Search the Community

Συμπληρώνονται σήμερα 25 χρόνια από τον θάνατο του Τσαρλς Μ. Σουλτς, δημιουργού του εμβληματικού κόμικ στριπ Peanuts. Έφυγε από τη ζωή στις 12 Φεβρουαρίου 2000, μόλις μία ημέρα πριν δημοσιευτεί το τελευταίο του στριπάκι. Είχε ήδη ανακοινώσει την απόσυρσή του στα τέλη του 1999, καθώς η μάχη του με τον καρκίνο είχε επηρεάσει τις ικανότητές του να διαβάζει και να σχεδιάζει. Μέχρι τότε είχε δημιουργήσει 17.897 στριπάκια, όλα γραμμένα, σχεδιασμένα και με χειροποίητο lettering από τον ίδιο. Τα κόμικ στριπ, τυπωμένα ανέκαθεν σε φτηνό εφημεριδόχαρτο, προορίζονται για μαζική αναδημοσίευση σε πολλές εφημερίδες μέσω πρακτορείων (comic strip syndicates), που προσλαμβάνουν τους δημιουργούς και διαχειρίζονται τη διανομή τους. Τα Peanuts όμως ξεπέρασαν κατά πολύ αυτά τα όρια. Σε 50 χρόνια κυκλοφορίας πέτυχαν σπουδαία ορόσημα: στο απόγειο της δημοφιλίας τους δημοσιεύονταν σε 2.600 εφημερίδες, σε 75 χώρες και 21 γλώσσες, ενώ έγιναν το πρώτο κόμικ στριπ που μεταπήδησε στην τηλεόραση με τεράστια επιτυχία – το εορταστικό σπέσιαλ «A Charlie Brown Christmas» το 1965 συγκέντρωσε 55 εκατομμύρια τηλεθεατές, πάνω από το μισό τηλεοπτικό κοινό των ΗΠΑ τότε. Η τεράστια απήχησή τους οδήγησε σε μια εκρηκτική επέκταση στο merchandising με παιχνίδια, βιβλία και αναμνηστικά προϊόντα κάθε λογής να αποφέρουν υπεραξία εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, ανεβάζοντας την περιουσία του Σουλτς κοντά στο ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Πέρα από την εμπορική τους επιτυχία, τα Peanuts διαμόρφωσαν το ίδιο το μέσο των κόμικ στριπ, καθιερώνοντας το φορμά των τεσσάρων πάνελ ως πρότυπο και αποτελώντας σημείο αναφοράς για την παγκόσμια ποπ κουλτούρα. Κυρίως όμως, κατέγραψαν την ψυχοσύνθεση της Αμερικής, το zeitgeist ενός έθνους-πείραμα που δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Το πρώτο στριπάκι Για να κατανοήσουμε όμως αυτή την πότε μετρήσιμη και πότε ανυπολόγιστη, αλλά σαρωτική επιτυχία των Peanuts, πρέπει να επιστρέψουμε στην πολύ αρχή: πιο πριν κι από τις 2 Οκτωβρίου 1950, οπότε και δημοσιεύτηκε το πρώτο τους στριπάκι. Ο Σουλτς γεννιέται το 1922 και μεγαλώνει στο Σεντ Πολ της Μινεσότα. Ντροπαλό παιδί, αντικοινωνικό, ακατάλληλο σωματικά για τα δημοφιλή αθλήματα της εποχής, πολύ σπυριάρης για να αρέσει στα κορίτσια. Στο λύκειο το μπούλινγκ είναι η καθημερινότητα: βρίσκει καταφύγιο στους σκοτεινούς σινεμάδες και στα κόμικς, πολλά κόμικς. Ήταν και καλός στο σχέδιο, συγκριτικά με τα άλλα παιδιά. Στα 1943 καλείται να υπηρετήσει στον Στρατό και η μητέρα του πεθαίνει από καρκίνο. Επιστρέφοντας από το μέτωπο πουλάει μερικά χιουμοριστικά καρτούν σε μια εφημερίδα, ενώ λίγο μετά κατορθώνει να «χωθεί» σε μια γνωστή εφημερίδα του Σεντ Πολ μ’ ένα στριπάκι που δημοσιευόταν στις γυναικείες σελίδες του φύλλου. Το έκανε για δύο χρόνια, παίρνοντας δέκα δολάρια την εβδομάδα. Τότε ζήτησε καλύτερη θέση στην εφημερίδα και περισσότερα χρήματα. Του αρνήθηκαν. Παραιτήθηκε. Ήταν άνοιξη του 1950. Ο ίδιος 27 ετών. Δεν έχασε καιρό. Πήρε το τρένο για Νέα Υόρκη και έδειξε την πρότασή του στον υπεύθυνο της United Feature Syndicate. Στο πρώτο στριπάκι που δημοσιεύτηκε ποτέ (02/10/1950) βλέπουμε τον Σέρμι και την Πάτι να κάθονται και τον Τσάρλι Μπράουν να πλησιάζει περιχαρής από μακριά. «Κοίτα! Έρχεται ο καλός, παλιός Τσάρλι Μπράουν!», αναφωνεί ο Σέρμι. Ο Τσάρλι Μπράουν συνεχίζει να περπατάει, με το χαμόγελο στα χείλη. Ο Σέρμι τον παρακολουθεί καθώς περνάει. Αφού ο Τσάρλι Μπράουν απομακρύνεται, ο Σέρμι ολοκληρώνει τη φράση του: «Ο καλός, παλιός Τσάρλι Μπράουν… Πόσο τον μισώ!». Η ατάκα είναι μια έκπληξη για κάθε αναγνώστη αλλά και μια αποκάλυψη που έθετε τον τόνο για το τι θα ακολουθούσε την εξέλιξη του στριπ και των χαρακτήρων που το αποτελούσαν. Ήταν κάτι ριζοσπαστικό για τα κόμικς και την ποπ κουλτούρα της περιόδου. Στα μέσα του 20ου αιώνα κυρίαρχα θέματα στα κόμικς ήταν η δράση, η περιπέτεια, μια τρόπον τινά αισθηματογραφία που τόνιζε το ρομαντικό στοιχείο, το χιούμορ, τα λογοπαίγνια. Ο Σουλτς εισήγαγε μια νέα θεματολογία και ένα εντελώς ανορθόδοξο λεξιλόγιο. Στην ουσία εισήγαγε τα δικά του συναισθήματα: αποξένωση, ανασφάλεια, αίσθημα κατωτερότητας, εσωτερική αναζήτηση, κατάθλιψη. Δεν έβρισκες τέτοια κόμικς τότε πουθενά, ούτε στον «New Yorker» ούτε αλλού. Σπάνια μόνο κάποια πρώιμα σχεδιάσματα του Jules Feiffer από τη «Village Voice» διακρίνονταν για κάποιου είδους ψυχολογικό βάθος και μια εξωτερικευμένη μελαγχολία. Στο σχεδιαστικό κομμάτι, ενώ ο Γουίλ Άϊσνερ διαμόρφωσε τις αρχές της διαδοχικής αφήγησης, ο Σουλτς έκανε πράξη την εφαρμογή τους πηγαίνοντάς τες ένα βήμα παραπέρα. Τα Peanuts απέσταξαν πολύπλοκα ανθρώπινα συναισθήματα κάνοντας χρήση στακάτων φράσεων σε ό,τι αφορά το κείμενο και στοιχειωδών σχεδιαστικών τεχνικών – με δυο κουκίδες για μάτια και δυο αδρές γραμμές αποδόθηκαν τόσα συναισθήματα με απίστευτη επάρκεια και ακρίβεια, ωθώντας τις ιδέες του Άϊσνερ – την οικονομία της γραμμής και την αποδοτικότητα των καρέ – στα όριά τους. Για να επιστρέψουμε σε αυτό που λέγαμε προηγουμένως περί ανεκπλήρωτου αμερικάνικου «πειράματος», πρέπει να διακρίνουμε ότι τα Peanuts κατέγραψαν την αμερικανική ψυχοσύνθεση μέσα από χαρακτήρες που πάλεψαν με την αποτυχία, την ατομική ευτυχία, τη μοναξιά και την ανάγκη για αποδοχή, λέγοντας ενίοτε σκληρά πράγματα ο ένας στον άλλο. Κάνοντας συχνά έξυπνες παρατηρήσεις για τη λογοτεχνία, τη μουσική, τον κινηματογράφο, τον αθλητισμό, την ψυχολογία, την πολιτική και άλλα. Το γεγονός ότι όλα ήταν ειπωμένα μέσα από παιδικά στόματα καθιστούσε απόλυτα ευθύβολα όσα έλεγαν με σκοπό να αναδείξουν την Αμερική ως ένα έθνος σε διαρκή διαμόρφωση – ένα «πείραμα» που δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Και αν θέλετε, να τους δικαιολογούνται και όλα. Ποιος θα θυμώσει άλλωστε σε ένα παιδί; Peanuts ή Μαφάλντα; Η επιτυχία τους ως πολιτισμικό είδωλο υπήρξε ευκρινής και στη χώρα μας, όχι όμως ως πολιτιστικό προϊόν. Αυτό οφείλεται σε δύο παραμέτρους: η μία αφορά το γεγονός ότι δεν έτυχαν κάποιας συνεπής εκδοτικής και μεταφραστικής απόπειρας (το ψυχολογικό βάθος των στριπ αυτών τα καθιστά δυσμετάφραστα), η δεύτερη παράμετρος αφορά στην απεύθυνση. Για να κατανοήσουμε αυτό το τελευταίο είναι αναγκαίο να ανατρέξουμε σε όσα είχε γράψει ο ιταλός σημειολόγος Ουμπέρτο Έκο για ένα άλλο κόμικ στριπ, εμπνευσμένο από τα Peanuts, την αργεντίνικης προέλευσης «Μαφάλντα». Έγραφε ο Έκο: «Ο Τσάρλι Μπράουν είναι Βορειοαμερικάνος, η Μαφάλντα Νοτιοαμερικάνα. Ο Τσάρλι Μπράουν ανήκει σε μια χώρα που ευημερεί, σε μια πλούσια κοινωνία στην οποία προσπαθεί απεγνωσμένα να ενταχθεί ζητιανεύοντας αλληλεγγύη κι ευτυχία. Η Μαφάλντα ανήκει σε μια χώρα γεμάτη κοινωνικές αντιθέσεις που δεν είχε καμία αντίρρηση να την αφομοιώσει και να την κάνει ευτυχισμένη. Ο Τσάρλι Μπράουν έχει διαβάσει προφανώς τους φροϋδικούς ρεβιζιονιστές και αναζητά τη χαμένη αρμονία. Η Μαφάλντα έχει διαβάσει κατά πάσα πιθανότητα τον Τσε Γκεβάρα». Η ανάλυση αυτή του Έκο εξηγεί ωραία και την απήχηση των Peanuts στις βόρειες αναπτυγμένες χώρες, ενώ της Μαφάλντα στις χώρες του Νότου (η πρώτη της αγγλική μετάφραση αναμένεται μόλις φέτος). Τα Peanuts γνώρισαν επιτυχία σε κοινωνίες όπου η προσωπική αποτυχία και η ανασφάλεια αντανακλούσαν ευρύτερες υπαρξιακές αγωνίες μέσα σε ένα πλαίσιο ατομικής ευημερίας, και όχι τόσο σε χώρες όπου η συλλογική αδικία και η πολιτική αστάθεια καθιστούσαν επιτακτική την ανάγκη για κοινωνική αφύπνιση και αλλαγή. Και το σχετικό link...

Ο Τσάρλι Μπράουν… Είναι ο βασιλιάς των χαμένων ευκαιριών, ο πρωταθλητής της απογοήτευσης, ο αιώνιος αουτσάιντερ που όμως δεν σταματά ποτέ να προσπαθεί. Από την πρώτη του εμφάνιση στα Peanuts του Τσαρλς Σουλτς, στις 2 Οκτωβρίου 1950, έγινε ο ήρωας που όλοι υπήρξαμε κάποτε: ανασφαλής, ευαίσθητος, γεμάτος όνειρα και διαρκώς αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα. Με το στρογγυλό κεφάλι και τη χαρακτηριστική ριγέ μπλούζα, παλεύει με τη ζωή, παρότι εκείνη φαίνεται να έχει βαλθεί να τον κάνει να σκοντάφτει. Κάθε του χαρταετός θα καταλήξει στα δόντια του άπληστου δέντρου, κάθε του απόπειρα να κλωτσήσει την μπάλα, κάθε του ματς μπέιζμπολ θα είναι ακόμα μία πανωλεθρία. Και, φυσικά, ποτέ δεν θα βρει το θάρρος να μιλήσει στην κοκκινομάλλα που στοιχειώνει τα όνειρά του. Όμως το μεγαλείο του Τσάρλι Μπράουν βρίσκεται στο ότι δεν τα παρατά. Συνεχίζει. Ξανά και ξανά. …ο Σνούπι… Δεν είναι απλά ένας σκύλος – είναι ένας ονειροπόλος, ένας πολυταξιδεμένος ήρωας με αστείρευτη φαντασία! Εμπνευσμένος από τον πραγματικό σκύλο του Schulz, τον Spike, έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο Peanuts και, δύο χρόνια αργότερα, άρχισε να «μιλάει» μέσα από τις σκέψεις του. Μπορεί να είναι ένα beagle, αλλά στο μυαλό του είναι πιλότος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, συγγραφέας (με το αξέχαστο «It was a dark and stormy night», «ήταν μια νύχτα σκοτεινή και θυελλώδης»!!!!!), αστροναύτης, ακόμη και δικηγόρος! Το 2001 έγινε γραμματόσημο ως World War Ι Flying Ace, ενώ το όνομά του δόθηκε στη σεληνιακή άκατο του Apollo 10. Και το 2015 απέκτησε το δικό του αστέρι στο Hollywood Walk of Fame. Δίπλα του πάντα πετά ο Γούντστοκ, το μικρό κίτρινο πουλί και αχώριστος φίλος του. Μαζί, αποτελούν ένα αχτύπητο δίδυμο που συνεχίζει να χαρίζει γέλιο και ζεστασιά σε γενιές αναγνωστών! …η Λούσι, ο Λάινους… Είναι αδέλφια, αλλά μοιάζουν όσο η μέρα με τη νύχτα! Η Λούσι είναι το αφεντικό – και δεν αφήνει κανέναν να το ξεχάσει. Με το κοφτερό της μυαλό (και τη γλώσσα της ακόμα πιο κοφτερή), δίνει «ψυχολογικές συμβουλές» από το αυτοσχέδιο περίπτερό της χρεώνοντας πέντε σεντς ανά συνεδρία. Οι πελάτες της; Κυρίως ο καημένος ο Τσάρλι Μπράουν, που καταλήγει να παίρνει περισσότερα πειράγματα παρά βοήθεια! Ο Λάινους από την άλλη, είναι το σοφό παιδί της παρέας. Μπορεί να αναλύσει τη ζωή, την πολιτική, τη θρησκεία και τη λογοτεχνία, αλλά… μην του πάρετε την κουβερτούλα! Είναι η ασφάλειά του, το γούρι του, το απόλυτο αντικείμενο παρηγοριάς – και ναι, το κουβαλά παντού. Ο Σουλτς εμπνεύστηκε αυτή τη συνήθεια από τα δικά του παιδιά και τη μετέτρεψε σε ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα στοιχεία του κόμικ. Έξυπνος αλλά και λίγο αφελής, ο Λάινους προσπαθεί να φέρει ισορροπία στον χαοτικό κόσμο της Λούσι. Αλλά καταλήγει να παγιδεύεται στα πειράγματά της! …και τα άλλα παιδιά Ο κόσμος των Peanuts είναι γεμάτος χαρακτήρες που, αν και παιδιά, έχουν βάθος, αδυναμίες και μοναδικές ιδιοτροπίες. Μερικοί εμφανίζονται περιστασιακά, άλλοι κατάφεραν να κερδίσουν τις καρδιές των αναγνωστών με τις ιδιαίτερες προσωπικότητές τους. Η Σάλι Μπράουν, η μικρότερη αδελφή του Τσάρλι Μπράουν, δεν έχει χρόνο για σχολικά εγχειρίδια και βαρετές μελέτες. Αντιμετωπίζει τα τεστ σαν θεατρική σκηνή, όπου η λογική υποχωρεί μπροστά σε εκρηκτικά λογοπαίγνια. Αντί για γνώσεις, προσφέρει σασπένς! Ο Πίγκπεν κουβαλά μαζί του μια μόνιμη… ατμόσφαιρα. Σκόνη και βρωμιά σχηματίζουν το δικό του αόρατο σύννεφο δόξας. Ο Σουλτς ήξερε ότι η παρουσία του ήταν περιορισμένη, αλλά ο κόσμος τον λάτρευε. Ο Σρέντερ ζει και αναπνέει για τη μουσική του Μπετόβεν. Τα πλήκτρα του μικροσκοπικού του πιάνου κρύβουν πάθη, όνειρα και μια σταθερή αδιαφορία προς τη Λούσι, που κάθε τόσο προσπαθεί (ανεπιτυχώς) να κλέψει ένα φιλί – ειδικά στα γενέθλια του Μπετόβεν! Ο Φράνκλιν, ο πρώτος μαύρος χαρακτήρας, μπήκε διακριτικά στην παρέα του Peanuts χωρίς διδακτισμό, ως ένας από τους λίγους «κανονικούς» χαρακτήρες που παρακολουθεί ήρεμα τη χαοτική συμπεριφορά των άλλων. Ο Γούντστοκ τιτιβίζει χωρίς να τον καταλαβαίνει κανείς (εκτός από τον Σνούπι). Είναι μικρός, αδέξιος, αλλά με απόλυτη επίγνωση της ασημαντότητάς του – ένα υπέροχο φιλοσοφικό σχόλιο για τη θέση μας στον κόσμο. Τέλος ο Σπάικ, ο αδελφός του Σνούπι, που ζει μοναχικά στην έρημο, συνομιλώντας με κάκτους και τις αναμνήσεις του. Ένα beagle, ένας μοναχικός καβαλάρης, ένας υπαρξιακός στοχαστής της αμμουδιάς! Και το σχετικό link...

Υπολογίζεται πως 15 εκατομμύρια σπίτια στην Αμερική παρακολούθησαν αυτό το πρώτο επεισόδιο των «Peanuts» την πρώτη μέρα της προβολής του. Ίσως, το 1949, το μιούζικαλ του Ντάνι Κέι «A Song Is Born» να φρόντιζε ώστε οι Benny Goodman, Louis Armstrong, Lionel Hampton και ο Tommy Dorsey να κάνουν το jazzy πέρασμά τους από τη μεγάλη οθόνη. Ήταν όμως ο Τσάρλι Μπράουν που σύστησε τον ήχο της τζαζ σε μια ολόκληρη γενιά παιδιών, στα μέσα της δεκαετίας του ’60, μέσα από ένα μικρού μήκους animation. Μια ταινία, μια εποχή Η ταινία «Τα Χριστούγεννα του Τσάρλι Μπράουν», με σπόνσορα πολύ γνωστή παγκόσμια εταιρεία αναψυκτικού, βασίστηκε στο πώς ήθελε να παρουσιάσει τους ήρωες του στο τηλεοπτικό κοινό ο δημιουργός των «Peanuts» ο Charles Schulz. Επέμενε η μουσική να είναι τζαζ, να μην υπάρχουν ηχογραφημένα γέλια και να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά παιδιά ηθοποιοί για τις φωνές των πρωταγωνιστών. Και ήταν 9 Δεκεμβρίου του 1965 όταν προβλήθηκε – για πρώτη φορά στην αμερικανική τηλεόραση – η κλασική πλέον χριστουγεννιάτικη ταινία με τίτλο «Τα Χριστούγεννα του Τσάρλι Μπράουν». Όλοι οι συντελεστές είχαν τεράστια αγωνία για το αν η μεταφορά του κόμικ στριπ στη μικρή οθόνη θα είχε επιτυχία. Όμως ο Τσάρλι, ο Σνούπι και η παρέα τους ήταν... σκληρά φιστίκια! (sic) Υπολογίζεται πως 15 εκατομμύρια σπίτια στην Αμερική παρακολούθησαν αυτό το πρώτο επεισόδιο των «Peanuts» την πρώτη μέρα της προβολής του. Καθώς δε μόλις 30 εκατομμύρια σπίτια στην Αμερική είχαν τότε τηλεόραση, τα μισά από αυτά έβλεπαν τον Τσάρλι Μπράουν. Αστρονομική τηλεθέαση! Η υπόθεση του φιλμ Το 25 λεπτών animation δεν είναι και η πιο συνηθισμένη χριστουγεννιάτικη ιστορία. Είναι η μελαγχολική «εσωτερική» μάχη του μικρού και αξιαγάπητου Τσάρλι Μπράουν, που απεγνωσμένα προσπαθεί να βρει το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων δικαιώνοντας όλους όσοι δεν βλέπουν τα Χριστούγεννα ως μια χαρούμενη γιορτή. Χαρακτηριστική είναι η φράση: «Το ξέρω ότι κανένας δεν με συμπαθεί. Γιατί πρέπει να έχουμε μια ολόκληρη περίοδο διακοπών να το τονίζει;». Ο Τσάρλι Μπράουν, ο διάσημος χαρακτήρας των «Peanuts», ενός από τα πιο γνωστά comic strips των εφημερίδων της εποχής, που έγινε πιο γνωστός από τον διάσημό του φίλο, τον τετράποδο Σνούπι, στη διάρκεια των γιορτών είναι μελαγχολικός. Όταν η φίλη του η Λούσι του προτείνει να σκηνοθετήσει μια χριστουγεννιάτικη παράσταση, αυτός χλευάζεται από τους συνομηλίκους του. Κάποιος όμως του μιλάει για το νόημα των Χριστουγέννων. Τελικά ο Τσάρλι αλλάζει διάθεση και η παρέα γιορτάζει εν χορώ αυτή την ξεχωριστή ημέρα. Soundtrack και παρασκήνιο Θα μπορούσε να είναι ένα χριστουγεννιάτικο παραμύθι, όμως είναι η αληθινή ιστορία του εξαιρετικού τζαζ δίσκου «A Charlie Brown Christmas» του Vince Guaraldi Trio. Γράφτηκε για την ταινία που προβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 1965, με ήρωες την απίθανη παρέα των «Peanuts». Ήταν καλοκαίρι του 1965 όταν το τηλέφωνο του Lee Mandelson χτύπησε και στην άλλη άκρη της γραμμής βρισκόταν ένας από τα μεγαλύτερα κεφάλια της Coca-Cola. O Mendelson δύο χρόνια νωρίτερα είχε κάνει ένα αποτυχημένο εμπορικά ντοκιμαντέρ για τον καρτουνίστα Charles M. Schulz, «μπαμπά» του Τσάρλι Μπράουν και της παρέας του. Ο υπεύθυνος της Coca-Cola ρωτούσε τον Lee Mandelson αν είχε σκεφτεί ποτέ την παραγωγή ενός χριστουγεννιάτικου επεισοδίου των «Peanuts». Ο Mandelson απάντησε με απόλυτη φυσικότητα: «Μα βέβαια!» – κι έκλεισε το τηλέφωνο. Αμέσως μετά κάλεσε τον Charles M. Schulz ανακοινώνοντάς του ότι μόλις πούλησε έναν χριστουγεννιάτικο Τσάρλι Μπράουν! O Schulz ρώτησε τι ήταν αυτό κι ο Mandelson του απάντησε: «Αυτό που θα γράψεις αύριο»! Έτσι, σε μια νύχτα, γεννήθηκε ο χριστουγεννιάτικος Τσάρλι Μπράουν. Το να καταφέρει να γράψει ο Schulz μια τόσο αντισυμβατική και κυρίως αντιεμπορική ιστορία δεν το περίμενε σίγουρα ούτε η Coca-Cola, ούτε το τηλεοπτικό δίκτυο CBS, που είχε συμφωνήσει να προβάλει το animation. Απογοήτευση και αποστροφή. Θεώρησαν ότι δεν εξυπηρετεί σε τίποτα, αλλά δεν μπορούσαν και να μην το προβάλουν μετά τη διαφήμιση που είχαν κάνει! Ο ντράμερ Jerry Granelli από το Vince Guaraldi Trio δήλωσε στο Rolling Stone: «Ούτε η μουσική τους άρεσε. Ήθελαν κάτι πιο “εταιρικό”. Κάτι που να εξυψώνει το συναίσθημα. Μόλις είδαν το animation είπαν ότι ήταν πολύ αργό. Καθόλου δεν τους άρεσε ότι ένα παιδί αναζητάει το νόημα των Χριστουγέννων και δεν το βρίσκει ούτε στα ψώνια και τα δώρα. Και η μουσική του ήταν τζαζ. Αυτοσχέδια, με μελωδίες των 30 δευτερολέπτων μέσα στην ιστορία. Ούτε αυτό τους άρεσε». Κι όμως. Το «A Charlie Brown Christmas» γνώρισε την απόλυτη τηλεοπτική και δισκογραφική επιτυχία! 3 εκατομμύρια αντίτυπα Το soundtrack σήμανε μια νέα εποχή για την τζαζ, καθώς την έκανε αγαπητή σε νέους κύκλους ακροατών, νεότερους ηλικιακά, αλλά και κόσμο που δεν θα συμπεριλάμβανε ποτέ την τζαζ στα ακούσματά του, τονίζοντας ότι πιθανά να είναι ένας τζαζ δίσκος που γνωρίζει περισσότερος κόσμος απ’ ότι δίσκους του Miles Davis και του John Coltrane. Ο Granelli – ο τελευταίος επιζών του τρίο, που έφυγε στις 20 Ιουλίου 2021 – το 1965 ήταν μόλις 24 ετών. «Μπήκαμε στο στούντιο και το βγάλαμε όλο σε τρεις ώρες. Μόνο έτσι ηχογραφούνταν τότε οι τζαζ δίσκοι. Αυθόρμητα. Νομίζω πως το ίδιο βράδυ παίζαμε και σε ένα club». Ωστόσο, τα κομμάτια είχαν δουλευτεί για να ταιριάζουν απόλυτα στην ανατρεπτική αυτή χριστουγεννιάτικη ιστορία. Η εκδοχή του Guaraldi, του Granelli και του μπασίστα τους Fred Marshall στο γερμανικό «O Tannenbaum» του 1824 θεωρήθηκε υποδειγματική και αποδεικνύει ακριβώς το πόσο ταιριαστό ήταν το μουσικό θέμα με την ταινία. Το ορχηστρικό θέμα παίζει ενώ ο Τσάρλι Μπράουν και ο Linus ψάχνουν για χριστουγεννιάτικο δέντρο, όταν ο Τσάρλι διαλέγει το μικρότερο, πιο αδύναμο και λιγότερο εντυπωσιακό δέντρο που θα μπορούσε, ανάμεσα στα άλλα. Το πιάνο του κομματιού συνοδεύει με έναν συγκινητικά αστείο τρόπο τις βελόνες του δέντρου που πέφτουν σε κάθε άγγιγμα των παιδιών. Από το 1987 που πρωτοεμφανίστηκε στο Christmas Albums sales chart του Billboard το άλμπουμ του Vince Guaraldi Trio «A Charlie Brown Christmas» δεν έχει λείψει ποτέ, φτάνοντας μέχρι την έκτη θέση το 2001. Το 2006 έγινε τρεις φορές πλατινένιο. Στις ΗΠΑ μόνο πούλησε περισσότερα από 3 εκατομμύρια αντίτυπα. Και το σχετικό link...

Ένα μήνυμα φροντίδας του εαυτού μας, των συνανθρώπων των κοινοτήτων μας καθώς και του πλανήτη μας από τον Σνούπι, τον Τσάρλι Μπράουν και την υπόλοιπη παρέα των Peanuts. Τα Peanuts είναι ένα από τα πιο επιτυχημένα comic strip στον κόσμο. Με αναγνώστες από κάθε μεριά του πλανήτη από το 1950 έως σήμερα, οι περιπέτειες των χαρακτήρων τους όπως ο Σνούπι, ο Τσάρλι Μπράουν, η Πέπερμιντ Πάτι, η Λούσι Βαν Πελτ τα έχουν αναγάγει σε ένα διαχρονικό φαινόμενο στον κόσμο των κόμικς. Οι ήρωες που δημιούργησε ο Τσαρλς Σουλτς, έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές, κατέχοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στις αναμνήσεις αμέτρητων ανθρώπων διαφορετικής ηλικίας. Τώρα λοιπόν τα Peanuts ξεφεύγουν από το δημιουργικό τους σύμπαν κι επιχειρούν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό τους, υιοθετώντας την πρωτοβουλία «Take Care with Peanuts». Η δράση αυτή αποσκοπεί στο να μεταδώσει σε όλους μας ένα μήνυμα φιλίας και αλληλεγγύης, τονίζοντας το πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε τον εαυτό μας, τους συνανθρώπους και τον πλανήτη μας. Γι’ αυτό και μέσω της πρωτοβουλίας, τα αγαπημένα πρόσωπα των χαρακτήρων του Σουλτς αναδεικνύουν τις έννοιες της φροντίδας και της μέριμνας προς όφελος μιας καλής ζωής για όλους. Οι βασικοί πυλώνες του «Take Care with Peanuts» είναι τρεις: «Φροντίζουμε τον Εαυτό μας», «Φροντίζουμε ο Ένας τον Άλλον» και «Φροντίζουμε τον Πλανήτη». Ως προς τον πρώτο, το «Φροντίζουμε τον εαυτό μας», εκκινεί από τη σκέψη ότι η φροντίδα ξεκινάει από εμάς για εμάς τους ίδιους. Φροντίζουμε την προσωπική μας υγεία και ευεξία, τόσο την σωματική όσο και την πνευματική. Οι χαρακτήρες των Peanuts δείχνουν σε όλους μας πόσο σημαντικό είναι για την προσωπική μας εξέλιξη το να διατηρούμε μια καλή σωματική κατάσταση, έναν υγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής αλλά και μια καλή ψυχική κατάσταση, μια εσωτερική ηρεμία και ισορροπία. Περνώντας στον δεύτερο, το «Φροντίζουμε ο Ένας τον Άλλον» υπενθυμίζουν πως εκτός από τον εαυτό μας δεν παύουμε να νοιαζόμαστε και να φροντίζουμε τους συνανθρώπους μας αλλά και όλους όσους το έχουν ανάγκη, συμπεριλαμβανομένων των ζώων. Η πρωτοβουλία «Take Care with Peanuts» μας ενθαρρύνει μέσα από μηνύματα όπως «Κάνε σε κάποιον ένα κομπλιμέντο» και «Δώσε μία χείρα βοηθείας» ώστε να κατανοήσουμε τη σημασία του να δημιουργούμε φιλίες, να χτίζουμε κοινότητες και να προσφέρουμε στους άλλους τη βοήθεια μας, όταν την χρειάζονται. Κατ’ αυτό τον τρόπο, ενισχύουμε την αλληλεγγύη μεταξύ μας. Ο τρίτος και τελευταίος πυλώνας, το «Φροντίζουμε τον Πλανήτη» στέκεται στην ιδέα πως όπως φροντίζουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας, έτσι οφείλουμε να φροντίζουμε και το σπίτι μας, τον χώρο που ζούμε δηλαδή τον πλανήτη και το περιβάλλον μας. Η δράση «Take Care with Peanuts» διαδίδει ένα ισχυρό οικολογικό μήνυμα, τη σημασία που έχει η προστασία και η βιωσιμότητα του περιβάλλοντος μας. Προσδίδει μεγάλη αξία στις συνήθειες της ανακύκλωσης, της επαναχρησιμότητας των προϊόντων, του σεβασμού των φυσικών πόρων, με μηνύματα, όπως «Σταματήστε και μυρίστε τα τριαντάφυλλα», «Κάντε τις αγορές σας σε ντόπια μαγαζιά» ή «Καλλιέργησε και εκτίμησε». Η πρωτοβουλία του «Take Care with Peanuts» έχει παγκόσμιο και πολύπλευρο χαρακτήρα. Εκφράζεται σε διαφορετικές χώρες, μέσω φιλανθρωπικών δραστηριοτήτων, εκδηλώσεων, ψηφιακών και μη δράσεων και διαφημίσεων. Στην Ελλάδα, εκφράζεται μέσα από συνεργασίες των Peanuts με διάφορα brands, όπως η Affidea. Στη σημερινή εποχή, όπου η φροντίδα του εαυτού, των συνανθρώπων μας και του περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα σημαντικές, η πρωτοβουλία «Take Care with Peanuts» έρχεται να μεταδώσει σε όλους μας μηνύματα σχετικά με τη σημασία της αλληλεγγύης και της ενσυναίσθησης, αξίες απαραίτητες για την ευημερία και την εξέλιξη μιας κοινωνίας. Και το σχετικό link...

Η αξεπέραστη σειρά κόμικς με τον Σνούπυ και την παρέα του έρχεται τον Ιανουάριο στην «Καθημερινή» και η «μαμά» της οικογένειας, Τζίνι Σουλτς, χήρα του δημιουργού Τσαρλς Σουλτς, μιλάει στο «Κ». Η στιχομυθία δεν αποτελεί μόνο ένα χαρακτηριστικό δείγμα του χιούμορ του δημιουργού των Peanuts, του αξεπέραστου Τσαρλς Σουλτς, αλλά περιγράφει και ένα υπαρκτό ψυχολογικό σύνδρομο, το «Σύνδρομο Τσάρλυ Μπράουν» που συναντάται στα πρόσωπα που ζουν αγκαλιά με την απαισιοδοξία. Δείχνει πόσο κοντά στον ενήλικο κόσμο βρίσκεται ο παιδόκοσμος του Σνούπυ και της παρέας του, παρόλο που κανένας «μεγάλος» δεν πάτησε ποτέ το πόδι του στα καρεδάκια των κόμικς που ο Σουλτς σχεδίαζε καταθέτοντας την ψυχή του. Εξηγεί γιατί τα Peanuts, ως καθρέφτης της ανθρώπινης κατάστασης, είναι πάντοτε επίκαιρα υπερβαίνοντας γεωγραφικά σύνορα και πολιτιστικές διαφορές, και δικαιολογεί φράσεις διάσημων προσωπικοτήτων που τα λάτρεψαν, όπως αυτήν του Μπαράκ Ομπάμα: «Όπως εκατομμύρια άλλοι Αμερικανοί, μεγάλωσα με τα Peanuts αλλά δεν τα ξεπέρασα ποτέ». Αν και ο Σουλτς μισούσε τον τίτλο Peanuts* (που είχε δώσει στη σειρά το «συνδικάτο» που διαχειριζόταν τις δημοσιεύσεις του κόμικ) λάτρευε τους χαρακτήρες του, στους οποίους είχε δώσει διαφορετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Ήταν ευέξαπτος σαν τη Λούσυ, εσωστρεφής όπως ο Τσάρλυ Μπράουν, στοχαστικός σαν τον Λάινους, λάτρης της κλασικής μουσικής σαν τον μικρό πιανίστα Σρέντερ και της πολεμικής ιστορίας όπως ο… Σνούπυ. Για πάνω από πενήντα χρόνια, με εξαίρεση μια περίοδο αναγκαστικής αδείας μερικών εβδομάδων, σχεδίαζε καθημερινά κλεισμένος στο ατελιέ του με στρατιωτική πειθαρχία: σε ένα κίτρινο μπλοκ, με μια πένα Esterbrook Radial, σκάλιζε σκιτσάκια ξανά και ξανά και ξανά, μέχρι να γίνει κάτι αστείο. Μπορούσε να ολοκληρώσει ένα κόμικ την ώρα μέχρι έξι την ημέρα, αλλά κάποια στιγμή έβαζε φρένο – πάντως βρισκόταν πάντα τρεις μήνες μπροστά στον προγραμματισμό των καθημερινών δημοσιεύσεων. Τα περίπου 18 χιλιάδες στριπάκια που γέννησε το μυαλό του αποτελούν, όπως λέγεται, τη μεγαλύτερη σε έκταση ιστορία που αφηγήθηκε ποτέ ένας δημιουργός. Μια ιστορία μόνο εκ πρώτης όψεως παιδική, με κεντρικό θέμα τη φιλία. Τόμοι ολόκληροι έχουν γραφεί από φιλοσόφους, ακαδημαϊκούς και ψυχολόγους για τα «κρυφά» νοήματα των Peanuts, με τον Ουμπέρτο Έκο να του… δίνει να καταλαβαίνει στην ανάλυση, προλογίζοντας τον πρώτο τόμο Peanuts που είχε κυκλοφορήσει στην Ιταλία. Mε αναφορές στον Φρόιντ, τον Μπέκετ, τον Άντλερ και τον Τόμας Μαν, ανέφερε ότι τα παιδιά των Peanuts μάς αγγίζουν τόσο γιατί, από μία άποψη, είναι οι «άγουρες, τερατώδεις αφαιρέσεις όλων των νευρώσεων ενός ανθρώπου του μοντέρνου, βιομηχανικού πολιτισμού». Μ’ αυτά και μ’ αυτά, ο Τσαρλς Μονρό Σουλτς, γιος κουρέα, γεννηθείς στις 26 Νοεμβρίου του 1922 στη Μινεάπολη, έμεινε στην ιστορία ως ένας από τους κορυφαίους μάστορες της τέχνης του. Όπως είχε γράψει ο θαυμαστής του και σπουδαίος κριτικός κινηματογράφου στις ΗΠΑ Λέοναρντ Μάλτιν, «ήταν ένας εκπαιδευμένος εμπορικός καλλιτέχνης που ήξερε τι πρέπει να παραλείψει για να κατακτήσει την τέλεια απλότητα του κόμικ του. Ήξερε ότι η ιστορία δεν είναι μόνο αυτό που λες, αλλά και αυτό που δεν λες. Αυτό είναι τέχνη». Με τα χρόνια επίσης έγινε ένας πολύ πλούσιος άνθρωπος. Τα δικαιώματα των δημοσιεύσεων, οι ταινίες κινούμενων σχεδίων, τα χιλιάδες εμπορικά προϊόντα με τις μορφές των χαρακτήρων του και κυρίως του Σνούπυ «έχτισαν» ένα brand δισεκατομμυρίων, με τον ίδιο να κατατάσσεται στη λίστα των εκλιπόντων καλλιτεχνών με τα υψηλότερα έσοδα. Το πιο συγκινητικό όμως, είναι ότι πριν από τον θάνατό του από καρκίνο τον Φεβρουάριο του 2000, είχε γράψει τον επίλογο που έκρινε σωστό για τα «παιδιά» του. «Όλα κάποτε τελειώνουν. Αυτοί οι χαρακτήρες είναι ο λόγος της ύπαρξής μου. Κανένας άλλος δεν θα τους αγγίξει». Έτσι και έγινε. «Μητέρα» και θεματοφύλακας των Peanuts είναι η δεύτερη σύζυγος του Σουλτς Τζίνι Κλάιντ, που άνοιξε τον δρόμο για υπέροχες συλλεκτικές ανθολογίες, διευθύνει το Μουσείο και Ερευνητικό Κέντρο Peanuts στην Καλιφόρνια (ένα δεύτερο μουσείο άνοιξε προ ετών και στην Ιαπωνία) και υποστηρίζει ενεργά την τέχνη των κόμικς. Κατά τη συνομιλία μας μάλιστα, στην οποία συμμετείχε και η Mελίσα Μάντα, αντιπρόεδρος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας στην Peanuts Worldwide, μου μετέφερε χαιρετισμούς στην ομάδα του Comicdom Con Athens, της οποίας τη δράση παρακολουθεί και θαυμάζει! © Sacramento Bee, CBS via Getty Images/ Ideal Image Ποια είναι η δική σας αγαπημένη ανάμνηση από τα Peanuts; Νομίζω κάθε φορά που έμπαινα στο ατελιέ και ο Σπάρκυ** καθόταν σκυμμένος στο γραφείο του και σχεδίαζε και, χωρίς να σηκώσει το βλέμμα του από το χαρτί, μου μιλούσε, ρωτούσε πώς πήγε η μέρα μου ή κάτι τέτοιο. Τον παρακολουθούσα να σχεδιάζει και στα αριστερά του είχε μια στοίβα χαρτιά με στριπάκια, τα διάβαζα και του έλεγα: «Αυτό είναι πολύ αστείο!». Κι εκείνος αποκρινόταν κάπως αιφνιδιασμένος: «Αλήθεια; Σε ευχαριστώ, χαίρομαι που το λες, εγώ ποτέ δεν είμαι σίγουρος». Το είχε αναφέρει και σε ομιλίες του, πως όταν βρισκόταν ανάμεσα στο κοινό σε κάποια προβολή του "Υou’re a Good Man, Charlie Brown", άκουγε τους θεατές να γελάνε με τις ατάκες και στ’ αυτιά του αυτό ακουγόταν σαν κάτι πρωτόγνωρο γιατί στο στούντιό του επικρατούσε σιωπή, κανείς δεν έβλεπε τι σχεδίαζε, κανείς δεν γελούσε. Μπορεί δύο μήνες μετά, αφού το στριπάκι είχε κυκλοφορήσει, κάποιος να του έλεγε ότι το είχε λατρέψει, αλλά εκείνος είχε ήδη σχεδιάσει δεκάδες άλλα. Είχε αμφιβολίες τόσα χρόνια μετά νομίζετε; Στο μυαλό του; Νομίζω ότι σ’ αυτή την ερώτηση ο ίδιος θα απαντούσε: «Εγώ ζωγραφίζω αυτό που θεωρώ αστείο και ελπίζω ότι οι αναγνώστες θα συμφωνήσουν». Η λέξη-κλειδί δεν είναι η αμφιβολία, είναι η ελπίδα ότι θα τους αρέσει. Λένε πως μέρος της απήχησης των Peanuts είναι ότι ανάμεσα σε τόσους χαρακτήρες ο καθένας βρίσκει κάποιον να ταυτιστεί. Εσείς έχετε αγαπημένο; Δεν έχω κάποιον που συμπαθώ, αλλά όταν με ρωτούν επίμονα απαντώ ότι ίσως «είμαι» η Σάλλυ Μπράουν. Γιατί κάποια στιγμή φώναζα τον Σπάρκυ «My sweet babboo» κι εκείνος το έβαλε στο κόμικ – έτσι αποκαλεί η Σάλλυ τον έρωτά της, τον Λάινους. Kαι γιατί έχει αυτή την πολύπλοκη, αλλοπρόσαλλη προσωπικότητα – είναι καλοσυνάτη, γλυκιά, χαριτωμένη, αισιόδοξη, αστεία, αλλά ενίοτε και εμμονική, άπληστη, εγωκεντρική, αφελής. Μερικές φορές δεν ξέρει τι της γίνεται και παραπονιέται για τα πάντα, οπότε ίσως κάπου να μου ταιριάζει (γελάει). Καθώς ανατρέχετε σ’ αυτό το τεράστιο έργο ζωής, περισσότερο σας φέρνει χαμόγελο ή δάκρυ; Μόνο χαμόγελο. Τίποτα λυπητερό δεν υπάρχει για μένα στα κόμικς. Χάρη στο μουσείο επιστρέφω σ’ αυτά και τα μελετώ ξανά και ξανά και διαρκώς ανακαλύπτω ενδείξεις της ιδιοφυΐας του την οποία, δυστυχώς, θεωρούσα δεδομένη όσο βρισκόταν εν ζωή. Μου λείπει να ξέρω τι θα φανταζόταν, μου λείπει να φαντάζομαι τι θα σκεφτόταν ή τι θα ζωγράφιζε τώρα, αλλά γυρνάω στα στριπάκια και συνέχεια βρίσκω νέα πράγματα. Μία από τις αγαπημένες μου ιστορίες φέρ’ ειπείν, είναι ότι ο Σνούπυ αποφασίζει να διαβάσει το Πόλεμος και Ειρήνη μία λέξη τη μέρα, και οι άλλοι χαρακτήρες περνάνε μπροστά του και κάτι του λένε – μ’ αρέσει τόσο που αυτά τα στριπάκια τα έχω κάνει πλακάκια για το μπάνιο μου! Συνειδητοποίησα λοιπόν ότι τα παιδιά και ο Σνούπυ δεν συνομιλούν – εκείνος δεν τους κοιτάζει καν, απλώς σκέφτεται. Ο Σπάρκυ ήξερε ότι οι άνθρωποι μιλούν στα κατοικίδιά τους αλλά εκείνα δεν απαντούν – απλώς εμείς προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε τι νιώθουν ή τι γαβγίζουν. Ο μόνος άλλος χαρακτήρας στον οποίο απευθύνει τον λόγο ο Σνούπυ είναι ο Γούντστοκ, το πουλάκι. Είναι ένα μοτίβο συμπεριφοράς τόσο ευφυώς διακριτικό που μου πήρε 20 χρόνια να το καταλάβω. © Bettmann/ Getty Images/ Ideal Image Σε ποια άλλα στοιχεία θεωρείτε ότι οφείλεται η διαχρονική δημοφιλία τους; Η Μελίσα λέει ότι το «κλειδί» είναι η ανθρωπιά τους και πιστεύω ότι έχει απόλυτο δίκιο. Κάτι άλλο που θεωρώ σημαντικό είναι ο κωμικός συγχρονισμός τους, κάτι που το ευρύ κοινό δεν συνειδητοποιεί απόλυτα. Στην κλασική τους μορφή τα στριπάκια Peanuts είχαν τέσσερα «πάνελ». Το πρώτο μάς έβαζε στην ιστορία, το δεύτερο μας επιφύλασσε μια εμπλοκή όπως κάθε μυθιστόρημα, στο τρίτο είχαμε μισή απάντηση… Και το τελευταίο τετραγωνάκι ήταν αυτό που χαρακτήριζε τα Peanuts. Όπως έλεγε ο Σπάρκυ, πολλοί καρτουνίστες θα σταματούσαν στο τρίτο. Θα ήταν το τέλος της ιστορίας τους. Αλλά στα Peanuts το τέταρτο πάνελ έφερνε πάντα μια ανατροπή και αρκετές φορές έπρεπε να έχεις παρακολουθήσει όλη την ιστορία για να «πιάσεις» το νόημα. Όπως στην περίπτωση του Πόλεμος και Ειρήνη, όταν ο Σνούπυ στο τελευταίο καρέ λέει: «Αυτή η ιστορία κυλάει πιο γρήγορα απ’ ότι νόμιζα». Γιατί δεν τον νοιάζει τι λένε οι άλλοι. Είναι ο Σνούπυ. Αν και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της αμερικανικής ποπ κουλτούρας, τα Peanuts έχουν αποδειχθεί οικουμενικά με δεκάδες μεταφράσεις και επανεκδόσεις. Ποιο είναι το «μυστικό;» Μελίσα: Θεωρώ πως είναι κάτι σαν τα σόσιαλ μίντια πριν από την εποχή τους. Σύντομα μηνύματα που «στέκονται» σε κάθε γλώσσα και μεταφέρουν ένα ανθρώπινο συναίσθημα με το οποίο καθένας στον κόσμο μπορεί να συσχετιστεί. Γι’ αυτό και λειτουργούν τόσο καλά στο Instagram. Δεν χρειάζεται να σου αρέσουν τα διαστημόπλοια ή οι υπερήρωες, ούτε είναι προϋπόθεση να ζεις σε μια συγκεκριμένη χώρα για να σου αρέσουν τα Peanuts. Αρκεί να είσαι άνθρωπος. Οι διάφορες ενσαρκώσεις των Peanuts σε κινούμενα σχέδια, όπως η τελευταία που προβάλλεται από το Apple TV+, είναι απαραίτητες για να τα γνωρίσει μια νέα γενιά που δεν έχει επαφή με τα έντυπα; Mελίσα: Πιστεύω πως ναι, γιατί η νεότερη γενιά «συνομιλεί» περισσότερο με το βίντεο, με την κινούμενη εικόνα. Γι’ αυτό και το Σόου του Σνούπυ, του οποίου η πρώτη σεζόν στριμάρεται φέτος, ή το Ο Σνούπυ στο Διάστημα που προβάλλεται από το 2019 και στο YouTube, είναι ένας τρόπος να προσελκύσουμε μια γενιά που περνά τον περισσότερο χρόνο μπροστά σε μια οθόνη, κινητού ή άλλη. Δεν λέω ότι δεν θα διάβαζαν ένα κόμικ, αλλά το ερέθισμα της κινούμενης εικόνας είναι ελκυστικό. Τζίνι: Πήρες την απάντησή σου, Τζορτζ. Η Μελίσα εκπροσωπεί τη νέα γενιά! (γελάει) Ο Τσαρλς, η Τζίνι και τα παιδιά, Κρεγκ και Τζιλ, στο αστέρι του Σουλτς στη Λεωφόρο της Δόξας στο Χόλιγουντ. © Frank Trapper/ Getty Images/ Ideal Image Ο θρυλικός Αμερικανός καρτουνίστας Τζουλς Φάιφερ είχε πει ότι οι χαρακτήρες των Peanuts αντέχουν στον χρόνο γιατί ήταν τα πρώτα αληθινά παιδιά στις σελίδες των κόμικς, παιδιά με προβληματισμούς και ανησυχίες. Τα σημερινά παιδιά έχουν νομίζετε τις ίδιες ανησυχίες; Έχουν πολύ περισσότερες, επειδή τα «βομβαρδίζουμε» με περισσότερα πράγματα. Εγώ ως παιδί είχα να αντιμετωπίσω μόνο τον κόσμο των ενηλίκων – τους γονείς μου βασικά και μερικούς άλλους. Ούτε που φαντάζομαι τι περνούν τα σημερινά παιδιά. Έχουν για αρχή να αντιμετωπίσουν τον κόσμο των σόσιαλ μίντια και δεν ξέρω πώς το καταφέρνουν. Θα είχε νόημα να βγαίνουν νέα στριπάκια Peanuts στην εποχή μας ή καλά έπραξε ο δημιουργός τους και έβαλε «τελεία» με τον θάνατό του; Τζίνι: Τη δεκαετία του ’90, όταν ο Σπάρκυ γιόρταζε τα 75α του γενέθλια, το συνδικάτο που διαχειριζόταν τα δικαιώματα των Peanuts του έδωσε άδεια πέντε εβδομάδων και κάποιος άλλος ανέλαβε να σχεδιάζει τα στριπάκια. ΟΚ ήταν, αλλά δεν είχαν ζωή. Κάτι τέτοιο μπορείς να το αντιγράψεις, αλλά όχι να το δημιουργήσεις. Για μένα είναι καλύτερα που σταμάτησαν και απόδειξη είναι ότι τόσοι άνθρωποι συνεχίζουν να τα παρακολουθούν. Παραμένουν επίκαιρα. Πιστεύω ότι περίπου το 80% θα μπορούσε να έχει γραφτεί σήμερα. Για παράδειγμα, πόσο καίρια είναι τα στριπάκια Peanuts της δεκαετίας του ’60 υπέρ του εμβολίου της ιλαράς; Μελίσα: Ας μην ξεχνάμε ότι για 50 ολόκληρα χρόνια ένα νέο στριπ δημοσιευόταν κάθε μέρα. Μιλάμε για πολλές χιλιάδες. Σήμερα στις εφημερίδες στην Αμερική μπορεί να δημοσιευτεί κάτι που είχε δημιουργηθεί το 1978 και για τους περισσότερους ανθρώπους θα είναι κάτι φρέσκο, κάτι που δεν έχουν ξαναδεί. Και αυτοί οι κύκλοι θα συνεχίζονται. Στα Peanuts, έχουν γράψει οι κριτικοί, τα παιχνίδια μπέιζμπολ πάντα χάνονται, η αγάπη είναι πάντα ανεκπλήρωτη, κοινώς η έννοια της αποτυχίας στη ζωή είναι συνυφασμένη με την πλοκή τους. Άλλα μαθήματα που μπορούμε να «διαβάσουμε» μέσα από τα καρεδάκια; Όσο τετριμμένο κι αν ακούγεται, νομίζω ότι το βασικό δίδαγμα των Peanuts είναι ότι προχωράμε μπροστά. Η ζωή συνεχίζεται. Διασχίζεις μια δύσβατη χαράδρα και περνάς στην άλλη πλευρά. Ο Τσάρλυ Μπράουν συχνά απογοητεύεται, λέει «good grief», αλλά την επόμενη φορά που τον βλέπεις, στο επόμενο στριπάκι, είναι άλλος άνθρωπος. Ό,τι κι αν του συμβαίνει, το αντιμετωπίζει και προχωρά. Φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, αναλυτές των μίντια έχουν γράψει τόμους ολόκληρους αναλύοντας τα Peanuts. Μήπως αυτή η υπερανάλυση καταστρέφει τη μαγεία; Δεν είναι υπερανάλυση, γιατί τα Peanuts σημαίνουν κάτι διαφορετικό για τον καθένα και όλοι αυτοί θέλουν να καταθέσουν τη δική τους θεώρηση. Γράφοντας αυτά τα ερμηνευτικά δοκίμια, που προσωπικά δεν καταλαβαίνω (γελάει), μπορεί να υπεραναλύουν για μένα που έχω πιο απλοϊκό μυαλό, αλλά όχι για τους ίδιους. Πρόσφατα πάντως ήμουν στην Αγγλία για μια έκθεση και στον κατάλογο υπήρχαν δύο σχετικά άρθρα, και όντως σκέφτηκα ότι δεν έχω ιδέα σε τι αναφέρονται… Εν μέρει θα έλεγα να αφήσουμε τη μαγεία στην ησυχία της χωρίς θεωρίες, αλλά δεν μπορείς να απαγορεύσεις σε κάποιον να βάλει τη δική του σφραγίδα σε κάτι που αγαπά. Εδώ και πολλά χρόνια τα Peanuts θεωρούνται ένας από τους πυλώνες της βιομηχανίας εμπορικών προϊόντων που βασίζονται σε κόμικς. Βοηθά αυτό τη δημοφιλία τους; Τζίνι: Όποτε κάποιος έλεγε στον Σπάρκυ ότι η εμπορευματοποίηση καταστρέφει την τέχνη, εκείνος απαντούσε ότι εξ ορισμού ο ρόλος των κόμικς είναι εμπορικός: να πουλάνε εφημερίδες. Δεν είναι μια «αληθινή» μορφή τέχνης. Ως οικογένεια Peanuts χαιρόμαστε όταν οι καταναλωτές μπορούν να βρουν κάτι που φοριέται ή κρατιέται και έχει πάνω χαρακτήρες που τους δίνουν λίγη χαρά. Το βασικό μας μέλημα είναι ο κόσμος να μη μένει στον Σνούπυ, που είναι αναμφίβολα ο πιο αναγνωρίσιμος και δημοφιλής, αλλά να γνωρίσει και τους άλλους χαρακτήρες. Μελίσα: Υπάρχουν πολλά προϊόντα, αλλά μας κάνει υπερήφανους ως «οικογένεια» το ότι είναι πιστά στη φιλοσοφία μας. Δεν δεχόμαστε άκριτα κάθε κατηγορία προϊόντων, κάθε φίρμα ή κατασκευαστή, κάθε έμπορο. Με ρώτησαν πρόσφατα ποιο πιστεύω ότι θα είναι το πιο δημοφιλές χριστουγεννιάτικο προϊόν Peanuts φέτος. Δεν έχω απάντηση. Εξαρτάται από τον καθένα. Και υπάρχει κάτι για τον καθένα. Θα μπορούσε να προβλέψει ο δημιουργός ότι τόσα χρόνια μετά, τα Χριστούγεννα του 2021, τόσοι ενήλικες (και όχι μόνο) θα ήθελαν να φορέσουν ένα πουλόβερ με τον Σνούπυ; Δεν νομίζω ότι σκεφτόταν με όρους merchandise, άρα όχι. Αλλά σίγουρα, πιστεύω, ήλπιζε ότι σχεδίαζε κάτι που οι άνθρωποι θα εκτιμούσαν και θα ήθελαν να διαβάζουν 20, 30, 50 χρόνια μετά. Σας είπα, δεν θεωρούσε τον εαυτό του καλλιτέχνη αλλά περισσότερο χειροτέχνη – και σαφώς υπάρχουν χειροτεχνήματα που μπορούν να αντέξουν στον χρόνο. Η πεμπτουσία της δουλειάς του γι’ αυτόν δεν ήταν τα προϊόντα αλλά τα τυπωμένα κόμικς. Γι’ αυτά νοιαζόταν. Η ταινία "Τα Χριστούγεννα του Τσάρλυ Μπράουν", 55 χρόνια μετά προβάλλεται και στριμάρεται ανελλιπώς και παραμένει ένα από τα πιο αγαπημένα γιορτινά φιλμ όλων των εποχών. Σας συγκινεί ακόμα; Είχα κάποια χρόνια να το δω γιατί δεν είχα τηλεόραση. Το ξέρω σχεδόν απέξω. Και με εξέπληξε, όταν κάθισα να το παρακολουθήσω ξανά, ότι ένιωσα δάκρυα να τρέχουν στο πρόσωπό μου. Όντως άγγιξε μια ευαίσθητη χορδή. Φέτος δεν ξέρω τι θα γίνει γιατί θα το δω την Κυριακή, οπότε περίμενε να σου πω! (γελάει). * Peanuts: κυριολεκτικά σημαίνει «φιστίκια», αλλά στην αμερικανική αργκό οι πιο φθηνές θέσεις στους εξώστες ενός θεάτρου. ** Σπάρκυ: To παρατσούκλι που έδωσε στον Σουλτς ένας θείος του προέρχεται από το άλογο Spark Plug στη σειρά κόμικς Barney Google που του άρεσε να διαβάζει όταν ήταν μικρός. ☞ σε αριθμούς 17.897 στριπάκια κόμικ σχεδίασε ο Τσαρλς Σουλτς σε διάστημα 50 ετών → 1.000 εξουσιοδοτημένοι κατασκευαστές προϊόντων Peanuts δραστηριοποιούνται παγκοσμίως, παράγοντας από ευχετήριες κάρτες μέχρι ενδύματα → Μακροβιότερος συνεργάτης είναι η εταιρεία καρτών Hallmark, που μετράει 61 χρόνια → 17,4 εκατομμύρια ακολούθους απ’ όλο τον κόσμο έχουν τα Peanuts στα σόσιαλ μίντια → Το 2020, το υπέροχο σάουντρακ της ταινίας A Charlie Brown Christmas του 1965 ανέβηκε για πρώτη φορά στο top 10 του Billboard! Και το σχετικό link...

Το πρώτο τους στριπάκι κυκλοφόρησε το 1950 στον αμερικανικό Τύπο. Μέχρι το 2000, οπότε δημοσιεύθηκε το τελευταίο, είχαν μεσολαβήσει άλλες 17.895. Ήταν στα αλήθεια δημοφιλή τα Peanuts του Τσαρλς Σουλτς, η σειρά κόμικς που σύστησε στον κόσμο τον αξιαγάπητα άτυχο Τσάρλι Μπράουν, τον ονειροπόλο Σνούπι, την οξύθυμη Λούσι και τους φίλους τους. Αν και επρόκειτο για ένα κόμικς με παιδιά, αποτύπωνε, σύμφωνα με τον Ουμπέρτο Έκο, τις «τρομακτικές, εφιαλτικές προβολές όλων των νευρώσεων του σύγχρονου πολίτη της βιομηχανικής εποχής». Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Τσαρλς Σουλτς δοκίμασε κάποτε την τύχη του με ενήλικους ήρωες. Στα μέσα του ’50 σχεδίασε επτά μικρές ιστορίες με κεντρικό χαρακτήρα τον μετριοπαθή Έλμερ Χάγκμαϊερ, που δεν δημοσιεύθηκαν ποτέ. Η σειρά «Hagemeyer» διαδραματιζόταν σε εργασιακό περιβάλλον, ένα χαρακτηριστικό που στον διανομέα του έργου του Σουλτς δεν άρεσε καθόλου. Και όμως, ο πρωταγωνιστής είχε την αισιόδοξη μελαγχολία του Τσάρλι Μπράουν. Μία ακόμα ηρωίδα, η κυρία Χάμχοκ, εκνευριζόταν τόσο εύκολα όσο και η Λούσι. Στις 17 Ιουνίου, το Μουσείο «Τσαρλς Σουλτς» στη Σάντα Ρόζα της Καλιφόρνιας εγκαινιάζει την έκθεση «Adults by Schulz», που παρουσιάζει τη σειρά «Hagemeyer» για πρώτη φορά και κάνει τους φαν να αναρωτιούνται: ήθελε ο Σουλτς να απεικονίσει τους χαρακτήρες του ως ενηλίκους; Σε κάθε περίπτωση, γιατί το εγχείρημά του δεν είχε γίνει γνωστό μέχρι σήμερα; Αν ο κομίστας Τομ Μπάτιουκ είχε δίκιο όταν έλεγε για τα Peanuts ότι μια φαινομενικά παιδική σειρά «μας φανέρωσε τις κρίσιμες όψεις των κοινών ανθρωπίνων ιδιοτήτων», τότε η συγκυρία μοιάζει ιδανική για το ενδεχόμενο της ενηλικίωσης των ηρώων της. Η απόφαση του Τσάρλι Μπράουν «να φοβάμαι μόνο για μία μέρα τη φορά» δεν μας είναι άγνωστη στη συνθήκη της πανδημίας. Εξίσου πικρή πάντως, αλλά και κάπως αισιόδοξη, ακούγεται η εξήγηση που ο ίδιος ο Σουλτς είχε δώσει κάποτε για την έμφασή του στους παιδικούς χαρακτήρες: «Οι ενήλικοι δεν είναι απαραίτητοι στα Peanuts», έλεγε. «Θα εισέβαλλαν σε έναν κόσμο όπου μόνο άβολα θα ένιωθαν». Και το σχετικό link...