Search the Community

H κατάρρευση της δικτατορίας στον απόηχο της κυπριακής τραγωδίας και η άφιξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Αθήνα τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου 1974 υπήρξε μια διαδικασία που απελευθέρωσε δυναμικές σε κάθε τομέα της πολιτικής και πνευματικής ζωής. Ένας από αυτούς υπήρξε και ο χώρος της γελοιογραφίας. Φύσει ενοχλητικές για κάθε εξουσία, λόγω της ικανότητάς τους να μεταδίδουν ευρηματικά πολιτικά μηνύματα μέσω του σατιρικού υπαινιγμού, οι γελοιογραφίες είχαν υποστεί και εκείνες, ως αναπόσπαστο κομμάτι του Τύπου, τις συνέπειες του «γύψου»: απαγορεύσεις και προληπτική λογοκρισία. Γιάννης Ιωάννου (1974). Από το άλμπουμ «Η άλλη επταετία: γελοιογραφίες 1974-1981» Καθώς όμως η πολιτική γελοιογραφία είναι «φρούτο» που ευδοκιμεί μόνον στο εύκρατο κλίμα του πλουραλισμού, η εκρηκτική της εμφάνιση τον Ιούλη του ’74 υπήρξε αναπόφευκτη. Γελοιογράφοι γνωστοί ήδη από τα προδικτατορικά χρόνια και με παρουσία στις λιγοστές, ασφυκτικά ελεγχόμενες εφημερίδες που κυκλοφορούσαν επί επταετίας «έβγαλαν το άχτι τους» μετά από επτά χρόνια τρόμου και βίας: «Γύψος τέλος» μας πληροφορεί η ταμπέλα που βρίσκεται έξω από κατάστημα με… υλικά οικοδομών, σε ένα από τα σκίτσα του Κώστα Μητρόπουλου στα «Νέα». Ενώ ο Κώστας Βλάχος στην «Αθηναϊκή» απεικονίζει τη δημοκρατία ως νεαρή κοπέλα με φρυγικό σκουφάκι να καλεί σαλπίζοντας όλους τους εξόριστους της δικτατορίας. Κώστας Μητρόπουλος, «Τα Νέα» 26.7.1974 Κώστας Βλάχος, «Αθηναϊκή» 25.7.1974 Λίγο αργότερα, ο ανερχόμενος σκιτσογράφος Σπύρος Ορνεράκης θα φιλοτεχνήσει το πασίγνωστο «αγόρι που ουρεί στο στέμμα», σύμβολο της αντιμοναρχικής καμπάνιας. Με το χαρακτηριστικό «σκιαγραφικό» του κέντημα, ο Βαγγέλης Παυλίδης δεν θα… χαρίσει κάστανα στον (γνώριμο από τα χρόνια της ΕΡΕ) Εθνάρχη, απαιτώντας «εδώ και τώρα» ριζοσπαστικές ελευθερίες. Και βέβαια θα κάνει το ντεμπούτο του και ο ανεπανάληπτος Γιάννης Ιωάννου, φέρνοντας στις γελοιογραφικές του αποσκευές τον γαλλικό «αέρα» και ανοίγοντας… τρίτους δρόμους στις επόμενες γενιές Ελλήνων γελοιογράφων. Κώστας Βλάχος, Αντώνης Καλαμάρας, ΚΥΡ, Ηλίας Δελλόγλου (ο γνωστός σήμερα Ηλίας Μακρής), Παναγιώτης Μήλας, Βασίλης Μητρόπουλος (BAS) και Διογένης Οικονόμου είναι, μεταξύ άλλων, τα θρυλικά ονόματα δημιουργών που επίσης αποτύπωσαν με τα πενάκια τους τη μεγαλύτερη τομή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Σπύρος Ορνεράκης, αντιμοναρχική αφίσα, Νοέμβριος 1974 ΚΥΡ, «Απογευματινή» 13.2.1975 Παρατηρώντας μία προς μία τις εκατοντάδες γελοιογραφίες της κρίσιμης εκείνης περιόδου (Ιούλιος 1974 – Αύγουστος 1975), διαπιστώνουμε μια πρωτοφανή πνοή ελευθερίας με τη μορφή του αυθόρμητου χιούμορ. Παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις, από τον ριζοσπάστη αριστερό μέχρι τον συντηρητικό αντιχουντικό δεξιό επικρατεί, για πρώτη φορά από τον πόλεμο του 1940, μια σύμπνοια: καταδίκη της χούντας, εμβάθυνση στη δημοκρατία και φυσικά «πυρ ομαδόν» κατά του πιο μισητού τότε προσώπου πανελληνίως, του Χένρι Κίσινγκερ. Θεματικές όπως η διπλή τουρκική εισβολή στην Κύπρο, η θριαμβευτική υποδοχή του Καραμανλή, η αποχουντοποίηση, οι σχέσεις με την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ, η πορεία προς τις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, το δημοψήφισμα για το πολιτειακό, η υπερψήφιση του νέου Συντάγματος, η δίκη και καταδίκη των πρωταιτίων της χούντας καταγράφονται στις γελοιογραφίες του πρώτου χρόνου της Μεταπολίτευσης, καθιστώντας τις ένα είδος πρωτογενούς ιστορικής πηγής. Αλλά και λιγότερο γνωστά στο ευρύ κοινό γεγονότα, όπως η ματαιωμένη απόπειρα πραξικοπήματος τον Φλεβάρη του 1975 από χουντικά σταγονίδια ή η δράση της νεοφασιστικής οργάνωσης «Νέα Τάξις», αποτυπώνονται από τους γελοιογράφους με έναν τρομακτικά επίκαιρο τρόπο, αποδεικνύοντας ότι κάθε άλλο παρά δεδομένη θεωρούσαν τότε την, ακόμα εύθραυστη, Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία. * Σκιτσογράφος, μέλος Δ.Σ. της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων Ηλίας Σκουλάς, «Απογευματινή» 25.7.1974 ΚΥΡ, «Ελευθεροτυπία» 23.7.1975 🔴 «Η Μεταπολίτευση των γελοιογράφων» είναι ο τίτλος της έκθεσης που παρουσιάστηκε την Κυριακή 21 Ιουλίου 2024 στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Πρόκειται για το εισαγωγικό μέρος μιας μεγαλύτερης αναδρομικής έκθεσης, η οποία θα παρουσιαστεί στο μετρό του Συντάγματος μεταξύ 14 και 19 του προσεχούς Οκτωβρίου με την επιμέλεια της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων, υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Και το σχετικό link...

Έκθεση Σκιτσογραφίας - Ζωγραφικής του Κώστα Βλάχου "50 Χρόνια μέλος ΕΣΗΕΑ" 23 - 31 Μαΐου 2016 Ο ζωγράφος και σκιτσογράφος Κώστα Βλάχος, που το διάστημα 1955 - 1960 συνεργάστηκε και με τον Βύρωνα Απτόσογλου στο περιοδικό "Μικρός Ήρως", παρουσιάζει τη δουλειά του στο Μέγαρο της ΕΣΗΕΑ. Facebook

Το καλοκαίρι του 1997 ο γελοιογράφος Κώστας Βλάχος κάνει τη δεύτερη* * προσπάθεια για τη δημιουργία ενός μηνιαίου χιουμοριστικού περιοδικού. Ο τίτλος του: ΑΝΕΚΔΟΤΟΜΑΝΙΑ. Η ύλη του είναι παρόμοια με εκείνη του ΑΛΑΛΟΥΜ δηλαδή γελοιογραφίες, ανέκδοτα, μικρές κόμικ ιστορίες, κ.λπ. με τη διαφορά ότι εδώ υπερτερεί το κείμενο. Βγήκαν διαπιστωμένα τέσσερα τεύχη, δεν πρέπει, όμως, να υπήρξε συνέχεια. ----------------------------------------------- *Τα τεύχη είναι αχρονολόγητα, όμως από τα δημοσιεύματα εξάγεται ασφαλώς ως χρόνος κυκλοφορίας το έτος 1997. ** Για την πρώτη δες εδώ vaios/ 27-4-2009

Τιμή: ΔΡΧ. 500 Το καλοκαίρι του 1993 ο γελοιογράφος Κώστας Βλάχος κάνει την πρώτη* του προσπάθεια για τη δημιουργία ενός μηνιαίου χιουμοριστικοσατιρικού περιοδικού. Ο τίτλος του: ΑΛΑΛΟΥΜ. Η ύλη του ανταποκρίνεται απόλυτα στον τίτλο καθώς είναι ένα μίγμα γελοιογραφιών, χιούμορ, μικρών κόμικ ιστοριών, ανεκδότων, κ.λπ. Το περιοδικό «διατείνεται» ότι ΄΄συνεργάζονται γνωστοί Έλληνες και ξένοι γελοιογράφοι΄΄, όμως η μόνη υπογραφή που διακρίνεται κάτω από τα σκίτσα, πλην του Κώστα Βλάχου, είναι εκείνη του ΑΡΧΕΛΑΟΥ. Έχω την υποψία ότι ολόκληρο το περιοδικό ετοιμάζονταν από τον δραστήριο Κώστα Βλάχο. Δείτε μία σελίδα του ΑΡΧΕΛΑΟΥ και ένα δισέλιδο ανυπόγραφο κόμικ: Βγήκαν διαπιστωμένα δύο τεύχη τον Ιούλιο και Αύγουστο του ΄93, η προσπάθεια όμως δεν πρέπει να ευδοκίμησε, απ΄ ότι θυμάμαι. Έχω ένα μόνο τεύχος της έκδοσης το νο2. ----------------------------------------------- *Θα υπάρξει και άλλη λίγο αργότερα vaios/6-4-2009