Αναζήτηση στην Κοινότητα

Ένα μεγάλο λεωφορείο που διασχίζει την πόλη από πάνω ως κάτω, από Κηφισιά ως παραλία, 56 στάσεις, είναι το θέμα ενός κόμικ με αυτόν ακριβώς τον τίτλο, «Λεωφορείο 550», που δημιούργησαν ο Χρήστος Χαντζής και ο Γαβριήλ Μελισσουργάκης. Ένα κόμικ συγκινητικό, βαθιά αστικό και οικείο. Σαν ένα είδος ρεπορτάζ στη μεγάλη διαδρομή της Αθήνας. Μπαινοβγαίνω χρόνια στο «550 Π. Φάληρο-Κηφισιά», ακόμα κι όταν πρόκειται να αλλάξω λεωφορείο ή τρόλεϊ πιο κάτω, θα φάω σίγουρα 6-7 στάσεις, είτε κρεμασμένη από χειρολαβή είτε καθιστή στο-βάθος-κήπος. Χαζεύω τις φάτσες, αναρωτιέμαι για τις ιστορίες τους, κοιτάζω έξω το αστικό τοπίο και όχι το κινητό μου – είμαι στη γενιά που χαζεύει από τα παράθυρα των λεωφορείων. Και τους συνεπιβάτες, οπωσδήποτε: είναι υλικό για ιστορίες ολόκληρες, απορώ πώς μπορεί να γράφει ένας άνθρωπος που δεν μπαινοβγαίνει στα λεωφορεία. Ειδικά στο 550, που πιάνει τόσο πλατιά γκάμα επιβατών λόγω της τεράστιας διαδρομής του. Πενήντα έξι στάσεις, αν τις έχω μετρήσει σωστά και κάμποσα χιλιόμετρα, από τις 5.20 τα χαράματα ως τις 11.45 τη νύχτα, το 550 οργώνει την Αθήνα πάνω-κάτω λες κι είναι χωράφι του παππού του. Που λέει ο λόγος. Γαβριήλ Μελισσουργάκης και Χρήστος Χαντζής Δύο παιδιά λοιπόν έφτιαξαν ένα κόμικ για αυτό ακριβώς το λεωφορείο. Δεν ξέρω πόσο παιδιά είναι, σίγουρα νέοι, ο Χρήστος Χαντζής που έγραψε τα κείμενα και ο Γαβριήλ Μελισσουργάκης που έκανε τα σκίτσα. Παραθέτω βιογραφικά τους μια και δεν τους ξέρω, το κόμικ μόνον είδα: «O Χρήστος Χαντζής μεγάλωσε στο Αγρίνιο και τα Γρεβενά. Τώρα ζει στην Καισαριανή και προσπαθεί ως ηλεκτρολόγος μηχανικός να καταλάβει τι λένε τα κομπιούτερς και οι αριθμοί. Υποστηρίζει τον ποδοσφαιρικό Παναιτωλικό και ακούει τραγούδια με ελληνικούς στίχους. O Γαβριήλ Μελισσουργάκης γεννήθηκε στη Νέα Αλικαρνασσό και μεγάλωσε στην Κοκκινιά. Έγινε γραφίστας πριν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Δεν έχει αυτοκίνητο. Πηγαίνει στη δουλειά με το 550». Ο Γαβριήλ λοιπόν μπαίνει στο 550 με το τάμπλετ του και σχεδιάζει για κάμποσους μήνες, πρόσωπα και βασικά άλλα πρόσωπα που βλέπει μέσα στο λεωφορείο. Ο Χρήστος παίρνει τις εικόνες και γράφει ιστορίες πάνω σε αυτές, λόγια που σκέφτονται οι ανώνυμοι «ήρωες», φράσεις που θα έλεγαν αν μιλούσαν, κουβέντες που αρπάζει στον αέρα ο υποψιασμένος συνεπιβάτης και συναισθήματα που πετάνε σπίθες ανάμεσα στα καθίσματα. Η αίσθηση είναι αυτή που αναγνωρίζω από τον εαυτό μου, του (βασικά) επαρχιώτη καλλιτέχνη, για τον οποίον το αστικό τοπίο όσα χρόνια κι αν το τρώει στη μάπα είναι γοητευτικό με τον τρόπο του. Όχι με όλους τους τρόπους. Απλώς με τον δικό του τρόπο που λίγο θυμίζει Σειρήνες του Οδυσσέα. Το κόμικ κυκλοφόρησε πρόσφατα, μου φάνηκε ιδιαίτερο, συγκινητικό, βαθιά αστικό και οικείο. Σαν ένα είδος ρεπορτάζ στη μεγάλη διαδρομή της Αθήνας, αυτήν που δεν προσφέρεται για τηλεοπτικά ρεπορτάζ επειδή μοιάζει με συλλογή διηγημάτων. Στην περίπτωση του «Λεωφορείου 550», μια συλλογή διηγημάτων με εικόνες. «Λεωφορείο 550», κείμενα Χρήστος Χαντζής, σκίτσα Γαβριήλ Μελισσουργάκης, εκδόσεις Δίαυλος. Και το σχετικό link...

Τι είδους ιστορίες βγάζει μία σκηνή που δουλεύει σκληρά μακριά από τα φώτα των προβολέων; Αστικούς μονόλογους σπάνιας ομορφιάς και ενήλικα παραμύθια για τη δύναμη της αγάπης. Δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα, μαραθώνια ZOOM meetings με ατζέντηδες του εξωτερικού, πυρετώδεις συσκέψεις για θέματα marketing και προώθησης. Ακόμα και στο μικρό εκδοτικό χωριό που λέγεται Ελλάδα, οι τζίροι των εκδόσεων – τουλάχιστον για τα πιο εμπορικά είδη – αρκετές φορές άγγιξαν δυσθεώρητα ύψη, ακολουθώντας μοιραία τους κανόνες της αγοράς. Καλώς ή κακώς, έτσι είναι γιατί έτσι πάει. Την ίδια όμως στιγμή η εκδοτική παραγωγή των ελληνικών κόμικς κινείται με τρομερά αργούς ρυθμούς. Για το ευρύ κοινό παραμένουν «μικι-μάου» για μωρά παιδιά. Άσχετα βέβαια αν τα τελευταία αρκετά χρόνια έχουν εισχωρήσει όσο δεν πάει – βλέπε Marvel Cinematic Universe – στη νόρμα της ποπ κουλτούρας. Ας είναι, στην Ελλάδα συνήθως αργούμε να πάρουμε μπρος με κάτι τέτοια. Αφήνοντας όμως στην άκρη την παραδοσιακή γκρίνια για την έλλειψη κατανόησης που δείχνουν οι (ελληνικές) μάζες απέναντι στην 9η τέχνη, υπάρχουν κάποια πολύ ελπιδοφόρα μηνύματα. Πέρα από το πολύ ζωντανό Comicdom Con που παρακολουθήσαμε φέτος, φαίνεται πως το ελληνικό underground δουλεύει σκληρά μακριά από τα φώτα των προβολέων. Σε μία σκηνή που σχεδόν ολόκληρη κινείται υπογείως, υπήρξαν δουλειές που ξεχώρισαν τους τελευταίους μήνες. Επιλέξαμε όσες ακολουθούν: άλλες για το χιούμορ, άλλες για την τόλμη τους και άλλες επειδή έχουν κάτι δυνατό να πουν. Ο Βουνός | Το ελατήριο Είναι κόμικ, εκτενές διήγημα, graphic novel, παραμύθι, δημοτικό τραγούδι ή μήπως σκληρή αλληγορία; Θα έλεγα ότι είναι όλα τα παρακάτω και ακόμα και περισσότερα. Ο γράφων οργανισμός που κυκλοφορεί στο ελληνικό ίντερνετ και σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία με το παρατσούκλι το ελατήριο μας έδωσε ένα διαμαντάκι (και την καλύτερη απόδειξη ότι δε χρειάζεται να εκδίδεσαι σε μεγάλο εκδοτικό οίκο για να βγάλεις κάτι σπουδαίο). «Μόνα μας αδέρφια ο χρόνος και η ιστορία» διαβάζουμε ήδη από την πρώτη σελίδα αυτού του παράξενου και πολύπλοκου παραμυθιού, το οποίο συνοδεύεται από σκίτσα του Themis Hatz Vasconcleos, για ένα βουνό που θέλει να βουτήξει στη θάλασσα. Λίγο αργότερα, σε ένα κλίμα το οποίο φέρνει στο μυαλό το ανεξάρτητο αμερικανικό σινεμά οι εικόνες μιλούν από μόνες τους: «Ισχυρίζονται πως τριγυρνά μετά τα μεσάνυχτα ανάμεσα στους φωσφορίζοντες σκελετούς των ινδιάνων σκαρώνοντας από μία οδύσσεια για κάθε κουφάρι». Ο Βουνός θα ήταν ένα εξαιρετικό δείγμα δουλειάς ακόμα και αν σταματούσε εκεί, στη σελίδα 14. Τελικά όμως στη συνέχεια έρχονται ακόμα μεγαλύτερες εκπλήξεις. Ύστερα από μία αλληγορία κομμένη και ραμμένη για τις δύσκολες εποχές που ζούμε, ακολουθεί ένας πραγματικός ύμνος στην αγάπη – την πραγματική και όχι αυτή την «τσιχλοφουσκέ» που βλέπουμε συχνά στο Netflix και το Χόλιγουντ. Η συγκλονιστική ιστορία της Χου, μίας νεαρής Κινέζας που τα κοινωνικά ταμπού χαράκωσαν την καρδιά της μία για πάντα φέρνει αβίαστα δάκρυα στα μάτια. Κάτι δηλαδή το ανεκτίμητο για τον παγωμένο μας πια εγκέφαλο. Θύελλα: Prequel | Νίκος Καμπασελέ Από τη μακρινή και μάλλον ξεχασμένη από την πολιτεία Θράκη μας ήρθε μία πολύ ευχάριστη έκπληξη: η ιστορία της «Καπετάνισσας», ενός παιδιού της οικονομικής κρίσης (μήπως σου θυμίζει κάτι αυτό;) που ζει σε έναν φανταστικό κόσμο γεμάτο εξωγήινους, ο οποίος όμως τελικά μόνο «φανταστικός» δεν είναι καθώς φαίνεται να έχει χάσει τα ιδανικά του (μήπως σου θυμίζει κάτι αυτό; vol. 2). Τι είναι όμως με λίγα λόγια η Καπετάνισσα; Μία πειρατίνα του διαστήματος που εμπνέει – τι άλλο; – επαναστάσεις σε κάθε γωνιά του Γαλαξία. Αισιόδοξο μήνυμα, αν μην τι άλλο. Το πενάκι του 36χρονου δημιουργού, μόνιμου κατοίκου της ακριτικής περιοχής, δείχνει ξεκάθαρα ότι έχει ακονιστεί στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας πριν λάβει έξτρα εμπειρία επί γαλλικού εδάφους. Εκτός όμως από το πολύ ενδιαφέρον σκίτσο, αυτό εδώ το prequel της ιστορίας μοιάζει να έχει και κάτι άλλο πιο σημαντικό: ψυχή. Έγκλημα στο πάρτυ ανταλλαγής ερωτικών συντρόφων | Σταύρος Κιουτσιούκης Γνωστός και μη εξαιρετέος για αναιδή στριπάκια που σηκώνουν το μεσαίο δάχτυλο σε κάθε είδους καθωσπρεπισμούς, ο Σταύρος Κιουτσιούκης παραδίδει άλλο ένα δείγμα της δουλειάς του: τολμηρό, διασκεδαστικά αναιδές, χιουμοριστικό, ολόγυμνο, σαρκαστικό αλλά σε καμία περίπτωση σοκαριστικό. Άλλωστε γιατί να μας σοκάρει το σεξ όταν βλέπουμε κάθε βράδυ πόλεμο σε live μετάδοση χωρίς να μας σηκώνεται η τρίχα κάγκελο; Απλά, αυτή τη φορά ο Κιουτσιούκης βάζει λίγο ακόμη πιπέρι στα πιπεράτα καρέ που στήνει: ένας δαιμόνιος ντετέκτιβ και η βοηθός του προσπαθούν να διαλευκάνουν ένα έγκλημα στα πλαίσια ενός swinging party. Γιατί όπως είναι γνωστό, στα πάρτι ανταλλαγής συντρόφων μπορούν να συμβούν τα πάντα. Λεωφορείο 550 | Χρήστος Χαντζής – Γαβριήλ Μελισσουργάκης Η πιο βαρετή και ίσως κουραστική αθηναϊκή διαδρομή λεωφορείου, αυτή του 550, μεταμορφώνεται σε έναν αστικό μονόλογο γεμάτο εντυπωσιακά σκαριφήματα, ο οποίος ανακαλύπτει την ομορφιά στις πιο κοινότυπες – και τελικά πιο ανθρώπινες – στιγμές των επιβατών. Ένας καθαριστής τζαμιών γίνεται Δον Κιχώτης με δόρυ, ένας ράφτης μεταμορφώνεται σε μορφή από Αρχαία Τραγωδία καθώς κρατά με απόγνωση (ή μήπως κούραση;) το κεφάλι του, τα μαλλιά μία κοπέλας γίνονται η απόδειξη της απεραντοσύνης των ανθρώπινων συναισθημάτων. Όλα αυτά σε μία διαδρομή που υπό κανονικές συνθήκες όλοι περιμένουν με ανυπομονησία να τελειώσει – σαν να πρόκειται για κάποιο σύγχρονο βασανιστήριο. Μύχιες σκέψεις, πνευματώδεις σημειώσεις, γενναίες παραδοχές και παρατηρήσεις, παρατηρήσεις, παρατηρήσεις. Ο εσωτερικός μονόλογος του αφηγητή δεν σταματά ποτέ καθώς το ένα σκίτσο διαδέχεται το άλλο, με μόνο κάποιες εντυπωσιακές χρωματιστές πινελιές (κόκκινα φώτα, κίτρινα χερούλια) να διακόπτουν αυτό το ασπρόμαυρο, ξεκάθαρα αθηναϊκό και σε κάθε περίπτωση απολαυστικό φιλμ. Τι άλλο σταματά την ονειροπόληση του αφηγητή αλλά και του αναγνώστη που μοιραία παρασύρεται σε αυτήν; Ατάκες που μένουν βαθιά χαραγμένες στο μυαλό όπως αυτή: «Όλα θα πηγαίνουν σκατά και εμείς θα κρατιόμαστε από αυτό το φως, το ψεύτικο σχεδόν». Και το σχετικό link...