Αναζήτηση στην Κοινότητα

Τιμή: 6,00 € Ως παλιός συλλέκτης μολυβένιων στρατιωτών αισθάνομαι την υποχρέωση, να παρουσιάσω εγώ την τελευταία δουλειά- αυτοέκδοση του Πάνου Καμουλάκου, η οποία για μένα ήταν και από τους στόχους της επίσκεψης του φετεινού AthensCon. Γνωστό και αγαπημένο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ο μολυβένιος στρατιώτης, αποδίδεται κομιξικά ως "ΜΟΛΥΒΕΝΙΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ" - ναι, χωρίς άρθρο. Εικοσιδύο έχγρωμες σελίδες, με μεγάλα κατά το πλείστον καρρέ και έντονο χρωματισμό (νομίζω το scanner μου 'θάμπωσε' λίγο τους χρωματισμούς), σε ένα τεύχος διαστάσεων 29x19. Τιμή 6,00€, ενδεχομένως για το Con. Το έργο σκοπεύει στην διατήρηση της εικόνας του παιδικού βιβλίου παρά στην κόμικ-ιστορία, όπως κατάλαβα από τα λεγόμενα του Πάνου. Γι' αυτό άλλωστε τροποποιεί και το τέλος της ιστορίας. Δεν μεταφέρω την κουβεντα μας ούτε ως προς το γιατί το κάνει για να μην χαλάσω την έκπληξη. Ο Ήρωας είναι αυτό ακριβώς που θέλω να βλέπω σαν 'Μολυβένιο Στρατιώτη' - ήρωας που δεν παύει να είναι παχνίδι. Την Ηρωίδα ίσως θα ήθελα να την δω κάπως αλλοιώς. Λάτρης της συγκεκριμένης ιστορίας δεν μπορώ παρά να συστήσω το συγκεκριμένο πόνημα - ακόμη κι αν δεν σας αρέσει, είμαι σίγουρος οτι πολλοί άλλοι στο σπίτι σας θα το λατρέψουν.

Ο @Melandros μας δείχνει έναν εναλλακτικό τρόπο για να πάμε από την γη στην σελήνη. Θα σας έκανε κάποια εντύπωση το ότι ο τρόπος του περιλαμβάνει λευκές σκόνες και διάφορες παραισθησιογόνες ουσίες; Ωραίο και ταιριαστό το σχέδιο του Kamaris.

Ονομαστική Τιμή: 5 ευρώ Ένα ακόμα φανζίν που είδαμε στο φετινό Comicdom. Όπως τα περισσότερα, έτσι κι αυτό αφηγείται μια ιστορία του φανταστικού, που λειτουργεί ως αφήγηση για την ενηλικίωση και τη συνειδητοποίηση (ή τουλάχιστον, αυτή είναι μία από τις πιθανές αναγνώσεις). Δεν είναι μια ιστορία που δεν έχουμε ξαξαναδιαβάσει σε διάφορες παραλλαγές, αλλά σίγουρα δίνεται με ευχάριστο τρόπο. Ωραία αφήγηση χωρίς πολλή φλυαρία και αχρείαστες επεξηγήσεις. αρκετή φαντασία, ολοκληρωμένη ιστορία, καλό σχέδιο σε στιλ μάνγκα, πολύ ωραίοι χρωματισμοί, μόνο καλά λόγια έχω να πω. Επιπλέον, η έκδοση είναι πολύ καλή, τα χρώματα πολύ ζωντανά και το φανζίν χορταστικό, αφού έχει 52 σελίδες. Παραθέτω μια σελίδα από το κόμικ και εύχομαι ολόψυχα να δούμε σύντομα κάτι ακόμα από τη δημιουργό.

Το πέτυχα σε ένα περίπτερο και πήρα ότι του είχε ξεμείνει. Πρόκειται για συσκευασία που περιέχει ένα φακελάκι με την φιγούρα και την αντίστοιχη κάρτα του καθώς και ένα μικρό τευχάκι με ολιγοσέλιδο κόμικ και λίγα παιχνίδια. Αναφέρει ότι είναι το 2ο έτος – Νούμερο 2 και ότι είναι εξαμηνιαίο. Δεν έχω βρει πουθενά κάποιο άλλο. Παλαιότερα είχα κυκλοφορήσει το ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΩΝ MAGIKI: ΤΑ ΑΛΟΓΑΚΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ καθώς και οι φιγούρες τους. Στο ιντερνέτ υπάρχει ΕΔΩ η επίσημη σελίδα κι ΕΔΩ μάλλον οι άλλες δύο συλλογές;;;; Το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο Δύο σελίδες από τα κόμικ για να πάρετε μια γεύση. Το φακελάκι Οι κάρτες τις συλλογής

Η έντυπη έκδοση του ομότιτλου webcomic. Ενδιαφέρον θεματολογικά, παρουσιάζοντας την καθημερινή τριβή ενός ζευγαριού που μαζί δεν κάνει και χώρια δεν μπορεί. Και παρόλο που βασίζεται στο φορμά του μονοσέλιδου αυτοτελούς χιουμοριστικού στριπ, δεν βασίζεται μόνο στην ατάκα. Δεν χτίζει δηλαδή το σενάριο μόνο για αυτή, αλλά θα έλεγα πως χτίζει πιο πολύ καταστάσεις, κάτι αναζωογονητικό σε σύγκριση του "ατάκα και επιτόπου" μοτίβου που έχει κυριεύσει τις Ελληνικές εκδόσεις. Σχεδιαστικά τώρα είναι πολύ απλό οπτικά αλλά όχι απλοϊκό, οπότε κάνει καλά την δουλειά του. Περίεργο πάντως που έχει υδατογράφημα με το όνομα του δημιουργού στο φόντο όλης της σελίδας. Πρώτη φορά βλέπω κάτι τέτοιο σε στριπ και χτυπάει άσχημα. Το webcomic έχει βγάλει 17 στριπς και έχει σταματήσει προς το παρόν. Η έκδοση περιλαμβάνει τα πρώτα 15 και έχει την ένδειξη συνεχίζεται στο οπισθόφυλλο, οπότε περιμένουμε την συνέχεια. Τέλος, όσοι ταυτιστείτε με το ζευγάρι, μπορείτε να συμπληρώσετε τα ονόματα σας στα σχετικά πεδία του εξώφυλλου. Διαβολικά ευφυές. ----------------- Edit 26-01-2019 Μετά την... demo έκδοση, τελικά βγήκε μέσα στο 2018 και μια έκδοση 68 χορταστικών σελίδων, χωρίς υδατογραφήματα. Ίδιος τίτλος άλμπουμ και παραλλαγή του ίδιου εξώφυλλου κατά τα άλλα. Κάθε σελίδα περιλαμβάνει ένα στριπ των 7 με 8 καρέ. Και τις δύο εκδόσεις, μπορείτε να την βρείτε για ανάγνωση στην βιβλιοθήκη της ΛΕΦΙΚ.

Στριποειδές χιουμοριστικό φανζίν του Παναγιώτη Γερακάκη (κατά κόσμον, Πανάγος), με ένα εξώφυλλο που φέρνει πιο πολύ σε tales from the crypt, είναι αλήθεια. Μια ανάλυση των περιεχόμενων του, μπορείτε να την διαβάσετε σε αυτό το άρθρο. Το είχαμε δει και στο 3ο Comiczine weekend. Σελίδα δείγμα. Ευχαριστούμε τον @nikos99 που παραχώρησε το αντίτυπο του για την παρουσίαση.

Το 2017 ήταν η χρονιά της Άννας Φρανκ όσο αφορά τον Πατάκη, μιας και έβγαλε δύο διασκευές σε κόμικς της βιογραφίας της. Αυτή είναι η πρώτη, που προηγείται και χρονολογικά στο εξωτερικό, μιας και βγήκε το 2010. Ίδιος αριθμός σελίδων με την δεύτερη που βγήκε αργότερα, αλλά με μαλακό εξώφυλλο. Το ποια είναι καλύτερη, θα μας το πει ο @nikos99 που παραχώρησε το αντίτυπο του για το σκαν, όταν τις διαβάσει.

Η Εστέρ είναι ο πιο σάρκινος παιδικός χαρακτήρας που γνωρίσαμε μετά τον μικρό Νικόλα Διαβάσαμε το βιβλίο «Τα ημερολόγια της Εστέρ» Ως αμετανόητη αναγνώστρια παιδικής κι εφηβικής λογοτεχνίας, έχω την εντύπωση πως δεν υπάρχουν πιο συναρπαστικά βιβλία από αυτά που απευθύνονται σε νέους αλλά και σε λιγότερο νέους αναγνώστες, αδιακρίτως. Χρειάζεται τέχνη αμφίπλευρη βέβαια, μιας και ο συγγραφέας θα πρέπει να λειτουργήσει ως τεχνίτης ικανός να διαπεράσει τα ηλικιακά στερεότυπα αλλά κι ο (ενήλικος) αναγνώστης να μην έχει απωλέσει τη δεκτικότητα σε ό,τι μπορεί να τον κάνει να ξαναδεί τη ζωή με μάτια που εκπλήσσονται. Ο Ριαντ Σατούφ, δυο φορές βραβευμένος με βραβείο Fauve d’Or στην Ανγκουλέμ, με περισσότερα από 20 βιβλία στο ενεργητικό του, καταξιωμένος σχεδιαστής κόμικς και συγγραφέας graphic novel, έγραψε τα «Ημερολόγια της Εστέρ» εμπνεόμενος από την καθημερινότητα ενός υπαρκτού κοριτσιού. Η δεκάχρονη Εστέρ είναι ένας χαρακτήρας που θα μπορούσε να είναι η καλύτερή σου φίλη. Μέσα από την καθημερινότητα 52 επεισοδίων, σε καλεί να δεις τον κόσμο από την πλευρά της, ανατρέποντας όλα τα κλισέ που πιστεύεις για την παιδική αθωότητα. Γιατί η Εστέρ μεγαλώνει με τον ρυθμό και την ένταση που καθορίζει η γενιά της. Λατρεύει τον, αψεγάδιαστο φυσικά, μπαμπά της, βρίσκεται σε μόνιμη κόντρα με τον έφηβο αδελφό της, κάνει κριτική στη μαμά της, αντιπαθεί τη δασκάλα της, ερωτεύεται έναν συμμαθητή της αλλά και τσακώνεται με τα αγόρια (που «είναι όλα βλαμμένα»), επιθυμεί διακαώς ένα kidsectets, παρακολουθεί μαγεμένη nrjhit music only, μα και γοητεύεται από τον παλιό εκείνο τροβαδούρο που γνωρίζει μέσα από τα βινύλια της γιαγιάς της. Η Εστέρ είναι ο πιο σάρκινος παιδικός χαρακτήρας που γνωρίσαμε μετά τον μικρό Νικόλα και οι Γάλλοι δεν άφησαν να περάσει απαρατήρητη αυτή η ομοιότητα. Άλλωστε και οι δυο γεννήθηκαν μέσα από τον περιοδικό Τύπο (οι περιπέτειες της Εστέρ δημοσιεύτηκαν αρχικά στο Nouvel Observateur) και μάλιστα οι συμπατριώτες τους πιστεύουν ότι και στο μέλλον ακόμα οι κοινωνιολόγοι θα ασχολούνται με το «φαινόμενο Εστέρ». Το κορίτσι μας πηγαίνει σε ιδιωτικό σχολείο, γιατί ο μπαμπάς της θεωρεί επικίνδυνο το δημόσιο, όμως το περιβάλλον εκεί κάθε άλλο παρά αποστειρωμένο είναι. Η Εστέρ έρχεται σε επαφή με όλα όσα απασχολούν τα παιδιά του δημοτικού σε οποιοδήποτε σχολείο, σε μια κοινωνία πολυφυλετική που κλυδωνίζεται από τις συνέπειες της κρίσης: βία (τόσο ανάμεσα στα παιδιά όσο και έξω από τον μικρόκοσμό τους, μιας και ένα επεισόδιο αναφέρεται στα γεγονότα του Charlie Hebdo), φτώχεια, ρατσισμός, εθνικιστικές εξάρσεις. Η δεκάχρονη Εστέρ ονειροπολεί καθώς φαντάζεται τον μελλοντικό εαυτό της φτιαγμένο με όλα τα υλικά των τηλεοπτικών ριάλιτι, αναρωτιέται τι είναι το γιουπόρν, φαντάζεται πως επιτέλους αποκτά το πολυπόθητο Iphone που της απαγορεύουν οι γονείς της, ανακαλύπτει τα κορίτσια που πήραν «τον κακό δρόμο», αλλά και έναν καινούργιο κόσμο στην κατασκήνωση, έναν κόσμο που τη μαγεύει και την προετοιμάζει για την εφηβεία. Ο φυσικός, ανεπιτήδευτος τρόπος που μιλά η μικρή ηρωίδα είναι ένα από τα εντυπωσιακά στοιχεία του βιβλίου, μιας και ο συγγραφέας δούλεψε με μια γλώσσα σύγχρονη, πειστική και κάθε άλλο παρά πολιτικά ορθή. Η υπέροχη μετάφραση της Αριάδνης Λουκάκου μεταφέρει όχι απλώς πιστά, αλλά ευφάνταστα το πνεύμα του πρωτότυπου. Ένα βιβλίο, αληθινό δώρο, όχι μόνο για παιδιά, ανίψια, μαθητές αλλά και (ίσως κυρίως) για φίλους, καθώς στεκόμαστε αμήχανοι ανάμεσα σε αυτό που γνωρίζουμε έχοντας μεγαλώσει στην εποχή της αφθονίας και των εύκολων απαντήσεων και σε αυτό που συμβαίνει σήμερα, έχοντας σαρώσει όλες μας τις βεβαιότητες. Κι όπως λέει η ίδια η Εστέρ, «...παλιά είχα πάψει να πιστεύω στον Άι-Βασίλη. Είχα δει πολλά περίεργα πράγματα... μέχρι τη στιμή που βρήκα ένα απίστευτο δώρο, που δεν είχα παραγγείλει αλλά που το ήθελα. Απίστευτο κι όμως αληθινό: κανείς δεν το είχε αγοράσει! Ήταν απλώς εδώ! Από τότε ξαναπιστεύω στον Άι-Βασίλη». Ριαντ Σατούφ – Τα ημερολόγια της Εστέρ, Ιστορίες από τη ζωή της Εστέρ, ετών 10 – μτφ Αριάδνη Λουκάκου – εκδ. Ποταμός Πηγή

O Άγνωστος- Παράθυρο σε έναν ανεξερεύνητο κόσμο Τα τελευταία χρόνια, η άνοδος της δημοφιλίας των υπερηρωικών κόμικ υφίσταται μια άνευ προηγουμένου άνθιση. Όχι μόνο έφερε ένα νέου είδους κοινό στον χώρο, αλλά κατάφερε, σε μεγάλο βαθμό, να απενεχοποιήσει όλη την βιομηχανία. Και κάτι τέτοιο είναι πραγματικό ευτύχημα, καθώς διαφορετικά, δεν θα είχε την ευκαιρία μια νεά γενικά αναγνωνστών να εξερευνήσει το έργο μιας μεγάλης μερίδας δημιουργών κόμικς, το οποίο ξεφεύγει από τα συνηθισμένα και σε πολλές περιπτώσεις δεν έχει καν σχέση με τους υπερήρωες. Αυτό δεν αφορά μόνο τους Αμερικάνους δημιουργούς. Μόνιμα υποτιμημένη, η πολιτιστική παραγωγή της Ιταλίας έχει πολλά να προσφέρει, τόσο ιστορικά, στην πορεία της εξέλιξης της 9ης Τέχνης, όσο και στον σύγχρονο αναγνώστη. Το πρόσφατο εκδοτικό εγχείρημα της Jemma Press,η οποία δημοσιεύει ξανά ιστορίες από τον διαβόητο Άγνωστο του Magnus, είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία να εξερευνήσουμε μια σκηνή πολύ κοντινή στην δική μας γεωγραφικά, αλλά με εντελώς διαφορετική πορεία καλλιτεχνικά και κοινωνικά. Ο Μagnus, κατά κόσμον Roberto Raviola, υπήρξε μια θρυλική μορφή των ιταλικών κόμικς, ο οποίος σημάδεψε με την παρουσία του την τάση των fumetto nero (μαύρα κόμικς), τα οποία μεσουρανούσαν κατά το διάστημα 1960-1980. Ξεκινώντας ως σχεδιαστής μαζί με τον σεναριογράφο Μax Bunker (ψευδώνυμο του Luciano Secchi), στο θρυλικό πλέον Kriminal, και αργότερα στο Satanik, σχεδιάζει την πρώτη μαύρη ηρωίδα της Ιταλίας. Αμφότερα έργα ακολουθούν το pulpμονοπάτι των κόμικ της περιόδου, βρίθουν δηλαδή από τρόμο και βία έντονα στυλιζαρισμένα, ξεπερνώντας τα όρια του grand guignol, παρά το γεγονός ότι δομικά είναι noir ιστορίες, ενώ τα διακατέχει μια έντονη σεξουαλικότητα. Ταυτόχρονα βέβαια, εστιάζοντας σε πιο ανθρώπινους, τρωτούς και ευάλωτους χαρακτήρες, οι οποίοι ανήκαν σε μειονότητες, ανέδιδαν και έναν έντονα δραματικό ανθρωπισμό, ο οποίος γινόνταν πιο αισθητός εξαιτίας της κοινωνικής χροιάς των ιστοριών. Έργα με μεγάλη λαική απήχηση, δεν άργησαν να χαρακτηριστούν σκουπίδια από τους ηθικολόγους (όχι μόνο του 1960 αλλά και αργότερα) αλλά και από την πλειοψηφία των διανοούμενων, μεταξύ των οποίων και πληθώρας αριστερών, παραδοσιακών πολέμιων της μαζικής κουλτούρας. Προς τα τέλη του 1960, οι δύο συνεργάτες στρέφονται σε πιο ειρωνικά μονοπάτια και αποδομούν τα είδη που πριν είχαν αναδείξει με το Diavolik και άλλα παρεμφερή κόμικ όπως το Dennis Cobb Agente SS 108 . Σειρές όπως το Μaxbunker και αργότερα το Άλαν Φορντ, αναδείκνύουν μια έντονα καυστική, στα όρια του μεταμοντέρνου, αποδόμηση του είδους της περιπέτειας, δεν κάνουν όμως το άλμα προς τα μπρος. Έπρεπε να περάσουν αρκετά χρόνια, μια μεγάλη θητεία σε σενάρια άλλων, αλλά και μια σταθερή θέση στον χώρο της πορνογραφίας ως σχεδιαστής για να μπορέσει ο Μagnus να συνδυάσει αρμονικά όλα τα είδη στα οποία θήτευσε και να δημιουργήσει τον Unknow, τον Αγνωστο του. Στις σύντομες περιπέτειες αυτού του ανώνυμου μισθοφόρου βλέπουμε την εξέλιξη ενός δημιουργού αλλά και μιας ολόκληρης σκηνής. Το ασυνήθιστο μοτίβο των δύο καρέ, το οποίο φαινομενικά θα έπρεπε να κομματιάζει την ένταση της ιστορία και να την μετατρέπει σε μια απομίμηση stop animation ταινίας, γίνεται το όχημα του Raviola για να εστιάσει περισσότερο από ποτέ στους χαρακτήρες των ιστοριών που, για πρώτη φορά, είναι δικές του. Τα πρόσωπα ενδύονται μια βαριά, εξπρεσιονιστική σχεδόν ατμόσφαιρα που βοηθά στην εξωτερίκευση του ψυχικού τους κόσμου. Σε αυτή την τάση ενδοσκόπηση βοηθούν και τα συννεφάκια με τους εσωτερικούς μονολόγους των χαρακτήρων κάτι που έως τότε δεν είχε χρησιμοποιηθεί ιδιαίτερα στο ιταλικό σχέδιο. Και ενώ ο Unknow όντως θυμίζει τους ήρωες της σκληρής, καθαρά αστυνομικής λογοτεχνίας, ο Raviola τον ξεχωρίζει τοποθετώντας τον σε μια αχανή συναισθηματική έρημο, από την οποία ο ίδιος όχι μόνο δεν προσπαθεί να φύγει, αλλά αντίθετα, ξέρει πως δεν υπάρχει κάτι άλλο. Ο αβυσσαλέος κυνισμός του ανώνυμου μισθοφόρου είναι αυτός που προκαλεί και το υπαρξιακό του δράμα: θέλει να πιστέψει πως υπάρχει κάτι άλλο, προσπαθεί και εκδικείται όταν πειράζει κάποιος οικεία του πρόσωπα. Ωστόσο, στο τέλος, όταν αυτά πεθάνουν τελικά ή όταν η αποστολή τελειώσει, ο ίδιος φεύγει, αδυνατώντας να κρατήσει κακία στους μαχαιροβγάλτες, τους βιαστές και τους δολοφόνους που τον περιβάλλουν, αδυνατώντας ουσιαστικά να συνδεθεί με το περιβάλλον του. Κομματιασμένος ψυχολογικά, όπως και το ανορθόγραφο όνομα του, σκοτώνει και συνεχίζει το χωρίς προορισμό ταξίδι του. «Τριγυρνάει χαμένος και μελαγχολικός ανά τον κόσμο: από το Μαρακές στη Ρώμη, από το Μοντ Σαν Μισέλ στην Αϊτή και από κει στη Βυρηττό», όπως λένε και οι μεταφραστές του βιβλίου. Σε αυτό το σημείο αξίζει μια αναφορά στους υπεύθυνους αυτής της έκδοσης, στο μεταφραστικό δίδυμο του Γιάννη Μιχαηλίδη και την Κωνσταντίνα Γερ. Ευαγγέλου, οι οποίοι υπογράφουν και τον κατατοπιστικότατο πρόλογο που βρίθει ιστορικών αναφορών για το έργο και την σκηνή στην οποία περιλαμβάνετα. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μεταφέρεις ένα έργο από μια άλλη γλώσσα, πόσο μάλλον ένα έργο από μια διαφορετική εντελώς εποχή, όσον αφορά τις αναγνωστικές συνήθειες και το κοινωνικό πλαίσιο. Παρόλα αυτά όμως, ο μελλανόμορφος κόσμος του Αγνωστου έρχεται σε εμάς ολοζώντανος γλωσσικά και εννοιολογικά. Στο εικαστικό κομμάτι, το δικό τους θαύμα έκαναν οι eyeworks. Συνολικά, αυτός ο τόμος των περιπετειών του Άγνωστου του Magnus από την Jemma Press είναι μια εξαιρετική εισαγωγή στον πλούτο της ιταλικής σκηνής, μια εμπειρία για την οποία σίγουρα δεν θα μετανιώσετε. Πηγή

Τον Λευτέρη Παπαθανάση τον γνωρίσαμε από το αξιόλογο κόμικ του Πάπισσα Ιωάννα. Κατάγεται από ένα χωριό στα Τζουμέρκα, το Βουλγαρέλι. Το χωριό του βρέθηκε πολλές φορές στο επίκεντρο τόσο της αντίστασης κατά των ναζί, όσο και μετά την απελευθέρωση στο επίκεντρο του εμφυλίου πολέμου. Ο Παπαθανάσης συλλέγει λοιπόν πραγματικές ιστορίες που άκουσε από τους πρεσβύτερους συγχωριανούς του και τις αποδίδει στο κοινό με την μορφή του κόμικ. Με το όρο Τέρμινους ονομάστηκε η τελική επίθεση των κυβερνητικών δυνάμεων για την πλήρη εξάλειψη και εκδίωξη των εναπομεινάντων ανταρτών σε όλη την επικράτεια. Αυτόν ακριβώς τον όρο επέλεξε και σαν τίτλο του κόμικ. Όπως γράφει ο ίδιος, προσπάθησε να κρατήσει στις αφηγήσεις τους ανθρώπους όλων των μερών. Όμως, όπως πάλι ο ίδιος γράφει παρακάτω, επικρατούν οι εξιστορήσεις της δικής του μεριάς, αυτής που συνετάχθη με τον ΕΛΑΣ. Αυτό ακριβώς είναι και το Τέρμινους. Ένα στρατευμένο κόμικ που διηγείται ιστορίες με συγκεκριμένο τρόπο. Άρα μπορεί να σας αρέσει, μπορεί και όχι. Το σχέδιό του, παρά τα όσα έχουν γραφτεί γι αυτό, εμένα μου άρεσε. Υπήρξαν στιγμές στο κόμικ που τις βρήκα πολύ δυνατές. Για το σενάριο τώρα δεν έχω να πω κάτι. Αλλού καλό, αλλού όχι, αλλά πάντα στα ίδια πατήματα. Θεωρώ τον Παπαθανάση πάντως καλό κομίστα (βιβλία του δεν έχω διαβάσει) και πιστεύω ότι μπορεί να καθιερωθεί και σε άλλα μονοπάτια. Η έκδοση του ΚΨΜ πολύ καλή, με εκτεταμένο πρόλογο του δημιουργού στην αρχή και πλούσιο φωτογραφικό και επεξηγηματικό υλικό στο τέλος. Συνίσταται μόνο σε όσους μπορούν να το διαβάσουν αποστασιοποιημένα.

Τιμή καταλόγου: 9,90€ 472 π.Χ και οι Αθηναίοι παρακολουθούν μια παράσταση του Αισχύλου για τον αποκαλούμενο ως μεγάλο πόλεμο, τον πόλεμο ενάντια στους Πέρσες, την οποία χορηγεί ο Περικλής στην πρώτη του δημόσια ενέργεια. Το ανέβασμα ενός έργου βασισμένο σε πρόσφατα πραγματικά γεγονότα παραξενεύει τους πολίτες αλλά στο τέλος το επευφημούν, δίνοντας αφορμή να θυμηθούν την δική τους συμβολή στον πόλεμο, αναλύοντας γεγονότα που αναγκαστικά η παράσταση δεν μπορούσε να καλύψει, δίνοντας έτσι τα γεγονότα υπό την ματιά των απλών ανθρώπων. Συνέχεια τις σειράς που καλύπτει τα γεγονότα των Περσικών Πολέμων από την Κατερίνα Σέρβη και τον Θανάση Πέτρου. Το ίδιο αξιόλογη με το Στη μάχη του Μαραθώνα και το Στη μάχη των Θερμοπυλών. Ίδιο μεγάλο μέγεθος επίσης ενώ ακόμα για μια φορά έχει παράρτημα με επεξηγήσεις. Αυτό που δεν είχε αναφερθεί είναι πως τα συγκεκριμένα άλμπουμ εντάσσονται σε μια υπερσειρά με τίτλο Ιστορικά Εικονογραφημένα του Πατάκη. Δεν ξέρω αν υπάρχουν ήδη άλλα άλμπουμ υπό αυτή την ομπρέλα ή αν υπάρχει πλάνο και για άλλα άλμπουμ σε αυτή την σειρά. Το άλμπουμ υπάρχει και στην βιβλιοθήκη της ΛΕΦΙΚ.

Ένα από τα πολλά φανζίν που κυκλοφόρησαν στο φετινό Comicdom. Η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από έναν κάουμποϋ στην Άγρια Δύση ο οποίος καταδιώκεται από μια ομάδα μαγισσών. Ενδιαφέρον θεωρητικά το θέμα, αλλά δεν νομίζω ότι η ιστορία αναπτύσσεται αρκετά μέσα στις σελίδες του τεύχους, αφού μου έδωσε την αίσθηση ότι ο δημιουργός βιάστηκε να χωρέσει αρκετά πράγματα μέσα σε λίγες σελίδες. Δυστυχώς, το σχέδιο δεν είναι καθόλου του γούστου μου και δεν θεωρώ ότι συμβάλλει στην ανάδειξη της ιστορίας. Παραθέτω ένα μικρό δείγμα δύο σελίδων, για να πάρετε μια γεύση. Με τον κίνδυνο να χαρακτηριστώ γραφικός, πρέπει να προσθέσω, ότι με ενόχλησαν τα πολλά και πολύ σοβαρά ορθογραφικά λάθη (όπως πχ σε μια από τις σελίδες που παραθέτω: "έτυμος" αντί για "έτοιμος" Ανεξάρτητα από την προσωπική μου άποψη, εύχομαι καλή συνέχεια! Ευχαριστούμε για τα υπόλοιπα εξώφυλλα τον Dredd.

Πρόσφυγες – Το επώδυνο οδοιπορικό απ’ την πλευρά των ξεριζωμένων Το προσφυγικό ζήτημα έχει γεννήσει τα τελευταία χρόνια διαφόρων ειδών συζητήσεις. Ακούμε για το προσφυγικό “πρόβλημα” ως “δημοσιονομικό ζήτημα”, ως “εθνικό κίνδυνο”, ως “απειλή” και πολλά άλλα και ακόμη χειρότερα. Από τη μία πλευρά της κοινωνικής διαμάχης για το προσφυγικό ζήτημα βρίσκονται οι ρατσιστές, οι οποίοι ζητούν περεταίρω ενίσχυση της Ευρώπης – φρούριο, αντιμετωπίζουν τους πρόσφυγες ως “κίνδυνο για την ασφάλεια” και θέλουν να τους στείλουν “πίσω στις χώρες τους” (χωρίς να τους νοιάζει αν εκεί καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με τον πόλεμο, τη φτώχεια και το θάνατο). Αυτές τις ακραίες φωνές επιδιώκουν να ικανοποιήσουν οι κυβερνήσειςτων κρατών – μελών της ΕΕ και γι’ αυτό θωρακίζουν τα σύνορα, δημιουργούν πολυδαίδαλες διαδικασίες που καθιστούν σχεδόν αδύνατο την απονομή ασύλου ακόμα και σε πρόσφυγες πολέμου, ενώ στοιβάζουν χιλιάδες εξασθενημένους ανθρώπους σε hotspots και στρατόπεδα συγκέντρωσης. Πρόκειται μάλιστα για τις ίδιες κυβερνήσεις των χωρών που έχουν δημιουργήσει τους πολέμους και την οικονομική καταστροφή των χωρών, απ’ τις οποίες ξεκινάνε τα προσφυγικά κύματα. Βέβαια, απ’ την άλλη πλευρά υπάρχει και ο κόσμος της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης σε όλη την Ευρώπη. Ο κόσμος που είχε άμεσα αντιρατσιστικά και αντιφασιστικά αντανακλαστικά και έσπευσε να προσφέρει φαγητό, ρούχα, φάρμακα, ακόμα και στέγη στους κατατρεγμένους που έφταναν κατά χιλιάδες στη χώρα του. Εκείνοι που δεν άφησαν να πάρει κεφάλι στην κοινή γνώμη η μισανθρωπική ρητορεία των φασιστών και υποδέχθηκαν καλόκαρδα τους πρόσφυγες με ταξικό ένστικτο. Όμως, απ’ τις διαμάχες της κοινής γνώμης για το προσφυγικό ζήτημα, συνήθως απουσιάζουν τα ίδια τα υποκείμενα, δηλαδή οι πρόσφυγες, των οποίων σπάνια ακούγεται η γνώμη τους για το μέλλον τους. Άνθρωποι, οι οποίοι έχουν ξεριζωθεί απ’ τα σπίτια τους, έχουν χάσει φίλους και οικογένειες, έχουν ξεγελάσει τον ίδιο το θάνατο στο ταξίδι τους για την Ευρώπη, προκειμένου εδώ να βρουν μια καλύτερη ζωή, τελικά αντιμετωπίζονται ως αριθμοί κι όχι ως άνθρωποι με δικιά τους γνώμη και βούληση. Όμως, σε αντίθεση με τη δυτικοκεντρική ματιά με την οποία έχουμε συνηθίσει να διαβάζουμε την πραγματικότητα, το comic “Πρόσφυγες”, το οποίο μεταφράστηκε στα ελληνικά απ’ τις εκδόσεις Πατάκη, έχει γραφτεί για να μας μιλήσει με τη φωνή των ίδιων των υποκειμένων των προσφυγικών ροών. Οι Όουεν Κόλφερ και Άντριου Ντόνκιν διηγούνται στους “Πρόσφυγες” την ιστορία δύο αδερφών, του Ίμπο και του Κουάμι, οι οποίοι ξεκινούν απ’ τα βάθη της Αφρικής για το δύσκολο οδοιπορικό της προσφυγιάς προς την Ευρώπη. Για να βρουν ένα καλύτερο μέλλον με αυτό θα χρειαστεί να υπερπηδήσουν πολλά εμπόδια, όπως είναι το να περάσουν παράνομα τα σύνορα γειτονικών τους χωρών, χωρίς να γίνουν αντιληπτοί απ’ την αστυνομία, να δουλέψουν χωρίς χαρτιά, να διασχίσουν την έρημο Σαχάρα, αλλά και τα απειλητικά κύματα της Μεσογείου. Πρόκειται για μια πολύ συγκινητική ιστορία, η οποία εστιάζει στο οδοιπορικό των προσφύγων και στα τεράστια εμπόδια που πρέπει να περάσουν για να φτάσουν τελικά στην Ευρώπη, στην οποία πίστευαν ότι θα ζήσουν καλύτερα, αλλά τελικά τους αντιμετωπίζουν ως κίνδυνο και τους στοιβάζουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στις σελίδες του comic θα έρθουμε αντιμέτωποι με τη φτώχεια που επικρατεί στις αναπτυσσόμενες χώρες, η οποία είναι αποτέλεσμα της εκμετάλλευσής τους απ’ τη Δύση. Οι πρωταγωνιστές κατάγονται από ένα χωριό της Γκάνας, στο οποίο δεν έχουν ούτε τα απαραίτητα για να ζήσουν και το ταξίδι τους στην Ευρώπη μοιάζει να είναι η μόνη τους ελπίδα. Το χωριό είναι ερημικό. Παρατηρώντας το βλέπουμε μόνο καλύβες (αντί για σπίτια) και μερικές πρόχειρες κατασκευές, στις οποίες ζουν οι κάτοικοι ή πηγαίνουν σχολείο τα παιδιά τους. Απ’ αυτή την άσχημη πραγματικότητα θέλουν να ξεφύγουν οι Ίμπο και Κουάμι, οι οποίοι θέλουν να ξαναβρούν στην Ευρώπη την αδερφή τους, τη Σίσι, απ’ την οποία από τότε που έφυγε για το δικό της ταξίδι δεν έχουν λάβει νέα. Η εξαιρετική εικονογράφηση του Τζοβάννι Ριγκάνο μας ξεναγεί σε διαφορετικούς τόπους της Αφρικής, σε δρόμους, θάλασσες, αλλά και στα καταφύγια των φτωχών, μας γνωρίζει τον πολιτισμό μικρών χωριών, αλλά και μεγάλων πόλεων (όπως είναι η Τρίπολη), μας συστήνει με τους κατοίκους αυτών των περιοχών, με τους πρόσφυγες (και τα προσωπικά τους δράματα), αλλά και με τα κυκλώματα των λαθρέμπορων που πλουτίζουν εις βάρος ανθρώπινων ζωών. Ο Ριγκάνο σχεδιάζει στη φόρμα του ευρωπαϊκού comic και αποδεικνύει το ταλέντο του σε όλη τη ροή της ιστορίας, όπου καταφέρνει να εναλλάσσει παράλληλα με τον αφηγηματικό χρόνο και τα συναισθήματα του αναγνώστη. Έτσι απ’ τα πολύχρωμα καρέ των πιο ανέμελων χρόνων του Ίμπο, μέχρι την νεκρική ατμόσφαιρα που επικρατεί στα ανοιχτά της Μεσογείου, υπάρχουν κι άλλα ενδιάμεσα στάδια, στα οποία άλλοτε κυριαρχεί το δράμα, ενώ άλλοτε δημιουργούνται ακόμα και κάποιες κωμικές στιγμές. Συνολικά το comic “Πρόσφυγες” αποτελεί μια επίκαιρη comic ιστορία, στην οποία γνωρίζουμε το δράμα των προσφυγικών πληθυσμών με την αφήγηση σε α’ πρόσωπο. Το comic σίγουρα θα καταφέρει να προβληματίσει ακόμα και τους όχι ήδη κατασταλαγμένους για το προσφυγικό ζήτημα αναγνώστες, αφού μπορεί μεν η ιστορία των Ίμπο και Κουάμι να είναι φανταστική, όμως τα γεγονότα τα οποία εκτυλίσσονται στο comic είναι εμπνευσμένα από μαρτυρίες προσφύγων που επέζησαν απ’ το οδοιπορικό προς την Ευρώπη, οι οποίες είναι προϊόν έρευνας των συγγραφέων αλλά και ανθρώπων και οργανώσεων που δραστηριοποιούνται ενεργά στο προσφυγικό ζήτημα. Οι “Πρόσφυγες” είναι ένα comic κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού για όλες τις ηλικίες, αλλά και η δραματική ιστορία δύο αδερφών που αποφασίζουν να βάλουν πλώρη για ένα καλύτερο μέλλον. Πηγή

Η Ικετεία, είναι ένα κόμικ "σύγκρουσης" ανάμεσα σε δύο πρωτοκλασάτους ήρωες της DC, την Wonder Woman και τον Batman. Το αίτιο της σύγκρουσης είναι η ικέτιδα. Η WW την προστατεύει για λόγους αρχής και ο Batman θέλει να την συλλάβει πάλι για λόγους (άλλης) αρχής. Τελευταία πάντως οι συγκρούσεις μεταξύ των υπερηρώων καλά κρατούν. Το σχέδιο είναι πολύ καλό, μέχρι εξαιρετικό για τα γούστα μου. Στο σενάριο έχω κάποια θέματα, αλλά όχι σοβαρά , κάπου έχασα κάποια πράγματα. Ίσως με την επόμενη ανάγνωση.... Η έκδοση της Anubis εξαιρετική όπως πάντα, δεν έχει ψεγάδια. Προσφέρω τον εαυτό μου Έρχομαι απροστάτευτος Έρχομαι άπορος Χωρίς τιμή, χωρίς ελπίδα, Με τίποτε παρά μόνο τον εαυτό μου Για να ζητήσω την προστασία σου Στη σκιά σου θα υπηρετώ Χάρη στην ανάσα σου θα αναπνέω Χάρη στα λόγια σου θα μιλάω Χάρη στο έλεός σου θα ζήσω Με όλη μου την ψυχή, με όλα όσα μπορώ να προσφέρω, Σε εκλιπαρώ, στο όνομα του Δία, που φροντίζει τους ικέτες: ΑΠΟΔΕΞΟΥ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΗ ΜΟΥ. Ευχαριστούμε για την εσωτερική εικόνα και το ποιήμα τον constantinople!

H μικρή Εστέρ σαρκάζει την κοινωνία μας με κέφι (της Ελένης Σβορώνου) της Ελένης Σβορώνου Ως νέο Μικρό Νικόλα έχουν υποδεχτεί οι Γάλλοι την Εστέρ, τη δεκάχρονη ηρωίδα της νέας σειράς graphic novel του Ριάντ Σατούφ. «Γεννημένη» στις σελίδες του περιοδικού Τύπου, όπως ακριβώς και ο Μικρός Νικόλας, η Εστέρ βγήκε σε βιβλίο το 2016 και γοήτευσε το γαλλικό κοινό. Το βιβλίο απαρτίζεται από τις περιπέτειες της ηρωίδας όπως ακριβώς δημοσιεύτηκαν στο Nouvel Observateur. Συνολικά παρατίθενται 52 επεισόδια με κάθε ένα από αυτά να καταλαμβάνει μία ακριβώς σελίδα του βιβλίου. Στη Γαλλία αυτή την εποχή κυκλοφορεί ήδη ο τρίτος τόμος (σε 100.000 αντίτυπα!). Στην Ελλάδα οι εκδόσεις Ποταμός μας σύστησαν την Εστέρ πέρυσι μεταφράζοντας τον πρώτο τόμο. H Εστέρ σε κερδίζει αμέσως. Πανέξυπνη σχολιάζει και σαρκάζει με παιδική όμως αφέλεια τα πάντα: την οικογένεια, την εκπαίδευση, την πολιτική ορθότητα που καταλήγει γελοία, τον ρατσισμό, την ποπ κουλτούρα, αλλά και τη δική της γενιά. Την εμμονή της με τις οθόνες (όνειρο της Εστέρ είναι να αποκτήσει iPhone αλλά οι δικοί της αρνούνται να της αγοράσουν πριν πάει στο γυμνάσιο), τις μόδες που ακολουθεί κατά γράμμα, την ανύπαρκτη σχέση της με τη φύση, τις στερεοτυπικές εκφράσεις της, την αγάπη των αγοριών για ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου και χίλια δυο άλλα. Πάνω απ’ όλα όμως η Εστέρ είναι παιδί, για την ακρίβεια βρίσκεται στο τέλος της παιδικής ηλικίας και στο κατώφλι της εφηβείας. Η φωνή της είναι μεν δανεική από τον δημιουργό της, εκείνος βέβαια είναι αυτός που καυτηριάζει τα τρωτά της σύγχρονης γαλλικής κοινωνίας, αλλά η Εστέρ παραμένει παιδί. Ο Σατούφ ξέρει καλά να το κάνει αυτό μια και στο βραβευμένο αυτοβιογραφικό graphic novel του L’ Arabe du Futur πάλι ένα παιδί είναι ο βασικός ήρωας. Η ματιά του Σατούφ στην παιδική ηλικία είναι τρυφερή. Η Εστέρ λατρεύει (ακόμη) τον πατέρα της. Τον θεωρεί τον πιο δυνατό και ικανό άντρα του κόσμου. Έχει άχτι τον αδερφό της, που τον στολίζει με ένα σωρό κοσμητικά, απολαμβάνει τα κοριτσίστικα παιχνίδια με τις φίλες της, βλέπει τα αγόρια ως κατώτερο είδος (ο πατέρας της βέβαια είναι εξαίρεση) αλλά κατασυγκινείται με κάτι παλιά ερωτικά τραγούδια που ακούει στης γιαγιάς της! Μοιράζεται χαρές και λύπες με τις φίλες της αλλά δε διστάζει να πουλήσει την κολλητή της όταν γνωρίζει μια πιο ενδιαφέρουσα παρέα στην κατασκήνωση. Δε βγαίνει πάντα νικήτρια. Κάποιες φορές την πατάει. Θαυμάζει τα είδωλα της ποπ μουσικής, χτενίζεται και ντύνεται μιμούμενη τα είδωλά της, αλλά δεν χάνει ποτέ τον αυθορμητισμό του παιδιού. Είναι ένας ολοκληρωμένος, τρισδιάστατος χαρακτήρας με τον οποίο κάθε παιδί μπορεί να ταυτιστεί. Οι μεγάλοι θα θυμηθούν την παιδική τους ηλικία αλλά κυρίως θα απολαύσουν την κοινωνική κριτική. Όπως έκαναν οι μεγάλοι την εποχή που άκουγαν Λιλιπούπολη στο Τρίτο. Η γαλλική (αλλά και η ευρωπαϊκή γενικότερα) κοινωνία στο στόχαστρο λοιπόν. Αγαπημένο θέμα η σχέση με τον ξένο. Ο Σατούφ μιλάει εκ πείρας αλλά όχι τόσο για να διδάξει την αποδοχή του ξένου, άλλωστε τι κομίστας θα ήταν αν ήταν διδακτικός, αλλά για να αναδείξει τις υπερβολές του άλλου άκρου, της πολιτικά ορθής ματιάς. Σε ένα επεισόδιο ο αδερφός της Εστέρ ταράζει τους γονείς του στις ερωτήσεις για την καταγωγή τους. Αναζητά επιμόνως μια ξενική καταγωγή. «Μπα, από το Παρίσι είμαστε όλοι», λέει αδιάφορα η μαμά. Για να προκαλέσει βαθιά απογοήτευση στον γιο της. Γιατί στο σχολείο είναι μόδα να είσαι ξένος. Οι καλύτεροι, οι ωραιότεροι, οι γρηγορότεροι, οι κουλ είναι ξένοι. Πραγματική ταπείνωση να είσαι σκέτος Γάλλος χωρίς ολίγο από κάτι άλλο! Το σχολείο είναι για κλάματα. Η δασκάλα της Εστέρ είναι πανάσχημη. Και όπως λέει η ίδια με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «μια άσχημη δασκάλα δεν μπορεί να σε κάνει να ονειρεύεσαι». Η Ιστορία διδάσκεται με τον πιο στερεοτυπικό τρόπο. Η Εστέρ ακούει το μάθημα για την Ζαν Ντ’ Αρκ, αυτή με το απαίσιο χτένισμα που άκουσε φωνές από το υπερπέραν και έκανε όλους τους άντρες της Γαλλίας να την υπακούνε (ναι σιγά!) και τελικά κάηκε στην πυρά γιατί όλοι στράφηκαν εναντίον της. Τόσο πειστική και ενδιαφέρουσα ακούγεται η Ιστορία στα παιδιά! Κι εκεί που το μάθημα Ιστορίας για τον εκατονταετή πόλεμο βαίνει προς το τέλος του, μια συμμαθήτρια της Εστέρ πετάγεται για να ρωτήσει τη δασκάλα αν υπήρχαν τότε Εβραίοι και Άραβες στη Γαλλία. Γιατί αν υπήρχαν, γιατί δεν αναφέρονται; Μήπως γιατί είναι ρατσιστική η χώρα κλπ; Αλλά η δασκάλα αλλάζει την κουβέντα και η Εστέρ σχολιάζει: «Ορίστε γιατί δε μου αρέσει το σχολείο. Δε μιλάμε ποτέ για τα πραγματικά ενδιαφέροντα πράγματα». Δε λείπουν και οι τραγικές στιγμές της ζωής ενός παιδιού, όπως ο θάνατος του πατέρα μιας φίλης της Εστέρ ή ένα δύσκολο διαζύγιο που προκαλεί φοβίες σε άλλη φίλη της ηρωίδας. Αλλά ακόμη και σε αυτές τις καταστάσεις υπάρχει μια λυτρωτική κωμική πλευρά. Οι μεγάλοι συχνά είναι αμήχανοι έως γελοίοι μπροστά στη δυστυχία ενός παιδιού. Οπότε προκαλούν γέλιο. «Πω ρε φίλε!», που θα έλεγε και η φίλη της Εστέρ, αυτός ο Σατούφ έχει υπέροχο ανατρεπτικό χιούμορ που ανατέμνει την κοινωνία και θέτει σε αμφισβήτηση τις βεβαιότητές σου. Οι περιπέτειες της Εστέρ διαβάζονται με μια ανάσα, με ένα διαρκές χαμόγελο στο πρόσωπο. Το πενάκι του Σατούφ τιμά την παράδοση των μεγάλων Γάλλων δημιουργών του είδους, κι ο νους βέβαια πάει στον Γκοσινί. Αλλά ο Σατούφ έχει το δικό του ύφος. Ασπρόμαυρο αδρό σκίτσο, με ένα ή δυο χρώματα το πολύ σε κάθε ιστορία, κάνει το καρέ να φέρνει σε επιζωγραφισμένη φωτογραφία εποχής ή σε παλιά γελοιογραφία, της εποχής του Φαντάζιο και του Ρομάντζο. Κατά τα άλλα τίποτα ρετρό ή νοσταλγικό δεν υπάρχει. Χαρακτηριστικό είναι επίσης το πλήθος στοιχείων που χωράει σε ένα καρέ, με αποτέλεσμα το αναγνωστικό κοινό της μέσης ηλικίας να χρειάζεται οπωσδήποτε τα γυαλιά πρεσβυωπίας. Θα τα φορέσει όμως ευχαρίστως γιατί δε θα θελήσει να χάσει καμία λεπτομέρεια, όπως εκείνα τα τοξάκια με σχόλια κάτω από τη φιγούρα της Beyonce: «Ξανθιά»+ «Μαύρη» + «Πολύ πλούσια» + «Πολύ ευλύγιστη» + «Πολύ χοντρή» = «Τέλεια». Ή τα σχόλια στη φανταστική φωτογραφία από το μέλλον που ονειρεύεται η Εστέρ. Είναι παντρεμένη με έναν κούκλο της ποπ σκηνής και έχουν τρία παιδιά που έχουν όλα από ένα iPhone. Για να μην αναγκαστούν να ζήσουν την τραγική παιδική ηλικία που είχε η μητέρα τους χωρίς iPhone! Μακάρι να γεννηθεί και καμία ελληνίδα Εστέρ αλλά όχι μιμούμενη το πρότυπό της. Η χιουμοριστική και συνάμα διεισδυτική και ανατρεπτική ματιά στην ελληνική κοινωνία μέσα από τα μάτια ενός παιδιού θα ήταν ενδιαφέρουσα αλλαγή στην λογοτεχνική μας παραγωγή. Σύγχρονα κόμικς και graphic novel ελληνικής κοπής που να απευθύνονται σε παιδιά είναι λιγοστά. Ο αυτοσαρκασμός δεν μας αρέσει. Ιδίως αυτός ο αυτοσαρκασμός που να γίνεται αντιληπτός σε διαφορετικά επίπεδα τόσο από τα παιδιά όσο και από τους ενήλικες. Μεγάλη τέχνη. Δε μας λείπει το χιούμορ ούτε η δεξιότητα του κομίστα. Λείπει η λοξή ματιά στα καθ’ ημάς. Ο Ριαντ Σατούφ είναι από τους πιο δυναμικούς σύγχρονους κομίστες. Γεννημένος το 1978 από Σύρο πατέρα και Γαλλίδα μητέρα, έζησε τα παιδικά του χρόνια μεταξύ Λιβύης, Συρίας και Βρετάνης. Σχεδιάζει κόμικς τα τελευταία 20 χρόνια. Επί δέκα χρόνια υπήρξε συνεργάτης στο Charlie Hebdo. Είναι από τους λίγους συγγραφείς graphic novel που βραβεύτηκε δύο φορές με το βραβείο Fauve d’ Or στο διεθνές φεστιβάλ κόμικς στην Angouleme. Είναι επίσης βραβευμένος σκηνοθέτης (περισσότερα στο https://en.wikipedia.org/wiki/Riad_Sattouf). Ιnfo: Ριάντ Σατούφ, Τα ημερολόγια της Εστέρ. Ιστορίες από της ζωή της Εστέρ, ετών 10.μτφ: Α. Λουκάκου. Ποταμός: 2017. Πηγή

ΓΡΑ – ΓΡΟΥ, τα πολλαπλά περάσματα (της Κατερίνας Προκοπίου) της Κατερίνας Προκοπίου Έχω στα χέρια μου το graphic novel ΓΡΑ – ΓΡΟΥ των Τ. Ζαφειριάδη, Γ. Παλαβού και Θ. Πέτρου από τις εκδόσεις Ίκαρος. Πέρα από τη λατρεία μου για τα graphic novels με ιντρίγκαρε να το διαβάσω και το ότι έχω αναμνήσεις από το εστιατόριο ΓΡΑ – ΓΡΟΥ, έξω από το χωριό Καστανιά του Βερμίου, που ορίζει το πέρασμα από την Κεντρική στη Δυτική Μακεδονία, όταν μικρή πηγαίνοντας για τα Κοίλα ή το Καλονέρι Κοζάνης, χωριά όπου είχαν τοποθετήσει αρχικά τους Ίωνες πρόσφυγες παππούδες μου, απαραιτήτως σταματούσαμε να ξεδιψάσουμε κάτω από το εκκλησάκι του Αγίου Χριστόφορου, του σκυλομούρη, ή να φάμε σογλάκια, όπως τά ‘λεγε η Σουλτάνα του Ηράκλη, θεια του πατέρα μου, που μ’ άρεσε να κάθομαι απέναντί της και να χαρτογραφώ τις πολυάριθμες ελιές του προσώπου της. Θυμάμαι στο τελευταίο ταξίδι να περπατάμε με τον παππού – είχα πάψει από καιρό να λέω «πάω πίσω παππού μου», τώρα πια ήμουν συνοδοιπόρος και συνομιλήτρια – πίσω από το ΓΡΑ – ΓΡΟΥ σε ένα ύψωμα με έναν τεράστιο σταυρό και να μου διηγείται ιστορίες «να εδώ μόλις είχαν φύγει οι Γερμανοί, οι αντάρτες πιάσαν έναν δοσίλογο, έναν ΠΑΟτζή, τον σκοτώσαν και τον πετάξαν στον γκρεμό εκεί…» Αφού τρώγαμε τα σογλάκια, συνεχίζαμε τον φιδόδρομο και συναντούσαμε έξω από το χωρίο Καστανία στα δεξιά τα ερείπια από ένα χάνι, όπου διανυχτέρευσαν ένα βράδυ ο παππούς με τον μπαμπά μου πιτσιρικά, όταν φύγαν οι Γερμανοί και ο παππούς πήγε αμέσως με τα άλογα να τον φέρει πίσω, που είχε εγκλωβιστεί για όλη τη διάρκεια της Κατοχής στα Κοίλα. Στην επιστροφή βρήκαν τη γέφυρα του Αξιού ανατιναγμένη από τους Γερμανούς και βάλαν ξύλα να ενώσουν την όχθη με τη γκρεμισμένη γέφυρα, για να περάσουν τα άλογα. Τα περάσματα, λοιπόν! Πόσα περάσματα μέσα σε ένα graphic novel! Κατ’ αρχήν ο χώρος, το ΓΡΑ – ΓΡΟΥ ορίζει το πέρασμα από την Κεντρική στη Δυτική Μακεδονία, στη συνέχεια το δικό μου πέρασμα, αυτό του αναγνώστη τη στιγμή της ανάγνωσης, στη χώρα των αναμνήσεων, όπου εγκιβωτίζονται τα περάσματα των προσφύγων από την Ιωνία στις νέες τους πατρίδες, με το πέρασμα από την Κατοχή στην προεμφυλιοπολεμική Ελλάδα μέσα από το πέρασμα της ιωνικής προφορικής αφήγησης στις επόμενες γενιές. Στην ατμοσφαιρική ιστορία του graphic novel η ένθετη ιστορία – αναδρομή στο παρελθόν, που αποδίδεται οπτικά με διαφορετικά χρώματα από το αφηγηματικό παρόν, αποτελεί πέρασμα από το παρελθόν στο παρόν καθώς το παραδοσιακό χτίσιμο του γεφυριού και το στοίχειωμα του πρωτομάστορα συνομιλεί με το χτίσιμο της Εγνατίας, το πέρασμα από την Ευρώπη στην Ασία, που ποιος γνωρίζει πόσα στοιχειώματα απαίτησε. Η αναφορά στον αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν (1489 – 1588), που βίωσε το πέρασμα από την ορθόδοξη κοινότητα στην οθωμανική, καθώς ήταν ελληνικής καταγωγής Καππαδόκας και με το παιδομάζωμα ανατράφηκε ως γενίτσαρος στην Κωνσταντινούπολη. Η γλώσσα των μαστόρων της πέτρας, τα κουδαρίτικα, γλώσσα διαβατήριο για το πέρασμα, την ένταξη στην συντεχνία. Το πέρασμα από τη ρεαλιστική αφήγηση στο φανταστικό, το πέρασμα μέσω του γεφυριού από τη μία κατάσταση στην άλλη, στην ‘απέναντι’. Ο Άγιος Χριστόφορος ο περαματάρης, περνούσε τους οδοιπόρους από έναν χείμαρρο, που δεν είχε γέφυρα, από όπου πέρασε στις πλάτες του και τον ίδιο τον Χριστό, εξ ου και το όνομα Χριστόφορος,αλλά και για έναν ανεξήγητο λόγο κυνοκέφαλος κάτι μεταξύ ανθρώπου και ζώου, ένα άλλου είδους μυστηριώδες πέρασμα αυτό. Πρωτίστως όμως το graphic novel ως είδος αποτελεί ένα πέρασμα από το κόμικς στη λογοτεχνία, ένα υβρίδιο μεταξύ μυθιστορήματος και κόμικς. Έχουμε ειδολογική διαμεσικότητα καθώς είναι ένα υβριδικό μέσο, που συνδυάζει την εικόνα με το κείμενο και εκμεταλλεύεται τα εκφραστικά μέσα άλλων τεχνών, όπως της λογοτεχνίας, του κινηματογράφου και των εικαστικών τεχνών, θέτοντας, σύμφωνα με τον Umberto Eco σε λειτουργία μια επιδέξια τεχνική δανεισμού τρόπων και αναφορών σε αξίες από την τέχνη, τροφοδοτώντας ταυτόχρονα με τις δικές του συμβάσεις και τις άλλες μορφές τέχνης. Στα graphic novels έχουμε διαμεσική αφήγηση, καθώς ως μέσον έχουν τις δικές τους συμβάσεις και ταυτόχρονα ακολουθούν και τις συμβάσεις της λογοτεχνίας. Αλλά και ως έκδοση το συγκεκριμένο graphic novel αποτελεί πέρασμα προς διαφορετικού τύπου εκδόσεις καθώς συνοδεύεται από το εικονιστικό soundtrack του Μιχάλη Σιγανίδη, ΓΡΑ – ΓΡΟΥ. (*) Η Κατερίνα Προκοπίου είναι φιλόλογος Πηγή

Μια ιδιόμορφη κυκλοφορία. Στην ουσία πρόκειται για το συνοδευτικό κόμικ του μουσικού cd Of Animals & Relatives του συγκροτήματος Super Puma, με το άλμπουμ να είναι προσαρτημένο στο πίσω μέρος του κόμικ. Το κόμικ καθαυτό απ' ότι καταλαβαίνω είναι ταυτόχρονα οπτικοποίηση των στίχων αλλά και επέκταση αυτών. Το σχέδιο είναι καλό αλλά η αλήθεια είναι πως είναι κάπως πήχτρα εικαστικά και γραφιστικά, στην προσπάθεια να χωρέσει όσο περισσότερα πράγματα μπορεί. Για τα 7€ που κοστίζει με συνοδεία CD, θα έλεγα πως είναι τίμια πρόταση.

Μετά το LoAlice, το σκηνικό με την γάτα της Αλίκης από την χώρα των θαυμάτων μεταφέρεται στην Ιαπωνία, υιοθετώντας και την αντίστοιχη ορολογία, παρμένη από το φολκλόρ της χώρας. Προσεγμένη έκδοση αντίστοιχη με την προηγούμενη προσπάθεια της δημιουργού, απλά σε επίπεδο φορμά. Η παρούσα προσπάθεια επίσης, έχει περισσότερες σελίδες με γραμμές κειμένου σε πιο συμβατικό στυλ, σαν παραμύθι, εκτός από το χαρακτηριστικό πειραματικό στυλ της Νεφέλης. Δυστυχώς δεν μπορώ να σκανάρω σελίδες από την έκδοση και τα δείγματα που βρίσκω δεν είναι ενδεικτικά αυτού που εννοώ. Η πρώτη κυκλοφορία του άλμπουμ έγινε στο 2ο Comiczineweekend.

Μα τι πρωτοτυπία,πως το σκεφτήκανε οι ιθύνοντες της D.C.,να αναγεννήσουν το σύμπαν των ηρώων της.Ναι είναι γεγονός για μία άλλη φορά ακόμα μια αναγέννηση άλλο ενα Reboot και εγω έχω βαρεθεί να μου αλλάζουν αυτά που ξέρω. Τέλος πάντων ,Μετά απο το graphic novel που κυκλοφόρησε στα βιβλιοπωλεία προσφάτως με τίτλο : D.C.UNIVERSE ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ , να και η πρώτη συνέχεια στα περίπτερα με ναυαρχίδα τον πρωταγωνιστή της μεγαθήριου εταιρίας,τον Ατσάλινο άνθρωπο,τον SUPERMAN με την πρώτη του περιπέτεια μετά την αναγέννηση του σύμπαντος.Ο νέος Supy που ουσιαστικά είναι ο παλιός που παίρνει την θέση του μεσαίου που απεβίωσε ,προσπαθεί να προσαρμοστεί στο νέο του ρόλο.Αν μπερδευτήκατε,καλά να πάθετε ,τι διαβάζετε Superman καλά κάνουν αυτοί που διαβάζουν disney. Έχετε ακούσει για reboot του Μίκυ,να αλλάξει το σύμπαν του και να γίνει περιβόητος ληστής και ο Μαύρος Πητ πανέξυπνος ντετέκτιβ που τον κυνηγά.Και τους μουργόλυκους πάμπλουτους και τον Σκρουτζ φτωχομπινέ να προσπαθεί να τους κλέψει; Το παρόν τεύχος περιέχει τα δύο πρώτα τεύχη της αμερικανικής σειράς :Superman :Son of Superman. Η σειρά τελειώνει σε τρία -μάλλον - διμηνιαία τεύχη.Το επόμενο στις 25 του Μάη. ΚΑΛΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ Ευχαριστούμε για τα υπόλοιπα εξώφυλλα τον Indian & tsironick.

Τιμή καταλόγου: 13,30€ Άλλη μια βιογραφία σε κόμικς βρήκε τον δρόμο της στην Ελληνική αγορά λοιπόν, αυτή την φορά με θέμα τον «πατέρα της ψυχανάλυσης», τον Σίγκμουντ Φρόυντ. Γραμμένο από μια συνάδελφο ψυχαναλύτρια, την Corrine Maier, το συγκεκριμένο άλμπουμ προσπαθεί να δόσει μια ιδέα για το έργο, τις ιδέες, τα σημεία σταθμούς στο έργο του καθώς και τον ίδιο τον Φρούντ, μέσα από τις σελίδες του με την βοήθεια του "παιχνιδιάρικου" σχέδιου της Anne Simon, αλλά δυστυχώς δεν τα καταφέρνει. Αχανές, δαιδαλώδες, χωρίς δομή και με ελάχιστα σημεία συνοχής και ενασχόλησης με κάτι συγκεκριμένο, ούτε για αστείο σειριακό, δεν μπορώ να πω πως αυτό το άλμπουμ με βοήθησε να καταλάβω καλύτερα τον Φρόυντ. Φροντισμένη έκδοση από τον Πατάκη, κατά τα άλλα. Το άλμπουμ βρίσκεται και στην βιβλιοθήκη στην ΛΕΦΙΚ.

Ο βασιλιάς της ζούγκλας ξανά κοντά μας μετά από 10 χρόνια απουσίας από τα ελληνικά περίπτερα,από τις εκδόσεις ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΣ που κυκλοφορεί σαν ένθετο στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής. Αυτή την φορά δημιουργός στο σχέδιο και σενάριο ο Joe Kubert , ένας από τους καλύτερους του είδους.Ο Ταρζάν γέννημα θρέμμα του ΕDGAR RICE BURROUGHS μας απασχολεί εδώ και 100 περίπου χρόνια ,πρώτα σε βιβλίο πολύ γρήγορα σε ταινίες και κινηματογραφικά και ραδιοφωνικά σήριαλ ,βρήκε τον δρόμο του σε κόμικς -στριπ και κόμικς .( αργότερα και σε τηλεόραση ,και σε κινούμενα σχέδια).Διαχρονικός ήρωας και αναλλοίωτος στον χρόνο παραμένει ειλικρινής ,δίκαιος ,ανίκητος και προστάτης της ζούγκλας σε ανθρώπους και άγρια ζώα.( Μόνο σέ μία περίπτωση είναι ζηλιάρης κακοπροαίρετα πονηρός ,θέλοντας το κακό του άλλου.Στην περίπτωση του συγγραφέα Νίκου Ρούτσου που ο Ταρζάν Αγγλος βασιλιάς της αφρικάνικης ζούγκλας ζήλευε τον δικό μας Ελληνα βασιλιά τον Γκαούρ . Απόρροια της τότε κακής σχέσης που είχαμε με την Βρετανία. Την γλυτώσαμε τότε που χρησιμοποιούσαμε το όνομα Ταρζάν από μηνύσεις για πνευματικά δικαιώματα,γιατί το ελληνικό Ρ διαβαζόταν σαν Π.) Η τεχνικά η έκδοση βέβαια θα μπορούσε να γίνει καλύτερη για τα σημερινά δεδομένα όπως και οι υπόλοιπες των εκδόσεων του ΜΙΚΡΟΥ ΗΡΩΑ αλλά για έκδοση που (στην αρχή ) μπαίνει σαν ένθετο σε εφημερίδα είναι ότι του αρμόζει Μακάρι να συνεχιστεί πέραν των δύο τευχών που έχουν ανακοινωθεί με πιο προσεγμένη εκτύπωση. Η ιστορία που περιέχει έχει τίτλο ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΤΑΡΖΑΝ και από ότι καταλάβατε είναι το ''όριτζιν '' του ήρωα .Η Ιστορία μοιράζεται σε δύο συνέχειες,η δεύτερη σε επόμενο τεύχος. Το τεύχος συνοδεύεται απο σημείωμα του Λευτέρη Ταρλαντέζου . Την άλλη εβδομάδα ΛΟΧΑΓΟΣ ΜΑΡΚ στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας μαζί και 2 ιστορίες του ΚΟΚΟΜΠΙΛ.

Περίληψη: Τον Φεβρουάριο του 2016 είχα διαβάσει την νουβέλα του Χ. Φ. Λάβκραφτ πάνω στην οποία βασίζεται το παρόν graphic novel, η τελευταία μακροσκελής ιστορία που έγραψε ο μεγάλος αυτός συγγραφέας τρόμου. Είχα μείνει γενικά ικανοποιημένος από την νουβέλα, αν και είχα συναντήσει διάφορα... προβληματάκια με τις πομπώδεις περιγραφές και την όλη τρέλα της πλοκής. Από τα τρία βιβλία του συγγραφέα που έχω διαβάσει μέχρι σήμερα ("Η περίπτωση του Τσαρλς Ντέξτερ Γουόρντ" και "Τα βουνά της τρέλας" τα άλλα δυο), είναι το λιγότερο αγαπημένο μου. Όπως και να'χει, όμως, η ιστορία είναι φοβερά ενδιαφέρουσα και οι ιδέες εξαιρετικά ιντριγκαδόρικες, σίγουρα είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσει κανείς. Τώρα, εδώ έχουμε να κάνουμε με την μεταφορά μιας τόσο περίεργης και ιδιαίτερης νουβέλας σε μορφή κόμικ. Κατά την γνώμη μου έκανε αρκετά καλή δουλειά ο Κάλμπαρντ, μετέφερε όσο μπορούσε την τρέλα και την παράνοια που διακρίνει την πλοκή και τον πρωταγωνιστή, το σχέδιο είναι "καθαρό" -αν και ίσως όχι για όλα τα γούστα-, νομίζω ότι κάνει καλά την δουλειά του, αποτυπώνει με παραστατικότητα όλες τις περιπέτειες του καθηγητή Πίζλι. Σίγουρα το κόμικ μπορεί να μην διαθέτει την τρομακτική και περίεργη ατμόσφαιρα της νουβέλας του Λάβκραφτ, μιας και λείπουν όλες αυτές οι τρομερές περιγραφές των τοπίων, των γεγονότων και των χαρακτήρων για τις οποίες φημίζεται ο φοβερός αυτός συγγραφέας, όμως νομίζω ότι μια χαρά μπορεί να περάσει κάποιες ανατριχίλες στον αναγνώστη και να τον μπάσει στον τρομερό κόσμο των ιστοριών του Χ. Φ. Λάβκραφτ. Κάποια καρέ, μάλιστα, τα χάζεψα για λίγα λεπτά παραπάνω! Στα θετικά του κόμικ είναι η στρωτή ροή της υπόθεσης, καθώς και τα πολύ ωραία και ταιριαστά με την ιστορία χρώματα. Γενικά, σαν λάτρης των ιστοριών του Χ. Φ. Λάβκραφτ, έμεινα ικανοποιημένος και "χορτασμένος" από το συγκεκριμένο κόμικ, χωρίς βέβαια να ενθουσιαστώ κιόλας. Όμως η έκδοση αξίζει τα λεφτά της (έστω με μια καλή έκπτωση τουλάχιστον!), τόσο για την ιστορία αυτή καθαυτή, το σχέδιο και τα χρώματα, όσο και για την πολύ προσεγμένη και ωραία δουλειά εκ μέρους των εκδόσεων Αίολος. 8.5/10

Ένα ιδιαίτερο κόμικ , σε σενάριο και σχέδιο του Νίκου Στεφαδούρου, το όποιο στις πρώτες 4 σελίδες του είναι καθαρά βιογραφικό και μιλάει για την ζωή και το έργο του ζωγράφου Γιώργου Γουναροπούλου, ενώ στις επόμενες 20 σελίδες , απεικονίζονται χαρακτηριστικά σημεία της πόλης του Δήμου Ζωγράφου και σημαντικές προσωπικότητες που έζησαν και ζουν σε αυτόν. Η ροή του κόμικ δεν κουράζει και σχεδιαστικά, είναι στα γνωστά πρότυπα του Στεφαδούρου. Μερικές ενδεικτικές σελίδες Χρήσιμα links Γιώργος Γουναρόπουλος Μουσείο Γ. Γουναρόπουλου

Βαλκυρία: Νεκρικό Ψύχος- Μια προσπάθεια για μια νέα φωνή στην μυθολογική περιπέτεια Σαν σεναριογράφος, ο Sylvain Cordurié μετεωρίζεται μεταξύ της σωματικής και της ψυχολογικής δράσης. Πότε με καταιγιστικά καρέ μάχης και πότε με ψυχαναλυτικά δοσμένες συγκρούσεις, εξωτερικές και εσωτερικές, καταφέρνει και πλάθει χαρακτήρες που έχουν να προσφέρουν πολλά περισσότερα από ένα απλά καλοφτιαγμένο επικό/ιστορικό κόμικ. Η νέα του δουλειά, Bαλκύρια (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Jemma Press) συνεχίζει αυτή την φόρμα. Το πρώτο από τα δύο βιβλία της Βαλκύριας, το Νεκρικό Ψύχος, επιχειρεί μέσα από τους χαρακτήρες πολυεπίπεδους να αφηγηθεί το χιλιοειπωμένο Ragnarok με έναν τρόπο που φέρει αξιώσεις πρωτοτυπίας. Κρατώντας το πνεύμα και τις βασικές λειτουργικές των επικών μυθευμάτων της Σκανδιναβίας, ο Cordurié φέρνει στο προσκήνιο την εξαρχής μείξη θεϊκού και ανθρώπινου στοιχείου, θέτοντας το πρώτο ως βάση του δεύτερου και όχι το αντίθετο. Στην Βαλκύρια, οι θεοί περιμένουν να σωθούν από τους θνητούς, όχι με μεταφυσικό τρόπο αλλά με πάρα πολύ ρεαλιστικό. Τα μυθολογικά τέρατα, όπως ο θεοκτόνος Fenrir έρχονται αντιμέτωπα με απλούς πολεμιστές και πεθαίνουν με απλούς (αλλά εικαστικά εντυπωσιακούς τρόπους). Ενδεικτικό του ολοκληρωτικού εξανθρωπισμού των καταστάσεων και των χαρακτήρων που επιχειρεί ο Cordurié είναι και ότι φέρνει στο προσκήνιο, σαν θεμελιώδη λίθο της ιστορίας της Βαλκύριας, τον Έρωτα, όχι όμως σαν εμψυχωτικό συναίσθημα που δίνει δύναμη, αλλά σαν απαγόρευση που την στερεί. To θεικό ζεύγος που ρίχνεται στην Midgard δεν επιδεικνύει παρά ελάχιστες σχέσεις αναμεταξύ τους, όχι μόνο λόγω της θεικής τιμωρίας, αλλά και των τεταμένων σχέσεων που οδήγησαν στην εξορία. Επίσης, αξίζει σίγουρα ένα μπράβο που ο Cordurié απέφυγε να χρησιμοποιήσει την πολυφορεμένη φιγούρα του Thor και προτίμησε τον πιο χαμηλών τόνων Χέρμοντ (Hermod the Brave), ο οποίος αναφέρεται στην σκανδιναδική παράδοση μόλις μία φορά, και αυτή σαν αγγελιοφόρος. Tαυτόχρονα, σε αυτό το περισσότερο εισαγωγικό τόμο, ο Cordurié θέτει τις βάσεις για την εξέλιξη των χαρακτήρων του: καθήκον ή συναίσθημα, πολεμιστής ή ηγέτης, επιβίωση ή θάνατος. Οι ήρωες περνούν από αυτά τα διλήμματα και εντάσσονται στο ατέρμονο μπρος πίσω του κόμικ ανάμεσα στο φανταστικό (στο οποίο έχουν προστεθεί πολλοί νεολογισμοί) και το πραγματικό. Εικαστικά, ο Drazen Kovacevic στο σχέδιο και ο Simon Champelovier στον χρωματισμό καταφέρνουν και φέρνουν αυτήν την ιστορία σε εμάς μέσα από ένα γκριζογάλανο πρίσμα. Με έμφαση στις κοφτές γραμμές και μεγάλη προσοχή στις ανθρώπινες εκφράσεις, που είναι ο κύριος καμβάς που μεταφέρει την ιστορία, κατορθώνουν να δημιουργήσουν μια ψυχρή ατμόσφαιρα για το περιβάλλον και μια θαλπωρή που προέρχεται από τους ανθρώπους. Αυτός ο δυισμός, βασικά ανάμεσα στα διαλεκτικά δίπολα που κυριαρχούν στο κόμικ, είναι τελικά και ένας από τους πιο σημαντικούς, αυτό που συνδέει και μεταφέρει όλα τα άλλα. Επιπρόσθετα, η καθαρά σωματική δράση, μεταφέρεται με κοφτά, ακανόνιστα καρέ, τα οποία δημιουργούν έναν ρυθμό έξαψης και έντασης, επιτυγχάνοντας τον σκοπό τους. Η Βαλκύρια (Βιβλίο 1- Το Νεκρικό Ψύχος) είναι ένα σύγχρονο κόμικ φαντασίας, το οποίο παρόλο που βουτά στην ευρωπαϊκή μυθολογική παράδοση, δεν εφησυχάζει, ούτε αρκείται στην οικειότητα της θεματικής του. Προσπαθεί να πάει παραπέρα ένα θέμα και ύφος που έχουμε δει πολλές φορές, με τρόπο που θέλει να ξαφνιάσει. Ας του δώσουμε μια τέτοια ευκαιρία. Πηγή