Αναζήτηση στην Κοινότητα

Οι εκδόσεις Jemma Press κυκλοφορούν στα ελληνικά τη νουάρ περιπέτεια κατασκοπικής δράσης «Η Πύλη της Ανατολής», διά χειρός του θρύλου των ιταλικών κόμικς Βιτόριο Τζαρντίνο. Βυζάντιο, Κωνσταντινούπολη, Ιστανμπούλ. «Πόλη» για τους Ελληνες, αλλά και «Āsitāneh» (το Κατώφλι) για τους Πέρσες και «Der-I se’ Ādet» (η Πόρτα της Ευτυχίας) για τους Αρμένιους και τους Κούρδους. Οπως και να την αποκαλέσουμε, η θαυμαστή αυτή πόλη, που στο παρελθόν αποτέλεσε πρωτεύουσα τριών αυτοκρατοριών, δεν έπαψε να μαγεύει τους επισκέπτες της στο διάβα των αιώνων. Όπως μάγεψε τον διάσημο Ιταλό δημιουργό κόμικς Βιτόριο Τζαρντίνο (Vittorio Giardino), όταν την επισκέφθηκε, εμφυσώντας του την ιδέα για μια ιστορία κατασκοπικής περιπέτειας που θα την τοποθετούσε στο πρελούδιο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. «Πάντοτε τη φανταζόμουν διασταύρωση λαών και διάφορων γλωσσών», περιγράφει ο Τζαρντίνο, «μυστηριώδη και πολύβουη, ελεεινά ζάπλουτη πόλη που οι δρόμοι της μυρίζουν μπαχαρικά: η Πύλη της Ανατολής, για κάποιον που την Ανατολή δεν την είχε δει ποτέ του. Όταν επιτέλους αποφάσισα να την επισκεφθώ στ’ αλήθεια, φοβόμουν μήπως απογοητευτώ. Θυμάμαι πως, λίγο πριν από την αναχώρησή μου, μια φίλη μού είπε: “Ναι, έχω πάει, αλλά δεν ξέρω αν άξιζε τον κόπο. Κατά βάθος είναι μια πόλη σαν όλες τις άλλες”». Τελικά; «Ευτυχώς έκανε λάθος, και μάλιστα μεγάλο!». Κατά την επίσκεψή του εκεί, ο δημιουργός άρχισε να φαντάζεται πώς θα ήταν άραγε η Ιστανμπούλ μερικές δεκαετίες πριν, στον Μεσοπόλεμο, όταν ο Κεμάλ Ατατούρκ θα βρισκόταν στη δύση της ζωής του. Και κάπως έτσι, «με τέτοιου είδους σκέψεις στο μυαλό μου, μπροστά από έναν τουρκικό καφενέ, άρχισε να γεννιέται η ιδέα για μια ιστορία που θα γινόταν “Η Πύλη της Ανατολής”». Πρόκειται για τη δεύτερη περιπέτεια με πρωταγωνιστή τον Μαξ Φρίντμαν, σχεδιασμένη το 1985 – το 1982 είχε προηγηθεί η «Ουγγρική Ραψωδία» με επίκεντρο τη Βουδαπέστη. H «Πύλη της Ανατολής» («La Porta d’ Oriente») κυκλοφόρησε πρόσφατα από την Jemma Press, σε μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδη. Όπως στην πρώτη ιστορία, έτσι και σε αυτήν, ο Τζαρντίνο τοποθέτησε τον ήρωά του στην πιο σκοτεινή καμπή της ευρωπαϊκής ιστορίας. Είναι τέλη καλοκαιριού του 1938, λίγους μήνες μετά τα τρομερά γεγονότα που βίωσε ο Φρίντμαν στη Βουδαπέστη. Στην πραγματική ζωή, τον Μάρτιο του ίδιου έτους ο Χίτλερ είχε προσαρτήσει την πατρίδα του την Αυστρία στη «Großdeutschland» και ήδη ορεγόταν την Τσεχοσλοβακία, παρά τις απέλπιδες προσπάθειες της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας να τον κατευνάσουν. Σε αυτό το εκρηκτικό σκηνικό, η Κωνσταντινούπολη φαντάζει μια όαση ηρεμίας. Στο παρασκήνιο όμως, οι μυστικές υπηρεσίες των Μεγάλων Δυνάμεων αλωνίζουν, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια καλύτερη θέση στη διεθνή σκακιέρα ενόψει του αναπόφευκτου επερχόμενου πολέμου. Στη χειρότερη δυνατή χρονική συγκυρία, ο Φρίντμαν (πρώην μυστικός πράκτορας, αποσυρθείς από χρόνια στη Γενεύη) θα μπλεχτεί άθελά του σε ένα ανελέητο παιχνίδι κατασκόπων, σε μια υπόθεση που δεν γνωρίζει, αλλά και δεν τον αφορά: πρόκειται για την υπόθεση του Στερν, ενός μηχανικού αεροσκαφών από την ΕΣΣΔ, ο οποίος έχει αποδράσει στην Κωνσταντινούπολη. Οι Σοβιετικοί τον διεκδικούν πίσω, προτού προλάβει να αυτομολήσει στους Βρετανούς ή στους Γάλλους. Η ατυχία του Φρίντμαν είναι ότι επέλεξε να επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη ακριβώς τότε, με συνέπεια να γίνει στόχος όσων ήταν πεπεισμένοι ότι βρέθηκε εκεί για να συναντήσει τον μηχανικό. Πράκτορες της NKVD με φόντο τις σταλινικές εκκαθαρίσεις, μια ηλικιωμένη αυτοεξόριστη κόμισσα από την πάλαι ποτέ Αγία Πετρούπολη και η εντυπωσιακή μα αινιγματική Μάγδα Βίτνιτς συνιστούν τους βασικούς άξονες της πλοκής, σε ένα σκηνικό γεμάτο ανατολίτικα παζάρια, βυζαντινά και οθωμανικά μνημεία, μυρωδιές από μπαχαρικά και ναργιλέδες, φτωχογειτονιές και λιθόστρωτα στενοσόκακα. Ενδιαφέρον είναι ότι στην «Πύλη της Ανατολής», ο 39χρονος (εν έτει 1985) Τζαρντίνο προαναγγέλλει για τον Φρίντμαν ένα πρίκουελ, αναφέροντας το ταξίδι του στην Ισπανία κατά τη διάρκεια του Εμφύλιου Πολέμου. Ένα ταξίδι το οποίο θα καταγραφεί αρκετά χρόνια αργότερα, στο τρίτομο (και πιο ώριμο σεναριακά και σχεδιαστικά) έργο του δημιουργού «No Pasaràn!», που κυκλοφόρησε μεταξύ 1999 και 2008 – την ελληνική έκδοση της τριλογίας από την Jemma Press την παρουσιάσαμε σε προηγούμενα φύλλα του «Καρέ Καρέ». Ένα κόμικς που θα ικανοποιήσει τους φαν τόσο των ιταλικών κόμικς όσο και της «καθαρής γραμμής» (ligne claire) στη σχεδίαση, που δίνει έμφαση στην άψογη απόδοση των κτιρίων και του περιβάλλοντος χώρου. Αλλά και μια απολαυστική περιπέτεια πάθους και κατασκοπίας για τους/τις λάτρεις του νουάρ. Και το σχετικό link...

Η περιπέτεια του Μαξ Φρίντμαν στην εμφυλιοπολεμική Ισπανία φτάνει στο τέλος της, στο τρίτο μέρος της αριστουργηματικής τριλογίας «No Pasarán!». Με το «Sin Ilusiòn» ολοκληρώνεται η τριλογία «No Pasarán!» (εκδ. Jemma Press) που δημιούργησε ο Ιταλός καλλιτέχνης κόμικς Βιτόριο Τζαρντίνο (Vittorio Giardino). Μια τριλογία αφιερωμένη στον ισπανικό εμφύλιο, μέσα από το βλέμμα του πρωταγωνιστή Μαξ Φρίντμαν, πρώην μέλους της γαλλικής αντικατασκοπίας που είχε πολεμήσει στο παρελθόν με το πλευρό των Δημοκρατικών. Όπως θυμόμαστε από τα δύο προηγούμενα μέρη («No pasarán!» και «Rio de Sangre»), ο Φρίντμαν είχε αφήσει στα τέλη Οκτωβρίου του 1938 την Ελβετία ξεκινώντας την αναζήτηση του παλιού του φίλου και συμμαχητή, ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες, ο οποίος αγνοούνταν μέσα στην κόλαση του εμφυλίου πολέμου. Ο Φρίντμαν βρέθηκε στην Ισπανία στη χειρότερη χρονική φάση, καθώς από τις 30 Οκτωβρίου ξεκίνησε η αντεπίθεση των εθνικιστών στο μέτωπο του Έβρου εξελισσόμενη σε μια λυσσασμένη μάχη με εκατέρωθεν απώλειες. Η τεράστια βοήθεια που παρείχε στη συνέχεια η χιτλερική Γερμανία στον Φράνκο σε όπλα και πυρομαχικά, στάθηκε καθοριστική για τη νίκη των φασιστών. Στο «Sin Ilusiòn» παρακολουθούμε πλέον τον Μαξ Φρίντμαν εξουθενωμένο, τραυματισμένο και αποκαρδιωμένο, να επιστρέφει στη Βαρκελώνη, αποφασισμένος να συνεχίσει την αναζήτηση του φίλου του. Μια Βαρκελώνη πλημμυρισμένη από εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, την οποία προσέγγιζαν τα στρατεύματα του Φράνκο με άγριες εκδικητικές διαθέσεις. Ενώ τις ίδιες μέρες κατέφταναν και τα μαντάτα από τη Γερμανία: η Νύχτα των Κρυστάλλων προμήνυε το επερχόμενο Ολοκαύτωμα των Εβραίων που θα λάμβανε χώρα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σαν να μην έφτανε αυτό το ζοφερό κλίμα, οι δυνάμεις των Δημοκρατικών χωρίζονται σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα, με τις κλασικές ενδοαριστερές κατηγορίες για «οπορτουνισμό», «χαφιεδισμό» και «λιποταξία» να δίνουν και να παίρνουν. Η αναζήτηση του Τρέβες από τον Φρίντμαν φτάνει στο αναπόφευκτο τέλος της, μαζί με την αποκάλυψη της αλήθειας: ήταν ο Τρέβες λιποτάκτης, όπως ισχυρίζονταν οι κομμουνιστές συμμαχητές του, ή συνέχισε να πολεμάει μέχρι τέλους τους φασίστες του Φράνκο; Ίσως όμως ελάχιστα να ενδιαφέρει πλέον τον αναγνώστη και την αναγνώστρια η απάντηση σε αυτό το ερώτημα, έπειτα από τόσες κακουχίες, τόση βία και απανθρωπιά που εκτυλίσσονται στα τρία μέρη του «No Pasarán!». Στην τριλογία του Τζαρντίνο το φινάλε αναπάντεχα δεν κλίνει προς την πλευρά του ηρωικού αγωνιστικού θανάτου, αλλά προς τη ζωή. Η φιλοσοφία του Φρίντμαν, όπως σφυρηλατήθηκε στη φωτιά του ισπανικού εμφυλίου, συνοψίζεται στην παρακάτω φράση του: «Μερικές φορές, το να έχεις δίκιο δεν μου φαίνεται επαρκής λόγος για να τουφεκίσεις κάποιον. (…) Μισώ το αίμα. Δεν έχει σημασία πόσο δίκαιος είναι ο αγώνας, απλά καταλήγεις στο συμπέρασμα ότι δεν μπορείς πλέον να σκοτώνεις». Και το σχετικό link...

Ο Μαξ Φρίντμαν το 1938, στην κόλαση του μετώπου στον Ισπανικό Εμφύλιο, αναζητά τον αγαπημένο του σύντροφο Τρέβες. Είχαμε γράψει για τον γνωστό Ιταλό κομίστα Βιτόριο Τζιαρντίνο με αφορμή το πρώτο μέρος της τριλογίας «No Pasarán» (Εκδ. Jemma Press). Ο Μπολονέζος δημιουργός μιλά για τον Ισπανικό Εμφύλιο με εξαιρετική αναλυτική ικανότητα μέσα από την περίπτωση του Γαλλοεβραίου Μαξ Φρίντμαν, πρώην πράκτορα της γαλλικής αντικατασκοπείας. Στο πρώτο ομώνυμο μέρος, ο Μαξ ζει με την οικογένειά του στη Γενεύη της Ελβετίας. Προηγουμένως είχε πολεμήσει με τους Δημοκρατικούς στην εμφύλια σύρραξη. Εκεί τον επισκέπτεται η γυναίκα του συμπολεμιστή του ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες για να τον πληροφορήσει για την εξαφάνισή του, μήνες τώρα, εκ Βαρκελώνης. Έτσι, ο Μαξ πείθεται να επιστρέψει στην Ισπανία προς αναζήτησή του. Βρισκόμαστε στον Οκτώβριο του 1938 και ενώ έχει υπογραφεί η Συμφωνία του Μονάχου, με την οποία δυστυχώς οι δημοκρατικές χώρες εγκρίνουν την προσάρτηση μέρους της Τσεχοσλοβακίας, δηλώνοντας την ουδετερότητά τους στον πόλεμο της Ιβηρικής με τη διάλυση των Διεθνών Ταξιαρχιών και την αποχώρηση των αντιφασιστών, όχι όμως των τεθωρακισμένων μεραρχιών των Ιταλών και της γερμανικής αεροπορίας. Μάλιστα, οι φαλαγγίτες ενισχύονται με πυρομαχικά και βαρέα όπλα από τους ναζί καθώς ο Φράνκο παραχωρεί στον Χίτλερ σχεδόν πλήρη δικαιώματα εξόρυξης στα ορυχεία πολύτιμων μετάλλων για την πολεμική του βιομηχανία. Και ενώ οι διεθνείς μαχητές αποχωρούν, ο Μαξ επιστρέφει στην πρωτεύουσα της Καταλονίας. Εκεί μαθαίνει πως ο Τρέβες, όντας σε δυσμένεια, αναχώρησε για το μέτωπο. Ο πρώην μυστικός βρίσκει ξανά φίλους και εχθρούς ενώ τον παρακολουθεί η Σεγουριδάδ, καθώς τον συκοφαντούν πως είναι ξένος πράκτορας. Εντάσσεται στην ομάδα δημοσιογράφων – μαζί με τη γενναία Κλερ που ήδη γνωρίσαμε – και ταξιδεύουν προς κάλυψη της άνισης, πλέον, μάχης. Από εδώ άρχεται το δεύτερο μέρος με τίτλο «Rio de Sangre» – σε μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδη, πάλι από την Jemma Press. Στην κόλαση του πολέμου Είμαστε πλέον στον Νοέμβριο του 1938 και το μέτωπο που δεσπόζει είναι αυτό του ποταμού Έβρου. Φτάνοντας στην πρώτη γραμμή του πυρός μαθαίνει πως το μέτωπο του ποταμού υποχωρεί εις βάρος των Δημοκρατικών λόγω υπεροπλίας γερμανικών αεροπλάνων. Ο Μαξ και η Κλερ δεν πηγαίνουν από ασφαλείς δρόμους μαζί με τους συναδέλφους τους, παρά επιλέγουν να συμπορευτούν με το στράτευμα. Κάποια στιγμή γνωρίζουν τον θρυλικό στρατηγό Λίστερ. Στο μεταξύ η Σεγουριδάδ μαθαίνει διαρκώς τις κινήσεις του Μαξ, μιας και ο οδηγός στο αυτοκίνητο Τύπου καθοδηγείται από την Ασφάλεια. Σκηνές αυτοθυσίας αποτυπώνονται στα γραφήματα του Giardino, με ανατινάξεις γεφυρών και θαρραλέας αντίστασης εκ μέρους των μαχητών. Στις βαριά χιονισμένες εκτάσεις ο Μαξ τραυματίζεται κατά λάθος στο χέρι από φίλια πυρά, αλλά περιποιούνται την πληγή στο κινητό στρατιωτικό ιατρείο. Με τα ίχνη του φίλου του Τρέβες να τον στέλνουν όλο και πιο βαθιά στην κόλαση του πολέμου, ο ήρωάς μας και η φίλη του ενώνονται με τους υπόλοιπους δημοσιογράφους, που γι’ αυτούς είναι απλά ακόμη μια επαγγελματική ανταπόκριση χωρίς κανένα ανθρωπιστικό ενδιαφέρον. Στον δρόμο της επιστροφής στη Βαρκελώνη... αναμένουμε το τελικό επεισόδιο χωρίς ψευδαισθήσεις, «Sin ilusión». Vittorio Giardino «Rio de Sangre» Εκδόσεις Jemma Press Σελίδες: 56 Τιμή: 11,66 ευρώ Και το σχετικό link...

Ο Βιτόριο Τζιαρντίνο σκιαγραφεί με γκρίζα χρώματα την περίπλοκη κατάσταση που επικρατεί στις γραμμές των Δημοκρατικών στον Ισπανικό Εμφύλιο. Όπου συναντάμε ξανά τον σπουδαίο Ιταλό κομίστα Βιτόριο Τζιαρντίνο στο τρίτο και τελευταίο μέρος του «No pasaran!». Πολυγραφότατος του graphic novel και πολυβραβευμένος, έχει δημιουργήσει πολλούς δυναμικούς χαρακτήρες σε διάφορα είδη και εν προκειμένω αυτόν του Γαλλοεβραίου Μαξ Φρίντμαν, πρώην πράκτορα της γαλλικής αντικατασκοπείας. Ύστατο μέρος της τριλογίας, το «Sin ilusion» (εκδόσεις Jemma Press, σε μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδη) αναφέρεται φυσικά στον Ισπανικό Εμφύλιο. Στην πρώτη πράξη του δράματος ο Μαξ επιστέφει στη φλεγόμενη Ισπανία ύστερα από προτροπή της γυναίκας του συμπολεμιστή του ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες, καθώς τον πληροφορεί για την εξαφάνισή του, μήνες τώρα, από τη Βαρκελώνη. Είναι Οκτώβρης του 1938, έχει ήδη υπογραφτεί η Συμφωνία του Μονάχου με αποτέλεσμα την ουδετερότητα των δυτικών δυνάμεων στον πόλεμο και τη διάλυση των Διεθνών Ταξιαρχιών. Οι αντιφασίστες αποχωρούν, όχι όμως και τα τανκ των Ιταλών και τα αεροπλάνα των ναζί. Παράλληλα, ο Φράνκο ενισχύεται με βαρέα όπλα και πυρομαχικά. Στη Βαρκελώνη ο Μαξ μαθαίνει ότι ο Τρέβες έχει αναχωρήσει για το μέτωπο. Παράλληλα, οι μυστικοί της Σεγουριδάδ τον παρακολουθούν καθώς ακούγεται πως είναι ξένος πράκτορας. Με τη βοήθεια της νεαρής Βελγίδας Κλερ Μπλον πηγαίνει τον Νοέμβριο του 1938 στο μέτωπο του ποταμού Έβρου. Οι Δημοκρατικοί υποχωρούν σταδιακά λόγω υπεροπλίας γερμανικών αεροπλάνων. Στιγμές αυτοθυσίας και ηρωικής αντίστασης εκ μέρους των μαχητών, ενώ ο Μαξ τραυματίζεται στο χέρι κατά λάθος από συμπολεμιστές του. Ο Γκουίντο Τρέβες παραμένει άφαντος. Στρατεύματα υποχωρούν και επιστρέφουν στη Βαρκελώνη. Τώρα, η τρίτη συνέχεια μας βρίσκει στην πρωτεύουσα της Καταλονίας. Είναι Δεκέμβριος του 1938. Τα στρατεύματα των φαλαγγιτών προελαύνουν. Υπό την παρακολούθηση της Σεγουριδάδ και του συνταγματάρχη Λόπες, ο Φρίντμαν πληγωμένος και εξουθενωμένος συνεχίζει να ψάχνει τον φίλο του. Ο βασικός χαρακτήρας ξαναβρίσκεται με τον Ιρλανδό αντιφασίστα Έντι Κορκ και τον στρατιωτικό Κάρλο Ντελγάδο, από τον οποίο μαθαίνουν ότι ο Τρέβες θεωρείται πλέον λιποτάκτης από τους κομμουνιστές. Ο Φράνκο κερδίζει τις μάχες και η Βαρκελώνη πλημμυρίζει με 1 εκατομμύριο πρόσφυγες από τις κατακτημένες περιοχές. Οι βομβαρδισμοί συνεχείς. Αποθήκες πυρομαχικών του Δημοκρατικού Στρατού ανατινάσσονται. Είναι τότε που η Κλερ και ο Μαξ προκειμένου να προστατευτούν αγκαλιάζονται και έρχονται, συναισθηματικά, πολύ κοντά. Ανανεωμένος με πλήθος πολεμοφοδίων – χάριν της παράδοσης των ορυχείων στους ναζιστές –, ο φρανκικός στρατός προχωρά ακάθεκτος προς τη γη της ελευθερίας, την ένδοξη Καταλονία. Εν τω μεταξύ, η επερχόμενη ήττα φέρνει διάσπαση στις τάξεις του αριστερού πολιτικού μπλοκ και υπάρχουν φήμες για λίστες προγραφών των κομμουνιστών. Η δεύτερη απόπειρα δολοφονίας ενάντια στον Μαξ έχει ως αποτέλεσμα τον επιπόλαιο τραυματισμό τού συντρόφου του Έντι στο πόδι. Η Σεγουριδάδ χρησιμοποιεί τους δύο φίλους ως δόλωμα για να συλλάβει τους φασίστες μυστικούς που λίγο έλειψε να τους σκοτώσουν. Γίνεται γνωστό ότι στις τάξεις του λαϊκού στρατού δρα χαφιές υπό το ψευδώνυμο «Κοκορίτο». Θα προλάβουν άραγε να τον ξεσκεπάσουν; Vittorio Giardino No pasaran! III, Sin Ιlusiοn Εκδόσεις Jemma Press Σελίδες: 70 Τιμή: 12,55 ευρώ Και το σχετικό link...

Ο εικονογράφος κομίστας Vittorio Giardino αναφέρεται στο τέλος του Ισπανικού Εμφυλίου, με τον ήρωά του Μαξ Φρίντμαν να ψάχνει την αλήθεια πίσω από τα γεγονότα. O Μπολονέζος κομίστας Βιτόριο Τζιαρντίνο θεωρείται μετρ του είδους, γι’ αυτό και έχει βραβευτεί πολλάκις, αφότου παράτησε στα 31 του μια επιτυχημένη καριέρα τεχνικού ηλεκτρονικών υπολογιστών για να ασχοληθεί αποκλειστικά με το γκράφικ νόβελ. Ακολουθεί επισταμένη ιστορική έρευνα, αλλά και επιμονή στη λεπτομέρεια της εικόνας και στο βάθος της. Επιρροές του αποτέλεσαν τόσο τα hard boiled αστυνομικά των Χάμετ, Τσάντλερ, αλλά και ο Ντόναλντ Ντακ του Καρλ Μπαρκς, ο Μίκυ Μάους του Φλόιντ Γκότφρεντσον. Μέντοράς του, ο μεγάλος Ούγκο Πρατ. Διάφοροι χαρακτήρες περιλαμβάνονται στην εικονογραφία του: ο Σαμ Πέτζο απ’ τα αμερικανικά αστυνομικά φιλμ, ο Τζόνας Φινκ που δρα στον λεγόμενο υπαρκτό σοσιαλισμό, η λάγνα και αφελής Λιτλ Έγκο και, βεβαίως, ο πιο δυναμικός Μαξ Φρίντμαν του Μεσοπολέμου. Τώρα, ο Γαλλοεβραίος Φρίντμαν, πρώην πράκτορας της γαλλικής αντικατασκοπείας, πρωταγωνιστεί στο «No pasaran» (εκδόσεις Jemma Press) σε μετάφραση του Γαβριήλ Τομπαλίδη, το πρώτο βιβλίο της αφιερωμένης στον Ισπανικό Εμφύλιο τριλογίας. Τον γνωρίσαμε στην «Ουγγρική ραψωδία» (εκδόσεις Βαβέλ). Εδρεύει, πλέον, στα περίχωρα της Γενεύης με την οικογένειά του. Τον Οκτώβριο του 1938 τον επισκέπτεται η γυναίκα ενός αγαπημένου συντρόφου που πολέμησαν μαζί ως εθελοντές για την κοινωνική δημοκρατία και έσωσαν αλλήλους μέσα στην κόλαση της αιματηρής σύγκρουσης. Είναι η Άντα, του φίλου του ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες, του οποίου τα ίχνη έχουν χαθεί εδώ και δυο μήνες. Μαθαίνουμε πως ο τελευταίος έχει έλθει σε σύγκρουση με τον κομματικό μηχανισμό και γι’ αυτό έχει προγραφτεί. Προφανώς η εξαφάνισή του σχετίζεται με αυτό το γεγονός. Ο Φρίντμαν πείθεται από την απελπισμένη γυναίκα και ταξιδεύει με τρένο στη Βαρκελώνη. Η κατάσταση εκεί είναι πολύ δύσκολη. Μόλις έχει υπογραφεί η Συμφωνία του Μονάχου, με την οποία – προς κατευνασμό του Χίτλερ – οι Δημοκρατίες εγκρίνουν την προσάρτηση μέρους της Τσεχοσλοβακίας, δηλώνοντας την ουδετερότητά τους στον Πόλεμο της Ιβηρικής. Ούτως, οι Διεθνείς Ταξιαρχίες διαλύονται και οι αντιφασίστες αποχωρούν, όχι όμως οι Γερμανοί και οι Ιταλοί στρατιώτες. Στο τρένο γνωρίζει τη νεαρή και λαλίστατη δημοσιογράφο Κλερ Μπλον. Καταλύουν στο περίφημο ξενοδοχείο Αουρόρα. Στο ρεστοράν ο Φρίντμαν συναντά τον θρυλικό Σοβιετικό στρατηγό Πάβελ Γκάσκιν, γνωστό με το ψευδώνυμο «Γκάλγκο», που έλαβε μέρος στην κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων της Πετρούπολης. Τον γνωρίζει στην Μπλον και η αφελής Γαλλίδα αναφέρει τη συνάντησή τους με τον φίλα προσκείμενο στους τροτσκιστές Βίκτορ Σερζ – κόκκινο πανί για τους σταλινικούς! Ο συνταγματάρχης Λόπεζ της Ασφάλειας παρακολουθεί τον ήρωά μας συνεχώς. Στο μεταξύ η αεροπορία του Άξονα βυθίζει, ανοιχτά των Βαλεαρίδων, δυο ρωσικά πλοία φορτωμένα με πυρομαχικά και όπλα. Ο κομισάριος Ρουμπίτζοφ πείθει τον «Γκάλγκο» πως ο Φρίντμαν είναι ξένος πράκτορας. Σκηνοθετούν μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον του και τον πάνε στο τμήμα. Παρόλο που ο Μαξ επιθυμεί να κρατήσει ουδέτερη στάση, γνωρίζοντας από παλιά εχθρούς και φίλους, αναγκάζεται γρήγορα να εμπλακεί. Με τη βοήθεια του Ιρλανδού διεθνιστή Έντι Κορκ μαθαίνει πως ο Τρέβες είναι στο μέτωπο. Και εκεί αποφασίζει να πάει. Η συνέχεια έπεται. Vittorio Giardino «No pasaran» Εκδόσεις Jemma Press Σελίδες: 56 Τιμή: 11,66 ευρώ Και το σχετικό link...

Στο δεύτερο μέρος της τριλογίας «No pasarán!», μια απεγνωσμένη αναζήτηση με φόντο την κατάρρευση του μετώπου του Έβρου από τις δυνάμεις του Φράνκο. Στις 18 Ιουλίου 1936 ξεκίνησε στην Ισπανία το πραξικόπημα του στρατηγού Φράνκο ενάντια στη νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση. Τρία χρόνια αργότερα, αφού η χώρα βάφτηκε στο αίμα, ο Φράνκο κατάφερε, συνεπικουρούμενος από τον Άξονα, να πάρει την εξουσία. Ο εμφύλιος πόλεμος που μεσολάβησε δεν αποτέλεσε απλώς ένα εσωτερικό γεγονός, αλλά καθόρισε την πορεία της Ευρώπης. Στην ουσία ο ισπανικός Εμφύλιος υπήρξε το πρελούδιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς στην Ιβηρική χερσόνησο αναμετρήθηκαν για πρώτη φορά οι δυνάμεις της δημοκρατίας και της κοινωνικής απελευθέρωσης με τις δυνάμεις της στρατοκρατίας και του φασισμού. Στην καρδιά αυτής της πολεμικής αντάρας μάς μεταφέρει η συναρπαστική τριλογία κόμικς του Ιταλού σχεδιαστή Vittorio Giardino, που ως τίτλο έχει το γνωστό σύνθημα αντίστασης στον φασισμό «No pasarán!» και της οποίας οι δύο πρώτοι τόμοι κυκλοφορούν από την Jemma Press (σε μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδη). Το πρώτο μέρος το είχαμε παρουσιάσει σε προγενέστερο φύλλο του «Καρέ Καρέ» (Γιάννης Κουκουλάς: «No Pasaran!», 25/6/2022). Εκεί είχαμε παρακολουθήσει τον Γαλλοεβραίο Μαξ Φρίντμαν, πρώην μέλος της γαλλικής αντικατασκοπίας, να αφήνει την οικογενειακή του γαλήνη στη Γενεύη της Ελβετίας, για να επιστρέψει στη φλεγόμενη Ισπανία, όπου προηγουμένως είχε πολεμήσει στην εμφύλια σύρραξη με την πλευρά των Δημοκρατικών. Αιτία, η εξαφάνιση του παλιού του φίλου και συμμαχητή, ταγματάρχη Γκουίντο Τρέβες, σε αναζήτηση του οποίου σπεύδει ο Μαξ. Στο δεύτερο μέρος («Rio de Sangre») βρισκόμαστε στο μέτωπο του ποταμού Έβρου, τον αιματηρό Νοέμβριο του 1938. Η μάχη για τον Έβρο είχε ξεκινήσει τον Ιούλιο, με μια επίθεση των Δημοκρατικών. Ακολούθησαν μήνες στασιμότητας, με εκατέρωθεν επιθέσεις και αντεπιθέσεις, αλλά και διπλωματικά ναυάγια. Στις 30 Οκτωβρίου όμως ξεκίνησε η αιφνιδιαστική αντεπίθεση των εθνικιστών με την υποστήριξη της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας. Εκεί βλέπουμε τον Μαξ και την Κλερ, στην πρώτη γραμμή του μετώπου, να ακολουθούν το στράτευμα υποδυόμενοι τους δημοσιογράφους, υπό τη στενή παρακολούθηση της Σεγουριδάδ. Όσο ο Μαξ ψάχνει πεισματικά τον εξαφανισμένο φίλο του, τόσο οδηγείται βαθύτερα στη λαίλαπα του πολέμου. Εν τω μεταξύ ο χειμώνας επελαύνει και η χιονόπτωση καλύπτει τα πάντα. Το μόνο που παραμένει σταθερό στον δρόμο για τη Βαρκελώνη είναι οι βομβαρδισμοί, οι εκρήξεις, οι πυροβολισμοί, οι ατέλειωτες ουρές των προσφύγων, οι οιμωγές των τραυματισμένων και οι σοροί των πτωμάτων στα ερείπια των κτιρίων. Ως προς την τεχνοτροπία, οι αναγνώστες θα απολαύσουν και εδώ την επιμονή στην «καθαρή γραμμή» του σχεδίου, τη ρεαλιστική απόδοση του περιβάλλοντος, καθώς και τα πλακάτα, φωτεινά χρώματα που κάπως αντισταθμίζουν τον ζόφο του πολέμου. Και το σχετικό link...

Το γνωστό σύνθημα αντίστασης στον φασισμό γίνεται τίτλος βιβλίου από τον Vittorio Giardino σε μια ιστορία για τον αγώνα των δημοκρατικών δυνάμεων ενάντια στον Φράνκο κατά τον ισπανικό εμφύλιο. Μπορεί ο ίδιος ο Vittorio Giardino, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ιταλούς δημιουργούς, να θεωρείται βασικός εκπρόσωπος της «καθαρής γραμμής» στο σχέδιο και της εμμονής στις ρεαλιστικές αναπαραστάσεις κτιρίων, πόλεων, δρόμων, ενδυμασιών κ.λ.π., αλλά οι ιστορίες του είναι σκοτεινές, δύσκολες, δυσοίωνες και συνήθως τοποθετημένες σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές. Όπως αναφέρει και ο επιμελητής της έκδοσης, Γιάννης Μιχαηλίδης, όμως, η «καθαρή γραμμή» του Giardino δεν είναι αυτή του Herge ή του Edgar Jacobs αλλά αυτή του Hugo Pratt, του Moebius, του Carl Barks και του Floyd Gottfredson. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της μικτής γραμμής και του καθαρού, γραμμικά αναπτυσσόμενου αλλά στιβαρού σεναρίου είναι το «No Pasaran» (μετάφραση: Γαβριήλ Τομπαλίδης, εκδόσεις Jemma Press, 64 σελίδες) με πρωταγωνιστή τον Γαλλοεβραίο Max Friedman, πρώην μέλος της γαλλικής αντικατασκοπίας και πρωταγωνιστή σε πέντε συνολικά ξεχωριστές και αυτοτελείς ιστορίες του Giardino, που αποφασίζει να αφήσει την ηρεμία του σπιτιού του στην ασφαλή Γενεύη και να ταξιδέψει στην ταραγμένη Ισπανία στα χρόνια του αιματηρού εμφυλίου αναζητώντας έναν παλιό φίλο του, εθελοντή μαχητή της ελευθερίας στις γραμμές των δημοκρατικών δυνάμεων. Βαθιά πολιτικός όπως πάντα ο Giardino – και χωρίς να πλατειάζει ή να αφήνει διακηρυκτικού τύπου «κορόνες» παρά τη σαφή πολιτική θέση του – , περιγράφει την Ισπανία του εμφυλίου για να υπενθυμίσει ότι εκεί πολέμησαν ανεκπαίδευτοι ηρωικοί εθελοντές από όλη την Ευρώπη στο πλευρό της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης κόντρα σε έναν πάνοπλο φασιστικό στρατό στασιαστών, υποστηριζόμενων από τις δυνάμεις του Άξονα. Δίνει έτσι μια συναρπαστική, φανταστική ιστορία που θα μπορούσε να είναι και αληθινή, καθιστώντας επίκαιρη τη γνώση της πρόσφατης πολιτικής και στρατιωτικής ιστορίας της Ευρώπης. Και προλογίζοντας ο ίδιος το βιβλίο του ξεκαθαρίζει την επιλογή του τίτλου του, «No Pasaran». «Στο τέλος οι στρατιωτικοί, οι αντιδραστικοί, οι πραξικοπηματίες νίκησαν, η δικτατορία εγκαθιδρύθηκε και όλοι προσαρμόστηκαν. Αναγκαστικά, ίσως σοφά πράττοντας, αποφάσισαν να πράξουν ρεαλιστικά. Όμως όχι ο Πικάσο. Όχι ο Μιρό, όχι ο Αλμπέρτι, όχι ο Νερούδα. Ηττημένοι ναι, παραδομένοι ποτέ. No Pasaran! Δεν θα περάσουν, είπαν. Περάσαμε, απάντησαν χλευαστικά οι νικητές. Αλλά όμως, ακόμα και σήμερα, για τον καθέναν από εμάς, υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να περάσουν. Και αν καταφέρουν να περάσουν, αυτό δεν θα έχει συμβεί με τη δική μου βοήθεια. Ούτε με τη δική μου σιωπή». Και το σχετικό link...

Vittorio Giardino: Ο ιταλός κομίστας, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του κόμικ «No Pasarán» (Jemma Press), μιλάει στην ATHENS VOICE εφ' όλης της ύλης. Στην περίπτωση του Vittorio Giardino δεν χρειάζεται καν να αναφερθούν τα πολλά και διαφορετικά βραβεία που έχει κερδίσει, στην Ιταλία, στη Γαλλία ή στις ΗΠΑ, ούτε το γεγονός πως είναι ένας από τους πιο πολυδημοσιευμένους Ιταλούς κομίστες. Και αυτό γιατί ο Ιταλός δημιουργός, γεννημένος στην Μπολόνια, είναι ακόμα και τώρα, στα 75 του χρόνια, ένας ζωντανός θρύλος των ευρωπαϊκών κόμικς. Με σπουδές σε εντελώς άσχετο με τα κόμικς αντικείμενο, εγκατέλειψε σε αρκετά μεγάλη ηλικία την καριέρα του τεχνικού ηλεκτρονικών υπολογιστών και αφοσιώθηκε στο σχέδιο και στα καρέ. Με πολλή δουλειά και συστηματική έρευνα έγινε σύντομα ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της λεγόμενης «καθαρής γραμμής». Με επιρροές από τους Hergé και Jacobs, αλλά συγχρόνως με ένα εντελώς προσωπικό στιλ, ο Giardino αποδίδει τεράστια σημασία στην ακρίβεια και στη λεπτομέρεια ενώ τον διακρίνει και μια σχεδόν εμμονική προσκόλληση στην ιστορική τεκμηρίωση και στην απόλυτα οργανωμένη κατασκευή της πλοκής. Επηρεασμένος λογοτεχνικά από συγγραφείς όπως ο Τζον Λε Καρέ ή ο Ντάσιελ Χάμετ στα πιο hard boiled στοιχεία του, δημιούργησε από αστυνομικά και κατασκοπευτικά μέχρι κόμικς ακραίου ερωτισμού – στην Ελλάδα τον μάθαμε από το κορυφαίο κόμικ του «Ουγγρική Ραψωδία» (εκδόσεις Βαβέλ, 1990, μετάφραση Παυλίνα Καλλίδου). Είχαμε τη χαρά να μιλήσουμε μαζί του με αφορμή την κυκλοφορία του «No Pasarán» (Jemma Press, 2022, μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδης), πρώτο μέρος της ομώνυμης τριλογίας με ήρωα τον κατάσκοπο Μαξ Φρίντμαν και τοποθετημένο στον Ισπανικό εμφύλιο, λίγο καιρό πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ερωτήσεις μας έγιναν στα γαλλικά, οι απαντήσεις δόθηκαν στα ιταλικά και η ακρίβεια των απαντήσεών του αποδεικνύει γιατί ο Vittorio Giardino είναι ένας από τους πιο εκλεπτυσμένους Ιταλούς κομίστες. Το εξώφυλλο του «No Pasarán» (Jemma Press, 2022, μετάφραση Γαβριήλ Τομπαλίδης) Πώς θέλετε να αποκαλείστε ως καλλιτέχνης; Στην Ιταλία τα τελευταία χρόνια με ονομάζουν συχνά «μαέστρο». Συνήθιζα να λέω πως δεν είμαι «μαέστρος», αλλά ένας αναγνώστης με ρώτησε: «Και τότε πώς να σας αποκαλώ;». Ξανασκέφτηκα την περίοδο που ήμουν μηχανικός και οι άλλοι με φώναζαν «μηχανικέ μου» και αντιλήφθηκα πως εκείνος ο αναγνώστης είχε δίκιο. Από τότε, ό,τι τίτλο και να μου δίνουν είναι εντάξει. Γιατί επιλέξατε τα κόμικς ως μέσο για να εκφραστείτε; Ειλικρινά δεν ξέρω. Ίσως γιατί από μικρός αγαπούσα το να σχεδιάζω και να σκαρφίζομαι ιστορίες. Ή ίσως να είναι σωστό ένα ρητό που λέει: «Αν σου αρέσει να σχεδιάζεις αλλά δεν είσαι και πολύ καλός, κι αν σου αρέσει να γράφεις αλλά δεν είσαι και τόσο καλός, τότε είσαι ιδανικός για να κάνεις κόμικς». Πώς δημιουργείτε τους χαρακτήρες σας; Ποια είναι η μέθοδός σας; Ο Σαμ Πέτζο ήταν ο πρώτος μου χαρακτήρας και προέρχεται από την αγάπη μου για τις ταινίες και ειδικά για τα αμερικανικά αστυνομικά φιλμ του ’30 και του ’40. Προσθέτοντας λίγη ειρωνεία και τοποθετώντας τον στην ιταλική πραγματικότητα όλα γίνονται αυτομάτως πιο αυθεντικά. Η ιταλική χωροθέτηση είναι εξαιρετικά πρωτότυπη. Ο Μαξ Φρίντμαν είναι ένας πιο ώριμος χαρακτήρας, που τον φαντάστηκα ως πρωταγωνιστή και παρατηρητή σημαντικών ιστορικών γεγονότων στο τέλος του ’30. Ο Τζόνας Φινκ είναι από ένα κόμικς που αφηγείται το πολιτικό και πολιτιστικό κλίμα των σοσιαλιστικών χωρών σε φάσμα σχεδόν 50 ετών, όπου οι χαρακτήρες γερνούν με το πέρασμα του χρόνου. Η Λιτλ Έγκο γεννήθηκε από την ανάγκη αφηγήσεων λιγότερο απαιτητικών και πιο διασκεδαστικών, και από την επιθυμία μου να αποτίσω φόρο τιμής στον Γουίνσορ Μακ Κέι και τον Λιτλ Νέμο του. Πώς αποφασίσατε να εγκαταλείψετε την καριέρα σας ως μηχανικός υπολογιστών σε μια – όχι και τόσο – νεαρή ηλικία και να κυνηγήσετε μια καριέρα στη βιομηχανία των κόμικς; Οι αιτίες ήταν πολλές. Η κυριότερη πως το σχέδιο για μένα δεν είναι μόνο ένα αληθινό πάθος αλλά περισσότερο ένα βίτσιο το οποίο δεν μπορώ να στερηθώ. Ακόμα και όταν δούλευα ως μηχανικός, τον ελεύθερο χρόνο μου σχεδίαζα. Αλλά ο ελεύθερος χρόνος ήταν ελάχιστος και δεν μου έφτανε. Στο τέλος αποφάσισα πως ήθελα να αφιερωθώ στο σχέδιο ολοκληρωτικά. Έφτασα σ’ αυτή την απόφαση στα 31 μου. Δεν παρακολούθησα ποτέ σχολές σχεδίου και δεν είχα καθόλου υπόψη μου το επαγγελματικό περιβάλλον των καλλιτεχνών. Αυτό ήταν μεγάλη τύχη, γιατί αν ήξερα πόσο δύσκολο είναι να κερδίσεις τα προς το ζην με τα κόμικς πιθανότατα θα είχα εγκαταλείψει αμέσως την ιδέα. Χάρη στην άγνοιά μου και με πολλή τύχη, μετά από 45 χρόνια μπορώ ακόμα να κάνω τη δουλειά που αγαπώ. Έχετε δημιουργήσει τόσο αστυνομικά και πιο περίπλοκα κατασκοπικά κόμικς όσο ερωτικές ιστορίες ενηλίκων. Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στο να σχεδιάζετε τόσο διαφορετικά είδη; Η πιο απλή απάντηση είναι ότι μ’ αρέσει πολύ να σχεδιάζω γυναικείες φιγούρες. Το κάνω και στις αστυνομικές ιστορίες και στις κατασκοπευτικές, αλλά στο «Λιτλ Έγκο» υπάρχουν γυναίκες σε όλες τις σελίδες. Έπειτα, να προσθέσω πως οι ιστορίες της Λιτλ Έγκο είναι πιο «ελαφριές». Άλλωστε και στη ζωή όπως και στην τέχνη χρειάζεται και κάτι ανάλαφρο, πρέπει να δίνεις χώρο και στην ελαφρότητα, όπως έλεγε περίπου και ο Ίταλο Καλβίνο. Αποδίδετε μεγάλη σημασία στην ακρίβεια της απεικόνισης της χρονικής περιόδου στην οποία εκτυλίσσεται η πλοκή: στην αρχιτεκτονική, στο κλίμα, στα αντικείμενα στα ρούχα. Ερευνάτε απλώς την περίοδο ή ταξιδεύετε κιόλας στα μέρη που απεικονίζετε στο χαρτί; Έχω ταξιδέψει σ’ όλα τα μέρη που εκτυλίσσονται οι ιστορίες μου. Τα μέρη που επέλεξα μού είχαν προσφέρει δυνατές συγκινήσεις, και μόνο μετά από χρόνια μετουσιώθηκαν σε κόμικς. Φυσικά για τα κόμικς που αναφέρονται στο παρελθόν, όπως ο Τζόνας Φινκ ή ο Μαξ Φρίντμαν, έκανα έρευνες για να σεβαστώ την εποχή που διαδραματίζονται, έρευνες στους χώρους και το αστικό περιβάλλον, σε ρούχα, αντικείμενα κ.λ.π. Οι έρευνες αυτές είχαν πολύ ενδιαφέρον για εμένα αλλά συχνά είναι πολύ απαιτητικές και χρονοβόρες. Ακόμα και αυτή ωστόσο, είναι μια παράμετρος της δουλειάς που με παθιάζει. Στον πρόλογο του «No Pasarán» λέτε ότι δεν υπάρχει ευρωπαϊκή χώρα που να μην έχει κάνει κάτι στην ιστορία της για το οποίο να ντρέπεται. Ιστορικές στιγμές τις οποίες τα κράτη θα προτιμούσαν να ξεχάσουμε. Κατά πόσο πιστεύετε η ιστορία διδάσκεται επαρκώς σήμερα, ότι γνωρίζουμε το παρελθόν ώστε να πορευόμαστε στο μέλλον με μεγαλύτερη σιγουριά; Σκέφτομαι πως μπορούμε να γνωρίζουμε καλύτερα το παρελθόν απ’ ότι το παρόν χάρη στις έρευνες των ιστορικών. Οι ιστορικοί μπορούν να συμβουλεύονται αρχεία που για τους σύγχρονους είναι απόρρητα, οπότε γι’ αυτούς που θέλουν να ξέρουν υπάρχουν πολλές δυνατότητες και προοπτικές. Πιστεύω πως η γνώση της Ιστορίας, αν και συχνά πολύ ελλιπής, είναι πολύ σημαντική για να κατανοήσουμε αυτό που συμβαίνει σήμερα. Δυστυχώς, όπως αποδεικνύεται και στις μέρες μας, η ιστορία δεν φαίνεται να διδάσκει πολύ. Από πού αντλείτε έμπνευση για τα θέματά σας; Οι ιδέες που γεννούν τα βιβλία μου πηγάζουν πάντα από δυνατές συγκινήσεις. Συχνά αυτές οι συγκινήσεις γεννιούνται από τα ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα από την πτώση του τείχους στο Βερολίνο εμπνεύστηκα τον Τζόνας Φινκ, ενώ ο πόλεμος στη Βοσνία με οδήγησε στο «No Pasarán» και τον εμφύλιο της Ισπανίας. Φυσικά οι ιδέες πηγάζουν και από συγκινήσεις της ιδιωτικής μου ζωής που όμως δεν μετασχηματίστηκαν ποτέ σε αυτοβιογραφικό αφήγημα. Πώς νιώθετε όταν εκφράζετε προσωπικές σας ιδέες ή πολιτικές απόψεις στο χαρτί και με τη συνακόλουθη επιτυχία τους; Όταν δουλεύω ένα βιβλίο δεν σκέφτομαι ποτέ τους αναγνώστες, ή μάλλον σκέφτομαι έναν μοναδικό αναγνώστη που δεν είναι άλλος από τον εαυτό μου. Κανονικά δημιουργώ ένα βιβλίο που θα μου άρεσε να διαβάσω. Αν αυτό το βιβλίο το είχε κάνει κάποιος άλλος θα ήμουν το ίδιο ευχαριστημένος και θα γλίτωνα και τον κόπο. Για κάθε βιβλίο ξέρω πως με περιμένουν τουλάχιστον δύο με τρία χρόνια δουλειάς. Γι’ αυτό θέλω να επιλέγω προσεκτικά τα θέματά μου. Όσο για τους αναγνώστες, μπορώ μόνο να ελπίζω ότι αυτά τα θέματα ενδιαφέρουν και άλλους εκτός από εμένα. Ποτέ δεν έκανα ωστόσο ένα βιβλίο για να έχω επιτυχία, ίσως και γιατί δεν θα ήξερα πώς να το κάνω, αλλά πάντα έκανα βιβλία που προσφέρονται για ανάγνωση. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες επιρροές σας στα κόμικς; Οι δημιουργοί κόμικς που με επηρέασαν είναι πάρα πολλοί και η λίστα θα ήταν μακροσκελής. Οπότε θα αναφέρω μόνο τους βασικούς. Στην παιδική μου ηλικία έμαθα να διαβάζω με τις ιστορίες του Ντόναλντ Ντακ (Carl Barks) και με εκείνες του Floyd Gottfredson (Μίκυ Μάους) και δεν τις ξέχασα ποτέ. Στα νιάτα μου (τα χρόνια του πανεπιστημίου) ανακάλυψα τον Κόρτο Μαλτέζε του Hugo Pratt. Δεν ισχυρίζομαι πως αυτοί οι δημιουργοί είναι οι πιο σημαντικοί στην ιστορία των κόμικς, αλλά είναι αυτοί που άφησαν το πιο βαθύ και ανεξίτηλο σημάδι σε μένα. Ποια είναι τα πιο αστεία, χαρούμενα, δύσκολα και λυπηρά περιστατικά που σας έχουν συμβεί στην καριέρα σας μέχρι σήμερα; Θα χρειαζόταν ένα ολόκληρο βιβλίο για να διηγηθώ τα σημαντικότερα επεισόδια που συνδέονται με τη δουλειά μου όλα αυτά τα χρόνια. Θα αναφέρω όμως ένα. Το πρώτο σημαντικό βραβείο που πήρα ήταν το Yellow Kid το 1982 στο Φεστιβάλ της Λούκα για το καλύτερο κόμικς της χρονιάς, την «Ουγγρική Ραψωδία» (σ.σ. εκδ. Βαβέλ, 1990, μτφ. Παυλίνα Καλλίδου). Εκείνη την εποχή είχα συμπληρώσει μόλις 3 χρόνια δημοσιεύσεων και αυτό ήταν το πρώτο μου έγχρωμο βιβλίο. Η τελετή απονομής των βραβείων έγινε στο θέατρο του Τζίλιο, ένα θέατρο όπερας με πάλκα, θεωρεία και εξώστες. Η επιτροπή, που αποτελείτο μεταξύ άλλων από τον Hugo Pratt και τον Alberto Breccia, καθόταν στη σκηνή. Εγώ ήμουν τόσο σίγουρος πως δεν θα ήμουν μεταξύ των βραβευθέντων που είχα κάτσει στις τελευταίες θέσεις του τελευταίου εξώστη, στο πιο μακρινό σημείο από τη σκηνή τρία πατώματα πιο ψηλά. Όταν λοιπόν άκουσα να βραβεύουν το βιβλίο μου κατέβηκα τρέχοντας τις σκάλες και διέσχισα όλη την πλατεία μέχρι να ανέβω στη σκηνή. Μου έδωσε το βραβείο ο Ούγκο Πρατ και όλα τα μέλη της επιτροπής μού έσφιξαν το χέρι. Το κοινό (επαγγελματίες του χώρου των κόμικς) χειροκροτούσε. Όλο αυτό μου το διηγήθηκαν και υπάρχουν και τα φωτογραφικά ντοκουμέντα, όμως η τελευταία ανάμνηση που έχω από εκείνη τη βραδιά ήταν η στιγμή που άκουσα «Το καλύτερο βιβλίο για το 1982 είναι η “Ουγγρική Ραψωδία”». Τα υπόλοιπα συνέβησαν σ’ ένα είδος υπνοβασίας και στη μνήμη μου δεν άφησαν κανένα ίχνος. Αφήνω στην κρίση σας αν αυτό είναι ένα επεισόδιο αστείο, χαρούμενο, δύσκολο ή λυπηρό… Ποιες είναι οι σκέψεις σας αναφορικά με την κατάσταση στην ήπειρό μας σήμερα, με αυτόν τον φρικτό πόλεμο στην Ουκρανία; Δεν ξέρω ακριβώς τι συμβαίνει στην Ουκρανία, ούτε γιατί. Μπορώ μονάχα να το φανταστώ. Ανέκαθεν προσπαθώ να μπω στη θέση των άλλων, όλων των άλλων, συμπεριλαμβάνοντας ακόμα και αυτούς με τους οποίους δεν συμφωνώ: ακόμα και αυτό αποτελεί μέρος της δουλειάς μου. Έτσι, φαντάζομαι πως ανάμεσα στους Ρώσους στρατιώτες υπάρχουν πολλοί νέοι, ίσως 20χρονοι, που ίσως περίμεναν να τους υποδεχθούν σαν απελευθερωτές. Πόσο πρέπει να έμειναν έκπληκτοι από την αντίδραση των Ουκρανών συνομηλίκων τους;! Το ’68 μια άλλη εισβολή ρωσική, εκείνη της Πράγας, δεν τελείωσε με ένα λουτρό αίματος μόνο γιατί η κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας διέταξε να μην υπάρξει αντίσταση. Αλλά οι πολίτες, σκαρφαλωμένοι πάνω στα εχθρικά τανκς ρωτούσαν τους Ρώσους στρατιώτες «Pochemu», που σημαίνει «Γιατί;» Σήμερα, όπως τότε, η ερώτηση παραμένει ίδια: «Γιατί;». Έχετε ταξιδέψει στην Ελλάδα; Έχετε αναμνήσεις; Έχω έρθει στην Ελλάδα πολλές φορές στο παρελθόν, δυστυχώς δεν ξαναγύρισα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Έχω πάει όμως στις ακτές του Ιονίου, στην Πελοπόννησο, στις Κυκλάδες, στη Θράκη, στη Χαλκιδική και στην Αθήνα, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Κόρινθο, Καβάλα, Μυκήνες, Ολυμπία, Δελφοί, Δήλος… Αγαπώ την Ελλάδα και κυρίως τους κατοίκους της. Πάντα με συγκινούν οι ιταλικές λέξεις που λέτε ελληνοποιημένα εσείς οι Έλληνες: «ούνα φάτσα ούνα ράτσα», που εμείς οι Ιταλοί δεν τις αξίζουμε αν σκεφτώ τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν θα υπήρχε η Δύση χωρίς την Ελλάδα, δεν θα υπήρχε λογοτεχνία χωρίς τον Όμηρο. Είναι μεγάλη μας τιμή που σχεδιάσατε το σημερινό μας εξώφυλλο. Πείτε μας δυο λόγια για το εξώφυλλο που σχεδιάσατε για την Athens Voice. Η εικόνα του εξωφύλλου γεννήθηκε από την ανάμνηση ενός καλοκαιριού στην Τορώνη της Χαλκιδικής, όπου το ντους ήταν υπαίθριο ακριβώς όπως στο σχέδιο. Και το σχετικό link...