διάλεξη, αν και άνετα θα βρείτε διάφορα άρθρα με ένα απλό γκουγκλάρισμα Οι δημιουργοί όμως επέλεξαν να τα δείξουν άσπρα. Είναι αυτό μια συγκλονιστική λεπτομέρεια? Όπως είπα, όχι Δεν χρειάζεται να το ξέρεις για να απολαύσεις το κόμικ. Υπάρχουν όμως άλλες πινελιές, όπως λχ το να έχει μια γυναίκα περιουσία και να την μεταφράζει σε άλογα που θα λάβουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες, που είναι ωραίο το να διαβάσεις σχόλια για αυτό στις σημειώσεις. Δεν είναι το πλέον κοινό μοτίφ όταν σκεφτόμαστε τους αρχαίους Σπαρτιάτες Η έκδοση είναι στα γνωστά στάνταρ της Jemma Προτείνεται! 4/5 από εμένα. Link στο goodreads για το αγγλικό TPB To κόμικ είχε παρουσιαστεί και στις Ξένες Εκδόσεις το 2014. Μπορείτε να διαβάσετε σχόλια και εκεί. Οι πρώτες σελίδες μέσα από το Αγγλόφωνο νομίζω πως ήμουν Λακωνικός

Μια σύντομη περιγραφή της σειράς «Μυστήρια πράματα» του Θανάση Πετρόπουλου είναι «βουκολικός τρόμος στην ελληνική επαρχία του 19ου αιώνα». Η πραγματικότητα όμως είναι πάντα πιο περίπλοκη. Στον πρώτο τόμο από τα «Μυστήρια πράματα», ο Θανάσης Πετρόπουλος («Πλασματικά νούμερα», «Καμένα Βούρλα», «Προτελευταίοι» σε συνεργασία με τον Αντώνη Βαβαγιάννη) εγκαινίασε ένα πρωτότυπο για τα ελληνικά κόμικς είδος. Τοποθέτησε την ιστορία του στην ανεξερεύνητη ελληνική επαρχία του τέλους του 19ου αιώνα, πρόσθεσε καλικάντζαρους, ξωτικά, νεράιδες, τέρατα, δράκους και άλλα πλάσματα των παραμυθιών, έχρισε πρωταγωνιστές τον «ερευνητή καθηγητή του Πανεπιστημίου των Αθηνών και ιδρυτή της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας» Φιλήμονα Καρτέρη και τον «Ιρλανδό φιλέλληνα, περιηγητή, ιππότη του Τάγματος του Μαύρου Σκύλου» Σερ Ζάκαρυ Νίκολσον και έπλασε τρομακτικές αφηγήσεις με φόντο αφιλόξενα δάση, ομιχλώδεις κάμπους, κρυμμένα χωριά και σκοτεινά αγροτόσπιτα. Στο δεύτερο μέρος με υπότιτλο «Λύκοι της Ζήρειας» (κυκλοφορεί όπως και ο πρώτος τόμος από τις εκδόσεις Jemma Press) κρατά τα βασικά συστατικά απαράλλαχτα και μεταφέρει τη δράση στις στοιχειωμένες πλαγιές της Ορεινής Κορινθίας του 1894. Σκαρώνει μόνο μία ιστορία (48 σελίδες) που οδηγεί τους δυο κυνηγούς μυστήριων και ανεξιχνίαστων γεγονότων στους γκρεμούς και το οροπέδιο της Ζήρειας εις αναζήτηση λύκων. Που δεν είναι όμως συνηθισμένοι και, αλίμονο στους ανθρώπους, δεν είναι τετράποδοι. Στα βασικά συστατικά βέβαια παραμένει και το χιούμορ, ιδιαίτερα στους διαλόγους των δυο φίλων που αλληλοσυμπληρώνονται: ο ένας, μορφωμένος και επιστήμονας που προσπαθεί να ερμηνεύσει λογικά, με τεκμήρια και στοιχεία τα μεταφυσικά φαινόμενα, ο άλλος πιο αποφασιστικός, μπρουτάλ και εμπειριστής που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες. «Παρ’ όλους τους αστεϊσμούς… δεν σας λείπει το σμαραγδένιο σας νησί;» ρωτά ο Φιλήμονας Καρτέρης. Και ο Σερ Νίκολσον του απαντά: «Only all the time… Ένα από αυτά που μας αρέσουν να κάμουμε στην Ιρλανδία είναι να διηγούμεθα ιστορίες. Νομίζω πως θα επιστρέψω εκεί όταν θα έχω αρκετές να διηγηθώ και όταν το σώμα μου δεν θα με αφήνει καμιά πια να ζήσω παραπάνω. Unless… Εκτός βεβαίως εάν στο μεταξύ κάποια από αυτές τις ιστορίες με σκοτώσει, κύριε Καρτέρη. Οπότε και θα αναγκαστείτε να την διηγηθείτε εσείς!» Στα «Μυστήρια πράματα», αναβιώνουν μύθοι και θρύλοι της ελληνικής υπαίθρου όπως τους διηγούνταν οι γιαγιάδες και στοίχειωναν τη φαντασία των παιδιών αλλά και όπως μεταφέρονταν μέσω των προφορικών παραδόσεων, συντηρώντας και διαιωνίζοντας το αίσθημα φόβου απέναντι στη φύση και τα φαινόμενά της. Και ακριβώς επειδή αφορούν πολύ κοντινές μας περιοχές και εποχές, μας είναι οικείοι μέσα στην απόλυτη ανοικείωση που δημιουργούν οι φανταστικές ιστορίες. Όπως επισημαίνει και ο Αντώνης Βαβαγιάννης στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Τα Μυστήρια Πράματα μου φέρνουν στο μυαλό τα παλιά καλά περιπετειώδη κόμικς περιπτέρου, είναι κάτι σαν μια ανίερη συνεύρεση Τεντέν, Hellboy και Γκόλφως που σε ρουφάει και σε αφήνει να περιμένεις τη συνέχεια. Ε λοιπόν, η συνέχεια είναι επιτέλους εδώ με περισσότερους σκοτεινούς θρύλους και περισσότερα σατανισμένα ζώα. Απολαύστε το όπως θα απολάμβανε ένας βουρβόλακας ένα καλό λασπόλουτρο». Και το σχετικό link...

Δεν ήταν μια συνηθισμένη, φυσιολογική χρονιά αυτή που φεύγει. Μια από τις πολλές συνέπειες της κυριαρχίας του ιού επί των ζωών μας ήταν και η ελάττωση της παραγωγής κόμικς. Λίγο πριν από το νέο έτος ξαναθυμόμαστε τα σημαντικότερα έργα του 2020 με την ευχή του χρόνου τέτοιες μέρες τα πράγματα να είναι καλύτερα. «Οι Όμηροι του Γκαίρλιτς» του Θανάση Πέτρου (εκδόσεις Ίκαρος) Ήρωες ή προδότες; Οι Όμηροι του Γκαίρλιτς στο περιθώριο (ή στην καρδιά;) του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου γίνονται οι ανώνυμοι πρωταγωνιστές σε μια ιστορία διχασμού και πολέμου. Ξεχασμένοι από όλους, έρμαια των παλινωδιών και της αναποφασιστικότητας της ελληνικής κυβέρνησης, οι Έλληνες φαντάροι ένιωσαν στο πετσί τους την έννοια της εγκατάλειψης. Ο Θανάσης Πέτρου παρουσιάζει έπειτα από εξαντλητική έρευνα και τεκμηρίωση τις ζωές αυτών των ανθρώπων σε μια από τις ελάχιστα γνωστές πτυχές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, στην οποία αντικατοπτρίζονται μοναδικά οι πολιτικές συνθήκες της εποχής. «Ληστές» των Γιάννη Ράγκου και Γιώργου Γούση (εκδόσεις Polaris) Στην Ήπειρο των πρώτων δεκαετιών του εικοστού αιώνα, με κεντρικά πρόσωπα τους ληστές που λυμαίνονταν την ύπαιθρο αλλά και τις πόλεις, τοποθετείται η μυθοπλασία των Γιάννη Ράγκου (σενάριο) και Γιώργου Γούση (σχέδια). Μια ιστορία που μπορεί να έχει φανταστικούς πρωταγωνιστές, αλλά βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και είναι εμπνευσμένη από τη ζωή των αδελφών Ρέντζου. Νουάρ ατμόσφαιρα, ηθογραφία, ακρίβεια σε όλα τα πραγματολογικά στοιχεία και τα ιστορικά δεδομένα χαρακτηρίζουν αυτή την ιδιότυπη βιογραφία, από την οποία αναδύονται όλες οι κλασικές παθογένειες του νεοελληνικού κράτους και η διαχρονικά αμετάβλητη διαφθορά της εξουσίας. «Berlin» των Κυριάκου Αθανασιάδη και Νικόλα Κούρτη (εκδόσεις Jemma Press) Ένας λιγόλογος και φλεγματικός ιδιωτικός ντετέκτιβ που ασχολείται με μικροϋποθέσεις δέχεται μια δελεαστική πρόταση που μπορεί να αλλάξει (ή να τερματίσει) τη ζωή του. Αναλαμβάνει τη δουλειά αδιαφορώντας για τους κινδύνους. Αλλά αυτοί θα είναι τελικά απρόβλεπτοι και πολύ περισσότεροι σε μια θηριώδη, επιβλητική και απάνθρωπη μητρόπολη που λέγεται Μπερλίν. Σε μια πνιγηρή και κλειστοφοβική ατμόσφαιρα και με πολλά στοιχεία εξπρεσιονιστικού και παραφυσικού τρόμου, η αυτοτελής νουάρ ιστορία των Αθανασιάδη και Κούρτη αποτελεί την αρχή μιας σειράς που αναμένεται να έχει πολλές ακόμη συνέχειες. «Στο δάσος» των Σπύρου Γιαννακόπουλου και Στέλλας Στεργίου (εκδόσεις Πατάκη) Ένα μοντέρνο παραμύθι που πλάθεται με σκοπό να ανατρέψει κάθε στερεότυπο και κάθε σύμβαση του είδους φιλοτεχνούν ο συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας Σπύρος Γιαννακόπουλος και η γνωστή από την υπέροχη εκδοχή του «Μικρού Πρίγκιπα» Στέλλα Στεργίου. Η συνταγή τα έχει όλα: μάγισσες, γίγαντες, τέρατα, νάνους, μαγεμένες βατραχίνες, πρίγκιπες και σκουπόξυλα. Αλλά τίποτα δεν πηγαίνει όπως συνηθίζεται σε παρόμοιες ιστορίες. Οι ανατροπές κρύβονται σε κάθε γωνιά αυτού του γοητευτικού δάσους που διαβάζεται εξίσου απολαυστικά από μικρούς και μεγάλους. «1800» του Θανάση Καραμπάλιου (εκδόσεις Jemma Press) Στο τέταρτο μέρος της βραβευμένης σειράς «1800», με τίτλο «Χάκι» (= εκδίκηση στα αρβανίτικα) ο Θανάσης Καραμπάλιος παρακολουθεί και καταγράφει τα επόμενα βήματα της οικογένειας των Καραμάνων λίγο πριν από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Κλέφτες και αρματολοί, Έλληνες και Τούρκοι, στρατιώτες και χωρικοί, πλούσιοι και φτωχοί στην ακόμα ρευστή, σαν καζάνι που κοχλάζει, ελληνική ύπαιθρο, παρουσιάζονται με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια σε μια μυθοπλασία που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον μπλέκοντας πραγματικά πρόσωπα και fiction χαρακτήρες και προχωρώντας βήμα βήμα προς τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα που θα ακολουθήσουν σε λίγα χρόνια. «Η γυναίκα με τα τραπουλόχαρτα» της Αλέξιας Οθωναίου (εκδόσεις Jemma Press) Μια σειρά από εγκλήματα με θύματα επιτυχημένους άνδρες στοιχειώνουν τη σκέψη και τη ζωή ενός ντετέκτιβ που πασχίζει να λύσει το μυστήριο στη βροχερή και αφιλόξενη Αθήνα μιας νουάρ και σκοτεινής ιστορίας. Σε κάθε κατακρεουργημένο πτώμα κρύβεται και ένα διαφορετικό τραπουλόχαρτο που οδηγεί στην επόμενη κίνηση σε μια παράδοξη και εφιαλτική παρτίδα πόκερ. Κι όλα αυτά στη βαριά σκιά ενός μεγάλου και μοιραίου έρωτα που αποτελεί μέρος της ίδιας παρτίδας, από την οποία κανείς από τους παίκτες δεν μπορεί να βγει. «Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου» των Αγγελικής Δαρλάση και Δημήτρη Μαστώρου (εκδόσεις Μεταίχμιο) Ένα κλασικό βιβλίο της Άλκης Ζέη, μιας από τις σπουδαιότερες εκπροσώπους της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, προσαρμόζουν σε κόμικς η συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση και ο Δημήτρης Μαστώρος. Η ιστορία ξεκινά μια μέρα πριν οι Ιταλοί κηρύξουν τον πόλεμο στην Ελλάδα το 1940 και εξελίσσεται μέχρι τη λήξη του πολέμου μέσα από τα μάτια και τη ζωή του μικρού Πέτρου που βλέπει τον εαυτό του να «ενηλικιώνεται» απότομα υπό καθεστώς κατοχής. Κι ας είναι μόνο εννιά χρονών όταν ακούει τις πρώτες σειρήνες. Η πείνα, οι διωγμοί, ο φόβος, ο θάνατος αλλά και η φιλία, η Αντίσταση, η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά εναλλάσσονται σε ένα υπέροχο βιβλίο που γεννά σπάνια συναισθήματα στον αναγνώστη. «Μετεωρίτες» των Τάκη Θεοδοσίου και John Antono (εκδόσεις Λόγος Slovo Α-Ω) Διευθυντής του Ελληνικού Μουσείου Μετεωριτών ο Τάκης Θεοδοσίου και πολιτικός γελοιογράφος και δημιουργός κόμικς με επιστημονικές ανησυχίες ο Γιάννης Αντωνόπουλος, συνεργάζονται σε ένα σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα βιβλίο εκλαΐκευσης της επιστημονικής γνώσης. «Ταξίδι στη Γνώση» είναι ο υπότιτλός του και πράγματι προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία στον αναγνώστη του να μάθει τι ακριβώς είναι οι μετεωρίτες, από πού έρχονται, ποιες οι διαφορές τους, τι μας διηγούνται για την ιστορία του ηλιακού συστήματος, πόσο κινδυνεύουμε από αυτούς, πώς θα εκμεταλλευτούμε την ύπαρξή τους. «Τετράς η Ξακουστή του Πειραιώς» των Γιώργου Σκαμπαρδώνη και Δημήτρη Κερασίδη (εκδόσεις Μικρός Ήρως) Τέσσερις ρεμπέτες που μετέπειτα έγραψαν ιστορία, ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Γιώργος Μπάτης, ο Ανέστος Δελιάς και ο Στράτος Παγιουμτζής αποτέλεσαν την Τετράδα την Ξακουστή του Πειραιώς, μια ρεμπέτικη κομπανία που σχηματίστηκε το 1934. Η ιστορία τους βασίζεται στο βιβλίο «Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας» του συγγραφέα Γιώργου Σκαμπαρδώνη, ενώ τα σχέδια φιλοτεχνεί ο Δημήτρης Κερασίδης και το εξώφυλλο ο Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ιστορία μιας παρέας που άφησε εποχή και μέσω αυτής η ιστορία του ρεμπέτικου ως κοινωνικού και καλλιτεχνικού φαινομένου αλλά και η κατάσταση της Ελλάδας την προπολεμική περίοδο. «All Hell Broke Loose» των Αντώνη Β. και Λέανδρου (εκδόσεις Skewed Press) Η Κόλαση στις εικόνες του Λέανδρου και τα κείμενα του Αντώνη Β. είναι οι σύγχρονες βρόμικες, εχθρικές και σκοτεινές μητροπόλεις και οι κολασμένοι πολίτες καίγονται στα καζάνια της. Αλλά δεν έχουν συνθηκολογήσει. Και κάποια μέρα ξεχύνονται στους δρόμους για να πάρουν εκδίκηση. Πάνω στις φωτογραφίες του Αντώνη Β. από το Όκλαντ της Νέας Ζηλανδίας, το Χονγκ Κονγκ και το Λος Αντζελες που θα μπορούσαν να έχουν ληφθεί από κάθε μεγαλούπολη της Δύσης, ο Λέανδρος στήνει τα δικά του σχέδια και παρουσιάζει ένα «πριν» απελπισίας και ένα φωτεινό «μετά» από το ξέσπασμα της βίας και της επανάκτησης της αξιοπρέπειας έστω κι αν το μέλλον θα είναι πάντα αβέβαιο και υπό διαμόρφωση. «Scary Tales» του Πάνου Ζάχαρη (εκδόσεις Jemma Press) Ο Κακός Λύκος, τα Τρία Γουρουνάκια, ο Κοντορεβιθούλης, η Κοκκινοσκουφίτσα, ο Πίτερ Παν, ο Πινόκιο, ο Λαγός κι η Χελώνα συμπρωταγωνιστούν στα «τρομακτικά παραμύθια» του Πάνου Ζάχαρη που δημοσιεύονται κάθε εβδομάδα στις σελίδες της Εφ. Συν. Ο τρόμος ωστόσο δεν προκύπτει από το περιεχόμενο των πρωτότυπων παραμυθιών αλλά από τις απολαυστικές παρωδίες του δημιουργού τους, από τους ευφυέστατους αναχρονισμούς του, από τη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα στην οποία παραπέμπουν. Όλα τα στριπάκια του Ζάχαρη αποτελούν μοναδικά χιουμοριστικά σχόλια πάνω στην εξοργιστική γύμνια των βασιλιάδων αλλά και την κομφορμιστική σιωπή των υπηκόων τους. «Καραντινιέροι» του Κλήμη Κεραμιτσόπουλου (αυτοέκδοση) Ως «μια αφ’ υψηλού και εκ του ασφαλούς θεώρηση καταστάσεων εγκλεισμού» χαρακτηρίζει σαρκαστικά και αυτοσαρκαστικά ο ίδιος ο δημιουργός το έργο του. Και καταγράφει τη διόλου αρμονική συμβίωση δύο συγκατοίκων στα χρόνια της καραντίνας και του κορονοϊού. «Τι μέρα είπαμε ότι είναι;» είναι η λιτή και λακωνική φράση που παίζει τον ρόλο του προλόγου για να ξεκινήσει ένα χιουμοριστικό «πιτζάμα πάρτι», με μόνους πρωταγωνιστές δύο φίλους σε κατάσταση απομόνωσης και σε διαρκή ανταγωνισμό για το ποιος θα ξεστομίσει την πιο απαισιόδοξη και φαρμακερή ατάκα. Αν όλα αυτά κάτι θυμίζουν στους περισσότερους από εμάς, δεν είναι τυχαίο. Όπως δεν είναι τυχαίο ότι τα ζούμε ακόμα και απ’ ότι φαίνεται θα συνεχίσουμε για πολύ ακόμα. Και το σχετικό link...

Εκατομμύρια ψυχές συνωστίζονται στα σοκάκια μιας βροχερής, αφιλόξενης και απειλητικής μητρόπολης. Μία από αυτές πασχίζει να λύσει ένα μυστήριο κόντρα σε γκάνγκστερ, απέθαντους, μοιραίες γυναίκες και τρομακτικά τέρατα. Στην Μπερλίν που δεν ξημερώνει ποτέ. Το νουάρ αφήγημα δεν τελειώνει ποτέ. Εδώ και σχεδόν έναν αιώνα αποδεικνύεται ανθεκτικό και ευέλικτο. Προσαρμόζεται στην εποχή και ανοίγεται σε ποικιλίες που μπορούν να το καθιστούν επίκαιρο, ενδιαφέρον και σαγηνευτικό. Μια τέτοια νουάρ ιστορία φιλοτεχνούν οι Κυριάκος Αθανασιάδης στο σενάριο και Νικόλας Κούρτης στα σχέδια στο «Berlin, ο πρώτος θάνατος» (εκδόσεις Jemma Press, 112 σελίδες), το πρώτο μέρος μιας σειράς που, απ’ ότι φαίνεται και όπως δηλώνουν οι συντελεστές της, αναμένεται να έχει πολλές συνέχειες. Στις νουάρ αφηγήσεις υπάρχουν κατά κανόνα κάποια βασικά συστατικά που γύρω τους στήνεται η πλοκή. Λιγόλογοι ντετέκτιβ με αινιγματικό παρελθόν και σκοτεινό παρόν, ένα έγκλημα, ένα μυστήριο, μοχθηροί κακοποιοί, μοιραίες γυναίκες, ατυχείς έρωτες, αλκοόλ, καπνός κ.ά. Πολλά από αυτά τα συστατικά αξιοποιούν και ενσωματώνουν οι Αθανασιάδης και Κούρτης στο «Berlin». Μπολιάζοντάς τα όμως με παραφυσικά στοιχεία και συστατικά της λογοτεχνίας τρόμου με έναν εντελώς πρωτότυπο τρόπο. Και τοποθετώντας την ιστορία τους σε μια πόλη που λέγεται Βερολίνο αλλά με μια σειρά από ευφυείς αναχρονισμούς που συνδυάζουν στοιχεία του παρελθόντος (αυτοκίνητα, ενδύματα, όπλα κ.ά.) και ενός ασαφούς, δυστοπικού μέλλοντος, με τον υπερπληθυσμό να έχει ξεφύγει από κάθε όριο και τα θηριώδη αρχιτεκτονήματα να ρίχνουν παντού βαριά τη σκιά τους. «Μια πόλη όπου οι απέθαντοι συμβιώνουν με τους ζωντανούς. Μια πόλη όπου την έκταση της σήψης και της διαφθοράς της ξεπερνά μονάχα το αιώνιο σκοτάδι της. Μια πόλη που θα μπορούσε να είναι η Κόλαση, αν κάποιος είχε αντικαταστήσει τις φωτιές και τους λάκκους με το θειάφι με ατσάλινους ουρανοξύστες και επιβλητικά κτίρια που ξεφυτρώνουν μέσα από το χάος της δαιδαλώδους ρυμοτομίας της. Μια πόλη των νεκρών ονείρων και των χαμένων ψυχών» όπως περιγράφεται στο οπισθόφυλλο της έκδοσης. Η τσακισμένη «ψυχή» που έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο «Berlin» είναι ο Ράντολφ Κάρτερ, ένας μοναχικός και ξεπεσμένος ιδιωτικός ντετέκτιβ που ζει στην παρακμή, ξοδεύοντας στο ποτό τα λιγοστά χρήματα που κερδίζει από ασήμαντες υποθέσεις και μικροαπάτες. Ούτε ο ίδιος περιμένει ότι θα αναλάβει κάτι μεγάλο που θα αλλάξει τη ζωή του, τη διάθεσή του και την οικονομική του θέση. Όπως ο ίδιος συλλογίζεται: «Είναι εύκολο να πεθάνεις στην Μπερλίν. Υπάρχουν πολλοί τρόποι. Κάθε μέρα βρίσκουμε και μερικούς ακόμα. Και είναι φορές που απλώς σηκώνουμε τα χέρια ψηλά. Δεν αξίζει να παλέψεις. Απλώς δεν αξίζει». Και ξαφνικά, ανάμεσα στους καπνούς, τα ποτά και τα μπιλιάρδα του μπαρ Los Antiguos, εμφανίζεται η «λύση» στα προβλήματά του. Μια μεγάλη υπόθεση περιμένει τον Κάρτερ. Αλλά όπως πάντα συμβαίνει στα νουάρ αφηγήματα, τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα. Γιατί παντού παραμονεύουν κίνδυνοι. Μεταλλαγμένοι ανθρωποφάγοι βάτραχοι, ένα τέρας των υπονόμων, ξάδελφος του Κθούλου, ζόμπι από τα ναρκωτικά, απέθαντοι με σουβλερά δόντια, μπράβοι με γυαλιστερά όπλα. Κι όλα αυτά σε ένα τρομακτικό περιβάλλον που αποδίδει ιδανικά με τα υπέροχα σχέδιά του ο Νικόλας Κούρτης, με μακρά εμπειρία στο φανταστικό, από τη χρυσή εποχή της «Βαβέλ» κιόλας. Κτίρια που παραπέμπουν στον γερμανικό εξπρεσιονισμό και τη «Μητρόπολη» του Φριτς Λανγκ, γοτθική αρχιτεκτονική με ρόδακες και δαιμονικές μορφές απειλητικών γκαργκόιλς, βγαλμένων από τους επιβλητικούς ναούς της βόρειας Ευρώπης, βροχερά και ανήλιαγα πολύβουα δρομάκια από το «Blade Runner», ναυτιλιακές εταιρείες με το όνομα Leviathan, ουρανοξύστες που η κορυφή τους χάνεται στον ουρανό ως ιδανικοί τόποι για μεγαλοπρεπείς πτώσεις, υγροί και βρομεροί υπόνομοι γεμάτοι κινδύνους, κατσαρίδες και αρουραίους συνθέτουν την Berlin, μια πόλη που ποτέ δεν κοιμάται γιατί πάντα από τα σπλάχνα της ακούγονται πυροβολισμοί και κραυγές. Κι όπως μονολογεί ο Ράντολφ Κάρτερ: «Ο καθένας μπορεί να χαθεί μέσα στην Μπερλίν. Ζούμε πολλοί εδώ πέρα. Όσοι ζούμε, τέλος πάντων. Γιατί πρέπει να υπολογίσεις και τους υπόλοιπους. Πόσοι να είμαστε; Δέκα; Πενήντα; Εκατό εκατομμύρια; Κανείς δεν το ξέρει. Γι’ αυτό και ο καθένας μπορεί να χαθεί εύκολα μέσα στην Μπερλίν. Είτε για καλό, είτε για κακό. Όχι σπάνια, μπορεί να χαθείς ακόμη και από τον εαυτό σου». Και το σχετικό link...

Με φόντο τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και την Αθήνα να βράζει, ένας αστυνομικός ερευνά μια σειρά από στυγερά εγκλήματα. Μια γυναίκα και μια τράπουλα κρύβουν τις απαντήσεις. Το πρώτο θύμα ήταν ένας μεγαλοδικηγόρος. Βρέθηκε νεκρός με το 10 κούπα στο στόμα του. Λίγο αργότερα δολοφονείται ένας υποψήφιος καθηγητής στην Καλών Τεχνών με έναν βαλέ σπαθί στη θέση της ξεριζωμένης καρδιάς του. Ακολουθούν κι άλλα πτώματα με την ντάμα καρό και τον ρήγα μπαστούνι να τα συνοδεύουν. Ο άσος όμως αργεί να φανεί. Και ο Χάρης, ένας εσωστρεφής και λιγομίλητος αστυνομικός που ερευνά ανθρωποκτονίες, πασχίζει να προβλέψει το επόμενο θύμα. «Η Γυναίκα με τα Τραπουλόχαρτα» (εκδόσεις Jemma Press) της Αλέξιας Οθωναίου, βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Ratchet, αποτελεί μια σύντομη αλλά γεμάτη αγωνία και συναίσθημα ιστορία για έναν παθιασμένο και βουτηγμένο στα μυστικά και στο αίμα έρωτα. Οκτώ χρόνια μετά την «Τσακισμένη Αυγή», η Οθωναίου, που κάθε Σάββατο περιγράφει απολαυστικά, χιουμοριστικά και σαρκαστικά στιγμιότυπα από συνεδρίες στον καναπέ του ψυχολόγου στην τελευταία σελίδα του Καρέ Καρέ, επιστρέφει σε μια μεγάλη αφήγηση που εξελίσσεται στους αφιλόξενους δρόμους της βροχερής και σκοτεινής σύγχρονης Αθήνας. Ή μήπως η βροχή και το σκοτάδι βρίσκονται μόνο στο μυαλό του πρωταγωνιστή; Που νιώθει εγκλωβισμένος και παραδομένος στο κυνήγι ενός «φαντάσματος»; Θαρρείς μαζοχιστικά, συνεχίζει να αναζητά την αλήθεια έστω κι αν αυτή μπορεί να είναι οδυνηρή. Κοιμάται και ξυπνά σε έναν εφιάλτη απ’ τον οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει, με έναν πονοκέφαλο «βαρύ και πορτοκαλί», σε μια πνιγηρή και υγρή ατμόσφαιρα, πάντα ένα βήμα πίσω από τις κινήσεις της αινιγματικής «Γυναίκας με τα Τραπουλόχαρτα» που πότε λέγεται Ηλέκτρα, πότε Τζούλι, πότε Κατερίνα, στον απόηχο της εξέγερσης για τον Αλέξη. Τα σχέδια της Οθωναίου συμβαδίζουν απόλυτα με το κλειστοφοβικό κλίμα προσμονής από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα. Συχνά εξπρεσιονιστικά, βουτηγμένα σε βαριές μαύρες σκιές και διάσπαρτα από χρωματικούς «λεκέδες» και φαινομενικά παράταιρες πιτσιλιές, αντανακλούν ψυχικές διαθέσεις και ασταθείς ισορροπίες. Χρησιμοποιώντας δεξιοτεχνικά τα βασικά συστατικά της συνταγής των νουάρ αφηγήσεων και τοποθετώντας τα πρόσωπά της σε μια διαρκή νύχτα που ακόμα κι όταν τελειώνει, το σκοτάδι παραμένει, η Οθωναίου παρουσιάζει τον «τέλειο» έρωτα για να τον απομυθοποιήσει. Οι υποσχέσεις, τα όνειρα, τα μεγάλα λόγια («Τίποτα δεν μπορεί να με πάρει μακριά σου. Τίποτα. Το κατάλαβες;») αποσυντίθενται και χάνουν το νόημά τους κάτω από το βάρος διαταραγμένων ψυχισμών, σε μια σχέση που και τα δύο μέλη έχουν ασυνείδητα αποδεχτεί το ατελέσφορο και το λανθασμένο επικαλούμενα ψευδώς το «όνομα του πατρός». Σ’ αυτό το ψυχολογικό αδιέξοδο, η «Γυναίκα με τα Τραπουλόχαρτα» συνεχίζει να ποντάρει μέχρι να πάρει κάποιος την απόφαση να πει «πάσο» ή να σταματήσει την παρτίδα. Και το σχετικό link...

Ένα κλασσικό χιουμοριστικό τσοντάκι του Κιουτσιούκη. Μια μελέτη που θέτει τον δάχτυλον επί τον τύπον των ήλων και όχι μόνο εκεί, γύρω από την ευτυχία του να έχεις τον δικό σου χώρο, γύρω από την ανεξαρτησία των 20αρηδων, τη μνήμη, τις εμπειρίες αλλά και τα στραβά του καπιταλισμού στον χώρο της σχεδόν τυποποιημένης εστίασης. Μια μελέτη επίσης που δείχνει το πόσο βλαμμένα είναι τα μικρά αδερφάκια (και ξαδερφάκια για όσους δεν είχαμε αδερφάκια, είτε διότι δεν αφήσαμε τους γονείς μας να κάνουν το λάθος, είτε διότι αυτοκτόνησαν πέφτωντας από την Ακρόπολη με το μαχαίρι μπηγμένο στην πλάτη). Με λίγα λόγια, ένα κλασσικό χιουμοριστικό τσοντάκι του Κιουτσιούκη. I did say that ως φαν πέρασα μια χαρά δεν σκανάρω σελίδες. Τυπικός Κιουτσιούκης. Όσοι δεν τον ξέρετε, να πάρετε να μάθετε. Ή να πάτε στο fb του να κάνετε χάζι

Γνήσιο τέκνο της underground σκηνής των αμερικανικών κόμικς, ο Τζεφ Σμιθ επηρέασε καθοριστικά τη σκηνή της 9ης Τέχνης στη γενέτειρά της. Λίγο πριν το αριστουργηματικό «Bone» κλείσει τα 30 χρόνια από τη δημιουργία του, αναστοχάζεται την πορεία του από την εποχή που τα κόμικς ήταν είδος πολυτελείας μέχρι τις μέρες που μεταφέρονται στο Netflix. Αν κάτι χαρακτηρίζει τα κόμικς του Τζεφ Σμιθ, αυτό είναι η πρωτότυπη μίξη ετερόκλητων στοιχείων με αριστοτεχνική αρτιότητα. Καρτουνίστικοι ήρωες μέσα σε ένα μεσαιωνικής αισθητικής περιβάλλον επικής φαντασίας – λέγε με «Bone». Επιστημονική φαντασία εμπνευσμένη από τις πιο σκοτεινές διαδρομές του Νίκολα Τέσλα σερβιρισμένη με νεονουάρ αφηγηματικό ύφος – λέγε με «Rasl». Εξέλιξη και παλαιοανθρωπολογία σε ένα αρχέγονα ρομαντικό ταξίδι αναζήτησης χαμένων κόσμων – λέγε με «Tuki». Αν απορεί κανείς πώς είναι δυνατόν τόσο διαφορετικές δουλειές να προέρχονται από τον ίδιο άνθρωπο, η απάντηση είναι σχετικά απλή: η έμφυτη περιέργεια, η διαρκής αναζήτηση νέων ερεθισμάτων και φυσικά το ταλέντο είναι μερικά μόνο από τα γνωρίσματα ενός από τους επιδραστικότερους δημιουργούς κόμικς της σύγχρονης εποχής. Η συζήτηση μαζί του δεν ήταν μόνο ενδιαφέρουσα, αλλά και ανεξάντλητη. Bone Χωρίς ίχνος πρωτοτυπίας από πλευράς μου, θα ήθελα να ξεκινήσω τη συζήτησή μας με τις επιρροές σου, σχετικές ή μη με κόμικς. Έμαθα να διαβάζω επειδή έπρεπε να ξέρω τι σκαρφιζόταν ο Τσάρλι Μπράουν και η παρέα του στα στριπ των κυριακάτικων εφημερίδων «Peanuts». Λάτρεψα το Θείο Σκρουτζ και τον Ντόναλντ Ντακ, την εποχή που ο Καρλ Μπαρκς ήταν γνωστός ως «ο καλός σχεδιαστής παπιών» – έκανε τόσο ολοκληρωμένες και περιπετειώδεις ιστορίες. Ένα κέρμα του Θείου Σκρουτζ έπεφτε στο βυθό, και για να το βρουν θα ανακάλυπταν τη Χαμένη Ατλαντίδα – κανείς άλλος δεν έγραφε τέτοιες ιστορίες! Ήξερα ότι ο Ουώλτ Ντίσνεϋ είχε δημιουργήσει το Μίκυ Μάους και τον Ντόναλντ Ντακ και ότι ο Σουλτς είχε φτιάξει το Σνούπι, έτσι ήθελα κι εγώ να έχω το δικό μου χαρακτήρα. Έφτιαξα μερικούς στο νηπιαγωγείο και κάπως έτσι μπλέχτηκα με αυτόν το μικρό τύπο που έμελλε να γίνει ο Φόουν Μπόουν. Κατά τα λοιπά έχω αμέτρητα αγαπημένα βιβλία: το «Μόμπι Ντικ» είναι ευρέως γνωστό πως αποτελεί το αγαπημένο μου βιβλίο. Μου άρεσε ο Μαρκ Τουέην («Χακλμπέρι Φιν»), η εκδοχή του Τόμας Μάλερι για το Βασιλιά Αρθούρο («Le Morte d’ Arthur»), η πρώτη μου σχεδόν ψυχεδελική εξερεύνηση της επικής φαντασίας, η μυθολογία, και πολλά ακόμη, όπως και ταινίες. Ο ρυθμός του κινηματογράφου με συνάρπαζε πάντα. Ήμουν 15 χρονών όταν πρωτοβγήκαν «Τα Σαγόνια του Καρχαρία» του Στίβεν Σπίλμπεργκ και απλά έμεινα κάγκελο με αυτό που είδα – ήταν η πρώτη φορά που ήθελα να μάθω πώς ακριβώς γυρίζεται μία ταινία, για να φτάσει σε αυτό το αποτέλεσμα. Φυσικά οι αναφορές είναι αμέτρητες. Στο δια ταύτα, θεωρούσα σημαντικό να μεταφέρω όσα μου έμαθαν όλα αυτά τα διαφορετικά μέσα στη δουλειά μου. Και αυτό ίσως ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Όταν πρωτοξεκίνησα διαπίστωσα ότι σε μεγάλο βαθμό οι επιρροές των περισσότερων δημιουργών κόμικς και όλα όσα έμαθαν ήταν από τα κόμικς. Και νομίζω αυτός είναι ένας από τους λόγους για τον οποίο το «Bone» έκανε τη διαφορά: ο ρυθμός μου και ο τρόπος που λέω ιστορίες διέφερε από την αυστηρή λογική των κόμικς. Το «Μόμπι Ντικ» αλλά και το «Pogo» του Ουώλτ Κέλι βρίσκουν φόρο τιμής στις σελίδες του «Bone» Έχω διαβάσει συνεντεύξεις που περιγράφεις την αμερικάνικη σκηνή κόμικς στα πρώτα σου βήματα, πώς αυτή διαμορφώθηκε παράλληλα με την έκδοση του «Bone» και το ρόλο που έπαιξε το τελευταίο σ’ αυτήν την πορεία. Πώς είναι τώρα η κατάσταση και ποια η θέση του «Bone» στις σημερινές συνθήκες; Έχει αλλάξει ραγδαία. Τριάντα χρόνια πριν ήταν πολύ διαφορετικά. Είδα τη σκηνή να μεγαλώνει, να εξαϋλώνεται σαν μαύρη τρύπα, να αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από άντρες αναγνώστες. Σταδιακά άρχισαν να φέρνουν τις φιλενάδες του, και γυναίκες ξεκίνησαν να αγοράζουν και να δημιουργούν κόμικς – όχι ότι δεν υπήρχαν και πριν, αλλά ήταν ισχνή μειοψηφία. Σήμερα είναι πολλές. Συνεπώς το πρώτο είναι η διεύρυνση, η ποικιλομορφία αναγνωστών και δημιουργών. Η μεγαλύτερη αλλαγή αφορά κυρίως στην καθιέρωση των γκράφικ νόβελ ως της βασικής μορφής παραγωγής κόμικς. Παλιά θεωρούνταν σπάνιο είδος, και φυσικά δεν πωλούνταν εκτός των κλασικών «κομιξάδικων», μαγαζιά που βοήθησαν τον κλάδο να μην πεθάνει, κατέπνιγαν όμως τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης. Όταν πρωτοξεκίνησε το «Bone» στα μέσα του ’90 μας απέρριπταν οι βιβλιοθήκες, η amazon, οι μεγάλοι εκδότες. Ο λόγος ήταν κατά βάση επειδή ήταν κόμικ και επειδή ήταν αυτοεκδιδόμενο, με αποτέλεσμα να χάνουμε μεγάλο μέρος του πιθανού ακροατηρίου μας επειδή δεν είχαμε πρόσβαση στο σύστημα διανομής βιβλιοθηκών και βιβλιοπωλείων. Όλα αυτά πλέον έχουν αλλάξει. Σήμερα το «Bone» συνεχίζει να πουλάει τόσο καλά που δεν μπορώ να το πιστέψω! Ακόμα και στο amazon είναι μέσα στα 10.000 best-sellers – μπορεί να μην ακούγεται τόσο εντυπωσιακό, αλλά πίστεψέ με, είναι! Bρίσκεται εκεί από το 2004, πάνω από 15 χρόνια. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι νέοι δημιουργοί μου λένε ότι μεγάλωσαν με και εμπνεύστηκαν από το «Bone». Και ο τρόπος που έγινε αυτό με εκπλήσσει! Πάντοτε περίμενα να δω κάτι παρόμοιο, αλλά δεν έγινε μέχρι σήμερα. Αλλά ξαφνικά βρέθηκαν τόσοι δημιουργοί κόμικς, τρεις γενιές μετά, να μου λένε ότι ήταν πηγή έμπνευσης για αυτούς, ενώ οι δουλειές τους δεν έχουν καμία σχέση με τη δική μου! Είμαι πολύ περήφανος και ευτυχισμένος για αυτό, δε με νοιάζει να μείνω ο «τύπος που έκανε το Bone» μέχρι να πεθάνω! Το πάντρεμα ετερόκλητων στοιχείων με την εισαγωγή καρτουνίστικων ηρώων σε ένα ρεαλιστικό περιβάλλον επικής φαντασίας είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του «Bone» (στα ελληνικά από την Jemma Press) Δεν ξεκίνησα με σκοπό να φτιάξω κάτι κλασικό. Έφτιαξα μια ιστορία που εγώ θα ήθελα πολύ να διαβάσω πιτσιρικάς. Πάντα το είχα στο μυαλό μου σαν μια μεγάλη ιστορία με το Θείο Σκρουτζ, δομημένη με αρχή, μέση και τέλος, όπως ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, που επιφέρει πραγματικές συνέπειες στους χαρακτήρες. Δεν ήταν κάτι που συνηθίζεται στα κόμικς. Ο Τσάρλι Μπράουν τόσα χρόνια μετά παραμένει περίπου 10 χρονών. Έφερα τις επιρροές μου από τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία, γι’ αυτό και προκάλεσε το ενδιαφέρον. Ήθελα λοιπόν να κάνω τη δουλειά που με συνάρπαζε πρώτιστα ως αναγνώστη. Όμως ένα κόμικ έχει πολλή δουλειά. Πρέπει να το γράψεις, να κάνεις τα σκαριφήματα, τα μολύβια, το μελάνι, περνάς από την ίδια ιστορία τόσες πολλές φορές σε διαφορετικές φάσεις, γι’ αυτό πρέπει να σου αρέσει. Ειδικά αν πρόκειται να ξοδέψεις 12 αναθεματισμένα χρόνια πάνω της. Στο «Bone» δε χρησιμοποίησα κάποια μαγική συνταγή: απλά ήμουν πολύ τυχερός που το έκανα, τη στιγμή που το έκανα. Και δούλεψε. Και όλως περιέργως, δούλεψε και στις 36 διαφορετικές γλώσσες που μεταφράστηκε. Το ξεκαρδιστικό κεφάλαιο της «Απίθανης Αγελαδοδρομίας» δεν ήταν σχεδιασμένο να ενταχθεί στην ιστορία του «Bone» – προστέθηκε κατόπιν της αλληλεπίδρασης του Τζεφ με τους αναγνώστες Πέρα από το πρωτότυπο κεντρικό «δίπολο» – το οποίο παραμένει υπαρκτό καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας – ανάμεσα στο κωμικό, καρτουνίστικο στοιχείο και το πιο σκοτεινό της επικής φαντασίας, παρατηρούμε αφηγηματικά μοτίβα να εναλλάσσονται και να αλλάζουν ένταση: Η ιστορία ξεκινάει από τους κατοίκους της Μπόουνβιλ και μπαίνοντας όλο και πιο βαθιά στο γίγνεσθαι της Κοιλάδας, η αφήγηση πυκνώνει, τα διαρκή επιδερμικά gags δίνουν τη θέση τους στο μυστήριο και τις αποκαλύψεις, τις δολοπλοκίες, τις προφητείες, τις σκληρές μάχες. Το ίδιο συμβαίνει και στο σχέδιο, το οποίο απ’ το εύπλαστο, στρόγγυλο έντονα μελανωμένο περνάει στο πιο λεπτομερειακό και λεπτοδουλεμένο. Ήταν συνειδητή επιλογή; Ή μήπως η ιστορία, από ένα σημείο και μετά, πήρε «σάρκα και... οστά», παρασύροντάς σε και καθορίζοντας τις επιλογές σου; Είναι γεγονός ότι μέχρι τότε δεν υπήρχε κάποιο ευρέως διαδεδομένο έργο που «πάντρευε» αυτά τα δύο εκ πρώτης όψεως ετερόκλητα στοιχεία. Στα δικά μου μάτια δεν ήταν κάτι περίεργο. Πάντοτε διάβαζα Καρλ Μπαρκς, μου άρεσαν τα κινούμενα σχέδια με τον Μπαγκς Μπάνι, την ίδια στιγμή που κοιτούσα πολλά βιβλία από τη Γαλλία: ο Μπιλάλ, το νουάρ του Ταρντί, η επική ή επιστημονική φαντασία για μεγάλους του Μοέμπιους... Και λέω, γιατί να μην πάρω αυτήν την φαντασία για μεγάλους και να βάλω τα κόμικς που λάτρευα μέσα σε αυτήν, όπως το «Pogo» ή το «Peanuts»; Βάλε τον Ντόναλντ και το Θείο Σκρουτζ σε μία ιστορία του Μοέμπιους, μου έβγαζε απόλυτο νόημα! Σε ποιον δε θα άρεσε; Δε μου είχε φανεί πολύ τολμηρό – χρόνια μετά μου αποκάλυψαν, μερικοί από τους καλύτερους φίλους μου στο χώρο, ότι πίσω από την πλάτη μου στοιχημάτιζαν ότι δε θα πάει καλά ένα κόμικ με καρτούν να τριγυρίζουν στον κόσμο του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, και φυσικά μου απολογήθηκαν για αυτό όταν τους διέψευσε η πραγματικότητα. Ήταν λοιπόν λίγο απ’ όλα. Ήταν πολύ συνειδητή απόφαση εξ αρχής να εξασφαλίσω ότι οι Μπόουν θα άλλαζαν όσο λιγότερο γινόταν, καθώς ήξερα ότι θα έπαιρνε χρόνια για να ολοκληρωθεί η ιστορία, υπολόγιζα περίπου μία δεκαετία. Και ήξερα επίσης ότι σε δέκα χρόνια το σχεδιαστικό μου στιλ θα άλλαζε – αν παίζεις κιθάρα θα είσαι πολύ καλύτερος μετά από δέκα χρόνια καθημερινής εξάσκησης. Το ίδιο προφανώς ισχύει και με το σχέδιο. Από τη στιγμή που τελείωσε όμως, κάποιος μπορεί να το διαβάσει μέσα σε ένα σαββατοκύριακο. Αν υπήρχαν ευδιάκριτες αλλαγές στους πρωταγωνιστές, θα ήταν πρόβλημα. Οι υπόλοιπες αλλαγές, κυρίως όσον αφορά την ιστορία που έγινε πιο γλαφυρή, ρεαλιστική και σκληρή όσο προχωρούσε, ήταν επειδή το επέβαλε η ιστορία, αλλά και ακριβώς επειδή γινόμουν καλύτερος καλλιτέχνης. Για παράδειγμα, η Θορν στην αρχή μοιάζει μεν πολύ ανθρώπινα ρεαλιστική συγκρινόμενη με τους Μπόουν, αλλά παρόλα αυτά έχει αυτήν την παιδικότητα που θα συναντούσες σε μία πριγκίπισσα των κινούμενων σχεδίων της Disney. Στο τέλος της ιστορίας τη σχεδίαζα πολύ περισσότερο ρεαλιστικά, τις αναλογίες της, τη μέση της, τα άκρα της, και είχα γνώση αυτού, αλλά αισθάνθηκα ότι λειτουργούσε στην ιστορία – η Θορν εξελισσόταν σαν άνθρωπος, έγινε μεγάλη κοπέλα, έγινε πραγματική γυναίκα, ενήλικας που έχει βαριές ευθύνες και τις έχει αποδεχτεί. Αυτό δε σημαίνει ότι κατέβαλλα προσπάθεια για να τη σχεδιάσω διαφορετικά ή, αν θες, καλύτερα, απλά μου έβγαινε και το υιοθέτησα, σε αντίθεση με την περίπτωση των Μπόουν όπου αυτοπεριοριζόμουν. Βάζοντας μελάνι στην τελευταία σελίδα του «Bone» Πριν αφοσιωθείς αποκλειστικά στη δημιουργία κόμικς είχες εργαστεί στον τομέα των κινουμένων σχεδίων. Αυτό είναι φανερό από το σχέδιο, το οποίο χαρακτηρίζεται από έντονη κίνηση, όσο και από το στήσιμο των καρέ και τη σκηνοθεσία με «ζωντανή», φυσική ροή. Πόσο σημαντική είναι αυτή η εμπειρία για έναν σχεδιαστή κόμικς; Είναι εμφανέστατη η επίδραση των κινουμένων σχεδίων στη δουλειά μου. Στα κινούμενα σχέδια βρέθηκα επειδή, αν και σχεδίαζα, δεν ήμουν ακόμα έτοιμος να ξεκινήσω ένα κόμικ. Είχα μερικούς φίλους στο Κολλέγιο οι οποίοι μου πρότειναν να ανοίξουμε ένα στούντιο κινουμένων σχεδίων. Ασχολήθηκα 8 χρόνια πριν παραχωρήσω το μερίδιό μου στους συνεργάτες μου. Ασχολούμασταν με κακοπληρωμένες τοπικές, ιδιωτικές και κρατικές διαφημίσεις, σταδιακά όμως γίναμε αρκετά καλοί και γνωστοί σε εθνική κλίμακα. Μετά από τις μεγάλες επιτυχίες ταινιών όπως «Η Μικρή Γοργόνα» και «Ο Βασιλιάς των Λιονταριών», πολλά στούντιο άρχισαν να φτιάχνουν κινούμενα σχέδια, όπως η Dreamworks, συχνά όμως έβγαιναν εκτός χρόνου και έψαχναν μικρά στούντιο σαν το δικό μας, ακόμα και για 5 λεπτά από μία ταινία. Είχε πλάκα, και αυτό που έμαθα ήταν ότι αν σχεδιάζεις ένα χαρακτήρα 1000 φορές μαθαίνεις πολλά πράγματα: όχι μόνο πώς να διατηρείς σταθερό το σχήμα και τη μορφή του, αλλά και πώς να τον τοποθετείς στο χώρο, και για να το κάνεις αυτό η κατασκευή του πρέπει να έχει γίνει με προνοητική σκέψη. Αποφεύγεις να το παρακάνεις με λεπτομέρειες γιατί θα σπαταλάς πολύ χρόνο να σχεδιάζεις κουμπιά και φερμουάρ – οπότε κράτα ένα κουμπί αντί για 5. Αυτό εξηγεί και τη σχεδιαστική απλότητα των Μπόουν. «Bone» Το πιο σημαντικό στοιχείο όμως που μετέφερα στα κόμικς ήταν οι βασικοί κανόνες των κινουμένων σχεδίων και του καδραρίσματος ενός συγκεκριμένου πάνελ. Αυτά συνοψίζονται στις εξής δύο αρχές: 1. Την αντίληψη του «screen right» και «screen left». Σε σκηνές με έντονη κίνηση πρέπει όλη η ροή να κατευθύνεται προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην «Αγελαδοδρομία». Συνεχίζω τη λήψη από τη μεριά που διάλεξα αρχικά, δεν την αλλάζω εκτός αν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος. Έτσι ο αναγνώστης κινείται νοητά διαρκώς προς εκείνη την κατεύθυνση, «βιώνει» την κίνηση. 2. Τον κανόνα των 180 μοιρών, που σημαίνει ότι όταν έχεις δύο χαρακτήρες να μιλάνε στις δύο άκρες του χώρου, μπορείς να γυρίσεις το πλάνο πίσω από τους ώμους του ενός, αρκεί ο άλλος να μένει στην ίδια θέση απέναντί του. Αυτοί είναι βασικοί κανόνες για τον κινηματογράφο, κατά συνέπεια και για τα κινούμενα σχέδια, και πιστεύω πως εφαρμόζονται τέλεια και στα κόμικς. Με αφορμή την 30η επέτείο του «Bone», ο Jeff Smith και το επιτελείο του ετοιμάζουν αρκετές ειδικές εκδόσεις και εκδηλώσεις Πριν ένα χρόνο ανακοινώθηκε η μεταφορά του «Bone» στο Netflix, μετά από πολλά χρόνια αναμονής για τη μεταφορά του στην οθόνη. Θα γίνει επιτέλους; Είμαι λιγότερο κυνικός απ’ ότι με παλαιότερες συνεργασίες. Η προσέγγιση του Netflix με έπεισε να ανακτήσω το ενδιαφέρον μου στη μεταφορά του «Bone» μετά από 10 χρόνια άκαρπων συζητήσεων με στούντιο του Χόλιγουντ, τα οποία επέμεναν στην παραγωγή μίας αυτοτελούς ταινίας 1.30 ώρας για ένα έργο 9 τόμων! Το Netflix κατάλαβε μακράν καλύτερα με τι έχουμε να κάνουμε και έχει τη δυνατότητα να το αναπτύξει ακριβώς όπως στο κόμικ, δηλαδή σε μορφή σειράς – για μένα αυτό είναι πολύ σημαντικό, τόσο για την ομαλή εξέλιξη της ιστορίας όσο και για τη γνωριμία με τους χαρακτήρες, την ταύτιση. Σε αντίθεση με τις επιταγές των χολιγουντιανών στούντιο στο παρελθόν για CG, συμφωνήσαμε στο 2D animation που αποτυπώνει καλύτερα το πνεύμα της σειράς. Τα κακά νέα είναι ότι λόγω της πανδημίας πήγαμε πίσω ένα χρόνο, κατά συνέπεια δε νομίζω να έχουμε κάτι πριν το 2023. Τα καλά νέα είναι ότι η καθυστέρηση μας έδωσε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε ένα εξαιρετικό καλλιτεχνικό επιτελείο. Ο Νίκολα Τέσλα στο «Rasl» Ήταν εύκολη η μετάβαση από το «Bone» στο «Rasl», ένα κόμικ εντελώς διαφορετικό τόσο σε θεματική και ύφος όσο και σε αφηγηματικές και εικαστικές τεχνικές; Υπήρξα ανέκαθεν λάτρης της επιστημονικής φαντασίας, διαβάζοντας από μικρός έργα των Clarke, Asimov, ή τα πιο αλλόκοσμα του Burroughs. Επίσης μου άρεσε το νουάρ – όταν τελείωνα το «Bone» έβλεπα ταινίες με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, όπως «Το Γεράκι της Μάλτας». Όπως ήταν φανερό και από την πρώτη μου δουλειά, μου αρέσει να αναμιγνύω διαφορετικά είδη. Η μετάβαση όμως ήταν πολύ δύσκολη. Πρώτον, το αφηγηματικό στυλ του νουάρ επιτάσσει την πρωτοπρόσωπη αφήγηση – κατά συνέπεια, έπρεπε διαρκώς να εφευρίσκω τρόπους η εξέλιξη της πλοκής να λαμβάνει χώρα μπροστά στα μάτια του ήρωα. Δεύτερον, μου αρέσει η επιστημονική φαντασία που παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό της. Έτσι αφιέρωσα 4 χρόνια μελετώντας τη Φυσική σχετικά με τα παράλληλα σύμπαντα και τη θεωρία των χορδών, καθώς και τις θεωρίες συνομωσίας που προκύπτουν από τη ζωή και το έργο του Νίκολα Τέσλα. Εικόνα από το «Rasl» Δηλαδή ότι διαβάζουμε στο «Rasl» είναι επιστημονικά και ιστορικά τεκμηριωμένο; Πάνω-κάτω ναι. Βλέπεις, η πρωτοπρόσωπη αφήγηση μου εξασφάλισε τη δυνατότητα να είμαι λιγότερο ακριβής, αφού δεν αναπαράγω τα γεγονότα αλλά τα διυλίζω μέσα από το φίλτρο του πρωταγωνιστή. Τα περισσότερα όμως είναι 100% αληθινά. Ήμουν αρκετά αυστηρός! Ειδικά όσον αφορά τον Τέσλα, πρόκειται για μία πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα που έχει δώσει τροφή στο 99,9% των θεωριών συνομωσίας: από τα UFO μέχρι την Περιοχή 51, βρίσκεται κάπου από πίσω. Οι εφευρέσεις του, με αποκορύφωμα την ακτίνα του θανάτου, αλλά και ο τρόπος που κατέληξε από λαμπρός επιστήμονας σε παρανοϊκό μπατίρη – καθώς και ο μυστηριώδης θάνατος, μία μέρα πριν συναντηθεί με εκπρόσωπους της κυβέρνησης στο Λευκό Οίκο – τον καθιστούν μία πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα με την οποία αξίζει να ασχοληθεί κανείς. Εικόνα από το «Tuki» Στην πιο πρόσφατη δουλειά σου, το «Tuki: Save the Humans», καταπιάνεσαι πάλι με κάτι εντελώς διαφορετικό και πρωτότυπο. Υπήρξε μία πραγματική στιγμή στην Ιστορία 2 εκατομμύρια χρόνια πριν, κατά την οποία περισσότερα από ένα ανθρώπινα είδη, με διαφορετικά μεγέθη και ικανότητες, συνυπήρχαν ταυτόχρονα – 11 για την ακρίβεια. Σταδιακά η εξέλιξη οδήγησε τα πιο αδύναμα σε εξαφάνιση, αλλά η συγκεκριμένη ιδέα, την οποία εμπνεύστηκα όταν επισκέφτηκα το φαράγγι Ολντουβάι στην Τανζανία, την κοιτίδα της ανθρωπότητας, με ιντρίγκαρε πολύ. Κατέληξα λοιπόν να αναμιγνύω στοιχεία παλπ μυθοπλασίας στα πρότυπα του Κόναν του Βάρβαρου και του Ταρζάν, με χαμένους κόσμους, την εξέλιξη και την παλαιοανθρωπολογία. Το ξεκίνησα ως webcomic αλλά τελικά αποφάσισα να το βγάλω σε ένα βιβλίο 200 σελίδων, το οποίο θα κυκλοφορήσει του χρόνου. Εικόνα από το «Tuki» Κλείνοντας, θα ήθελα να σε ρωτήσω αν αισθάνθηκες ποτέ δέσμιος της τεράστιας επιτυχίας της πρώτης σου δουλειάς, του «Bone», αν εκτός από μεγάλη ικανοποίηση, σου προκάλεσε αμηχανία, περιορίζοντας τον αυθορμητισμό σου όσον αφορά στις επόμενες κινήσεις σου, υπό το φόβο των συγκρίσεων. Με λίγα λόγια, αν ένα από τα δημοφιλέστερα αποφθέγματα των κόμικς έχει εφαρμογή και στην περίπτωσή σου: «Η μεγάλη δύναμη φέρνει και μεγάλη ευθύνη». Η δημιουργία του «Bone» αλλά και η υποδοχή που του επιφυλάχθηκε ήταν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ζωής μου. Όταν το τελείωσα χρειάστηκα αρκετό χρόνο να συνέλθω πριν κάνω κάτι άλλο. Ήταν δύσκολο. Χρειάστηκε να αλλάξω τον τρόπο που γράφω γιατί είχαν δημιουργηθεί μηχανισμοί που ήταν δύσκολο να αποτινάξω. Το σίγουρο είναι ότι δεν είχα ποτέ την ψευδαίσθηση ότι θα καταφέρω κάτι τόσο μεγάλο – απεναντίας, προσπάθησα να εκμεταλλευτώ τη δημοφιλία του «Bone» για διαφημιστικούς λόγους. Μπορεί το «Rasl» να μην ήταν το ίδιο δημοφιλές αλλά πήγε καλά: βραβεύτηκε ως το καλύτερο γκράφικ νόβελ τη χρονιά που κυκλοφόρησε αυτοτελώς. Εκείνη ίσως ήταν η στιγμή της πλήρους απελευθέρωσης, σταμάτησε να με απασχολεί η σύγκριση. Από εδώ και πέρα με ενδιαφέρει μόνο να κάνω ό,τι με γεμίζει, όπως συμβαίνει και με το «Tuki». Θέλω να σταθώ όμως λίγο στο κομμάτι της ευθύνης. Πάντοτε αισθανόμουν ότι χρωστάω πολλά στο χώρο, σε όσους με εμπιστεύτηκαν και με βοήθησαν, ότι οφείλω να το ανταποδώσω. Φυσικά δεν υπάρχει τρόπος να το ανταποδώσω στον Νιλ Γκέιμαν ο οποίος βγήκε στην τηλεόραση εθνικής εμβέλειας και είπε στον κόσμο να ψάξει το «Bone», μπορώ όμως να το ανταποδώσω στη νέα γενιά. Και το κάνω. Ασχολήθηκα ενεργά με το Small Press Expo, γυρνούσα σε όλους τους πάγκους και αγόραζα κάτι απ’ τον καθένα – όταν μου τα έδιναν δωρεάν έλεγα «όχι, θα το αγοράσω και θα το υπογράψεις». Σε αυτό το πλαίσιο ξεκίνησα μία αντίστοιχη εκδήλωση στην περιοχή μου, στο Κολόμπους του Οχάιο. Ένας από τους στόχους που έχω θέσει με τους συνεργάτες μου στο Cartoon Crossroads Columbus είναι η σύνθεση νέων φερέλπιδων δημιουργών κόμικς με τους καταξιωμένους του είδους, γιατί θυμάμαι πόσο σημαντικό ήταν για μένα να συναντάω τον Αρτ Σπίγκελμαν και τον Φρανκ Μίλερ στα πρώτα μου βήματα, να συνειδητοποιώ ότι είναι πραγματικοί άνθρωποι και να μου δίνουν χρήσιμες συμβουλές. Στο τέλος της ημέρας όμως, είσαι εσύ και ένα κομμάτι χαρτί. Αν θέλεις να κάνεις κόμικς, τότε πρέπει απλά να το τολμήσεις. Και το σχετικό link...

Καλωσορίσατε στην Μπερλίν. Ο συγγραφέας Κυριάκος Αθανασιάδης και ο σχεδιαστής κόμικς-εικονογράφος Νικόλας Κούρτης μιλάνε για το neo-noir graphic novel τους. Καλωσορίσατε στην Μπερλίν… την πόλη όπου δεν ξημερώνει ποτέ. Μια πόλη όπου οι απέθαντοι συμβιώνουν με τους ζωντανούς. Μια πόλη που την έκταση της σήψης και της διαφθοράς της ξεπερνά μονάχα το αιώνιο σκοτάδι της. Μια πόλη που θα μπορούσε να είναι η Κόλαση, αν κάποιος είχε αντικαταστήσει τις φωτιές και τους λάκκους με το θειάφι με ατσάλινους ουρανοξύστες και επιβλητικά κτίρια που ξεφυτρώνουν μέσα από το χάος της δαιδαλώδους ρυμοτομίας της. Μια πόλη των νεκρών ονείρων και των χαμένων ψυχών. Μια τέτοια ψυχή είναι και ο Ράντολφ Κάρτερ, ιδιωτικός ντετέκτιβ για μικροϋποθέσεις που μετά βίας τού εξασφαλίζουν τα απαραίτητα χρήματα για τα ποτά του στο Los Antiguos, το μπαρ όπου περνά τον περισσότερο καιρό του. Όταν όμως ένας μυστηριώδης πελάτης θα τον προσλάβει για μια υπόθεση που αρχικά μοιάζει να είναι μια απλή περίπτωση κλοπής και εξαφάνισης, ο Κάρτερ θα μπλεχτεί σε έναν ατέρμονο λαβύρινθο τρόμου και αίματος που οδηγεί μέσα από τα στενά δρομάκια και τις αγορές της Μπερλίν στο κατώφλι του άλλου κόσμου. Το neo-noir graphic novel «Berlin: Πρώτος θάνατος» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Jemma Press, μία «σκοτεινή κατάδυση» στον κόσμο, στους χαρακτήρες, ήρωες και αντιήρωες της φανταστικής πόλης Μπερλίν. Πάνω από όλα όμως, είναι ένα graphic novel-έκπληξη που «παντρεύει» το παραφυσικό με το neo-noir είδος και μπορεί άνετα να σταθεί και στη διεθνή αγορά. Πώς συναντήθηκαν οι δρόμοι σας για το graphic novel «Berlin»; Νικόλας Κούρτης: Η γνωριμία μας μετράει δεκαετίες. Μοιραζόμαστε την ίδια αγάπη για τη λογοτεχνία, τα κόμικς, τον κινηματογράφο. Κάποιες μικρές ιστορίες μας είχαν εκδοθεί παλιά στη Βαβέλ. Πρόσφατα δημιουργήσαμε τη σειρά «Urban Stories», 11 δισέλιδα αυτοτελή κόμικς, που εκδόθηκαν στο περιοδικό The Book 's Journal. Ήταν φυσική συνέχεια να εκφραστούμε σε μεγαλύτερο φορμά. Και μεγάλη τύχη που ενώθηκαν οι δρόμοι μας και με τον Λευτέρη Σταυριανό και την Jemma Press. Δεν θα μπορούσαμε να σκεφτούμε κάτι καλύτερο από αυτό. Κυριάκος Αθανασιάδης: Πριν ακόμα από τα κόμικς στη Βαβέλ, ο Νικόλας είχε σχεδιάσει τα εξώφυλλα κάποιων βιβλίων μου, ενώ εικονογράφησε και μία νουβέλα που είχα εκδώσει το 2002. Ένα από εκείνα τα ασπρόμαυρα σχέδιά του το χτύπησα τατουάζ την ίδια χρονιά, ψηλά στο μπράτσο. Οπότε ναι, έτσι πάει: μετά τα δισέλιδα στο TBJ και κάποιες άλλες δουλειές σε μικρή φόρμα που κάναμε μαζί, η «Berlin» ήταν απλώς κάτι που έπρεπε να γίνει. Και βρήκε το καλύτερο σπίτι για να γεννηθεί. Πήρε αρκετό καιρό η όλη διαδικασία, από την αρχική ιδέα μέχρι να το λάβετε στα χέρια σας; Δουλέψατε εξ αποστάσεως; Πώς ήταν η συνεργασία σας; Νικόλας Κούρτης: Είναι χαρακτηριστικό πως σε κάθε πρότζεκτ δουλεύουμε με διαφορετικό τρόπο. Συνεννοούμαστε δηλαδή εύκολα, υπάρχει ροή. Η αρχή γίνεται πάντα από τον Κυριάκο. Η βασική ιδέα, οι περιγραφές, το σενάριο, όλα από εκείνον. Μετά εγώ έχω πλήρη ελευθερία. Συζητάμε βέβαια συχνά, αλλά είμαι ευγνώμων για την ελευθερία που μου δίνει. Μα κι εγώ σπάνια θα επέμβω στο σενάριο καθαυτό. Οι αλλαγές που θα κάνω είναι συνήθως αφηγηματικές. Πώς να υπηρετήσω καλύτερα την ιστορία με τρόπους που ο Κυριάκος δεν έχει ίσως φανταστεί. Κι εκεί εισέρχεται το προσωπικό μου φίλτρο. Έτσι το αποτέλεσμα είναι «δικό μας». Κυριάκος Αθανασιάδης: Όπως ακριβώς και ένα βιβλίο, το σενάριο περνά από διάφορα στάδια: έρχεται η ιδέα, η ιδέα γίνεται προσχέδιο, το προσχέδιο σκελετός, και ο σκελετός το τελικό σενάριο. Που και πάλι θα υποστεί αλλαγές σε όλα τα στάδια του σχεδίου, μικρότερες ή μεγαλύτερες, για να βρεθούν καλύτερες δραματουργικές (ή «απλώς» αισθητικές) λύσεις ανάλογα με αυτά που σκέφτεται και προτείνει ο Νικόλας: μπορεί να είναι η προσθήκη ενός «ήχου», ή η αφαίρεση μίας σκηνής, ή η σύμπτυξη δύο άλλων. Οπότε ναι, εγώ εξ ορισμού περιμένω πολύ περισσότερο χρόνο μέχρι να πιάσω το βιβλίο στα χέρια μου. Όμως εδώ φαίνεται και η πελώρια διαφορά που έχουμε στα κόμικς ανάμεσα στο σενάριο και στο σχέδιο: το δεύτερο απαιτεί ίσως και δεκαπλάσιο χρόνο από το πρώτο. Γενικά μιλώντας, είναι άδικο που τα ονόματα των συντελεστών μπαίνουν με το ίδιο size… Τώρα, ναι, δουλεύουμε πάντα από μακριά, και επικοινωνούμε όποτε πρέπει και όσο πρέπει με μηνύματα και μέιλ. Γιατί σε μορφή κόμικς και όχι ένα μυθιστόρημα; Νικόλας Κούρτης: Εδώ και δεκαετίες το κόμικ είναι αναγνωρισμένο ως η ένατη τέχνη. Ένα δυνατό εκφραστικό μέσο με πολλές δυνατότητες, που φλερτάρει με πολλές τέχνες. Οπότε γιατί όχι; Κυριάκος Αθανασιάδης: Τα κόμικς είναι πολύ παλιά υπόθεση, ενός ή και δύο αιώνων – ανάλογα με το από πότε αρχίζει να μετράει κανείς –, αλλά έτσι κι αλλιώς ο Νικόλας είναι σχεδιαστής, εγώ συγγραφέας και κάνουμε κόμικς μαζί, οπότε όλο αυτό είναι πολύ φυσιολογικό. Η δε δυνατότητα χρήσης της μεγάλης αφηγηματικής φόρμας, που έχει ιστορία άνω των πέντε δεκαετιών, είναι ότι πιο δελεαστικό μπορώ να φανταστώ. Η προφανής καταγωγή από τον κινηματογράφο, με προσαρμοσμένες σε μία καθαρά εικαστική γλώσσα των δικών του τεχνικών στη δομή, στο μοντάζ και στους φωτισμούς, ακόμη και στον ήχο, είναι κάτι μαγικό που δεν υπάρχει αλλού. Είναι ζωγραφική, σινεμά και μυθιστόρημα μαζί – μεγάλη υπόθεση. Θα μπορούσε η πλοκή να εξελίσσεται στη Θεσσαλονίκη ή Αθήνα και όχι στο Βερολίνο; Νικόλας Κούρτης: Καταρχάς η Berlin δεν είναι το Βερολίνο. Είναι μια πόλη φανταστική, μια δυστοπική φουτουριστική «μεγάπολη» για την οποία, ο αναγνώστης τουλάχιστον, δεν γνωρίζει πολλά. Όχι, δεν θα μπορούσε να εξελίσσεται στη Θεσσαλονίκη ή στην Αθήνα γιατί θέλαμε να δημιουργήσουμε έναν νέο κόσμο εξαρχής. Μια tabula rasa πάνω στην οποία θα μπορούσαμε να γράψουμε ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς. Κυριάκος Αθανασιάδης: Έτσι είναι. Μιλάμε για το μέλλον εδώ – για «κάποιο» μέλλον, κάποια fantasy εκδοχή του μέλλοντος, όμως με πολλά στοιχεία (το ντύσιμο, τα χτενίσματα, κάποια όπλα) δανεισμένα κυρίως από τον Μεσοπόλεμο, αλλά και από αλλού. Η Berlin είναι η Μητρόπολη των Τέα φον Χάρμπου και Φριτς Λανγκ, όπως έχει εξελιχθεί μέσα στον χρόνο και μέσα στις σελίδες όπου πρωταγωνιστούν παρόμοιες μητροπόλεις: η Gotham City, η Mega-City One, η Sin City. Αλλά και πάλι: δεν είναι αυτές – είναι εντελώς διακριτή. Όπως άλλωστε φαίνεται και στον «Πρώτο θάνατο». Και όπως θα φανεί και στη συνέχεια που φτιάχνουμε τώρα. Ποιος είναι ο ντετέκτιβ Ράντολφ Κάρτερ και τι συμβολίζει ο χαρακτήρας του; Νικόλας Κούρτης: Κυριάκο, πες εσύ. Κυριάκος Αθανασιάδης: Ναι, οκέι. Λοιπόν, ο Κάρτερ είμαστε ο Νικόλας κι εγώ. Στην Berlin πιθανότατα δεν εκδίδονται κόμικς – αλλά αν εκδίδονταν θα ήθελα πολύ να τα διαβάσω –, οπότε αν ζούσαμε εκεί θα ήμασταν ντετέκτιβ. Το ελπίζω δηλαδή. Όχι ότι είναι ότι πιο εύκολο να κάνει κανείς, αλλά και ποιος δεν θέλει να παίξει τον ντετέκτιβ, και ειδικά έναν ντετέκτιβ που αναλαμβάνει υποθέσεις όπου υπερισχύει το υπερφυσικό, το μαγικό στοιχείο, και όταν η κεντρική του ηρωίδα, η femme fatale της Berlin, είναι μία υπερσέξι βρικόλακας; Η «Berlin» είναι noir, ή μάλλον neo-noir. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά στοιχεία ενός noir έργου; Και ποια είναι τα αγαπημένα σας noir έργα μέσα από τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση ή και τα κόμικς ακόμα; Νικόλας Κούρτης: Είναι κινηματογραφικός όρος. Αναφέρεται σε ιστορίες που γενικά ονομάζουμε «αστυνομικές», αν και η αστυνομία συνήθως απουσιάζει. Δίνει συνήθως έμφαση στον κυνισμό των χαρακτήρων και στα συναισθηματικά τους κίνητρα. Χαρακτηρίζεται επίσης από το μαυρόασπρο. Μία από τις πρώτες μας αποφάσεις για την «Berlin» ήταν η χρήση μαυρόασπρου, κόντρα ίσως στο ρεύμα της εποχής. Προσπάθησα πολύ να μεταφέρω αυτή την κινηματογραφική ατμόσφαιρα στο κόμικ. Κυριάκος Αθανασιάδης: Ναι, το χρώμα θα προσέθετε πολύ στο εμπορικό κομμάτι του κόμικς, αυτό είναι το μόνο σίγουρο, αλλά θα αφαιρούσε το βασικό του χαρακτηριστικό, που είναι οι σκιές. Στην Berlin, αν μη τι άλλο, «δεν ξημερώνει ποτέ». Δεν θα δείτε μάλιστα, κανένα πλάνο ουρανού σε κανένα πάνελ – δεν υπάρχει ουρανός, υπάρχει μόνο σκοτάδι από πάνω σου… αλλά και από κάτω. Τώρα, το noir είναι μία πελώρια περιοχή, σχεδόν αχανής, και γλιστράει μέσα σε υποείδη της σύγχρονης λογοτεχνίας και του σινεμά, και προφανώς και στα κόμικς, ακόμη και ασυνείδητα, σχεδόν ερήμην του δημιουργού τους. Αυτός ο κυνισμός που λέει ο Νικόλας, η απουσία μιας ξεκάθαρης «κοινωνικής» ηθικής και η συχνή μείξη, οι αποχρώσεις, του δίπολου καλό-κακό, οι συνωμοσίες, η διαφθορά, η υποβόσκουσα διαρκής ίντριγκα, το ψέμα, η πανταχού παρούσα «τραγικότητα της ύπαρξης», αλλά και τα τσιγάρα, τα ποτά, τα πάθη, οι έρωτες που δεν βγάζουν πουθενά, η βροχή, οι ρεπούμπλικες, οι καμπαρντίνες, οι καπνοί που βγαίνουν από τις σχάρες των υπονόμων… οκέι, μιλάμε για τον ορισμό της Απόλυτης Γοητείας εδώ. Οι φαν το γνωρίζουν καλά, και όσοι τυχόν δεν το αγαπούν ή απλώς δεν το ξέρουν μπορούν να διαβάσουν και να δουν, αν μη τι άλλο, τα Top 10 των αντίστοιχων καταλόγων. Παρ’ όλα αυτά, να θυμίσουμε πως εδώ έχουμε να κάνουμε με «αστικό» νουάρ του Φανταστικού, με πολλά στοιχεία Τρόμου, όχι με τον Φίλιπ Μάρλοου. Τι να περιμένουμε από τον κάθε ένα ξεχωριστά το ερχόμενο διάστημα και τι ελπίζετε να σας φέρει το 2021; Νικόλας Κούρτης: Όσον αφορά εμένα, το επόμενο έτος θα είμαι κλεισμένος στο σπίτι μου και θα ασχοληθώ με τη συνέχεια της Berlin. Κυριάκος Αθανασιάδης: Αυτό κάνω κι εγώ – γράφω τη δεύτερη ιστορία, τον δεύτερο τόμο. Ήδη έχουμε κάνει τις πρώτες συζητήσεις, ξέρουμε πού θα πάμε και μένει μόνο να δουλέψουμε: έναν με δύο μήνες εγώ, τουλάχιστον δέκα μήνες ο Νικόλας. Αλλά αν ξέρουμε κάτι καλά, είναι ότι θα είναι ακόμη πιο «Berlin» από τον «Πρώτο θάνατο». Κι αυτό ήδη δεν είναι λίγο… Ευχαριστούμε πολύ για την κουβέντα, διαβάστε το βιβλίο, πείτε μας πώς σάς φάνηκε, και κυρίως: να προσέχετε. «Berlin: Πρώτος θάνατος», Εκδόσεις Jemma Press Σενάριο: Κυριάκος Αθανασιάδης Σχέδιο: Νικόλας Κούρτης, σελ.112, € 12,95 Και το σχετικό link...