Αναζήτηση στην Κοινότητα

Για περισσότερα από 40 χρόνια ο Πάνος Κουτρουλάρης ήταν ένας από τους αφανείς πρωταγωνιστές της ελληνικής σκηνής των κόμικς. Στις 5 Νοεμβρίου, λίγες ώρες πριν αρχίσει μια πολύ σημαντική ημερίδα για τη σχέση Λογοτεχνίας και Κόμικς στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, πέθανε ο Πάνος Κουτρουλάρης, ένας από τους ανθρώπους που με το εκδοτικό, καλλιτεχνικό και συγγραφικό του έργο συνέβαλε καθοριστικά στο να μην είναι πια «πολυτέλεια» τέτοιες ημερίδες. Για περισσότερα από 40 χρόνια ο Πάνος Κουτρουλάρης ήταν ένας από τους αφανείς πρωταγωνιστές της ελληνικής σκηνής των κόμικς. Το 1980 υπήρξε συνεκδότης στο βραχύβιο αλλά σημαντικό εβδομαδιαίο περιοδικό «Σκαθάρι» στο οποίο δημοσιεύτηκαν εμβληματικές ιστορίες όπως οι «Eternauta», «Κατάκτηση της Δύσης» κ.ά. Λίγους μήνες αργότερα με συνεργάτη τον Γιώργο Τσίτσοβιτς κυκλοφόρησαν το μηνιαίο περιοδικό «Μαμούθ» που μαζί με την «Κολούμπρα», τη «Βαβέλ» και το «Παρά Πέντε» καθιέρωσαν στην Ελλάδα τα κόμικς για ενήλικο κοινό, ενώ σύντομα έγινε συνεκδότης των ομώνυμων εκδόσεων. Ο Λούκι Λουκ, ο Τεν Τεν, ο Αστερίξ, ο Ιζνογκούντ και πολλοί ακόμα δημοφιλείς χαρακτήρες των ευρωπαϊκών κόμικς κυκλοφόρησαν από τη «Μαμούθ» με συστηματικό τρόπο και γνώρισαν αμέτρητες επανεκδόσεις, ενώ μια σειρά από σημαντικά έργα όπως το «Σιμμιόττο» του Μίλο Μανάρα, το «Φριτς ο Γάτος» του Ρόμπερτ Κραμπ, ο «Ύπνος του Τέρατος» και ο «Εξολοθρευτής 17» του Ενκί Μπιλάλ, το «Διαφθορείο των Μουσών» του Γκράντιμιρ Σμούτζα, η «Δεύτερη Γενιά» του Μισέλ Κίτσκα είδαν το φως μέσω της «Μαμούθ». Από τη «Μαμούθ» εκδόθηκαν επίσης σπουδαία ελληνικά κόμικς όπως οι περιπέτειες του «Φανούρη Άπλα» των Δημήτρη Βανέλλη, Δημήτρη Καλαϊτζή και Σπύρου Δερβενιώτη, αλλά και αμερικάνικα όπως η πολύτομη σειρά «Sin City» και οι «300» του Φρανκ Μίλερ. Ο Πάνος Κουτρουλάρης όμως υπήρξε και γελοιογράφος αλλά και εικονογράφος με πιο γνωστό βιβλίο του το «Στη Γειτονιά του Ήλιου» της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου καθώς και συγγραφέας. Το κείμενό του με τίτλο «Ο Κόρτο Μαλτέζε και η Αυλή των Θαυμάτων» συμπεριλαμβάνεται στην πρωτοποριακή έκδοση του Αιγόκερου, «Τα Κόμικς», του 1982. Λάτρευε άλλωστε τον Κόρτο Μαλτέζε και τον δημιουργό του, Ούγκο Πρατ, και είχε φροντίσει να εκδώσει τα περισσότερα βιβλία του στα ελληνικά. Με την απώλεια του Πάνου Κουτρουλάρη ο κόσμος των κόμικς γίνεται φτωχότερος, αλλά η βαθιά παρακαταθήκη του είναι βέβαιο πως θα παραμείνει ζωντανή. Και το σχετικό link...

1974 ?2004 ΤΡΙΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΟΜΙΚΣ 27-06-2005 Γράφει ο Άγγελος Μαστοράκης Υπεύθυνος έκδοσης του «9» Στην Ελλάδα η σημερινή κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της 9ης τέχνης διαμορφώθηκε, ως επί το πλείστον, κατά τα τελευταία 30 χρόνια, δηλαδή από τη Μεταπολίτευση και πέρα. Πιο πριν ελάχιστα πράγματα ήταν γνωστά και όλα, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, ήταν ξένα κόμικς που κυκλοφορούσαν μεταφρασμένα στα ελληνικά. Τα ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ, τα ΜΙΚΡΑ ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ, η σειρά ΓΕΛΙΟ ΚΑΙ ΧΑΡΑ με τους ήρωες του Ντίσνεϋ, τα ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΚΟΜΙΚΣ (Διαπλανητικά, Δυναμικά, Εκπληκτικά, Παράξενα), οι περιπέτειες του ΤΕΝΤΕΝ, του ΑΣΤΕΡΙΞ, του ΛΟΥΚΥ ΛΟΥΚ. Με τη Μεταπολίτευση το 1974 και την αποκατάσταση της δημοκρατίας, ξεκινάει η άνθηση της από καιρό καταπιεσμένης πολιτικής γελοιογραφίας, αδελφής τέχνης των κόμικς, και παράλληλα της κάθε είδους σάτιρας. Το πρώτο περιοδικό της νέας εποχής είναι η ΚΟΛΟΥΜΠΡΑ που εκδίδεται το 1978. Η ΚΟΛΟΥΜΠΡΑ μας έμαθε τι θα πει ενήλικο κόμικς, παρουσιάζοντας μεγάλη γκάμα δημιουργών και ειδών. Από τον Λουαζέλ και τον Γκότλιμπ, τον Κίνο και τον Καμπάν, ώς τον πάπα του αμερικανικού αντεργκράουντ κόμικς Ρόμπερτ Κραμπ και τον Αργεντινό Αλμπέρτο Μπρέσια. Στις σελίδες της χαρτογράφησαν το ελληνικό κόμικς ο Λιαρμακόπουλος, ο Δαζέας, ο Βενέτης, ο Κουρτέσης, ο Ηλίας Πολίτης, ο Περρής, ο Πετρίδης και πολλοί άλλοι. Το περιοδικό έκλεισε τον εκδοτικό κύκλο του μετά από 16 τεύχη, το 1979. Το κενό της ΚΟΛΟΥΜΠΡΑΣ ήρθε να καλύψει τον Μάρτιο του 1980 το ΣΚΑΘΑΡΙ, ένα εβδομαδιαίο περιοδικό με προτίμηση στα περιπετειώδη κόμικς (δημοσίευσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα την «Μπαλάντα της Αλμυρής θάλασσας» του Ούγκο Πρατ και το «Ετερνάουτα» των ΄Εστερχελντ και Λόπες) που κατάφερε να αντέξει 17 εβδομάδες κλείνοντας τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου. Η επόμενη αξιόλογη προσπάθεια ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1980 με το ΜΑΜΟΥΘ ΚΟΜΙΚΣ, περιοδικό που έμελλε να καθορίσει τη μοίρα όλων των μετέπειτα προσπαθειών. Και αυτό, γιατί είχε, πρώτον, σχετική διάρκεια στο χρόνο - έβγαλε δεκαπέντε τεύχη σε διάστημα 17 μηνών. Δεύτερον, πραγματοποίησε το 1981 το πρώτο φεστιβάλ κόμικς στην Ελλάδα. Και τρίτον, οργάνωσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα συζητήσεις γύρω από τα κόμικς. Από τις σελίδες του περιοδικού παρέλασαν ο Πρατ, ο Ράιζερ, ο Μπρέσια, ο Σουλτς, ο Αλτάν, ο Μανάρα, ο Κοπί, ο Βολίνσκι, και από Έλληνες ο Παγώνης, ο Ταμβάκης, ο Αλατάς και αρκετοί άλλοι. Τον επόμενο χρόνο, το 1981, ξεκινάει το μακροβιότερο ελληνικό περιοδικό κόμικς ? κυκλοφορεί ακόμα. Τον Φεβρουάριο, συγκεκριμένα, κυκλοφορεί η ΒΑΒΕΛ με υπότιτλο «Περιοδικό κόμικς και όχι μόνο». Με τη ΒΑΒΕΛ αρχίζει η χρυσή εποχή των ελληνικών περιοδικών κόμικς. Μεγάλο προσόν του περιοδικού ήταν από την αρχή η καλή εκτύπωση και η συνέπεια της εμφάνισής του στα περίπτερα κάθε μήνα. Από τις σελίδες του πέρασε, και περνάει, ολόκληρη η σύγχρονη παγκόσμια παραγωγή κόμικς. Μέσα απ' αυτό το περιοδικό μάθαμε τον Μπιλάλ, τον Μέμπιους, τον Κάζα, τον Κίνο, τον Λουστάλ, τον Μπερνέτ, τον Μπατάλια, τον Μπριγκς, τον Ταρντί, τον Πασιέντζα, τον Βαρέν, τον Τζιαρντίνο, τον Μανάρα, τον Σεγκρέλες, αλλά και τον Λέανδρο, τον Αρκά, τον Καλαϊτζή, τον Λάτα, τον Σούλα, τον Κομνηνό, τον Δημήτρη και τον Κώστα Βιτάλη, τον Ζερβό, τον Ταμπακέα, τη Ναβροζίδου, τη Ζογλοπίτου, τον Ελευθερίου. Ιανουάριο του 1985 ξεκινάει πολύχρωμο και σε μεγάλο σχήμα το ΠΑΡΑΠΕΝΤΕ. Θα βγάλει 48 τεύχη μέχρι το 1989, χρονική περίοδο μετά την οποία αρχίζει να αντιμετωπίζει μια κρίση για να σταματήσει εν τέλει να βγαίνει στο 57ο τεύχος, το 1992, ενώ οι εκδοτικές του συνέχειες ΝΕΟ ΠΑΡΑΠΕΝΤΕ και ΧΙΟΥΜΟΡ ΠΑΡΑΠΕΝΤΕ δεν γνώρισαν ούτε και αυτές, δυστυχώς, κάποια μεγάλη επιτυχία. Το ΠΑΡΑΠΕΝΤΕ μας γνώρισε δημιουργούς, όπως ο Σούιτεν, ο Μπιλάλ, ο Κριστέν, ο Σερπιέρι, ο Σουλτχάις, ο Φρανκ Μίλερ, ο Μάγκνους. Άλλη μια προσπάθεια από τους ίδιους εκδότες ήταν και η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ, περιοδικό με κόμικς αποκλειστικά Επιστημονικής Φαντασίας που κυκλοφόρησε από τον Μάιο του 1985 ώς τον Μάιο του 1986. Μετά το κλείσιμο του ΠΑΡΑΠΕΝΤΕ, το 1992, ξεκίνησε για τα Ελληνικά περιοδικά κόμικς μια περίοδος ύφεσης. Μοναδικό φωτεινό σημείο το Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς που άρχισε να διοργανώνει η ΒΑΒΕΛ κάθε Σεπτέμβρη, τα τελευταία οκτώ χρόνια. Ένα φεστιβάλ διεθνών προδιαγραφών με πραγματικά τεράστια επιτυχία. Τον Ιούνιο του 2000, όλα αυτά έμελλε να αλλάξουν, όταν η εφημερίδα Ελευθεροτυπία αποφάσισε να εκδώσει το «9», ένα ένθετο περιοδικό Κόμικς και Επιστημονικής Φαντασίας Το «9» εκδίδεται και κυκλοφορεί δωρεάν μαζί με την εφημερίδα μία φορά την εβδομάδα, καταφέρνοντας αυτό που κανένα περιοδικό δεν κατάφερε μέχρι σήμερα. Με τη συνεχή και αδιάλειπτη παρουσία του κάθε Τετάρτη, με τιράζ περίπου 140.000 αντίτυπα, το «9» κατάφερε να βάλει τα κόμικς σε δεκάδες χιλιάδες ελληνικά σπίτια. Τα κόμικς είναι μια τέχνη λαϊκή που διαθέτει τεράστια δύναμη εξαιτίας του συγκερασμού εικόνας και λόγου και ήταν καιρός αυτές οι ποιότητές τους να γίνουν αποδεκτές και να αγγίξουν μεγαλύτερο αναγνωστικό κοινό. Το πείραμα στέφτηκε με επιτυχία και την πρωτοτυπία της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ακολούθησε σε λίγο και η εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ κάθε Σάββατο με το ένθετό της COMICS, αποκλειστικά με επαναδημοσιεύσεις παλαιότερων κόμικς του εκδοτικού οίκου ΜΑΜΟΥΘ, και με την επανέκδοση των ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΩΝ. Μέσα από το «9» οι αναγνώστες είχαν και έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τη δύναμη των εικόνων και των σεναρίων καταξιωμένων δημιουργών, όπως ο Φρανσουά Μπουκ, ο Καλαϊτζής, ο Κάζα, ο Λέανδρος, ο Γκελούκ, ο Ζερβός, ο Μπερνέτ, ο Ταμπακέας, ο Κίνο, ο Δημήτρης Βιτάλης, ο Βατίν, ο Σέμπερε, ο Αρώνης, ο Κούτσης, ο Τρίλο, ο Κρις, ο Δερβενιώτης, ο Χιμένες, ο Γιοντορόφσκι, ο Παπαμιχαλόπουλος και πολλοί άλλοι. Μπόρεσαν επίσης να ανακαλύψουν τη νέα γενιά δημιουργών, όπως ο Μαλφέν, ο Καετό, ο Τότα, ο Κυριαζής, ο Μαυρέας, ο Λώλος, η Βαμβασάκη, ο Πεκέρ, ο Πέτρου, ο Ζουριόν, ο Μητσομπόνος, ο Μηλιώρης, ο Φρεζάτο, με λίγα λόγια την εμπροσθοφυλακή των νέων δημιουργών της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας. Η υπόθεση κόμικς στην Ελλάδα είναι μια πάρα πολύ σοβαρή υπόθεση για να την αφήσουμε να πάει χαμένη. Το μέσο έχει εδώ και χρόνια αποδείξει τις μεγάλες ποιότητές του, τη γονιμοποίηση την οποία φέρνει σε όλα τα είδη των τεχνών. Στα εικαστικά, στον κινηματογράφο, στη λογοτεχνία, ακόμα και στο θέατρο, βλέπουμε τα ίχνη των κόμικς, την ανατρεπτική οπτική τους, την ακαταμάχητη ζωντάνια τους, την επαφή τους με την ενέργεια και το σφρίγος των εφήβων και των εικοσάρηδων. Δεν ανησυχούμε πάντως. Η πόρτα που άνοιξε το «9» δεν κλείνει εύκολα. Εκείνο ωστόσο που έχει σημασία είναι να βοηθήσουμε την καινούργια γενιά των δημιουργών, να υποστηρίξουμε την έκφρασή της αλλά και την απόλαυση των αναγνωστών. Έτσι θα μπορούμε εν τέλει να είμαστε υπερήφανοι τόσο για τις εκδοτικές μας προσπάθειες όσο και για τους νέους κομίστες, την νέα ελληνική σχολή των κόμικς. Τo original αρθρο εδώ: