Search the Community

Από τα αγαπημένα παιχνίδια πολλών σχεδιαστών κόμικς είναι η εισαγωγή στις ιστορίες τους γνωστών και διάσημων προσώπων ή και των ίδιων των εαυτών τους σε cameo εμφανίσεις σε ανύποπτα σημεία της πλοκής. Στον κινηματογράφο το συνήθιζε με σύντομα περάσματα στις ταινίες του ο Άλφρεντ Χίτσκοκ και τον ακολουθεί με συνέπεια ο Μ. Νάιτ Σιάμαλαν με μεγαλύτερους ρόλους στις δικές του ταινίες και σειρές. Παρομοίως, στις υπερηρωικές ταινίες της Marvel πάντα εμφανιζόταν για λίγα δευτερόλεπτα ο Σταν Λι ως οδηγός σχολικού, μπάρμαν, διανομέας, βετεράνος πολέμου και ό,τι άλλο σκέφτονταν οι σκηνοθέτες που ήθελαν να τιμήσουν τον ουσιαστικό ιδρυτή του MCU. Στα κόμικς υπάρχουν αμέτρητες παρόμοιες περιπτώσεις cameo παρουσιών είτε των ίδιων των δημιουργών τους είτε φίλων και γνωστών τους. Πιο χαρακτηριστική περίπτωση στην Ελλάδα είναι ο Λευτέρης Σταυριανός, εκδότης της Jemma Press, με πολλές «υπόγειες» παρουσίες (βλ. «Ο εκδότης που έγινε πρωταγωνιστής», Καρέ Καρέ 9/11/2024) σε κόμικς φίλων και γνωστών του. Σε κόμικς του Κλήμη Κεραμιτσόπουλου και του Σταύρου Κιουτσιούκη έχει «παίξει» ο εκδότης της «Ένατης Διάστασης» Νίκος Δαλαμπύρας, ενώ συχνά πυκνά σε κόμικς του Κιουτσιούκη εμφανίζεται ο εαυτός του και οι φίλοι του. Στο «Ας περιμένουν οι γυναίκες» εμφανίζεται ο ίδιος ως διαιτητής στον ποδοσφαιρικό αγώνα να δείχνει κόκκινη κάρτα για θέατρο και λίγο παρακάτω ο Κεραμιτσόπουλος να ψήνει κοκορέτσι. Αλλά μια από τις πιο όμορφες cameo εμφανίσεις βρίσκεται στην τελευταία κυριολεκτικά σελίδα, στην προβλήτα του λιμανιού της Θάσου. Πλήθη αποβιβάζονται από το καράβι για να ξεκινήσουν τις διακοπές τους στο όμορφο νησί του Βορείου Αιγαίου κι ανάμεσά τους δυο πάντα χαμογελαστοί, ευγενικοί, διαρκώς δημιουργικοί κι ακούραστοι άνθρωποι: ο Μάριος Ιωαννίδης, διευθυντής του «Chaniartoon» και η Κατερίνα Νανούρη, ψυχή του χανιώτικου φεστιβάλ κόμικς και animation, με τη μικρούλα Λάικα στην αγκαλιά της! Και λίγο πιο κει, απογοητευμένες και απορημένες, περιμένουν οι γυναίκες του Τσιώλη και του Κιουτσιούκη. Και το σχετικό link...

Το εμβληματικό road movie «Ας περιμένουν οι γυναίκες» του Σταύρου Τσιώλη, 27 χρόνια μετά την πρώτη προβολή του, προσαρμόζεται σε ένα απολαυστικό κόμικς από τον Σταύρο Κιουτσιούκη και τον Κλήμη Κεραμιτσόπουλο. «Ύμνος στη ζωή. Αποθέωση στο ελληνικό καλοκαίρι και στους ανθρώπους του μόχθου. Ανεκπλήρωτοι έρωτες και πίστη στη ζωή. Προσμονές, αναβολές, με ήχους και μουσικές. Η βόρεια Ελλάδα βρίσκει έκφραση. Η κωμικότητα απαντά στην πολιτική. Εδώ το σινεμά γίνεται τέχνη. Όλη η ποίηση του Σταύρου Τσιώλη», γράφει ο Γιάννης Ζουγανέλης, ένας εκ των τριών πρωταγωνιστών του «Ας περιμένουν οι γυναίκες», της cult ταινίας-φαινόμενου, που σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά την κυκλοφορία της είναι εξίσου φρέσκια, επίκαιρη και απολαυστική, εξακολουθεί να προβάλλεται σε διάφορες περιστάσεις, αφιερώματα και φεστιβάλ ανά την Ελλάδα και βρίσκει διαρκώς νέους θεατές. Ο Αργύρης Μπακιρτζής και ο Σάκης Μπουλάς ήταν οι άλλοι δύο κεντρικοί χαρακτήρες σε ένα υπόδειγμα σπάνιας χημείας μεταξύ ηθοποιών, με τον έναν να συμπληρώνει τον άλλον σε μια ιδιότυπη περιπλάνηση στη Μακεδονία με αφετηρία τη Θεσσαλονίκη και απρόβλεπτη κατάληξη. Η καριέρα του Σταύρου Τσιώλη (1937-2019) στο σινεμά είχε ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1950 στα στούντιο της Φίνος Φιλμ, ενώ η πρώτη δική του ταινία ήταν «Ο μικρός δραπέτης» το 1968. Το 1970 γνώρισε διεθνή επιτυχία με τη σκηνοθεσία της ταινίας «Κατάχρησις εξουσίας» σε σενάριο του Νίκου Φώσκολου και πρωταγωνιστή τον Νίκο Κούρκουλο. Το 1985 κατάφερε να αποσπάσει έξι βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία του «Μια τόσο μακρινή απουσία» με την Πέμη Ζούνη και τη Δήμητρα Χατούπη, ενώ μεγάλη επιτυχία είχαν σημειώσει το «Σχετικά με τον Βασίλη» (1986), οι «Ακατανίκητοι εραστές» (1988), ο «Έρωτας στη Χουρμαδιά» (1990) κ.ά. Το «Ας περιμένουν οι γυναίκες» είναι το δεύτερο μέρος της άτυπης τριλογίας που ξεκίνησε με το «Παρακαλώ, γυναίκες μην κλαίτε» με πρωταγωνιστές τους Αργύρη Μπακιρτζή, Δημήτρη Βλάχο και Δώρα Μασκλαβάνου (1992) και ολοκληρώθηκε με το «Γυναίκες που περάσατε από ’δώ» (2017) με τους Κωνσταντίνο Τζούμα, Τάκη Χρυσικάκο και Ερρίκο Λίτση. Κι είναι μια ταινία που όσο απρόβλεπτα εξελίσσεται άλλο τόσο απρόβλεπτα γυρίστηκε. «Η ιδέα για το σενάριο γεννήθηκε σε ένα φθινοπωρινό ταξίδι το 1991 που έκαναν μαζί ο Σταύρος Τσιώλης με τον Χρήστο Βακαλόπουλο, αναχωρώντας χαράματα από την οδό Ασημάκη Φωτήλα – εκεί έμενε ο Χρήστος – προς την Καβάλα με σκοπό να συναντηθούν με τον επιστήθιο φίλο τους Αργύρη Μπακιρτζή. Στον δρόμο, όμως, μπέρδεψαν μια λίμνη με τη θάλασσα, και σταμάτησαν στον πρώτο άνθρωπο που ήταν στο δρόμο για να ρωτήσουν – έναν Τσιγγάνο με ένα Datsun φορτωμένο μπανάνες. «Αρχηγέ μου, μου είπαν ότι για να πάω στην Καβάλα πρέπει να έχω τη θάλασσα στα δεξιά μου. Εγώ την έχω στα αριστερά μου». «Καλά πηγαίνετε. Στην Aσπροβάλτα θα βρείτε τη θάλασσα δεξιά σας, αυτή είναι η λίμνη Βόλβη». «Ευχαριστούμε, αρχηγέ! Πιάσε δυο κιλά μπανάνες για τον φίλο μου. Του αρέσουν του Χρήστου πολύ οι μπανάνες!» αφηγείται η Κατερίνα Τσιώλη, κόρη του Σταύρου Τσιώλη, κινηματογραφίστρια και συνεργάτιδά του, στον πρόλογό της. Το επεισοδιακό αυτό ταξίδι του σκηνοθέτη που ήταν η αφορμή για το σενάριο του «Ας περιμένουν οι γυναίκες» αναφέρει και ο Αργύρης Μπακιρτζής στο δικό του κείμενο για τη μεταφορά της ταινίας σε κόμικς (εκδόσεις Chaniartoon Press, 160 σελίδες) και επισημαίνει ότι «Η ζωή στα γυρίσματα των ταινιών του Σταύρου Τσιώλη ήταν παρόμοια με τη ζωή στην καθημερινότητά μας με μια διαφορά. Ήταν σαν να πατάς ένα κουμπί και να ζεις αυτή την πραγματικότητα σ’ ένα άλλο άστρο, σαν ήρωας επιστημονικής φαντασίας. Ο Τσιώλης ήθελε κάποιον που να του λέει να πάει αριστερά και αυτός να πηγαίνει δεξιά, όχι επειδή δεν θέλει, αλλά επειδή δεν μπορεί. Από αδεξιότητα, από αφηρημάδα, πάντως όχι ηθελημένα». Εξίσου επεισοδιακή είναι και η ταινία την οποία μεταφέρει υποδειγματικά ο Σταύρος Κιουτσιούκης σε κόμικς – με τη βοήθεια του Μάριου Ιωαννίδη και της Κατερίνας Νανούρη στην προσαρμογή του σεναρίου – και χρωματίζει ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος. Για την ακρίβεια δεν «μεταφέρουν» αλλά δίνουν τη δική τους εκδοχή με σεβασμό στον Τσιώλη αλλά και προσθέτοντας τις δικές τους πινελιές. Και αυτό καθιστά το εγχείρημα ακόμα πιο ενδιαφέρον και ελκυστικό. Όπως αναφέρει και ο Αντώνης Καρπετόπουλος στον επίλογό του: «Το “Ας περιμένουν οι γυναίκες” είναι ένα κόμικς που έψαχνε το σχεδιαστή του. Ο Τσιώλης έχει αφήσει μια εμπνευσμένη ταινία που μπορεί να λειτουργεί ως έμπνευση γιατί περιέχει το ίδιο το φως της έμπνευσης του δημιουργού της. Θα ήταν πιστεύω χαρούμενος αν ξεφύλλιζε το άλμπουμ γιατί ήταν δημιουργός. Κι ο δημιουργός χαίρεται όταν βλέπει ότι τα φώτα που έδωσε αξιοποιήθηκαν από επίγονους που κατάφεραν χάρη σε αυτά να βρουν δρόμους…» Και το σχετικό link...

Με την ευκαρία της μεταφοράς της εμβληματικής ταινίας “Ας Περιμένουν οι Γυναίκες” του Σταύρου Τσιώλη σε κόμιξ, συνομιλήσαμε με την κόρη και στενή συνεργάτιδα του αείμνηστου Έλληνα σκηνοθέτη, Κατερίνα η οποία δίνει μέρος του αποστάγματος ζωής της. Προσωπικό αρχείο Κατερίνας Τσιώλη Μία από τις πιο δημοφιλείς ταινίες του νέου ελληνικού σινεμά “κατέβηκε” από το πανί και “τρύπωσε” στο χαρτί. Το κόμιξ που κυκλοφόρησε πρόσφατα για το έπος “Ας Περιμένουν οι Γυναίκες” του Σταύρου Τσιώλη αποτυπώνει το πνεύμα της ταινίας, αναβιώνει τις καταπληκτικές ατάκες (που τα “σπάνε” ακόμα και στο YouTube) και, πάνω απ’ όλα, δίνει μία νέα διάσταση σε μία κορυφαία κινηματογραφική δημιουργία. Τίποτα από τα παραπάνω δεν θα γινόταν αν η Κατερίνα Τσιώλη, κόρη και στενή συνεργάτιδα του Σταύρου, δεν είχε την έμπνευση να δώσει τη συγκατάθεσή της. Την συναντήσαμε ενθουσιασμένη σ’ ένα καφέ των Βριλησσίων. Δεν μπορούσε να κρύψει τη χαρά της για την επιτυχία του κόμιξ αλλά και την όρεξή της να “τρέξει” και να ολοκληρώσει παρόμοια πρότζεκτ τα επόμενα χρόνια. Η Κατερίνα Τσιώλη, παράλληλα, δεν έκρυψε τη νοσταλγία για τον πατέρα της που “έφυγε” το 2019. Περιγράφει με πηγαία αγάπη τη χημεία τους, τις κόντρες τους και τη συνεργασία τους αποκαλύπτοντας, παράλληλα, ξεκαρδιστικά παρασκήνια από τα γυρίσματα του “Ας Περιμένουν οι Γυναίκες” και των άλλων ταινιών του Τσιώλη. Σε βλέπουμε να χαμογελάς. Πάει καλά το εγχείρημα; “Τυπώσαμε στην αρχή 1000 αντίτυπα. Από τις παραγγελίες που γίνονταν διαδικτυακά, διαπιστώναμε ότι υπήρχε μεγάλη ανταπόκριση. Εν τέλει τυπώσαμε 3000”. Πόσο δεκτικός ήταν ο Τσιώλης στο να “διασκευάζονται” τρόπον τινά τα έργα του; “Ήταν πάντα πολύ ανοιχτός. Έρχονταν θεατρικές ομάδες, νέων ανθρώπων, του ζητούσαν τα έργα του, τα έδινε αμέσως και δωρεάν. Το ίδιο έγινε όταν παιζόταν το “Ταξιδεύοντας με τον ΠΑΟΚ” στο θέατρο Τέχνης. Ένας νεαρός με μούσι, (ο ηθοποιός Αντώνης Τσιοτσιόπουλος) ωραίος και ευγενής, του λέει “κύριε Σταύρο, είμαστε από τους Τσούκου-Τσούκου, υπάρχει κάποιο θεατρικό για μας” και του έδωσε την “Πόρτα” με τη μόνη προϋπόθεση να αλλάξει το όνομα της θεατρικής ομάδας γιατί πίστευε ότι κανείς δεν θα τους πάρει στα σοβαρά. Το όνομα δεν άλλαξε και το έργο πήγε για δύο χρόνια”. Αν ζούσε ο Σταύρος και έβλεπε το κόμιξ… …”Θα του άρεσε. Γενικώς αγαπούσε πάρα πολύ τα νέα παιδιά, οι παρέες του ήταν από 25 μέχρι 85 ετών. Αν τον πετύχαινες στα Εξάρχεια να πίνει καφέ, θα το διαπίστωνες. Μας έγραφαν κάποιοι φίλοι στο Facebook, ειδικά όταν ανακοινώσαμε ότι ξεκινάμε την τελευταία ταινία, ότι θέλουν να βρεθούμε, να παρακολουθήσουν τα γυρίσματα κτλ. Αυτό γινόταν πάντα. Μία μέρα που είχαμε σηκωθεί και πίναμε καφέ, λέμε “δεν κάνουμε μία τρέλα;” Γράψαμε στο Facebook ότι αυτό το Σάββατο, τόσο του μηνός, θα είμαστε στο τάδε καφέ στη Λεωφόρο Κηφισιάς, ελάτε να βρεθούμε. Μαζευτήκαμε αρκετοί. Και έμεινε ένας σκληρός πυρήνας φίλων ο οποίος συναντιόταν κάθε Σάββατο για καφέ, φαγητό και συζήτηση και μας ακολούθησε μέχρι που “έφυγε” ο Σταύρος. Ένας από αυτούς είναι ο Θανάσης ο Ζακόπουλος, ο οποίος είναι γιατρός-στοματολόγος. Αυτός διέγνωσε τον καρκίνο του πατέρα μου σε μία οδοντιατρική εξέταση”. Το κόνσεπτ για το κόμιξ ποιο ήταν; “Υπήρχε μία σκέψη το όλο πράγμα να είναι τελείως διαφορετικό. Δηλαδή να κόβεται το κόμιξ και να διανθίζεται από back stage ιστορίες από τα γυρίσματα. Ανακαλύψαμε, νωρίτερα, γνωρίζοντας τον Γιώργο τον Γούση και τον Δημοσθένη τον Παπαμάρκο που μας έφερναν τις ιστορίες τους, ότι το κόμιξ έχουν και αυτά σκηνοθεσία και ντεκουπάζ. Ανακαλύψαμε μία μαγεία, αυτό άρεσε πολύ στον Σταύρο. Αυτή ήταν και η πρώτη επαφή του μ’ αυτό το χώρο. Γι’ αυτό δεν είχα κανέναν ενδοιασμό να το κάνω, ήξερα τον ενθουσιασμό του Σταύρου από τότε”. H Κατερίνα Τσιώλη Περίμενες ότι θα πετύχει; “Κοίτα, όταν έχεις στη διάθεσή σου το “Ας Περιμένουν οι Γυναίκες” έχεις μία ελπίδα ότι τα πράγματα μπορεί να πάνε και καλά. Από ότι φαίνεται δικαιωθήκαμε, παρόλο που πρέπει να σου πω ότι κάποιοι πολύ καλοί φίλοι εξέφρασαν κάποιες αντιρρήσεις. Με στενοχωρεί αυτό. Ο πατέρας μου, λίγο πριν πεθάνει, στις τελευταίες μας συζητήσεις, μου είπε “κοίτα, δεν ήμουν καλός μπαμπάς”. Ψέμα, ήταν ο καλύτερος μπαμπάς του κόσμου. Λέει, “φεύγω και σ’ αφήνω επί ξύλου κρεμάμενη, ούτε ένα σπίτι δεν σου έχω φτιάξει”. Του απάντησα ότι μου αφήνει το έργο του. Με παρακάλεσε “μην κάνεις τη βλακεία που έκανα εγώ που έδινα όλα τα έργα τζάμπα παντού και βασιζόμουν μόνο στις εταιρίες μήπως πουλήσουν κάποια ταινία στην τηλεόραση. Κοίτα να τα καταφέρεις μ’ αυτά που σου αφήνω”. Ανησυχούσε. Κάνω, λοιπόν, αυτό. Ακολουθώ την εντολή του πατέρα. Μου ζητήθηκε το “Ταξιδεύοντας με τον ΠΑΟΚ” να το κάνω σενάριο και να το “ανοίξω” λίγο. Έπρεπε να το είχα παραδώσει πριν από δύο χρόνια αλλά θα το παραδώσω τώρα. Αντιμετωπίζοντας αυτό το κείμενο, που είναι πολύ δύσκολο, έπαθα πλάκα και πανικό μην το κακοποιήσω. Μου πήρε πολύ καιρό. Δεν είχα και την ανάλογη οικογενειακή ενθάρρυνση, η μητέρα μου το θεωρεί πολύ επισφαλές όλο αυτό, θα προτιμούσε να δουλεύω σ’ έναν φούρνο και να παίρνω 800 ευρώ. Εγώ είμαι καλλιτεχνική ψυχή, έχω μεγαλώσει μέσα στα γυρίσματα. Ήμουν σε φούρνο, έχω δουλέψει σε θερμοκήπια στην Κρήτη, στην εστίαση. Αλλά στα 50 αποφάσισα να επιστρέψω στη δουλειά”. Εν προκειμένω πάντως, η πρόκληση ήταν μεγάλη… “Ο Σταύρος ο Κιουτσιούκης δυσκολεύτηκε πολύ. Κάπως φοβόταν να “αγγίξει” το έργο. Τελικά με τα πολλά έγινε.Κόλλησε όμως λίγο στο χρώμα και έτσι κάλεσε τον Κλήμη Κεραμιτσόπουλο για βοήθεια. Στα Χανιά ο Κλήμης κατάλαβε ότι δεν είναι ωραίο πράγμα να δουλεύεις με το Σταύρο όταν καίγεται ο κώλος του. Αλλά είμαι σίγουρη γιατί έπρεπε να προλάβουμε τις ημερομηνίες κάηκε και ο δικός του. Η πρώτη επαφή με τον Μάριο (σ.σ. Ιωαννίδης, ο διευθυντής του φεστιβάλ Chaniartoon) έγινε τον Σεπτέμβριο τον περσινό. Με πήρε τηλέφωνο για να κάνουμε το κόμιξ. Ανοίγω και εγώ την κάμερα και βλέπω δύο μουτράκια. Το Μάριο και την Κατερίνα (σ.σ. Νανούρη, επιμελήτρια έκδοσης). Μίλησαν με τόση αγάπη για τον Σταύρο και το “Ας Περιμένουν οι Γυναίκες” που τα συμπάθησα πάρα πολύ. Και έγινε και το εξής συγκλονιστικό που μου υπαγόρευσε ότι πρέπει να προχωρήσω. Δύο ημέρες πριν χτυπήσει το τηλέφωνο σκεφτόμουν ότι θα ήθελα πάρα πολύ το “Ας Περιμένουν οι Γυναίκες” να το κάνω κόμιξ και θεατρικό. Και μου έκατσαν και τα δύο. Πήρε ο Μάριος για το κόμιξ και ξεκινήσαμε. Και σε πέντε μέρες χτύπησε πάλι το τηλέφωνο και ήταν ο Λάσκαρης για το θεατρικό. Είναι ο Σταύρος από πίσω, να ξέρεις. Μας έχουν συμβεί διάφορα τηλεπαθητικά στη ζωή, πάνω από πέντε και το πέντε είναι σοβαρός αριθμός. Εν συνεχεία, ο Κιουτσιούκης οπτικοποίησε και σκηνές που στην ταινία δεν τις βλέπουμε αλλά τις ακούμε από διήγηση. Τον “ορισμό του πέναλτι” για παράδειγμα. Τους πιέζω τώρα να κάνουμε και το “Φτάσαμε”, λαμβάνω πολλά μηνύματα στο messenger γι’ αυτό. Θα αφήσουμε όμως λίγο το χρόνο να περάσει”. Απορία: Αυτή η ταινία γιατί αρέσει τόσο πολύ; “Έλα μου ντε, που δεν μπορώ να καταλάβω τι συμβαίνει. Η ταινία έχει ένα φοβερό οίστρο. Πρέπει να σου πω ότι σ’ αυτό το φιλμ δεν υπάρχει τίποτα αυτοσχεδιαστικό. Διαβάζω καμία φορά σχόλια στο youtube ότι αν δεν υπήρχε ο Ζουγανέλης και ο Μπουλάς με τους αυτοσχεδιασμούς τους, δεν θα είχε πετύχει τόσο η ταινία κτλ. Πρέπει να σου πω ότι αυτό είναι το μοναδικό σενάριο. Απαγορευόταν να αλλάξεις ακόμα και ένα κόμμα! Ο Σταύρος ποτέ δεν απαντούσε στους ηθοποιούς “ποιος είμαι, τι είμαι, που πάω”. Έλεγε ότι οι μοναδικές πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας είναι από το σενάριο. Μαζί θα ανακαλύψουμε την πορεία των χαρακτήρων. Το μόνο που ήθελε από τους ηθοποιούς ήταν να ξέρουν τα λόγια τους σαν τ’ όνομά τους. Τους έλεγε “θα έρχεται η Κατερίνα εκεί που κοιμάστε στο ξενοδοχείο, θα σας ξυπνάει και θα σας λέει σελίς 5, γραμμή 8η (γέλια)”. Το έκανα. Ευτυχώς όχι στον ύπνο τους! Στην αρχή υπήρξαν δυσκολίες. Ο Αργύρης (σ.σ. Μπακιρτζής) είχε κάνει τρεις ταινίες πιο πριν, ήξερε να δουλεύει με τον Τσιώλη. Τα υπόλοιπα παιδιά έπρεπε να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση. Μας πήρε λίγο χρόνο, είναι η αλήθεια. Είχαν συνηθίσει στο μοτίβο ότι δεν πειράζει και αν αλλάξουμε κάτι στα λόγια. Πέσαμε πάνω στα κείμενα μαζί, διαβάζαμε όλη μέρα, να το “λιώσουμε”. Από εκεί και πέρα η ταινία και η συνεργασία απογειώθηκαν. Ο Σταύρος αυτό το σενάριο το έγραψε μέσα σε έξι μήνες σε μία περίοδο της ζωής του κατά την οποία ήταν πολύ στενοχωρημένος, κάτι μάς συνέβαινε εκείνη την εποχή. Το σενάριο αυτό ήταν τρόπον τινά μία θεραπεία. Η ταινία, όταν παίχθηκε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1998, πέρασε στο ντούκου. Ο Σταύρος και εγώ είχαμε πάρει και την κρυάδα από την προηγούμενη ταινία “Ο χαμένος θησαυρός του Χουρσίτ Πασά” που μας έστειλαν στο πληροφοριακό και αντέχαμε τα πάντα. Περιμέναμε όμως η ταινία να κάνει μία αίσθηση αλλά πέρασε και δεν ακούμπησε. Προκάλεσε μία στενοχώρια αυτό, στους συνεργάτες κυρίως. Ήρθε όμως το YouTube και δικαίωσε την ταινία αν και πλέον ό,τι ανεβαίνει, το ρίχνω άμεσα. O Σταύρος Τσιώλης επί το έργον... Η πρόζα της ταινίας είναι ασταμάτητη αν και ο Σταύρος ποτέ δεν έψαχνε ευρήματα απλά για να γελάσει ο κόσμος. Συνήθως στα έργα του Σταύρου κεντρικά πρόσωπα είναι δύο άνδρες, πολλοί αυτά τα ζευγάρια τα έχουν αντιστοιχίσει με τον Δον Κιχώτη και τον Σάντσο Πάντσα από το έργο του Θερβάντες. Σ’ αυτήν την ταινία προστίθεται και ένας τρίτος, ο Αντώνης. Μία εξήγηση για το λόγο που αρέσει τόσο πολύ είναι και αυτή: O Έλληνας και η ελληνική κοινωνία δεν έχει ακόμη συνέλθει από την κρίση. Μετά την περίφημη αναγγελία του Γιώργου Παπανδρέου στο Καστελόριζο ότι μπαίνει η χώρα στο μηχανισμό στήριξης, ο Έλληνας πενθεί την χαμένη του ζωή. Η ταινία περιγράφει μία εποχή ευμάρειας την οποία νοσταλγούμε όλοι. Και αν βάλεις και το πολιτικό κομμάτι μέσα, νομίζω έχεις όλο το πακέτο. Βλέπει την ταινία κάποιος και διαπιστώνει ότι τότε η ζωή ήταν πιο εύκολη, ενώ τώρα δεν υπάρχει χρόνος για χαλαρότητα, ζαβολιές και όνειρο. Δουλεύουμε για να πληρώνουμε τις υποχρεώσεις και είμαστε ευτυχείς αν μπορούμε να βγάλουμε το μήνα αλώβητοι. Ούτε καν αυτό δεν είναι εύκολο… Συμφωνώ. Εγώ κάπως τα καταφέρνω τα τελευταία δύο χρόνια. Αλλά μετά το θάνατο του Σταύρου πέρασα πολύ δύσκολα, έχασα την ασπίδα του πατρός. Όπως έκανε και στις ταινίες, ο Σταύρος έβρισκε τις λύσεις και στη ζωή. Πάντως θέλω να παραδεχθείς ότι ο Σταύρος σ’ αυτήν την ταινία προέβλεψε τη μεγάλη κρίση που θα ερχόταν με την περίφημη ανάλυση του Μπουλά που μιλάει για τις εργασιακές σχέσεις στο μέλλον. Πολλοί επίσης λένε ότι ο Σταύρος μ’ αυτήν την ταινία “καθάρισε” με τη Μεταπολίτευση. Η ταινία αυτή δεν γυρίστηκε στην Αρκαδία όπως οι προηγούμενες γιατί… …”το έχει πει ο Μπακιρτζής σε συνέντευξη. Ήταν έγκυος η Γεωργία (σ.σ. σύζυγος του Μπακιρτζή) και είχε το άλλο παιδί μικρό. Και μην ξεχνάς ότι υπήρχε και η ιστορία που είναι πέρα για πέρα αληθινή. Σ’ ένα ταξίδι του πατέρα μου με τον Χρήστο τον Βακαλόπουλο στο οποίο πήγαιναν να βρουν τον Αργύρη, έχασαν το δρόμο λόγω της Βόλβης! Πήγαιναν να του δώσουν το πρώτο χέρι του σεναρίου για το “Παρακαλώ, γυναίκες, μην κλαίτε”. Μέχρι να φτάσουν, είχαν μισοφτιάξει το σενάριο. Μετά το θάνατο του Χρήστου, είπε ο Σταύρος “θα καθίσω να γράψω μία κωμωδία, πάνω σ’ αυτήν την ιστορία”. Τα γυρίσματα στο “Ας Περιμένουν οι Γυναίκες” κράτησαν 7-8 εβδομάδες. Έγιναν αρχές καλοκαιριού, αν θυμάμαι καλά”. Και η Ηλιάδη; “Ο Ζουγανέλης την έφερε! Τραγουδούσε τότε νομίζω στο σχήμα του Νότη Σφακιανάκη. Είχε κάνει τότε με τον Γιάννη τον Καραλή ένα τραγούδι που τραγουδούσε με την Καίτη Γκρεϊ που ήταν γιαγιά της. Στα γυρίσματα μέναμε όλοι μαζί, αυτό γινόταν σε όλες τις ταινίες του Σταύρου. Ο πατέρας μου ήταν σκληρός στο γύρισμα. Εμένα με έχει διώξει από δύο ταινίες. Στο “Ας Περιμένουν οι Γυναίκες έχασα την τελευταία εβδομάδα, το Πόρτο Καράς! Τι έγινε; Έφερε ο Αργύρης την γυναίκα του που ήταν έγκυος. Έφερε και ο Μπουλάς τη δική του, ήταν παντρεμένος τότε μ’ ένα μοντέλο τηλεοπτικής εκπομπής. Έφερε και ο Ζουγανέλης την Ισιδώρα (σ.σ. Σιδέρη). Και κάνω και εγώ το λάθος και φέρνω το τότε αγόρι μου, τον Χρήστο. Έχουμε φάει το μεσημέρι και στρώθηκαν όλοι να δουν μπάλα, αγώνα της ΑΕΚ. Ο πατέρας μου ήταν ΑΕΚτζης. Κατέβηκε ο Χρήστος με σορτς και σαγιονάρα, έφαγε γκολ η ΑΕΚ και λέει “αμάν, τον ήπιαμε”. Με πλησιάζει τότε ο Σταύρος και μου λέει “πάρε την βαλίτσα σου και στην Αθήνα”. Έφυγα εγώ και μετά ακολούθησε όλος ο υπόλοιπος άμαχος πληθυσμός και συνεχίστηκε η δουλειά. Η τελευταία σκηνή; Γιατί “κόπηκε”; “Υπάρχει η τελευταία σκηνή. Και προβλήθηκε στους κινηματογράφους τις πρώτες δύο εβδομάδες. Λέει ο Μπουλάς “θα μείνουμε και οι τρεις και το πρωί θα ξεκινήσουμε για τις οικογένειές μας” και η ταινία συνεχίζεται. Μπαίνουν στα αυτοκίνητα, στρίβουν σ’ ένα κάμπινγκ, στον “Αχιλλέα”, φαίνονται κάποια κορίτσια με ποδήλατα, χαιρετούν “ουοου” κτλ. Το επόμενο πλάνο είναι από το λιμάνι της Θάσου, στην προκυμαία είναι οι τρεις οικογένειες. Κατεβαίνει ο κόσμος, αδειάζει το καράβι αλλά οι τρεις πουθενά. Και ακούγεται από το μεγάφωνο του πλοίου “που περιμένεις να φτάσεις η σκόνη για να γυρίσεις καρδιά μου μόνη, γιατί αργείς” από την Κατερίνα Στανίση. Και εκεί τελείωνε. H Οdeon όμως θεώρησε το φινάλε αντιεμπορικό και μετά τις δύο πρώτες εβδομάδες ο Σταύρος ξαναέκανε το μοντάζ. Ο Σταύρος συμφωνούσε μ’ αυτό; Κάποιες φορές πρέπει να συμφωνείς με τον παραγωγό, αλλά η ιστορία έχει και συνέχεια. Σε προβολή που ο Σταύρος έβλεπε την ταινία μαζί με κόσμο, στην Ααβόρα, προβλήθηκε το φινάλε της Θάσου. Είχε τηλεφωνήσει η Πέγκυ, που είχε το σινεμά, για την κόπια και από το Κέντρο είχαν κάνει λάθος. Έστειλαν την κόπια μηδέν με το πρώτο φινάλε που η ταινία δεν τελειώνει στο πλάνο του Μπουλά και συνεχίζεται. Γύρισαν όλα κεφαλάκια προς το μέρος μας, που καθόμασταν στον εξώστη. “Τι έγινε κύριε Σταύρο;” Δεν ξέρω ρε παιδιά, το είχα ξεχάσει αυτό το φινάλε”. Πετάγομαι εγώ και λέω “να κάνουμε ψηφοφορία, ποιο φινάλε σας αρέσει”. Και ψήφισαν το κομμένο! Και τώρα όποτε έχουμε προβολές ζητούν πάντα αυτό το φινάλε”. Η Κατερίνα Τσιώλη τραγουδά με φόντο σκηνή του "Ας Περιμένουν οι Γυναίκες" Γιατί ο πατέρας σου εμπιστευόταν τόσο πολύ τον Μπακιρτζή, που δεν ήταν επαγγελματίας ηθοποιός; Γιατί γενικά χρησιμοποιούσε ερασιτέχνες ηθοποιούς; “Ο πατέρας μου τους αγαπούσε πολύ τους ηθοποιούς. Την “Μία τόσο μακρινή απουσία” την γύρισε με καστ που περιείχε μόνο επαγγελματίες ηθοποιούς. Έρχεται μετά το “Σχετικά με τον Βασίλη” που είναι μία εντελώς αυτοβιογραφική ταινία. Ήταν να παίξει σ’ αυτή ο Νικήτας ο Τσακίρογλου. Θα το πω αυτό και θέλω να του ζητήσω και συγγνώμη εκ μέρους του πατέρα μου. Ήρθε ο Νικήτας τότε στο σπίτι μας να κάνουμε μία πρόβα μίας σκηνής. Ίσο προετοιμάζαμε τα φώτα κτλ, ο Νικήτας διάβαζε “Αθλητική Ηχώ”. Απορούσαμε για το πότε θα συνδεθεί μ’ αυτό που κάνουμε. Γυρίσαμε όμως το πλάνο και ο άνθρωπος ήταν ογκόλιθος. Τότε, ο Σταύρος πήγε στην κουζίνα, έπιασε το κεφάλι του και φαινόταν έτοιμος να βάλει τα κλάματα. Τον ρωτήσαμε “τι συμβαίνει, μα αφού ήταν καταπληκτικός”. Και μας είπε ότι αυτό είναι ακριβώς το πρόβλημα. “Εγώ δεν θέλω έναν άνθρωπο με αυτή τη στιβαρότητα, δεν είναι αυτός ο χαρακτήρας”. Αναγκαστήκαμε τότε να πούμε στον Νικήτα ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε, ο Σταύρος του είπε “Νικήτα μου, όταν θα δεις την ταινία θα με συγχωρέσεις”. Και την κάναμε με τον Τάσο Δενέγκρη, τον ποιητή. H ιστορία της τρίτης ταινίας (σ.σ. Ακατακίνητοι Εραστές) ήταν η ιστορία ενός παιδιού που το σκάει από το ορφανοτροφείο και πηγαίνει στο χωριό να βρει τη γιαγιά του. Τον πιτσιρικά τον εντοπίσαμε στο χωριό Αδάμι σ’ έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Ψάχναμε στα χωριά να βρούμε ένα μικρό. Εμπιστευτήκαμε πάλι την Αρκαδία, εκεί νιώθαμε ασφάλεια, που να πηγαίναμε; Ήμουν εγώ και ο Σταύρος. Μας είπαν ότι εφόσον θέλετε να βρείτε αγόρια, πρέπει να πάτε σ’ έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Την Κυριακή παίζει το Αδάμι με την Παλαιά Επίδαυρο. Πήγαμε. Εντόπισα μία φιγούρα ενδιαφέρουσα, ένα κοντό, χοντρό παιδί με μεγάλη κεφάλα το οποίο γυρνούσε γύρω-γύρω όλο το γήπεδο κάνοντας νοήματα με φοβερή αγωνία. Τον πλησίασα, ήταν ένα χρόνο μικρότερος από μένα. Δύσκολο όμως να μιλήσει σε κορίτσι. Μέσω του προπονητή ειδοποιήσαμε την οικογένειά του ότι θα περάσουμε από το σπίτι τους γιατί θέλουμε κάτι να τους πούμε. Οι γονείς τσοπάνηδες, τα πρόβατα έξω από το σπίτι. Μπήκαμε μέσα, μας υποδέχθηκαν. Η τηλεόραση ήταν ανοιχτή και έπαιζε Τόλμη και Γοητεία. Ριτζ, Καρολαϊν κτλ. Δεν υπήρχε περίπτωση να ξεκινήσει η συζήτηση πριν τελειώσει το επεισόδιο. Καθίσαμε ήσυχα-ήσυχα, έφτιαξαν στον Σταύρο έναν καφέ, σ’ εμένα έφεραν γάλα από τις κατσίκες. Είδαμε το επεισόδιο, έσπασε ο πάγος και έτσι πήραμε τον Τάσο, Τάσο το έλεγαν το παιδί. Για το γυναικείο ρόλο, προσπαθήσαμε με ερασιτέχνη ηθοποιό η οποία όμως δεν έγραφε καλά και έτσι πήραμε την Όλια την Λαζαρίδου”. Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: Ύμνος στη ζωή. Αποθέωση στο ελληνικό καλοκαίρι Και στους ανθρώπους του μόχθου. Ανεκπλήρωτοι έρωτες και πίστη στη ζωή. Προσμονές Αναβολές Με ήχους και μουσικές Η βόρεια Ελλάδα βρίσκει έκφραση. Η κωμικότητα απαντά στην πολιτική. Εδώ το σινεμά Γίνεται τέχνη. Όλα ποίηση του Σταύρου Τσιώλη Γ. Ζουγανέλης Παραγγελίες: Εδώ Και το σχετικό link...

Η ταινία «Ας περιμένουν οι γυναίκες» του Σταύρου Τσιώλη έγινε κόμικ και κυκλοφορεί από τη «Chaniartoon Press». Είναι από τις πιο χαρακτηριστικές σκηνές της ταινίας. Ο Πάνος (Γιάννης Ζουγανέλης), έξαλλος με τα σχόλια του μπατζανάκη του, Αντώνη (Σάκης Μπουλάς), θυμάται έναν επίμαχο ποδοσφαιρικό αγώνα στον οποίο ο ΠΑΟΚ είχε κερδίσει ένα αμφισβητούμενο πέναλτι. Περιγράφει το αντικανονικό κατά τη γνώμη του τάκλιν στον επιθετικό της ομάδας του και όταν δυο ηλικιωμένες τον ρωτούν «ήταν πέναλτι, κύριε Πάνο;», εκείνος, έξω φρενών, απαντά «ο ορισμός του πέναλτι, κυρία μου!». Στο σινεμά δεν βλέπουμε βέβαια αν η ανατροπή γίνεται εντός μεγάλης περιοχής, ούτε τον Πάνο που στο τέλος εισβάλλει στον αγωνιστικό χώρο μανιασμένος. Όμως στο κόμικ «Ας περιμένουν οι γυναίκες», που ξαναζωντανεύει την αγαπημένη ταινία του Σταύρου Τσιώλη με τα εκφραστικά μέσα της ένατης τέχνης, η γλαφυρή αφήγηση είναι όλη εδώ, πλήρης σχεδίων και χρωμάτων. «Η ταινία έχει πολλά διαλογικά μέρη και αν κάναμε ακριβή αποτύπωσή της, το αποτέλεσμα θα ήταν μια συνεχής εναλλαγή προσώπων», λέει στην «Κ» ο Μάριος Ιωαννίδης, που συνέβαλε στην προσαρμογή του σεναρίου. «Η προσέγγισή μας ήταν να μείνουμε κοντά στην ταινία, αλλά το κόμικ να είναι κάτι διαφορετικό. Και επειδή είναι μια ταινία αγαπημένη, μια πρόκληση ήταν οι αναγνώστες να δουν γραμμένη την ατάκα την οποία ξέρουν και περιμένουν, με τρόπο που να τους αρέσει». Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Chaniartoon Press», του Διεθνούς Φεστιβάλ Κόμικς Χανίων και παρουσιάστηκε στην πρόσφατη διοργάνωσή του, τον Σεπτέμβριο. Εκτός από τον Μάριο Ιωαννίδη, την προσαρμογή του σεναρίου του κόμικ υπογράφουν η Κατερίνα Νανούρη και ο Σταύρος Κιουτσιούκης, ο οποίος ανέλαβε και τα σχέδια, προτού τα χρωματίσει ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος. Ο Κιουτσιούκης αξιοποίησε και εκείνος τους μεγάλους διαλόγους των χαρακτήρων της ταινίας. «Η ταινία μου έδινε χώρο να εικονοποιήσω τις περιγραφές τους», μας λέει, «και εκτός από τη σκηνή με τον “ορισμό του πέναλτι”, σχεδίασα και τις εικόνες του κρεοπώλη στην Παπαδίτσα (σ.σ.: ο οποίος αποκαλύπτει το μυστικό για ένα καλό κοκορέτσι) και της κυρίας Τζόαν Πάππος (σ.σ.: που κάποτε αγόρασε από τον Πάνο και τον έτερο μπατζανάκη του, τον Μιχάλη – στην ταινία τον υποδύεται ο Αργύρης Μπακιρτζής – μια μεγάλη παρτίδα κηροπήγια)». Όλα αυτά, εξηγεί ο Κιουτσιούκης, στην ταινία απλώς λέγονται και καθένας μπορεί να τα έχει φανταστεί με τον δικό του τρόπο. «Είναι δύσκολο», συμπληρώνει, «να δώσεις στον κόσμο μια άλλη οπτική μιας ιστορίας που την έχει δει ήδη σαν εικόνα. Είχε λοιπόν μεγάλη ευθύνη και κάποιο ρίσκο». Η διασκευή Γιατί όμως ένα τέτοιο ρίσκο να το πάρει κανείς; Γιατί, αλήθεια, οι τρεις μπατζανάκηδες που ταξιδεύουν προς τη Θάσο για να παραθερίσουν με τις γυναίκες τους, αλλά που στον δρόμο συναντούν τον ανεκπλήρωτο έρωτα, την πολιτική και άλλα αδιέξοδα, να διασκευαστούν σε κόμικ; Από το 1998 που κυκλοφόρησε, η ταινία του Σταύρου Τσιώλη έχει αγαπηθεί πολύ, έχει προβληθεί με διάφορες αφορμές και οι ατάκες της («Ψήφισε η μάνα μου Νέα Δημοκρατία;», «Διότι οι άνθρωποι δεν συγχωρούν όσους από έρωτα εκπέσανε» και πολλές ακόμα) έχουν γίνει πασίγνωστες. Μάλιστα, το εγχείρημα της διασκευής προβλημάτιζε και τον Σταύρο Κιουτσιούκη. «Στην πορεία όμως αποφάσισα ότι ο λόγος ήταν ώστε να γίνει ακόμα πιο ευρύ το κοινό που θα γνωρίσει την ιστορία και έπειτα την ταινία», λέει ο κομίστας. «Όχι ότι η ταινία το περίμενε από εμένα, αλλά το κοινό των κόμικς είναι λίγο διαφορετικό», σχολιάζει ο Κιουτσιούκης και προσθέτει ότι στο πρόσφατο Φεστιβάλ Κόμικς Χανίων, αρκετοί αναγνώστες που γνώριζαν, αλλά δεν είχαν δει το «Ας περιμένουν οι γυναίκες», αγόραζαν το κόμικ. Μπορεί να τους τράβηξε το καρτουνίστικο σχεδιαστικό στυλ του κομίστα. «Μετέφερα τους ήρωες σε μια καρτούν εκδοχή τους, που παραπέμπει σε αυτούς, αλλά δεν είναι ακριβώς οι ίδιοι», προσθέτει. Ποια είναι όμως η ουσία της ταινίας που μένει απαράλλακτη ανεξαρτήτως μέσου; «Ο έρωτας», αποκρίνεται ο γνωστός για τα ερωτικά του κόμικς Σταύρος Κιουτσιούκης, ο οποίος διευκρινίζει ότι εννοεί τον έρωτα του Αντώνη για την Κλυταιμνήστρα και όχι του Πάνου για την τραγουδίστρια, στον οποίο επικεντρώνονται αρκετοί. Ο Μάριος Ιωαννίδης εκτιμά ότι ο πυρήνας της ταινίας είναι και οι τρεις μπατζανάκηδες, οι οποίοι εκπροσωπούν πτυχές του Νεοέλληνα από τη δεκαετία του ’90 μέχρι σήμερα. Και ενώ ο Κιουτσιούκης, που τυγχάνει Θεσσαλονικιός, είχε δει την ταινία «στη στιγμή της», νιώθοντας οικεία με τα μέρη που απεικόνιζε και με το περίφημο μπέρδεμα των ανεξοικείωτων για το αν πρέπει να έχουν τη θάλασσα στα δεξιά τους ή στα αριστερά τους καθώς πηγαίνουν στην Καβάλα, ο Ιωαννίδης ήρθε σε επαφή μαζί της αργότερα, φτάνοντας να την βλέπει ξανά και ξανά, ειδικά στην καραντίνα, ανακαλύπτοντας νέες ατάκες και επίπεδα ανάγνωσης. Η Βόλβη Μια επιπλέον πτυχή της ιστορίας βρίσκεται στο τέλος του κόμικ, όπου περιλαμβάνεται η σχεδιαστική απεικόνιση μιας επιπλέον σκηνής από το φινάλε του «Ας περιμένουν οι γυναίκες», η οποία δείχνει τους ήρωες να φτάνουν πλέον στη Θάσο και έχει παρουσιαστεί σε λίγες μόνο κινηματογραφικές προβολές. Πολλά και ενδιαφέροντα μαθαίνει κανείς και από τα κείμενα που συνοδεύουν την έκδοση και τα υπογράφουν η κόρη του Σταύρου Τσιώλη, Κατερίνα, ο δημοσιογράφος Αντώνης Καρπετόπουλος, αλλά και οι Γιάννης Ζουγανέλης και Αργύρης Μπακιρτζής. Ειδικά στο κείμενο της Κατερίνας Τσιώλη διαβάζουμε ότι το μπέρδεμα της λίμνης με τη θάλασσα, που ουσιαστικά πυροδοτεί την ιστορία, είχε συμβεί το 1991 στον Σταύρο Τσιώλη και στον Χρήστο Βακαλόπουλο. Εκείνους τους είχε βοηθήσει ένας τσιγγάνος, με ένα Ντάτσουν φορτωμένο μπανάνες. «Καλά πηγαίνετε», τους είχε πει. «Στην Ασπροβάλτα θα βρείτε τη θάλασσα δεξιά σας, αυτή είναι η λίμνη Βόλβη». Και το σχετικό link...

«Τώρα που ακούσαμε την ιστορία του μπαμπά σας, θα ψηφίζουμε όλοι ΠΑΣΟΚ, έτσι Αρχοντούλα;» Σταύρος Κιουτσιούκης Πολλά χρόνια πριν σκάσει στη σκηνή, χρόνια που πλέον τα θυμάται σαν αναμνήσεις από μια άλλη, προηγούμενη ζωή, ο Σταύρος Κιουτσιούκης διατηρούσε φαρμακείο στην Αρέθουσα. Μια πεντάρα χρόνια έκανε τον φαρμακοποιό με την άσπρη ποδιά, μέχρι να μπουχτήσει και να τραβήξει άλλη ρότα. Ξεκινώ τα σχετικά με το άλμπουμ που σχεδίασε, το «Ας περιμένουν οι γυναίκες», επειδή η Αρέθουσα βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τις δύο Βόλβες. Όπως και από τη Ρεντίνα με τα κομάντα, την Ασπροβάλτα που τις ξάστερες μέρες αντικρίζει τη Θάσο κατάματα, τον Σταυρό, τα Κερδύλια και όλα τα «χιλιόμετρα» που έκοψαν στο πανί οι ήρωες της μυθικής ταινίας του Σταύρου Τσιώλη. Σε σενάριο του Τσιώλη και δικό του, ο Κιουτσιούκης, είκοσι χρόνια στη σκηνή και με δεκάδες εκδόσεις στο ενεργητικό του, φιλοτέχνησε ένα άλμπουμ 160 σελίδων, εγχρωματισμένο σπέσιαλ από τον Κλήμη Κεραμιτσόπουλο και φυσικά υπό την εποπτεία της κόρης του Τσιώλη, Κατερίνας. Ο Κλήμης ζει στη Δράμα, κάτι που σημαίνει πως οι δυο δημιουργοί, Κιουτσιούκης και Κεραμιτσόπουλος, έφεραν εις πέρας το έργο γνωρίζοντας τα κατατόπια βιωματικά. Δεν είναι λίγοι οι Θεσσαλονικείς που πηγαινοέρχονται τα καλοκαίρια στον Σταυρό, την Ασπροβάλτα και την Ολυμπιάδα για παραθερισμό, όπως επίσης και δεν υφίσταται ξενιτεμένος Δραμινός, Σερραίος, Καβαλιώτης, Θρακιώτης ή Εβρίτης που να επισκέπτεται τον γενέθλιο τόπο και να μην ξέρει από έξω και ανακατωτά τα μέρη είτε ταξιδεύει με ΚΤΕΛ είτε μαρσάρει με ταχύτητες δικές του. Παρότι όταν ταξιδεύω για την Ξάνθη, η Νέα Εγνατία έχει παρακάμψει την παλιά διαδρομή με τα αγριογούρουνα στη Γερακαρού, τα γριβάδια της Μικρής Βόλβης και τα θερμά λουτρά της Απολλωνίας, πάντα νοσταλγώ τα ρυζόγαλα του εστιατορίου Κυανή Ακτή. Τώρα: Για την ταινία του Τσιώλη με συνσεναριογράφο τον Χρήστο Βακαλόπουλο και δύναμη κρούσης τους Ζουγανέλη, Μπουλά, Μπακιρτζή, την κυρία Αρχοντούλα και όλους τους υπέροχους ντόπιους που έπαιξαν τον εαυτό τους, γράφτηκαν πολλά, διάφορα, θαυμάσια και… «Κλυταιμνήστρα ουουου»! Το φιλμ αποτελεί μια πατριδογνωσία Βορείου και Νοτίου Ελλάδος, ΠΑΟΚ, ΠΑΣΟΚ, κουμπαριές, λαμογιές, μικροαστικά όνειρα, φραπέδες, ρουλέτες, ουίσκια, πολιτικά συνέδρια, καψούρες σαν τους κεραυνούς και… «Ο κύριος Πάνος προτιμά κύριο Μελά, κύριο Σφανακιάκη, κύριο Καρρά. Διότι του συνέβη κάτι που επέδρασε στην ψυχή του». Ή το γκουρμεκλίδικο «Σκατά ψητά με μουστάρδα, αυτό τρώμε». Με τον Κιουτσιούκη ανταμώνουμε πρωί, στα ψηλά της Ολύμπου. Μοιραζόμαστε έναν καφέ και ενώ τον φωτογραφίζω μιλάμε ταυτόχρονα για το εγχείρημα: «Δεν είναι μόνο τα χρόνια της Αρέθουσας ή το ότι, ούτως ή άλλως, ήμουν μέγας φαν της ταινίας. Θυμάσαι τη σκηνή που ο Ζουγανέλης και ο Μπακιρτζής ξεκινούν να πάνε για να βρούνε τον Πάνο και βάζουν μπρος από τη Ραμόνα; Ε, η περιοχή μού είναι απολύτως οικεία, γιατί εδώ είχε συνεργείο ο πατέρας μου». Ραμόνα αποκαλούν οι παλιοί Θεσσαλονικείς την περιοχή πίσω από τον σιδηροδρομικό σταθμό με τα συνεργεία και τα βουλκανιζατέρ που ευδοκιμούσαν και συνεχίζουν να υφίστανται στο συγκεκριμένο σημείο. Από εδώ ξεκινά η δράση και τα «Η Θεσσαλονίκη πρέπει να ανοίξει τελωνείο. Τι γράφει το διαβατήριό σου κύριε; Λακωνία; Δεν μπαίνεις! Δεν μπαίνεις!» / «Μην ανησυχείτε για τον συγγενή σας, παρουσιάζει μια διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων». Το άλμπουμ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Chaniartoon Press και μαθηματικά θα σκοράρει την ίδια επιτυχία με τον Μπάμπη Μπατμανίδη και την BBC κομπανία του. Στα «Ας περιμένουν…» live τους μεταδίδεται η ταινία στο πανί και, όπου σκάνε τραγούδια, σταματούν τα καρέ και παίζεται το σάουντρακ ζωντανά, ενώπιον πλήθους που ξέρει τις ατάκες απέξω και ανακατωτά: «Αυτός ο άνθρωπος κρατάει γυναίκα, τρία παιδιά, γέρο πατέρα, άρρωστη μάνα, εμένα, τους φίλους του, τον ΠΑΟΚ. Και η ζωή πώς τον πληρώνει; Με ψίχουλα» / «Είμαστε καλοί, δεν θέλουμε το κακό κανενός και μας πατάνε όλοι. Μετανιώνω… Όχι, δε φταις εσύ… Πληρώνω τα λάθη μου… Φταίει η ζωή που μας στήνει παγίδες» / «Σουηδέζες από 15 μέχρι 18. Από το βυζί της μάνας τους κατευθείαν στην κατανάλωση». «Ήταν πέναλντι, κύριε Πάνο; Ο ορισμός του πέναλντι κυρία μου» / «Λοιπόν, σκέψου πρώτα, κατάλαβε, και μετά λες ότι δεν καταλαβαίνω». Kioutsioukis.gr: για όσους/όσες/όσα επιθυμούν να παραγγείλουν το άλμπουμ, αλλά και να τσεκάρουν τον σούπερ σέξι, βιτριολικό, τρυφερά βάνδαλο και έξοχο κόσμο του Σταύρου. Και το σχετικό link...

Το 9ο Chaniartoon ξεκινά σήμερα με 11 μεγάλες εκθέσεις και δεκάδες εκδηλώσεις για τα κόμικς και το animation. Η φετινή διοργάνωση είναι αφιερωμένη στην Κρίση και το Καρέ Καρέ θα βρίσκεται στα Χανιά για την έκθεση και έκδοση «Η Μέρα της Κρίσης» με έργα που δημοσιεύτηκαν στις σελίδες μας την περίοδο 2014-2015. Χρόνια τώρα το Φεστιβάλ Chaniartoon στα Χανιά, κάθε Σεπτέμβριο, προσκαλεί επιλεγμένους καλλιτέχνες από το εξωτερικό και συγκεντρώνει την αφρόκρεμα των Ελλήνων δημιουργών κόμικς. Ο Μάριος Ιωαννίδης και η Κατερίνα Νανούρη με τη βοήθεια μιας πολυπληθούς ομάδας συνεργατών έχουν καταφέρει να υλοποιήσουν το μεγάλο όραμα που είχαν πριν από 10 χρόνια για ένα ποιοτικό και πλούσιο περιφερειακό φεστιβάλ που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από αυτά του κέντρου, προσελκύοντας κάθε χρόνο όλο και περισσότερους επισκέπτες και δημιουργούς. Φέτος, το Chaniartoon (20-28 Σεπτεμβρίου) είναι αφιερωμένο στην Κρίση και θα είναι μεγαλύτερο από κάθε άλλη φορά παρουσιάζοντας 11 εκθέσεις κόμικς, γελοιογραφίας και εικονογράφησης, αλλά και πολλές συζητήσεις, workshops, προβολές, ομιλίες, συναυλίες και διαγωνισμούς. «Η Μέρα της Κρίσης»: Αριστερά: Ο τόμος «Η Μέρα της Κρίσης: 55 δημιουργοί για την οικονομική και υπαρξιακή κρίση που διαρκώς επιδεινώνεται» που θα παρουσιαστεί πρώτη φορά στο φεστιβάλ. Δεξιά: Θανάσης Πέτρου: «Η Μέρα της Κρίσης», απόσπασμα από την ιστορία του Θανάση Πέτρου. Το Καρέ Καρέ, που συνεργάζεται σταθερά με το Chaniartoon, με περηφάνια θα παρουσιάσει την έκθεση «Η Μέρα της Κρίσης» με το σύνολο των μονοσέλιδων ιστοριών 55 δημιουργών κόμικς που δημοσιεύτηκαν πρώτη φορά στην «Εφ.Συν.» τη διετία 2014-2015, αντανακλώντας τις όψεις της πολύπλευρης κρίσης εκείνων των ημερών. Θα παρουσιαστεί επίσης και ο ομώνυμος τόμος των εκδόσεων Chaniartoon Press, που συγκεντρώνει όλες αυτές τις ιστορίες, ενώ οι επιμελητές του Καρέ Καρέ και αρκετοί από τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες στον τόμο αυτό θα συνομιλήσουν με το κοινό την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου στις 20.00. «Μες στην Ελλάδα των Τεμπών»: «Μες στην Ελλάδα των Τεμπών», σκίτσο του Πάνου Ζάχαρη. Λίγο πιο δίπλα από τα κόμικς της διαρκούς κρίσης που ζούμε, θα παρουσιαστεί η έκθεση με τίτλο «Μες στην Ελλάδα των Τεμπών», με τα έργα 20 σκιτσογράφων για το έγκλημα χωρίς τιμωρία που κόστισε τη ζωή σε τόσους ανθρώπους πριν από δυόμισι χρόνια. Το υλικό της έκθεσης κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες από τις Εκδόσεις ΚΨΜ και τα έσοδα από τις πωλήσεις θα δοθούν στον Σύλλογο Ατόμων Πληγέντων Δυστυχήματος Τεμπών. «Η προφητεία του Αρμαντίλλο»: «Η προφητεία του Αρμαντίλλο» Από τα μεγαλύτερα ονόματα των σύγχρονων ιταλικών και εν γένει ευρωπαϊκών κόμικς είναι αυτό του Zerocalcare, που τα τελευταία χρόνια σημειώνει μεγάλη επιτυχία και με τις σειρές του που προβάλλονται στο Netflix. Στο Chaniartoon θα παρουσιαστεί μια έκθεση αφιερωμένη στην αυτοβιογραφική και γεμάτη γλυκόπικρο χιούμορ ιστορία του με τίτλο «Η προφητεία του Αρμαντίλλο», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις DocMZ και Chaniartoon Press. «Η γαλέρα της ζωής μου»: «Η γαλέρα της ζωής μου» Η προσωπική ιστορία του Θανάση Βέγγου και η πλούσια καριέρα του στον κινηματογράφο πήραν τη μορφή κόμικς από τον Σπύρο Δερβενιώτη και τον Θανάση Πέτρου και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μικρός Ήρως. Αυτή η πλούσια κόμικς-βιογραφία του εμβληματικού ηθοποιού και πάνω απ’ όλα «καλού μας ανθρώπου» Θανάση Βέγγου είναι το θέμα της μεγάλης έκθεσης με τίτλο «ΘΒ, Η γαλέρα της ζωής μου». «Ας περιμένουν οι γυναίκες»: «Ας περιμένουν οι γυναίκες» Ο Σταύρος Τσιώλης (1937-2019) θεωρείται, όχι άδικα, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες κινηματογραφιστές και η πιο δημοφιλής, στα όρια του καλτ, ταινία του είναι αναμφίβολα το «Ας περιμένουν οι γυναίκες», με τον Γιάννη Ζουγανέλη, τον Σάκη Μπουλά και τον Αργύρη Μπακιρτζή να περιπλανώνται στη Βόρεια Ελλάδα. Η θρυλική ταινία μεταφέρεται στο χαρτί σε σκίτσα του Σταύρου Κιουτσιούκη και χρώμα του Κλήμη Κεραμιτσόπουλου από τις Εκδόσεις Μικρός Ήρως και η ομώνυμη έκθεση παρουσιάζει αυτή την ενδιαφέρουσα προσαρμογή από τον κινηματογράφο στα κόμικς. «18 χρόνια Hard Rock»: «18 χρόνια Hard Rock» Το «Hard Rock» του Τάσου Μαραγκού, αυτή η υπέροχη και εν μέρει αυτοβιογραφική ιστορία ενηλικίωσης ενός νέου από τη Σύρο, από τις πρώτες σεξουαλικές εμπειρίες του συνοδεία heavy metal μέχρι τα μεγάλα φεστιβάλ κόμικς της Αθήνας, συμπλήρωσε 18 χρόνια έντυπης ζωής από τις Εκδόσεις Jemma Press. Η έκθεση «18 χρόνια Hard Rock» είναι αφιερωμένη στις περιπέτειες του Μάρκου, στην «απόδρασή» του από το νησί και στον αγώνα του να γνωρίσει τον κόσμο και να καταφέρει να χωρέσει σ’ αυτόν. «20 χρόνια Δρακοφοίνικας»: «20 χρόνια Δρακοφοίνικας» Η αυτοκρατορία του «Δρακοφοίνικα», του επικού έργου ζωής του Γιάννη Ρουμπούλια, συμπληρώνει φέτος 20 χρόνια από την κυκλοφορία της πρώτης φανταστικής περιπέτειας αυτού του υπέροχου σύμπαντος. Γιορτάζοντας αυτήν την επέτειο, η έκθεση «20 χρόνια Δρακοφοίνικας» είναι αφιερωμένη σε μια μοναδική διαδρομή γεμάτη φαντασία, μάχες, τιμή και μαγική αφήγηση. Η επιστροφή της «Βαβούρας»: Η επιστροφή της «Βαβούρας» Θρυλικό περιοδικό για τα παιδιά και τους εφήβους της δεκαετίας του 1980, η «Βαβούρα», με το ανατρεπτικό της χιούμορ και τις σουρεαλιστικές ιστορίες της, γαλούχησε μια ολόκληρη γενιά αναγνωστών σε μια διαφορετική έννοια του αστείου. Μετά από χρόνια, η «Βαβούρα» ξανασυστήνεται στους αναγνώστες και επανακυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μικρός Ήρως με νέα εμφάνιση αλλά με τις ίδιες απολαυστικές ιστορίες της. Στην έκθεση στα Χανιά οι παλιοί θα έχουν την ευκαιρία να θυμηθούν και οι νεότεροι να μάθουν και να αγαπήσουν την τρέλα της «Βαβούρας». «Όλυμπος Α.Ε.»: Όλυμπος Α.Ε. Με αφορμή την κυκλοφορία των βιβλίων «Όλυμπος Α.Ε.» και «Όλυμπος Α.Ε. – Χοντρό Κυνήγι» από την DocMZ Publishing, η έκθεση σας ταξιδεύει στον Όλυμπο και παρουσιάζει εκ νέου το δωδεκάθεο, μέσα από τη χιουμοριστική ματιά των Vincenzo Cerami και Silvia Ziche. «Zawa»: Zawa Από τους πιο επιτυχημένους Ελληνες δημιουργούς κόμικς με σημαντική καριέρα στους μεγαλύτερους αμερικανικούς εκδοτικούς οίκους, ο Μιχάλης Διαλυνάς φιλοτέχνησε πρόσφατα το «Zawa» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Jemma Press. Η έκθεση «Zawa» παρουσιάζει αυτό το μείγμα δυστοπίας, οικολογίας, περιπέτειας και φαντασίας με την κινηματογραφική σκηνοθεσία και τα εντυπωσιακά σχέδια του Μιχάλη Διαλυνά. Αφιέρωμα στον Νίκο Γαλυφιανάκη: Από το αφιέρωμα στον Νίκο Γαλυφιανάκη. Σε μια μεγάλη έκθεση για τον βραβευμένο δημιουργό Νίκο Γαλυφιανάκη, με θητεία σε μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες και περιοδικά, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει έργα του από την Washington Post, που μεταφράζονται πρώτη φορά στα ελληνικά, αλλά και μια σειρά από εικονογραφήσεις, character designs κ.ά. Εκτός από τις εκθέσεις, στο θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» θα πραγματοποιούνται από σήμερα προβολές βραβευμένων ταινιών animation από τα σημαντικότερα φεστιβάλ του κόσμου, ενώ από τη Δευτέρα 22/9 ξεκινούν ομιλίες και παρουσιάσεις από τις οποίες ξεχωρίζουν οι εξής: «Η τέχνη πίσω από τα κάγκελα» για το έργο και την εμπειρία των εκπαιδευτών στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας των Φυλακών Χανίων (Τρίτη 23/9, 19.00), «Η τέχνη των κόμικς στην υπηρεσία της μικρής και μεγάλης Ιστορίας» για την πενταλογία του Θανάση Πέτρου με θέμα την ελληνική ιστορία (Πέμπτη 25/9, 20.00), η παρουσίαση της διεθνούς προσκεκλημένης Silvia Ziche με τη μακρά θητεία στα χιουμοριστικά κόμικς της ιταλικής Disney (Παρασκευή 26/9, 19.00), «Τάσος Ζαφειριάδης – Εξομολογήσεις ενός Έλληνα δημιουργού κόμικς» για το έργο του πολυδιάστατου Θεσσαλονικιού δημιουργού (Σάββατο 27/9, 18.00) κ.ά. Τον κύκλο των ομιλιών κλείνει η «Μέρα της Κρίσης» με αφορμή την ομώνυμη έκθεση και έκδοση (Κυριακή 28/9, 20.00). Η αφίσα του φεστιβάλ, από την Έφη Θεοδωροπούλου. Τέλος, από την Κυριακή 21/9 ξεκινούν τα καλλιτεχνικά εργαστήρια (απαιτείται εγγραφή, η συμμετοχή είναι δωρεάν με την εθελοντική προσφορά γραφικής ύλης η οποία θα δοθεί για τη στήριξη του Συλλόγου «Ορίζοντας»), ενώ το τελευταίο τριήμερο θα λάβουν χώρα ποικίλες δράσεις, ομαδικά παιχνίδια, διαγωνισμοί και συναυλίες (Babis Batmanidis Co(m)pany, Social Waste, Σπύρος Γραμμένος) και θα βρίσκεται σε εξέλιξη το Artist Alley με τη συμμετοχή 80 καλλιτεχνών από όλη την Ελλάδα, ενώ παράλληλα θα λειτουργούν εξειδικευμένα καταστήματα με κόμικς. ℹ️ 9o Φεστιβάλ Chaniartoon Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» και πλατεία Κατεχάκη, Παλιό Λιμάνι Χανίων, 20-28 Σεπτεμβρίου. Το artist alley θα πραγματοποιηθεί το τελευταίο τριήμερο, Παρασκευή 26-Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου, 11.00-23.00. Είσοδος ελεύθερη. Και το σχετικό link...

Σύνοψη από την εκδοτική: Όταν ο Αναγνώστης συνειδητοποιεί την ματαιότητα της ύπαρξης, αποφασίζει να φτιάξει ένα κόμικ που θα είναι η πολιτιστική παρακαταθήκη του, όταν εγκαταλείψει την επίγεια ζωή. Όμως, υπάρχει ένα πρόβλημα: Δεν έχει έμπνευση. Αντιμέτωπος με την έλλειψη ιδεών και με την βοήθεια του φίλου του, Κορνήλη, θα ξεκινήσει μια περιπέτεια με απώτερο σκοπό τη μεταθανάτια δόξα. Ένα κόμικ ό,τι να 'ναι, με ταξίδια, ναρκωτικά, rock'n'roll, ηλίθια λογοπαίγνια και ένα τηγάνι. Η ιστορία: Νέο κόμικ από τον αγαπημένο δημιουργό Κλήμη Κεραμιτσόπουλο των Στρίκτλι Κομμέρσιαλ και των Μπαντιλικίων και αυτή τη φορά επιλέγει να καταπιαστεί με το writer's block. Writer's block αποκαλείται η κατάσταση όπου ένας δημιουργός, συνήθως συγγραφέας έχει κολλήσει και δεν μπορεί να γράψει τίποτα. Καμία ιστορία δεν του βγαίνει και τίποτα δε λειτουργεί στο μυαλό του. Ως συγγραφέας κειμένων στο anthem.gr, τον καταλαβαίνω απόλυτα περνώντας καιρό χωρίς έμπνευση. Σε αυτή τη φάση είναι και ο Αναγνώστης, ο πρωταγωνιστής μας που φτιάχνει κόμικ αλλά θεωρεί πως ακόμα δεν έχει δημιουργήσει το δικό του αριστούργημα. Μέσα σε αυτή τη φάση, δεν έχει και καθόλου έμπνευση και έτσι προσπαθεί να κάνει brainstorming με τον φίλο του, τον Κορνήλη. Τελικά οι δύο φίλοι αποφασίζουν να κάνουν το καλοκαίρι ένα road trip στην Αμερική και να ζήσουν αυτή τη φάση, όπως κάνουν στις ταινίες (pun intended). Σκοπός είναι να ζήσουν περιπέτειες που δε φαντάζονται και μέσα από όλο αυτό ο Αναγνώστης να βρει τη χαμένη του έμπνευση και να σκεφτεί καινούριες ιδέες για μια καλή ιστορία. Ωστόσο τα πράγματα δεν πάνε ακριβώς κατ' ευχήν και το αλλόκοτο δίδυμο θα ζήσει μερικές αστείες περιπέτειες. Είναι ένα κόμικ για άτομα άνω των 18, ένα κόμικ που συνδυάζει αυτοκίνητα, ωραία ροκ τραγούδια και πολλές σκέψεις ψυχολογικής φύσεως πάνω στη δημιουργία και την έμπνευση. Έχει διαφορετικά είδη αστείων και πετυχαίνει 100% τον σκοπό του, δηλαδή να σε διασκεδάσει και να σε κάνει να νιώσεις όμορφα. Οι επιρροές του από ταινίες των αδερφών Coen, του Tarantino, του David Lynch με το The Straight Story αναφέρονται και στο τέλος και είναι αρκετά εμφανείς στο πως στήνει το όλο περιβάλλον στην Αμερική ο Κλήμης. Για το σχέδιο του, δεν χρειάζονται συστάσεις, είναι όμορφο, λεπτομερές και με έμφαση στο να ταιριάζει με τα αστεία του σεναρίου. Η έκδοση: Είναι σχετικά μικρό τευχάκι, οπότε έχουμε βιβλιοδεσία με καρφίτσα, μέγεθος 17 x 24 όπως πολλά κόμικ στις μέρες μας και κλασικό ματ χαρτί που δεν είναι γυαλιστερό. Το Όπως Κάνουν στις Ταινίες είναι μια όμορφη ιστορία που εστιάζει στο writer's block, για το οποίο ο Μπουκόφσκι είχε πει καλύτερα να γράφεις για αυτό παρά να μη γράφεις καθόλου, ένα quote που υπάρχει και στην αρχή του κόμικ. Αναζητήστε το, αν σας αρέσει ο Κλήμης και θέλετε κάτι διαφορετικό από τα Μπαντιλίκια. Καλό διάβασμα σε όλους

Ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος στο νέο του κόμικς «Όπως το κάνουν στις ταινίες» δημιουργεί ένα κωμικό road trip στην έρημο με αφετηρία τα αδιέξοδα της τέχνης. Το κόμικς «Όπως το κάνουν στις ταινίες» κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Ένατη Διάσταση. Το art block και το writer’s block είναι δύο δημοφιλείς όροι για την «ασθένεια του δημιουργού»: όταν σταματούν να ρέουν ιδέες στο μυαλό ενός συγγραφέα ή όταν ο καλλιτέχνης χάνει τη διάθεσή του να πιάσει μολύβι. Εν ολίγοις, ο χειρότερος εφιάλτης ενός δημιουργικού ατόμου. Ποια είναι η θεραπεία; Η αλλαγή παραστάσεων, τα νέα ερεθίσματα ή ακόμα και ένα ταξίδι. Δηλαδή, αυτό ακριβώς που κάνει ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος στους ήρωές του στο «Όπως το κάνουν στις ταινίες», το νέο του κόμικς που κυκλοφόρησε τον Μάιο από τις εκδόσεις Ένατη Διάσταση. Ο Κλήμης, ένας από τους πλέον παραγωγικούς Έλληνες δημιουργούς κόμικς των τελευταίων ετών είτε σε σενάρια άλλων («Μπαντιλίκια» σε σενάριο Λάζαρου Αλεξάκη) είτε σε δικά του («Στρίκτλι Κομμέρσιαλ», «Όλα λάθος»), ξεχωρίζει για το λεπτομερές και προσεγμένο «γαλλοβελγικού στιλ» σχέδιο και για τα σατιρικά, κοινωνικοπολιτικά του μηνύματα. Στο νέο του κόμικς επιστρατεύει ξανά τους δύο κλασικούς του ήρωες/alter ego του εαυτού του: τον ευαίσθητο και ανήσυχο σκιτσογράφο Αναγνώστη Παλάμπρα και τον ήρεμο και κυνικό Κορνήλη Διμπούχο. Η ιστορία ξεκινά με τον Αναγνώστη να καταλαμβάνεται από art block και την υπαρξιακή αγωνία να αφήσει μια παρακαταθήκη στον κόσμο. Η λύση που προτείνει ο Κορνήλης είναι ένα road trip για να αλλάξουν παραστάσεις και να βρεθεί η έμπνευση που αναζητά ο Αναγνώστης. Όχι όμως σε ένα οποιοδήποτε μέρος αλλά στην Route 66, τη μυθική λεωφόρο των 4 χιλιάδων χιλιομέτρων διαμέσου της βορειοαμερικανικής ερήμου! Σύντομα, οι δύο ήρωες βρίσκονται στις ΗΠΑ και με ένα παλιό νοικιασμένο βανάκι ξεχύνονται στο άγνωστο. Θα πάει καλά αυτό; Σίγουρα όχι, μια και η μία κωμική ατυχία συμπληρώνει την άλλη οδηγώντας το δίδυμο στον φόβο και στην παράνοια! Με αφετηρία λοιπόν την ασθένεια των δημιουργών και με σκηνικό τη λεωφόρο των μηχανόβιων, ο Κλήμης εκθέτει απροστάτευτο το κλασικό του δίδυμο σε μια buddy comedy όπου όλα μπορούν να συμβούν (από μηχανολογικά προβλήματα μέχρι σλάπστικ τραυματισμούς, καφρίλες και τριπαρίσματα) μπολιασμένη με αναφορές σε κλασικά ροκ και μέταλ τραγούδια, ταινίες, σειρές και κόμικς. Το αποτέλεσμα είναι άλλο ένα διασκεδαστικό ανάγνωσμα του Κλήμη για κάθε λάτρη των κωμικών κόμικς, της γαλλοβελγικής αισθητικής και των απέραντων δρόμων της βορειοαμερικανικής ερήμου… Και το σχετικό link...

Την 1η Οκτωβρίου του σωτηρίου έτους 2020 κι εν μέσω πανδημίας, το περιοδικό για θέματα μοτοσυκλέτας ΜΟΤΟ, ξεκινάει να κυκλοφορεί στο τεύχος #611 μία σειρά κόμικ, υπό τον τίτλο "Μπαντιλίκια". Δημιουργοί σε αυτό το πόνημα είναι ο Λάζαρος Αλεξάκης, ο οποίος έχει επιμεληθεί το σενάριο και είναι ο μόνιμος αρθρογράφος της τελευταίας σελίδας του περιοδικού από το 2005 κι ο γνωστός κομίστας Κλήμης Κεραμιτσόπουλος, που έχει αναλάβει να οπτικοποιήσει τα λόγια. Ο καιρός ωρίμασε, λοιπόν, η απήχηση που είχε στο κοινό ήταν ικανοποιητική και ήρθε η ώρα η σειρά να περάσει σε μία αυτόνομη έκδοση, με το πρώτο τεύχος της οποίας να κυκλοφορεί στα περίπτερα της χώρας στα μέσα του Δεκεμβρίου 2021. Η συγκεκριμένη σειρά στηρίζει την θεματολογία της στις απανταχούσες δίτροχες ξεμυαλίστρες, που διαθέτουν μεγάλο, φανατικό και πιστό κοινό σε όλο τον κόσμο. Μέσα στις σελίδες, ο αναγνώστης θα διασκεδάσει με δισέλιδες, μονοσέλιδες, αλλά και με έκταση σε ένα καρέ γελοιογραφίες, που αφορούν τις μοτοσυκλέτες. Το σενάριο είναι αρκετά διασκεδαστικό κι έχει αξιόλογο χιούμορ, ενώ το σχέδιο είναι φρέσκο, ενισχύει το κωμικό στοιχείο του σεναρίου και μας προσφέρει μερικές απίθανες αναπαραστάσεις μοτοσυκλετών που κυριάρχησαν στους δρόμους τις προηγούμενες δεκαετίες. Η έκδοση είναι αρκετά προσεγμένη για ένα έντυπο που κυκλοφορεί στα περίπτερα. Έχει μεγάλο μέγεθος, ενώ την κόλληση την βρήκα μία χαρά. Το χαρτί είναι γυαλιστερό, με την εκτύπωση να δίνει εντυπωσιακή απόδοση στο σχέδιο και τον χρωματισμό. Στο συνοδευτικό υλικό θα πρέπει να εντάξουμε τις βιογραφίες των δημιουργών, οι οποίες φιγουράρουν στα "αυτιά" του εξώφυλλου και του οπισθόφυλλου, ενώ υπάρχει κι ένα "βιογραφικό" του θρυλικού περιοδικού, στο οποίο φιλοξενήθηκε η σειρά. Επίσης, θα βρούμε κι ένα εισαγωγικό σημείωμα, όπου οι δύο δημιουργοί γελοιογραφούν...τους εαυτούς τους. Τέλος, το τεύχος έρχεται και με ένα όμορφο δωράκι, το οποίο είναι ένα κίτρινο πανί πολλαπλών χρήσεων, που μπορεί να φορεθεί σαν μαντίλι, σαν μπαντάνα ή ακόμα και σαν φουλάρι. Η σελίδα της σειράς στο Facebook

Η ζωή με μια μοτοσικλέτα έχει πολλές ευχάριστες στιγμές. Αλλά μπορεί να κρύβει και πολύ πόνο. Ο Λάζαρος Αλεξάκης και ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος στον τρίτο τόμο από τα «Μπαντιλίκια» συνεχίζουν να επικεντρώνονται στις χιουμοριστικές πτυχές της όμορφης αλλά και επικίνδυνης δίτροχης κουλτούρας. Η σειρά «Joe Bar Team» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μαμούθ Κόμιξ) των Bar2 και Fane με τους εννιά τόμους της αποτελεί από το 1990 παγκόσμια επιτυχία με θέμα τις ζωές των μηχανόβιων και την κουλτούρα της μοτοσικλέτας. Σατιρική και υπέροχα σχεδιασμένη, περιγράφει μικρά και μεγαλύτερα προβλήματα που προκύπτουν από τη σχέση του αναβάτη με τη μηχανή του αλλά και από τις σχέσεις – βαθιές φιλίες, κόντρες, ζήλιες, αλληλεγγύη κ.λ.π. – των μοτοσικλετιστών μεταξύ τους, με έναν σαφή θαυμασμό για τους ατρόμητους και συνάμα εμμονικούς οδηγούς των δύο τροχών. Παρόμοιας θεματολογίας αλλά προσαρμοσμένη περισσότερο στην ελληνική πραγματικότητα και φιλοτεχνημένη με έναν εντελώς πρωτότυπο τρόπο είναι η απολαυστική σειρά «Μπαντιλίκια» που γράφει ο Λάζαρος Αλεξάκης και σχεδιάζει ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος από το 2020 στο περιοδικό «ΜΟΤΟ». Το 2021 κυκλοφόρησε σε αυτόνομο τόμο το μέχρι τότε δημοσιευμένο υλικό της σειράς, έναν χρόνο αργότερα ακολούθησε ο δεύτερος τόμος και πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησε ο τρίτος, με το χιούμορ να παραμένει πάντα σε υψηλά επίπεδα και τις περιπέτειες των πρωταγωνιστών πάνω στις καυτές σέλες τους να είναι συναρπαστικά αστείες. Ο Αλεξάκης και ο Κεραμιτσόπουλος είχαν συνεργαστεί πρόσφατα και στο «Μίκα και Βάλκα» (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ένατη Διάσταση υπό την αιγίδα της UNESCO), μια συγκινητική καταγραφή των δύσκολων στιγμών της ζωής ενός άστεγου και ασυνόδευτου προσφυγόπουλου, και φαίνεται ότι έχουν βρει έναν ιδανικό κώδικα συνδημιουργίας όπως αποδεικνύεται και στα εντελώς διαφορετικά «Μπαντιλίκια». Ο Αλεξάκης άλλωστε, είναι ένας βαθύς γνώστης του κόσμου των μηχανών και το αποδεικνύουν οι τρεις συλλογές «μοτοσικλετιστικών» διηγημάτων του («Στο στόμα του λύκου 1 και 2», «Ιστορίες του δρόμου») και τα μυθιστορήματά του («Ομπλίκ», «Μικρό ταξίδι σε δανεικό χάρτη»), αλλά και η σταθερή του στήλη στην τελευταία σελίδα του περιοδικού «ΜΟΤΟ» από το 2005. Ο Κεραμιτσόπουλος από την άλλη δημιουργεί κόμικς από το 2017 και, αν και αυτοδίδακτος, έχει κατορθώσει να καθιερώσει ένα εντελώς προσωπικό και ιδιαίτερο στιλ που αντλεί τις γραμμές του από τις καλύτερες στιγμές των εναλλακτικών γαλλοβελγικών κόμικς. Μέχρι σήμερα έχει φιλοτεχνήσει πολλά βιβλία που κυκλοφορούν ως αυτοεκδόσεις («Διάολε! Δεν έχεις το Θεό σου!», «Αγιαχουάσκα», «Ωμέγα 2», «Πουλιά», «Αποδομημένα αστεία» κ.ά.), ενώ από τις Εκδόσεις του Κάμπου έχουν κυκλοφορήσει τα «Ιστορίες για αχρείους» και «Ντοντ Ντρινκ ‘ν Ντράιβ, Τζαστ Σμόουκ ‘ν Φλάι» σε σενάρια του Μέλανδρου Γκανά και από την Ένατη Διάσταση το «Στρίκτλι Κομέρσιαλ 1 και 2». Παρά τις πολύ σπουδαίες δουλειές τους ωστόσο, οι Αλεξάκης και Κεραμιτσόπουλος δεν παραλείπουν εδώ και τέσσερα χρόνια να δίνουν το μηνιαίο παρών στις σελίδες του «ΜΟΤΟ» και να περιγράφουν με χιούμορ και αυτοσαρκασμό τον κόσμο της μοτοσικλέτας με τα «Μπαντιλίκια» τους. Το τρίτο μέρος όμως κρύβει «πολλή πίκρα» καθώς, όπως γράφουν οι δημιουργοί του στο προλογικό τους σημείωμα, «είναι αφιερωμένο σε όσους πόνεσαν. Σε όσους υπέφεραν, σε όσους φίλησαν λαδωμένες ποδιές. Σε όσους δάγκωσαν κομμένη ντίζα γκαζιού για να γυρίσουν στο σπίτι ένα κρύο βράδυ. Σε όσους η ντίζα δεν ήταν το μόνο που δάγκωσαν […] Σε όσους προσπάθησαν να ρουφήξουν βενζίνη από περαστικό και ήπιαν το μισό ντεπόζιτο. Σε όσους άναψαν το σπίρτο να δουν τι έχει μείνει […] Στους απόκληρους που τους έπιασαν τα παιδιά τους να σαλιώνουν φλάντζα, να βάφουν ακρυλικό μονής το πιρούνι στο σαλόνι. Σε όσους στις τέσσερις τα ξημερώματα καθάριζαν κοντέρ με μπατονέτα. Σε εκείνους που άφησαν το μαύρο σπρέι θερμοκρασίας δίπλα στην λακ. Στους λίγους, τους ανένταχτους, τους τολμηρούς. Αυτό το κόμικ είναι για σας». Μπορεί να είναι αφιερωμένο σε αυτούς που «πόνεσαν», δεν παύει όμως να είναι αστείο για όλους. Ακόμα κι αν ο αναγνώστης δεν είναι εξοικειωμένος με τις τσιμούχες, τα ρουμπινέτα, τις σέλες καπιτονέ, τις μανέτες, τις βαλβίδες, τα καρμπιρατέρ, τα μπουζιά και τις υπερχειλίσεις, οι περιγραφές και οι διάλογοι του Αλεξάκη και τα σκίτσα του Κεραμιτσόπουλου εξηγούν τέλεια τον σκληρό και όμορφο κόσμο των δύο τροχών. Οι χαρακτήρες τους δε διστάζουν να κάνουν κόντρες στο κέντρο της πόλης («Θα σε περάσω ρε κερατά!») για να καταλήξουν στο νοσοκομείο, έρχονται αντιμέτωποι με το άγριο και αφιλόξενο σύμπαν των συνεργείων και των διαρκών αναβολών σε αμφίβολης ποιότητας και μηδενικής εγγύησης επισκευές, δέχονται μαζικές επιθέσεις από μέλισσες και άλλα έντομα με τρομακτικό κεντρί που πάντα καταφέρνουν να εισβάλουν στο κράνος, πέφτουν σε κατάθλιψη όταν δεν τους χαιρετούν οι «αδερφοί» τους στο αντίθετο ρεύμα, αγοράζουν πειραγμένα εξαρτήματα στη μαύρη αγορά για να προσγειωθούν απότομα αμέσως μετά την «απογείωση». Παρ’ όλα αυτά επιμένουν να καβαλάνε τις μηχανές τους ανεξαρτήτως καιρού και συνθηκών και να ρισκάρουν τη σωματική τους ακεραιότητα απέναντι στις βουλές των διερχόμενων οδηγών, τις λακούβες και τους γκρεμούς και ορισμένες φορές, λόγω της δικής τους ανευθυνότητας η οποία, ας μη γελιόμαστε, βγάζει γέλιο μόνο στα κόμικς. Κόμικς, σκίτσα και άλλα «ζαρζαβατικά» Την Παρασκευή 12 Ιουλίου στις 19:30 στο Συνεργατικό Καφενείο «Περιβολάκι», ο Τάσος Μαραγκός (Tasmar) θα παρουσιάσει το έργο του με τη συνοδεία αλκοολούχων ποτών και μεζέδων. Η παρουσίαση αποτελεί συνδιοργάνωση από το «Περιβολάκι» (Αθηναίου 7, πλατεία Ηούς, Κάτω Πετράλωνα, κοντά στον σταθμό του ΗΣΑΠ) και το βιβλιοπωλείο «Αμόνι». Τη συζήτηση θα συντονίζει ο «δικός μας» Γιάννης Ιατρού. Και το σχετικό link...

Στον Κλήμη Κεραμιτσόπουλο και στα «Μπαντιλίκια» του είναι αφιερωμένες οι δύο προηγούμενες σελίδες. Ο Κλήμης όμως φιλοτεχνεί πολλά ακόμη κόμικς, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και μια πρωτότυπη, άτυπη σειρά που μετρά ήδη τέσσερα τεύχη και απ’ ότι φαίνεται θα έχει ακόμη πολλές συνέχειες. Συνδετικός κρίκος των τευχών με τους διαφορετικούς τίτλους είναι το δίδυμο των πρωταγωνιστών που εμφανίστηκε πρώτη φορά το 2018 στο «Οι (Α)διάφορες Ιστορίες του Αναγνώστη Παλάμπρα», μια αυτοέκδοση που εξαντλήθηκε και επανακυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις του Κάμπου. Με τα παράξενα ονόματά τους, ο Αναγνώστης Παλάμπρας (στα ισπανικά, palabra = λέξη, λόγος) και ο Κορνήλης Διμπούχος (πάλι στα ισπανικά, dibujo = σχέδιο, σκίτσο) συστήθηκαν στους αναγνώστες ως «απόφοιτος Πολιτικών Επιστημών, εργάζεται part-time ηχολήπτης, ευσεβής πόθος του να φτιάξει κόμικς, λιγουλάκι ανασφαλής, άρρωστος με την τάξη και την καθαριότητα» ο πρώτος και «απόφοιτος Μαθηματικής Σχολής, προς το παρόν άνεργος, λιγουλάκι μηδενιστής, γουστάρει το αραλίκι, καπνίζει σα φουγάρο» ο δεύτερος. Συγκάτοικοι στην τρέλα, αγχωμένος να δημιουργήσει κάτι καλλιτεχνικά μοναδικό ο ένας κόντρα στον κυνισμό και στην ακαταστασία του άλλου, τσακώνονται και μονοιάζουν μέχρι που έρχεται η καραντίνα. Κάπου τότε ξεκινά το σίκουελ «Οι Καραντινιέροι» (2020) με τους δυο φίλους να (μην τα) καταφέρνουν να προσαρμοστούν στις πρωτόγνωρες συνθήκες εγκλεισμού και να φιλοσοφούν αδιάκοπα για το νέο καθεστώς εξαίρεσης. Κάποτε το «Μένουμε Σπίτι» όμως τελειώνει και μαζί του τελειώνει και η δουλειά του Παλάμπρα ως σκιτσογράφου σε συντηρητική εφημερίδα. Στο επόμενο τεύχος («Στρίκτλι Κομέρσιαλ», εκδόσεις Ένατη Διάσταση, 2023) μαζί με τον Κορνήλη καταστρώνουν ένα νέο σχέδιο: να βγάλουν λεφτά δημιουργώντας ένα χριστιανικό κόμικς για να προσελκύσουν τους νέους από την ενορία. Ο παπα-Ευτράφιος όμως έχει άλλες βουλές και οι δυο φίλοι καταλήγουν στη φυλακή. Με την αποφυλάκισή τους ξεκινά και το τέταρτο τεύχος που μόλις κυκλοφόρησε («Όλα λάθος», εκδόσεις Ένατη Διάσταση 2024) στο οποίο ο Αναγνώστης και ο Κορνήλης έχουν να αντιμετωπίσουν μια οργάνωση νεοναζιστών η οποία προσπαθεί να τους χρίσει μέλη της «Για να καθαρίσει ο τόπος! Για την Πατρίδα! Για την Θρησκεία! Για την Οικογένεια!». Παρά το «Εγέρθητος, Ρε!!!» όμως, οι δυο φίλοι θα ξεγλιστρήσουν για να συνεχίσουν τις περιπέτειές τους μακριά από τους φασίστες, τους πατριδοκάπηλους, τους εγκληματίες. Και το σχετικό link...

Το νέο κόμικς του Κλήμη Κεραμιτσόπουλου «Στρίκτλι Κομμέρσιαλ» είναι μια μαύρη κωμωδία με επίκεντρο τη μακραίωνη σχέση Τέχνης και Εκκλησίας. Θρησκεία και Τέχνη είναι έννοιες που από την αυγή του ανθρώπου προχωρούν μαζί χέρι χέρι. Γι’ αυτό και η σχέση των καλλιτεχνών με τα συστήματα που κάνουν κουμάντο στις θρησκείες και πλουτίζουν από αυτές, τις Εκκλησίες, ήταν πάντα πολύπλοκη και ταραγμένη. Πόσα έργα της δυτικής τέχνης δεν απεικονίζουν σκηνές της Βίβλου όντας παραγγελίες από την Καθολική Εκκλησία; Και πόσοι καλλιτέχνες δεν έπεσαν στην ανάγκη της εκκλησιαστικής παραγγελίας μόνο και μόνο για να μη μείνουν στον δρόμο; Σε αυτήν την ανάγκη πέφτουν και οι δύο ήρωες του Κλήμη Κεραμιτσόπουλου στο νέο του κόμικς «Στρίκτλι Κομμέρσιαλ» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ένατη Διάσταση. Δύο παλιοί ήρωες του δημιουργού, ο σκιτσογράφος Αναγνώστης Παλάμπρας και ο φίλος του Κορνήλης, ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν τις αφραγκίες τους. Ο πρώτος, απολυμένος για τα σκίτσα του από τη συντηρητική εφημερίδα όπου δούλευε, συλλαμβάνει την κομπίνα: τη δημιουργία ενός χριστιανικού κόμικς χάρη στο οποίο, με την πρόφαση της προσέλκυσης των νέων στην εκκλησία, οι δύο ήρωες θα λύσουν το οικονομικό τους από τα πορτοφόλια των θρησκευόμενων. Η ιδέα προχωράει και το κόμικς τους «Πεθαίνω για Σένα» διανέμεται στην τοπική ενορία από τον πατέρα Ευτράφιο. Τα πράγματα πηγαίνουν καλά, αλλά για πόσο ακόμα; Τι θα συμβεί αν ο αμφιβόλου ηθικής ευτραφής παπα-Ευτράφιος αποφασίσει να βάλει βαθύτερα το χέρι του στη δημιουργία των δύο πρωταγωνιστών; Ο Κλήμης, εδώ και 5 χρόνια καταξιωμένος δημιουργός στον χώρο των κόμικς («Αγιαχουάσκα», «Δουλειά στα Καπάκια», «Μίκα και Βάλκα», «Μπαντιλίκια» – οι δύο τελευταίοι τίτλοι σε σενάρια Λάζαρου Αλεξάκη), μας δίνει μια νέα χιουμοριστική και χορταστική ιστορία. Ακολουθώντας τον κανόνα του να σατιρίζει τους ισχυρούς, τα ιερά και τα όσια σε συνδυασμό με ζωντανό, καθημερινό διάλογο, χτίζει μια ιστορία που θα μπορούσε πράγματι να έχει συμβεί. Το ασπρόμαυρο καρτουνίστικο σκίτσο του, ένα αριστοτεχνικό κράμα των Γαλλοβέλγων μετρ των κόμικς, Uderzo, Franquin, Bar2 αλλά και του Mordillo, αποτυπώνει κατάλληλα την κωμικότητα της ιστορίας. Έτσι, παρότι τιτλοφορείται ως «strictly commercial» – κλείνοντας το μάτι στο ομότιτλο άλμπουμ του Φρανκ Ζάππα –, το ίδιο το κόμικς είναι το αντίθετο από «αυστηρώς εμπορικό»: είναι μια κωμική κατακραυγή ενάντια στην εμπορικότητα, ενάντια στη Μονόπολη της επιβίωσης των φτωχοδιάβολων που δεν έχουν τίποτα και της Εκκλησίας-Μαφίας που εδώ και αιώνες έχει χτίσει σε όλα τα κουτάκια. 📌 Το κόμικς «Στρίκτλι Κομμέρσιαλ» κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Ένατη Διάσταση. Και το σχετικό link...

Ο Μίκα, ένα μικρό παιδί, έχει αναγκαστεί από την μοίρα κι από την αναλγησία των πολιτικών, να αφήσει την χώρα του και να μεταναστεύσει στην Ακαταλαβούπολη, μία πόλη, που έχει μεγάλες ομοιότητες με την Αθήνα (δυστυχώς) κι όπως είναι φυσικό γνωρίζει την κοινωνική αποξένωση και περιθωριοποίηση. Μόνος του, χωρίς γονείς και με μόνη του συντροφιά τον σκύλο του τον Βάλκα, θα γνωριστεί με τον Φειδία, έναν καλλιτέχνη του δρόμου, ο οποίος θα τον βοηθήσει να πάρει κάποιες απαντήσεις στα διάφορα φιλοσοφικά ερωτήματα κι ανησυχίες που τον ταλανίζουν και θα του μάθει, με έναν αισιόδοξο τρόπο, το τι χρειάζεται για να επιβιώσει ένας παρίας, σε μία αφιλόξενη και δυστοπική πόλη. Το κόμικ αυτό, λοιπόν, μας έρχεται δια χειρός Λάζαρου Αλεξάκη, ο οποίος έχει επιμεληθεί το σενάριο και Κλήμη Κεραμιτσόπουλου που έχει αναλάβει την οπτική αποτύπωσή του. Αμφότεροι οι δημιουργοί με το παρόν πόνημά τους επιχειρούν ν΄ αποτυπώσουν με χιουμοριστικό (??) τρόπο τα κακώς κείμενα που διέπουν την εποχή μας, όσον αφορά το μεταναστευτικό, αλλά παράλληλα να δώσουν τροφή για σκέψη και περισυλλογή. Και πιστεύω ότι το πετυχαίνουν όχι απλά στην εντέλεια, αλλά ακόμα περισσότερο. Ο χαρακτήρας του Μίκα, ενός παιδιού ορφανού, είναι ο ορισμός της εγκατάλειψης και της δυστυχίας, την ίδια ώρα που ο Φειδίας, σαν άλλος φιλόσοφος του δρόμου, προσπαθεί να του δώσει τα εφόδια για την νέα (κι επώδυνη) πραγματικότητα που καλείται να αντιμετωπίσει από εδώ και στο εξής. Μέσα από τα ολοσέλιδα στριπ βγαίνουν μεγάλες αλήθειες στην επιφάνεια για τον τρόπο που η πλειοψηφία του κόσμου αντιδρά με τους ανθρώπους που δεν έχουν την “πολυτέλεια” μίας πατρίδας και μίας αξιοπρεπούς διαβίωσης κι όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, οι αλήθειες αυτές… πονάνε… Κάθε μικρή ιστορία που πραγματεύονται οι σελίδες, είναι εξαιρετική, καμία δεν μπορεί να μας αφήσει αδιάφορους και στο τέλος πιστεύω ότι θα κάνει τον αναγνώστη να αφήσει το κόμικ με μία γλυκιά θλίψη. Προσωπικά το “Μίκα & Βάλκα” το βρήκα ένα εξαιρετικό κόμικ για την θεματολογία του και για τον τρόπο που την παραθέτει, ενώ υπήρχαν και κάποια καρέ (που αν και σαραντάρης πλέον), λόγω του πρόσφατου χαμού των γονιών μου, μου έφεραν δάκρυα στα μάτια. Ομολογώ ότι είχε ΠΟΛΛΑ χρόνια να με επηρεάσει συναισθηματικά ένα κόμικ σε τέτοιο βαθμό. Πολλά μπράβο στους δημιουργούς. Εννοείται ότι προτείνεται σε όλους τους φιλελεύθερους κι ορθά σκεπτόμενους ανθρώπους. Οι υπόλοιποι ας προσπεράσουν. Αυτό δεν κάνουν, άλλωστε? Ο εικαστικός τομέας φέρει την υπογραφή του έμπειρου κομίστα Κλήμη, επομένως ξέραμε εκ των προτέρων ότι θα απολαύσουμε ένα αξιόλογο σχέδιο, όπως κι έγινε. Όλα τα καρέ χαρακτηρίζονται από μεγάλη πλαστικότητα κινήσεων, ενώ αποτυπώνονται αριστοτεχνικά τα συναισθήματα του μικρού μας πρωταγωνιστή (τρόμος, ευχαρίστηση, απορία, θλίψη). Οι γραμμές του είναι καθαρές και οι τόνοι του άσπρου και του μαύρου, δένουν άψογα με το σχέδιο. Εντυπωσιασμένος έμεινα κι από το μελάνωμα. Συμπερασματικά, λοιπόν, έχουμε ένα άρτιο δέσιμο σεναρίου και σχεδίου! Η έκδοση είναι λιτή, αλλά συμπαθητική. Το φορμάτ της είναι στενόμακρο και το λευκό χρώμα επικρατεί κατά κόρον στο εξώφυλλο, με μοναδική εξαίρεση ένα κόκκινο μπαλόνι, που κι αυτό έχει τον συμβολισμό του. Συνοδευτικό υλικό δεν υπάρχει, παρά μόνο τα social media του κόμικ και των δημιουργών, που βρίσκονται στο οπισθόφυλλο. Ευχαριστούμε τον φίλο @ nikos99 για την παραχώρηση του τεύχους. Το “Μίκα & Βάλκα” στο Facebook Ο Λάζαρος Αλεξάκης στο Facebook Ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος στο Facebook

Μια εικόνα, 278 λέξεις Ο Μίκα, ένα μικρό προσφυγόπουλο χωρίς στέγη που περιφέρεται στους δρόμους της Αθήνας μαζί με τον σκύλο του, τον Βάλκα. Μπορεί να είναι λίγο καθυστερημένη η αναφορά, καθώς το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2021, αλλά ποτέ δεν είναι αργά για να εκθειάσεις μια πολύ καλή δουλειά. Και το «Μίκα και Βάλκα», αυτοέκδοση σε σενάριο του Λάζαρου και σχέδια του Κλήμη, είναι πράγματι μια πολύ καλή δουλειά! Από κάθε άποψη. Πρωταγωνιστής είναι ο Μίκα, ένα μικρό προσφυγόπουλο χωρίς στέγη που περιφέρεται στους δρόμους της Αθήνας μαζί με τον σκύλο του, τον Βάλκα, αναζητώντας ζεστασιά, τροφή, μια προσωρινή κρυψώνα μα πάνω απ’ όλα μια ανθρώπινη επαφή. Αλλά δυστυχώς είναι ανεπιθύμητος παντού. Όλοι τον διώχνουν από πεζοδρόμια, εισόδους κτιρίων και μαγαζιών, βιτρίνες. Εκτός από έναν άλλον άστεγο, τον Φειδία, καλλιτέχνη του δρόμου και μόνο άνθρωπο που έχει τον χρόνο, τη διάθεση και την ανθρωπιά να πει δυο κουβέντες με ένα παιδί και να του προσφέρει λίγη αγάπη. Με ένα τέτοιο θέμα, το «Μίκα και Βάλκα» ακούγεται δραματικό, «βαρύ κι ασήκωτο» αλλά δεν είναι. Μέσα στην ατέλειωτη μοναξιά και τις επικίνδυνες περιπλανήσεις του μικρού αγοριού σε μια εχθρική πόλη, με τους χρυσαυγίτες να απειλούν και τους «καθωσπρέπει» πολίτες να ξεσπούν εναντίον των «λαθρομεταναστών», υπάρχουν και αχτίδες αισιοδοξίας: ένα κόκκινο μπαλόνι, μια κουβέρτα που την πήρε ο αέρας, λίγοι πεταμένοι μαρκαδόροι, οι χαρούμενες φωνές από άλλα παιδιά. Με τις έξυπνες ατάκες του Λάζαρου και τα γλυκύτατα και τρυφερά σχέδια του Κλήμη, το «Μίκα και Βάλκα» είναι ένα ευχάριστο και απαραίτητο, χωρίς διδακτισμούς, μάθημα προς όσους στρέφουν το βλέμμα από αυτά τα παιδιά. Με μικρές δόσεις απελευθερωτικού χιούμορ και ορισμένες σπαρακτικές σκηνές. Όπως αυτή με τον μικρό Μίκα, κοιμισμένο σε ένα παγκάκι, να δέχεται απαλά στο κεφάλι του ένα φθινοπωρινό φύλλο που τον ξυπνά. Για να ανοίξει αυτός τα μάτια του και να ψιθυρίσει: «Μαμά...;»

Μία μεγάλη και πικρή αλήθεια έρχεται να τονίσει στο κοινό του ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος με το νέο του πόνημα που φέρει τον ευφάνταστο τίτλο: “Δουλειά στα καπάκια: Ένα αντικαπιταλιστικόμικ χωρίς στρογγυλέματα”. Ο ταλαντούχος κομίστας θα μας μιλήσει για τα απάνθρωπα ωράρια και τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες δουλεύουν πολλοί εργαζόμενοι στο τομέα της μαζικής παραγωγής και των απρόσωπων εργοστασίων, που ζητούν μόνο ασταμάτητη απασχόληση, με το ελάχιστο έξοδο. Σε αυτούς τους εργάτες αφιερώνεται και το συγκεκριμένο κόμικ. Βασικός πρωταγωνιστής είναι ένας ανειδίκευτος εργάτης, που δουλεύει σε ένα εργοστάσιο παραγωγής πλαστικών μπουκαλιών, ο οποίος έχει σπουδάσει στο εξωτερικό και διετέλεσε και πρώην ελεύθερος επαγγελματίας, πριν οι συνθήκες που όλοι βιώσαμε (κι εξακολουθούμε να βιώνουμε) τα προηγούμενα χρόνια τον αναγκάσουν να χτυπήσει την πόρτα του. Ο συγκεκριμένος εργάτης, αν και λίγες μόνο ημέρες στο πόστο του, θα συνειδητοποιήσει πόσο σκληρή κι απάνθρωπη είναι η συγκεκριμένη δουλειά, μιας και δεν προλαβαίνει να βρει ούτε δύο λεπτά να πάρει μία ανάσα (μέσα στην αποπνικτική ζέστη του καλοκαιριού ), καθώς η βάρδια έχει λίγα άτομα και οι εργασίες που πρέπει να γίνουν είναι πάμπολλες, από την στιγμή που τα μηχανήματα στην γραμμή παραγωγής δεν σταματούν καθόλου ν’ απαιτούν την προσοχή τους. Απηυδισμένος από την όλη κατάσταση, θ΄ αποφασίσει να μιλήσει με τον Διευθυντή του εργοστασίου και μάλιστα εκ μέρους μίας μεγάλης μερίδας συναδέλφων του. Θα καταφέρει, άραγε, να κερδίσει έστω και το ελάχιστο και στοιχειώδες που θα τους διευκολύνει στην απασχόλησή τους ή θα μιλήσει εις ώτα μη ακουόντων? Η αλήθεια είναι ότι ο Κλήμης ποτέ δεν μας απογοητεύει και είναι από τους λίγους δημιουργούς που έχουν ένα σταθερό (ίσως κι αυξανόμενο) αναγνωστικό κοινό. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει το ταλέντο του, τόσο στην εμπνευσμένη συγγραφή, όσο και στο καλαίσθητο σχέδιό του. Έτσι και το παρόν πόνημα, με άφησε ικανοποιημένο κι ας στηρίζεται σε μία θεματολογία, που είναι άκρως θλιβερή για όποιον την έχει ζήσει ή έχει την ελάχιστη συνείδηση. Ο δημιουργός παρουσιάζει μέσα στο εργοστάσιο, αρκετά ρεαλιστικά στοιχεία με βασικότερο από όλα την κλειστή κοινωνία που υπάρχει σε τέτοια μέρη. Θα βρούμε, λοιπόν, άτομα που κάνουν τον χαβαλέ του, άτομα που είναι πιο σοβαρά, τσαντίλες, τα κλασικά λαμόγια και τους επονομαζόμενους “γλείφτες”, καθώς επίσης και τους “κουρασμένους” τύπους, που έχουν περάσει όλη τους την ζωή δίπλα στις μηχανές. Στο αντίποδα με τις συνθήκες εργασίας, θα δούμε τον Προϊστάμενο να κάθεται αναπαυτικά μπροστά από ένα υπολογιστή και με το air condition στο φουλ, να του παρέχει την ανάσα δροσιάς, που τόσο πολύ επιζητούν οι κάθιδροι εργαζόμενοι στην παραγωγή. (emoji βεντάλιας) Κι ενώ σίγουρα έρχονται στιγμές που συμπονούμε τον πρωταγωνιστή γι’ αυτά που τραβάει, ο Κλήμης φροντίζει να δώσει μερικά στοιχεία ποιοτικού χιούμορ (στα οποία στηρίζονται, κατά κύριο λόγο μερικοί διάλογοι), οι οποίοι μας φέρνουν ένα ενοχικό χαμόγελο στα χείλη. Το φινάλε, μπορεί να βγάζει ένα έντονο κωμικό στοιχείο, σίγουρα, όμως, δεν θα το χαρακτηρίζαμε ευτυχές, ακόμα μία απόδειξη ενός ρεαλιστικού κόσμου. Εν κατακλείδι, πρόκειται για μία δουλειά που αξίζει να διαβαστεί, όχι μόνο από τους υποστηρικτές του δημιουργού, αλλά κι από όλους όσοι συντάσσονται με το δίκιο του εργαζομένου. Όπως μας αποκαλύπτει, άλλωστε κι ο ίδιος ο Κλήμης, το παρόν κόμικ στηρίζεται αποκλειστικά σε πραγματικά γεγονότα και δεν είναι αποκύημα της φαντασίας του. Αυτό που μένει να εξακριβώσουμε είναι για το αν μιλάει εξ’ ονόματός του ή αν ήταν αυτόπτης ή αυτήκοος μάρτυρας. Ο εικαστικός τομέας με άφησε απόλυτα ικανοποιημένο. Το σχέδιο του Κλήμη είναι χαρακτηριστικό και δίνει ακόμα και μόνο του το απαραίτητο χιουμοριστικό υλικό που είναι απαραίτητο για ένα κόμικ. Βρίθει λεπτομερειών, που δίνουν ένα ρεαλιστικό νόημα στην κίνηση και την πλαστικότητα των χαρακτήρων και το στυλ που έχει υιοθετηθεί (αν και φοβάμαι ότι θα με κατηγορήσετε για ιεροσυλία ) προσωπικά μου έφερε στο μυαλό τις σχεδιαστικές μανιέρες που υπάρχουν στα Αστερίξ και Ιζνογκούντ. Όσον αφορά το χρώμα, αυτό είναι μουντό και στηρίζεται στους τόνους του γκρι. Αν και θα περίμενα να με πειράξει, εντούτοις δεν το έκανε. Η συγκεκριμένη χρωματική παλέτα συνέβαλε στην οπτική αποτύπωση του θλιβερού κλίματος που υπάρχει στο εργοστάσιο. Πολλά μπράβο, λοιπόν, και σε αυτόν τον τομέα. Η έκδοση δεν προέρχεται από κάποιον εκδοτικό οίκο, αλλά μας έρχεται με την μορφή αυτοέκδοσης, αρκετά ποιοτικής, θα συμπλήρωνα. Το χαρτί που χρησιμοποιήθηκε είναι ματ κι αρκετά παχύ, ενώ το δέσιμό του έχει γίνει με την καθιερωμένη καρφίτσα. Στο συνοδευτικό υλικό θα βρούμε έναν πρόλογο του δημιουργού, στον οποίο αφιερώνει το πόνημά του στους απανταχού εργάτες που “συμπάσχουν” και στην συνέχεια θα έχουμε την ευκαιρία να διαβάσουμε ένα πρωτότυπο μονοσέλιδο (για κόμικ), στο οποίο ο Κλήμης θα μας χαρίσει (σχετικά αναλυτικά) ένα επεξηγηματικό διάγραμμα με τα στάδια παραγωγής πλαστικών μπουκαλιών και καπακιών, το οποίο καταλήγει με μία εξομολόγηση, που με έκανε να σκάσω από τα γέλια. Δεν την αναφέρω για να μην χαλάσω το mood. Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε ότι το παρόν κόμικ απευθύνεται σε άτομα άνω των 18 ετών (όπως πολύ σωστά αναφέρεται και στο εξώφυλλο), καθώς χρησιμοποιείται αγοραία γλώσσα, που συνήθως ομιλείται σε ανδροκρατούμενους εργασιακούς χώρους. Και σαν τελευταία πληροφορία, να πούμε ότι η ιδέα για την “Δουλειά στα καπάκια” συνελήφθη το 2021 (από γεγονότα που διαδραματίστηκαν το καλοκαίρι της συγκεκριμένης χρονιάς), ενώ δημιουργήθηκε και βρήκε τον δρόμο για το τυπογραφείο το σωτήριον έτος 2022. Ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος στο Facebook

Ένα 32σέλιδο κομιξάκι που έφτιαξε ο από πάνω κατά τη διάρκεια της καραντίνας της Άνοιξης του 2020 200 τεμάχια εάν καταλαβαίνω καλά από μια εσωτερική αρίθμηση (είμαι ο περήφανος κάτοχος του 13 ). Η θεματολογία νομίζω πως είναι προφανής Όλα τα στριπάκια είναι βγαλμένα μέσα από τη ζωή. Όλα! Με τους ήρωες που γνωρίσαμε στις (Α)διάφορες ιστορίες του Αναγνώστη Παλάμπρα το οποίο θυμίζω πως έχει φτάσει τις 3 εκδόσεις (μπορεί να μιλάμε για μικρά τιράζ, αλλά κάθε είδος κόμικ βγαίνει σε τόσα κομμάτια όσα φαντάζεται κανείς ότι χρειάζονται, κρίνοντας από το τι κόμικ είναι, τι προώθηση έχει, τι κοινό, κ.ο.κ.) Μου άρεσε όπως μου αρέσουν όλα του Κεραμιτσόπουλου. Γι'αυτό και με το που έμαθα χθες πως έφτασαν κομμάτια στην Αθήνα, πήγα σήμερα μέχρι το comistrip (εκεί θα βρείτε πράμα αυτή τη στιγμή οι του κλεινού άστεος) για να τσιμπήσω για την πάρτυ μου Εκεί που έχω καταλήξει για τον συγκεκριμένο δημιουργό είναι ότι μου θυμίζει πάρα πολύ τη γλύκα που έχει το υλικό του Στάθη. Γλυκύτατη πένα τόσο στο σχέδιο όσο και στο σενάριο. Να παρακολουθείτε τη δουλειά του στο φβ, αξίζει τον κόπο

4ο LA Comics Festival: Μέλανδρος Γκανάς, Σταύρος Κιουτσιούκης, Michelle and Babbies, Κλήμης Κεραμιτσόπουλος και Θωμάς Κεφαλάς μιλούν στην ATHENS VOICE. Tι L.A., τι LArissa Comic Festival; Πολύχρωμοι άνθρωποι με κέφι και δημιουργικότητα έξω από ένα μουσείο πολιτιστικής κληρονομιάς για την Λάρισα. Πολλά σκίτσα και γελοιογραφίες με φαντασία, γέλια, παρέες που γίνονται ένα, χορός, αράγματα με μπύρες και σουβλάκια βλέποντας rap lives, και κυρίως συζητήσεις περί έρωτα, αληθινής τέχνης και ότι άλλο είναι ταμπού παίρνουν σάρκα και οστά σε ένα φεστιβάλ. «Μια βδομάδα μαζευόμαστε καλλιτέχνες και δείχνουμε τη δουλειά μας, βάφουμε τους τοίχους, ακούμε και χορεύουμε σε μουσικές από άλλους φίλους που μας τιμάνε και έρχονται στον ζεστό κάμπο της Λάρισας. Αγκαλιές, χαμόγελα και κόμικς. Γενικά είναι σα να γιορτάζουμε κάτι. Δε μας νοιάζει τι, μας αρκεί που γιορτάζουμε» ήταν τα πρώτα λόγια του Μέλανδρου Γκανά, διοργανωτή του 4ου LA Comics Festival, όταν τον ρώτησα τι σημαίνει γι αυτόν το φετινό φεστιβάλ. 60 Καλλιτέχνες Κόμικς-Artist Alley, 30 Local Artists, 30 Illustrators και μαθητές του Project Ιππόκαμπος, εκθέσεις κόμικς, εικονογράφησης κι γελοιογραφίας, εργαστήρια, bazaar, graffiti, skate events, ένα αγροτικό “spooky” διόραμα, lives, προβολές, σχετικές ομιλίες στα panel του φεστιβάλ και πολλές εκπλήξεις θα ζωντανέψουν στον Μύλο του Παππά στις 23-29 Μαΐου σε ένα στολισμένο προαύλιο χώρο που διοργανώνει η Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λαρισαίων, σε συνεργασία με το Project Ιππόκαμπος και τον Σύλλογο Κόμικς και Τεχνών “ΕΤουΚου”. Το πρώτο LA Comic Festival έγινε το 2019 και είναι το μόνο φεστιβάλ με comics που δεν έχασε καμία χρονιά μέχρι και σήμερα – ούτε άλλωστε και εγώ. «Κάθε χρόνο έχουμε στιγμές που μένουν. Φίλοι που έρχονται από μακριά, όπως φέτος ο Λευτέρης Γιακουμάκης που μας έρχεται από την Ισλανδία. Έχουμε εθελοντές που έρχονται από την Κρήτη, έχουμε φίλους που κλείνουν τα γραφεία τους και παίρνουν άδεια από τις δουλειές τους για να είναι μία βδομάδα εδώ. Για μένα αυτά είναι τα συγκινητικά. Το παράπονο μας μία ζωή, ήταν πως έπρεπε να γίνονται μεγάλα πράγματα έξω από το “κέντρο” και να τα υποστηρίζουν όλοι. Εγώ πλέον θα πω πως νιώθω τυχερός που έχουμε φίλους που μας στήριξαν και συνεχίζουν να μας στηρίζουν». Eρωτικές ιστορίες του κάμπου από τον Σταύρο Κιουτσιούκη Ο Σταύρος Κιουτσιούκης είναι επαγγελματίας δημιουργός κόμικς και ελαφρού ρεπερτορίου. Η προσωπική του επωδός είναι «φτηνή τέχνη για τις μάζες». «Με βοηθάει να κάνω λαϊκά κόμικς για τα μικρά ερωτικά μας μυστικά, που τελικά είναι κι αυτά τόσο υψηλές έννοιες» λέει. Η τέχνη του αφορά κυρίως τον έρωτα και την απελευθέρωση, την κατάρριψη των ταμπού και μικρές επαναστάσεις γύρω από την σεξουαλικότητα. «Δεν υπάρχει συνταγή για την τέχνη ώστε να υπάρχουν και χρόνοι. Αλλά συνήθως λέω ώρες, για να χρεώνω περισσότερο (γέλια)». O Σταύρος Κιουτσιούκης Ξεκίνησε από την παιδική ηλικία σχεδιάζοντας παντού και φυσικά διαβάζοντας κόμικς διαρκώς. Μέσα στα χρόνια και ιδιαίτερα στα φοιτητικά, γνώρισε κι άλλους ανθρώπους με παρόμοιες ανησυχίες, που μέσω της τριβής τον οδήγησαν στον δρόμο που είναι σήμερα. Συζητώντας για την φετινή συμμετοχή του στο Φεστιβάλ ο Σταύρος αποκρίνεται: «Θεωρώ ότι έχει μια διαφορετική πιο φιλική προς τους νέους δημιουργούς προσέγγιση και μου αρέσει πάντα να είμαι κοντά στο νέο αίμα – ως βαμπίρ. Μια ευκαιρία για γιορτή σε μια πόλη που αποκτά σταδιακά την δική της τοπική σκηνή, αλλά και το δικό της φανατικό κοινό χάριν στις συντονισμένες προσπάθειες των Εκδόσεων του Κάμπου. Συμμετέχω ανελλιπώς από το πρώτο και δεν ξεχωρίζω κάποια στιγμή ή ιστορία, αλλά την συνολική αίσθηση μιας πολύ φιλόξενης διοργάνωσης. Φέτος συμμετέχω μόνο ως εκθέτης στο bazaar με εκδόσεις μου και όχι στο εκθεσιακό κομμάτι. Είναι τεράστια τιμή η αγάπη του κοινού, γιατί ουσιαστικά ως καλλιτέχνης παράγω εικόνες των σκέψεων και των επιθυμιών μου. Το να τις δέχεται ως δικές του ο κόσμος είναι μια πολύ γλυκιά συνύπαρξη». Σκίτσο του Σταύρου Κιουτσιούκη Όταν τον ρωτάω για μια δύσκολη στιγμή που αποτυπώνεται στα comics του η απάντηση του είναι γι ακόμη μια φορά ατακαδόρικη: «Επειδή κάνω ερωτικά κόμικς, φαντάζεστε πως είναι δύσκολο να αποκαλύψω ποια δύσκολη προσωπική στιγμή μου αποτυπώνεται στα κόμικς μου». Σκίτσο του Σταύρου Κιουτσιούκη Michelle and Babbies, μητέρα και γιος ενώνονται δυναμικά για το Φεστιβάλ Η Michelle και ο Βabbies Μια από τις συμμετοχές στο φετινό φεστιβάλ είναι οικογενειακή υπόθεση – μάνα ακούς, την επόμενη φορά θα σε βάζω να γράψεις –. Η Michelle Gerber είναι καλλιτέχνης από τη Νότια Αφρική αλλά ζει στην Ελλάδα εδώ και 20 χρόνια, illustrator, δημιουργός μαριονέτων και παιδικών βιβλίων. Ο γιος της Babbies σπουδάζει ξυλογλυπτική στην Καλαμπάκα. Το σίγουρο είναι ότι δεν είχαν πάντα τις πιο εύκολες σχέσεις αφού τα πράγματα μπορεί να γίνουν αρκετά έντονα ανάμεσα σε μητέρα και γιο, ωστόσο η αμοιβαία αγάπη για την τέχνη και τη φύση είναι αυτό που τους έδεσε καλλιτεχνικά παρά τις διαφορετικές ηλικίες και καλλιτεχνικές ιδιοσυγκρασίες. Υποστηρίζουν πολύ ο ένας τον άλλον και συζητούν αναλυτικά όλα τα έργα τους ενώ μότο τους είναι «Η τέχνη είναι μια μορφή βαθύ διαλογισμού όταν το μυαλό σωπαίνει». «Ως μωρό ο Μπάμπης μπορούσε να κρατάει ένα πινέλο πριν προλάβει να μπουσουλήσει, και όπου κι αν πάει είχε πάντα μαζί του σπρέι για γκράφιτι. Ήταν μεγάλος φαν των κόμικς από μικρή ηλικία» λέει η Michelle. Πίνακας "La Bruja" της Michelle © Michelle Η «μητέρα του Φεστιβάλ» εκθέτει μια σειρά fantasy art εμπνευσμένα από the divine feminine and mother nature γιατί νιώθει ότι ολόκληρος ο πλανήτης έχει απόλυτη ανάγκη από ιερή γυναικεία ενέργεια για να αντιμετωπίσει τις καταστροφικές δυνάμεις της πατριαρχικής κοινωνίας ενώ ο Βabbies λατρεύει τα κρανία, τα οστά και αποφάσισε να δημιουργήσει τέχνη με παλιές ακτινογραφίες. Για την Michelle το «La Bruja», ένα έργο φαντασίας που απεικονίζει την ομορφιά της αρχαίας γυναικείας σοφίας με τη μορφή μιας μάγισσας και των δύο κορακιών της είναι το έργο της που ξεχωρίζει, ενώ για τον Babbie το δημιούργημα το οποίο ξεχωρίζει είναι αυτό που δεν έχει δημιουργήσει ακόμα. «Η τέχνη είναι ένας τρόπος έκφρασης που θεωρώ πως όλοι μας θα πρέπει να ασκούμε. Όσον αφορά τα δικά μου δημιουργήματα είναι ένα ξέσπασμα, μια διαφυγή από τις καθημερινές σκέψεις». Νεκροκεφαλή, μεταποίηση παλιών ακτινογραφιών σε τέχνη © Babbies Κάτι που θα τους μείνει αξέχαστο… «Πέρυσι το τοπικό μας κουκλοθέατρο συμμετείχε σε ένα διεθνές κίνητρο για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την προσφυγική κρίση και την παιδική παρέλαση με την μαριονέτα "Αμάλ". Αυτό το γεγονός συνέβη την ίδια μέρα με το Φεστιβάλ κόμικς και άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και παιδιά, δέχθηκαν επίθεση από χριστιανούς εξτρεμιστές που έριξαν αγιασμό πάνω τους, και πέτρες. Η παρέλαση με τη γιγάντια μαριονέτα έπρεπε να καταλήξει στο Mύλο του Παπά, την εκδήλωση όπου διεξάγεται κάθε χρόνο το Φεστιβάλ κόμικς. Την ημέρα αυτή τα συναισθήματα ήταν στα ύψη και επικράτησε πολύ χάος με την αστυνομία και τους διαδηλωτές να συγκρούονται. Δεν είχε να κάνει με τους θαμώνες του φεστιβάλ αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ το αίσθημα αλληλεγγύης που ένιωσα όταν οι καλλιτέχνες έφυγαν από τους πάγκους τους σε μια προσπάθεια να έρθουν να βοηθήσουν. Το Φεστιβάλ είναι ένας χώρος χωρίς επίκριση, όπου όλοι γίνονται αποδεκτοί όπως ακριβώς είναι και ο εξτρεμισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και η ομοφοβία δεν είναι δεκτοί με κανέναν τρόπο» τονίζει η Michelle. Ιστορίες του κάμπου από τον Κλήμη που τον εμπνέει η ανθρώπινη βλακεία «Ο καθένας έχει τις δικές του. Οι δικές μου ιστορίες από τον κάμπο πάντα είχαν σημαντικό ρόλο σε ότι και να έκανα καλλιτεχνικά. Πάντα μου άρεσε να τις κάνω posters ή comics. Φέτος έβαλα αυτή τη θεματική για να δω τις Ιστορίες που έχουν να πουν και οι άλλοι για τον κάμπο». O Κλήμης Κεραμιτσόπουλος είναι αυτοδίδακτος στο σκίτσο και ασχολείται με τα κόμικς "επαγγελματικά" από το 2018. «Η κόλασή μου είναι οι άλλοι, να προκαλείς την τύχη σου, συν Αθηνά και χείρα κίνει και άλλα τέτοια βαθυστόχαστα» είναι μόνο μερικά από τα μότο του. Έκτοτε έχει κυκλοφορήσει γύρω στις 12 αυτοεκδόσεις και 3-4 συνεργασίες στο σενάριο, ενώ του αρέσει να κάνει τον κόσμο να σκέφτεται και το καυστικό χιούμορ με δόσεις κοινωνικής ευαισθησίας. Αυτό που τον εμπνέει είναι η κοινωνία και το παράλογο που την διέπει, η θρησκεία και κυρίως η ανθρώπινη βλακεία. Αφορμή για το πρώτο του σχέδιο ήταν το δωμάτιο της κόρης του, το 2016, ένας πίνακας του Mordillo. «Από τότε ξεκίνησε η κατρακύλα. Ακολούθησαν πολλά τέτοια, αντιγραφές και ατελείωτες ώρες παρακολούθησης tutorials στο YouTube για να μάθω κόλπα και μυστικά». O Κλήμης Κεραμιτσόπουλος Στο LA Comics Festival συμμετέχει κάθε χρόνο σκιτσάροντας τον "χάρτη" του χώρου, που είναι πάντοτε ο Μύλος του Παππά. Τα μεγάλα σχέδια μπορεί πλέον να του παίρνουν 7-10 ημέρες. «Αν σκεφτώ τις θυσίες που έκανα και τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα αναλογιζόμενος την πορεία μου στον χώρο μέχρι στιγμής, ε, όσο να πεις, ένα sense of achievement το νιώθω. Ειδικά όταν σκέφτομαι ότι όσα έχω καταφέρει τα έχω καταφέρει μόνος μου, με λίγο σπρώξιμο, με λίγο κράξιμο, με λίγη τόνωση αυτοπεποίθησης από τον Μάνο και τον Σταύρο (Κιουτσιούκη) και τελευταία από τον Λάζαρο Αλεξάκη που συνεργαζόμαστε για τα Μπαντιλίκια (old school comic με θέμα την μοτοσυκλετιστική τρέλα). Το ότι έχω βγει πολλές φορές από το σχεδιαστικό μου comfort zone είναι κάτι που με κάνει να νιώθω πως έχω την ικανότητα να καταφέρω ακόμα περισσότερα πράγματα». Κόμικ του Κλήμη Οι δυσκολίες που αποτύπωσε δημιουργικά ήταν… «Η πρώτη μου δουλειά το 2018 ήταν η αποτύπωση της απογοήτευσης που ένιωθα τότε όταν όλα στον χώρο των κόμικς του φαίνονταν βουνό. Οι Καραντινιέροι, το 2020 αφορά την πρώτη, την βαρβάτη καραντίνα που ζήσαμε και η τελευταία μου δουλειά – Δουλειά στα Καπάκια – είναι η αποτύπωση των δυσκολιών που έζησα όταν δούλεψα σε ένα εργοστάσιο στην γραμμή παραγωγής για ένα 8μηνο». Σχέδιο του Κλήμη Κεραμιτσόπουλου «Στα υπόγεια τα μπαλκόνια» και ιστορίες του κάμπου από τον Θωμά Κεφαλά O Θωμάς Κεφαλάς είναι επίσης δημιουργός κόμικς. Το έργο του εμπνέεται κυρίως από την καθημερινότητα και την κοινωνική πραγματικότητα, από την οποία παίρνει στοιχεία και συνθέτει τους χαρακτήρες και τις ιστορίες του ενώ εμπεριέχει ψήγματα και στοιχεία προσωπικών βιωμάτων. Ο Θωμάς Κεφαλάς Για εκείνον το LA Comic Festival σημαίνει επιστροφή στο σπίτι. Συμμετέχει από το 1ο Φεστιβάλ οπότε έχει δει όλη την πορεία του. «Στο φεστιβάλ έρχονται μικροί και μεγάλοι, που πολλές φορές δεν έχουν καμία σχέση με την τέχνη και τα κόμικς, απλώς από περιέργεια. Όταν καταφέρεις να τους κερδίσεις και να δεις την έκπληξη και τον ενθουσιασμό στα πρόσωπα τους με αυτά που βλέπουν, είναι μαγεία. Ειδικά με τα έργα που προσεγγίζουν θέματα του κάμπου που γίνονται κάθε χρόνο στην κεντρική έκθεση του φεστιβάλ, δημιουργείται μια περαιτέρω σύνδεση με τον κόσμο, επειδή με τον τρόπο του κάθε δημιουργού επιτυγχάνεται μία αναφορά σε πράγματα δικά τους, που γνωρίζουν. Οπότε θα τύχει να δεις να έρχονται χαμογελαστοί μεσήλικες αγρότες, να σε διορθώνουν για τη ντοπιολαλιά ή να σου λένε ιδέες για νέα έργα». Φέτος έχει φτιάξει ένα έργο για την κεντρική έκθεση του φεστιβάλ «Ιστορίες απ’ τον Κάμπο» και πέρα από αυτό θα έχει το καινούργιο του comic «Στα υπόγεια τα μπαλκόνια», το συνεργατικό zine «ΒΑLKANOIA» που δημιούργησε με τον thePack, κάποια illustrations και κάποιες παλαιότερες δουλειές. Από τη στιγμή που θα σχηματιστεί η ιδέα στο μυαλό του μπορεί να του πάρει από μία, μιάμιση ώρα μέχρι και δυο με τρεις μέρες, αναλόγως με το πόσο ξεκάθαρη είναι η ιδέα και τι απαιτεί. Σκίτσο του Θωμά Κεφαλά Ποιο δημιούργημα σου ξεχωρίζεις και γιατί; Τον ρωτάω. «Το πρώτο μου comic "Ιστορίες από Κάτω" από τις Εκδόσεις του Κάμπου, που παρότι ήταν ακόμη άγουρο τεχνικά σηματοδότησε την είσοδο μου στο χώρο. Στο έργο που έκανα για τον Παύλο Φύσσα στα πλαίσια της έκθεσης "Βάλ’τους Χ – Ο μαύρος χάρτης της ρατσιστικής βίας στην Αθήνα" για τη βαρύτητα και την ευθύνη του εγχειρήματος. Τέλος, στο τελευταίο μου κόμικ "Στα υπόγεια τα μπαλκόνια", επειδή το θεωρώ την πιο άρτια δουλειά μου, μέχρι στιγμής, σε πλαίσιο αφήγησης». Σκίτσο του Θωμά Κεφαλά 4ο LA Comics Festival: Tι να μην χάσω από το φετινό Φεστιβάλ ή αλλιώς τα sos του κάμπου * Προβολές από το TA Festival και τον Δημήτρη Αρμενάκη (που έφτιαξε το animation «All you can eat» για την υπερκατανάλωση, εμπνευσμένο από την Αθήνα) και ίσως πει και ένα τραγούδι – Who knows? * Η ομάδα «ΕτουΚρου» φέτος θα βάψει και ένα μεγάλο έργο σε ένα σημείο στον Πηνειό με θέμα το Ποτάμι, το οποίο θα αποτελέσει και “δώρο” για το Φεστιβάλ Πηνειού που ξεκινάει 2 βδομάδες μετά την λήξη του LA Comic Festival * Τον επίσημο καλεσμένο Soloup και τα παιδιά από το Yo-Yo.Gr * Την Παρασκευή που θα παίζουν οι N’CHEEZED και το live του Σάββατο με ένα project που ξεκίνησε ως ιδέα μέσα στην καραντίνα με κάποια sessions που έγιναν για το youtube κανάλι του Project ΙππόΚαμπος, και σε αυτό το LACF θα γίνουν θεσμός – Τα ΕτΚ Jams με Κάπα Ξήγα, Right Clique (Tωm Unit & Deltah One), JK One & DJ Wheel M, Andri J Univers, The VoCults, Astos και Jamshot * Το pre-festival με τις ξεναγήσεις των σχολείων, τα παιχνίδια και άλλες εκπλήξεις © LA Comics Festival 4ο LA Comics Festival: Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Εκθέσεις * Ιστορίες απ’ τον Κάμπο / Συλλογική * ‘21-‘22: Η Ιστορία Μέσα Από τα Graphic Novels 21 – Η μάχη της Πλατείας και Αϊβαλί / Soloup * “Σπούκι” Αγροτικό Διόραμα / Μαρία Ναβακούδη * +έκφραση / 4o ΕΠΑΛ Λάρισας * Κούκλας / Μουσείο Κούκλας Τιριτόμπα Workshops * Εργαστήριο / Φωτογράφιση Πορτραίτου / 4ο ΕΠΑΛ Λάρισας * Εργαστήριο / Φθόγγοι & Συμπλέγματα / Νικόλας Κουνινιώτης * Εργαστήριο / Πηλοπλασίες / Διώνη Κοτοπούλη * Εργαστήριο / Character Design / Κατερίνα Φράγκου * Εργαστήριο / Origami / Νίκος Ράπτης * Εργαστήριο / Διαβάζοντας Εικόνες / Θωμάς Κεφαλάς * Εργαστήριο / Face Painting / Φαίη Παστάκα * Εργαστήριο / Βιομηχανικό Σχέδιο – Κατασκευή Props Στολών για Cosplay με Χαρτόνια / Αλέξανδρος Κισκίνης * Εργαστήριο / YoYo * Εργαστήριο / Η Δική σου Γραμματοσειρά / Last Cow * Εργαστήριο / Το Στήσιμο μίας Ιστορίας Κόμικς και οι Διαφορετικές Αφηγηματικές Δυνατότητες / Soloup 16+ * Εργαστήριο / Σχεδιασμός Επιτραπέζιων και η Εκπαιδευτική τους Σημασία / Ναταλία Παπαδημητρίου * Εργαστήριο / Εικονογράφηση / Αποστόλης “Κότσιφας” Ιωάννου * Εργαστήριο / Spray Art / Δήμητρα Κανταρά * Εργαστήριο / Eyes-Eyes Baby / Διονύσης Διγώνης * Εργαστήριο / Ψηφιακές Μορφές Τέχνης στην Διαδικασία της Μάθησης και της Δημιουργίας / Λιάπης Βασίλειος (aka Ζαν, J.P. inked) * Παιδικά Εργαστήρια / Superhero Armbands / Μαρία Κισκίνη * Παιδικό Εργαστήριο / Καλλιγραφία για Μικρά Παιδιά / Νικόλας Κουνινιώτης © LA Comics Festival Ομιλίες – Panels – Παρουσιάσεις * Ομιλία / Η Εξέλιξη των Ελληνικών Κόμικς. Από τη <<Βαβέλ>> μέχρι την Σύγχρονη Δυναμική τους Παρουσία / Γεώργιος Σούλτης, Αντώνιος Νικολόπουλος (Soloup), Μέλανδρος Γκανάς * Ομιλία / Πολιτικές Συμπτώσεις Σημασίας / Ιορδάνης Στυλίδης * Ομιλία / AKIRA: Σημειώσεις και Παρατηρήσεις Πάνω στην Ιστορική Ταινία Ιαπωνικού Animation / Νάσια Στυλίδου * Ομιλία / Gutters n’ Singles / Andri J & Μέλανδρος Γκανάς * Ομιλία / Project ΙπποΚαμπος / Μέλανδρος Γκανάς, Νάσια Στυλίδου, Θωμάς Κεφαλάς, Αποστόλης Ιωάννου * Signing / Ξενάγηση στην Εκθεση << ‘21-’22: Η Ιστορία μέσα από τα Graphic Novels 21 – Η Μάχη της Πλατείας και Αϊβαλί του Soloup>>& Signing από τον Δημιουργό. * Παρουσίαση Βιβλίου / Καλλωπίζοντας το Τέρας / Μάρκος Κωστούλης * Παρουσίαση Bιβλίου & Signing / Πίσω από τα Σκίτσα στο Graphic Novel του ‘21 – H Μάχη της Πλατείας (Εκδόσεις Ίκαρος) / Soloup * Παρουσίαση Βιβλίου / Σκοτεινά Παραμύθια / Ζήσης Αποστολίδης Προβολές * Προβολές / TAFestival 15+ * Προβολές / Loverman Animations / Δημήτρης Αρμενάκης * Παιδικές προβολές / TAFestival Events * Βαψιματική / Τοιχογραφία στο Ποτάμι / ΕΤουΚρου * Βαψιματική / Κάρο & Καρέ / Ilion Afeslari * Βαψιματική / Graffiti by Ashos D’signs * Βαψιματική / Grafitti by Nick Serman * Βαψιματική / Graffiti / Back to Back / Hood Spirit ft Bogs_97 * Sketch Event / Υπερήρωες στον Κάμπο / Klimis vs Λευτέρης Γιακουμάκης * Skate Event * Θεατρική Παράσταση / “Απόδραση αλά Ελληνικά” / Παιδιά ΑΜΕΑ και Φίλοι * Live / N’Cheezed Live / ΕτΚ Raps / Κάπα Ξήγα, Right Clique (Tωm Unit & Deltah One), JK One & DJ Wheel M, Andri J Univers, The VoCults, Astos, Jamshot © LA Comics Festival Και το σχετικό link...

Τα κόμικ στριπς που αποτελούνται αποκλειστικά ή σχεδόν αποκλειστικά από συνεχείς διαλόγους μεταξύ δύο χαρακτήρων σε παρόμοια στάση είναι συνηθισμένα ως φόρμα, χωρίς αυτό να σημαίνει όμως ότι είναι και παρωχημένα σεναριακά. Αξεπέραστος στο είδος ήταν ο Αργεντινός Copi τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, κυρίως με την «Καθιστή Γυναίκα» του, ενώ ο Ιταλός Altan εφάρμοσε εν μέρει αυτήν την τεχνική στο «Τρίνο». Ο Αρκάς χρησιμοποίησε μια παρόμοια μέθοδο, εμπλουτίζοντας όμως το σενάριο με πολλούς ακόμα χαρακτήρες που εισέβαλαν στις ιστορίες του σε σειρές όπως ο «Κόκορας», ο «Ισοβίτης» και οι «Χαμηλές Πτήσεις» που εξελίσσονταν ως διάλογοι ανάμεσα σε δύο πόλους: έναν κακότυχο και βασανισμένο χαρακτήρα «εναντίον» ενός άλλου, ζαμανφουτίστα, καλοπερασάκια, συμφεροντολόγου και κυνικού. Πιο πρόσφατα οι Λουκάς Τσουκνίδας, Τάσος Ζαφειριάδης και Πέτρος Χριστούλιας φιλοτέχνησαν με έναν αντίστοιχο τρόπο τη σειρά «Σλαπ» ως μια έξυπνη σάτιρα της κοινοτοπίας και ως μια έργω εκδίκηση απέναντι στα κλισέ και την κενολογία. Αξιοποιώντας αυτό το στυλ ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος, ένας δημιουργός κόμικς που με τις απανωτές αυτοεκδόσεις του («Τεύχος Μηδέν» είναι ο τίτλος της εκδοτικής) τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει ότι γνωρίζει πολύ καλά τις χιουμοριστικές τεχνικές, στήνει μια απολαυστική σειρά με τίτλο «Ωμέγα 2 – Αστεία Λιπαρά» και πρωταγωνιστές δύο ψάρια, πότε στον βυθό της θάλασσας και πότε σε μια γυάλα και πότε σε ένα τηγάνι, που συζητούν και συζητούν και συζητούν... Πρόκειται για τη συνέχεια των «Αποδομημένων Αστείων» που είχαν κυκλοφορήσει το 2019 και όπως γράφει ο Κεραμιτσόπουλος: «Ψαράκια. Άλλοτε σουρεάλ, άλλοτε με εκπαιδευτική διάθεση, άλλοτε λάτρεις των ταινιών του Κιούμπρικ, άλλοτε λάτρεις της καλής μουσικής, πάντα με οικολογική συνείδηση, έρχονται για να κάνουν το χειλάκι σας να χαμογελάσει». Τα δύο πανομοιότυπα ψάρια σκοτώνουν την ώρα τους μιλώντας για τη φύση και το περιβάλλον, για τις ανθρώπινες (ψαρίσιες μάλλον) σχέσεις, για τη μοναξιά, για την πολιτική ορθότητα, για τα social media. Αλλά δεν γνωρίζει το ένα ούτε το όνομα του άλλου! Αυτό δεν τα εμποδίζει να εκμυστηρεύονται τις σκέψεις τους, να τσακώνονται, να φιλιώνουν, να συζητούν για κόμικς, να δημιουργούν ακόμα και έργα τέχνης με τα σκουπίδια που μαζεύουν από τη θάλασσα και να τα ονομάζουν, τι άλλο, «Άνθρωπος». Σε μια πανέξυπνη σειρά γεμάτη κινηματογραφικές, μουσικές και άλλες αναφορές που βρίσκεται ήδη στο δεύτερο μέρος της και φαίνεται ότι μπορεί να έχει ακόμα περισσότερες συνέχειες. Και το σχετικό link...

«Μα πού βρίσκετε όλες αυτές τις ιδέες;» «Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας;» «Ποιοι είναι οι καλλιτέχνες που σας έχουν επηρεάσει;» Στο «Song Stories», έξι συν ένας Έλληνες δημιουργοί κόμικς αφηγούνται την ιστορία που κρύβεται πίσω από ισάριθμα γνωστά τραγούδια της σύγχρονης ελληνικής μουσικής. «Η ιστορία της μουσικής είναι ένας ωκεανός ο οποίος εμπεριέχει μικρότερες θάλασσες, πελάγη και νησιά. Η πλήρης εξερεύνησή της είναι κάτι το σχεδόν αδύνατο, αλλά το ενδιαφέρον είναι πάντα το ταξίδι (από το “Τα άξια είδα”). Ένα τέτοιο ταξίδι λοιπόν είναι και τα “Song Stories”. Είναι μικρά μουσικά νησάκια, κάποια πιο δημοφιλή και άλλα λιγότερο, που κρύβουν μικρές ιστορίες. Ιστορίες με τη λυρική ματιά του δημιουργού τους. Ιστορίες για την ίδια την Ιστορία, για μικρά προσωπικά βιώματα και για ανθρώπους που μόνο λιγοστοί στίχοι και μερικές νότες νοιάστηκαν. Είναι σαν μουσική εξόρυξη στις ψυχές των ίδιων των μουσικών αλλά και για τους ανθρώπους για τους οποίους μιλούν αυτά τα τραγούδια». Με αυτά τα λόγια προλογίζει ο Jacek H. Maniakowski το «Song Stories» (εκδόσεις: Ένατη Διάσταση σε συνεργασία με το Street Mode Festival της Θεσσαλονίκης), ένα βιβλίο που μεταφέρει σε κόμικς την ιστορία που κρύβεται πίσω από έξι γνωστά τραγούδια επιτυχημένων καλλιτεχνών και σπουδαίων συγκροτημάτων της σύγχρονης ροκ, μέταλ, χιπ χοπ και ραπ ελληνικής σκηνής. Έφη Θεοδωροπούλου, «Το Νερό που Κυλάει» (Παύλος Παυλίδης) Τις συνεντεύξεις των μουσικών και τη σεναριακή διασκευή υπογράφει ο αρθρογράφος και μουσικός παραγωγός Jacek Maniakowski, ενώ την έκδοση προλογίζει ο Σταύρος Κιουτσιούκης με ένα εγκιβωτισμένο στην αφήγηση κόμικς που περιγράφει τη γέννηση της ιδέας πίσω από το βιβλίο, που με τη σειρά του περιγράφει τη γέννηση των ιδεών που κρύβονται πίσω από τα τραγούδια. Η Έφη Θεοδωροπούλου αναλαμβάνει «Το Νερό που Κυλάει» του Παύλου Παυλίδη, ο Άρης Λάμπος το «Non Serviam» των Rotting Christ, ο Κλήμης Κεραμιτσόπουλος το «Just a Burn» των Nightstalker, ο Γιώργος Καμπάδαης το «Σουρεάλ» του 12ου Πίθηκου, η Σοφία Σπυρλιάδου το «Δίπλα Μαξιλάρι» των Στίχοιμα και ο Νικόλας Στεφαδούρος τα «Μέγαρα» των Social Waste, όλα τους τραγούδια δημοφιλή και γνωστά. Νικόλας Στεφαδούρος, «Τα Μέγαρα» (Social Waste) Είναι αυτονόητο ότι η ανάγνωση όλων των κόμικς του «Song Stories» γίνεται διπλά απολαυστική αν συνοδεύεται από την ταυτόχρονη ακρόαση των τραγουδιών. Στο ίδιο το βιβλίο, έτσι κι αλλιώς, δημοσιεύονται οι στίχοι και θα ήταν πλεονασμός να μεταφέρεται δραματοποιημένο και αποδοσμένο σε κόμικς το τραγούδι. Η δευτερογενής ιδέα να μεταφερθεί σε κόμικς η σύλληψη της πρωτογενούς ιδέας που οδήγησε στη γέννηση του τραγουδιού αποτελεί όμως μια πραγματικά πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα πρόταση, που υλοποιείται ιδανικά από το σύνολο των δημιουργών κόμικς. Γιατί η έμπνευση και η πορεία προς την τελική μορφή που έχει ένα τραγούδι είναι μια συναρπαστική προσωπική διαδρομή που δύσκολα μοιράζεται όποιος την κάνει. Συνήθως μένει άγνωστη, ερμητικά κλεισμένη στον κόσμο του και τις αναμνήσεις του. Όταν όμως γίνεται κτήμα των μουσικών του φίλων και μάλιστα με τη διαμεσολάβηση της τέχνης των κόμικς, η σχέση που εγκαθιδρύεται μεταξύ καλλιτέχνη και αποδέκτη γίνεται ακόμα πιο βαθιά, πιο ουσιαστική, πιο ειλικρινής. Και το σχετικό link...

Το πέτυχα στο The Con και μου κίνησε την περιέργεια. Χαζεύοντας το κόμικ συνειδητοποίησα ότι ο δημιουργός είναι ο Κλήμης, που σχεδιάζει την τελευταία σελίδα του Μπλέ Κομήτη και μου χε κάνει καλή εντύπωση. Ώρα λοιπόν να τσιμπήσω και το κόμικ του To αποτέλεσμα μου άρεσε. Είναι ευχάριστο, δεν κρύβει τις επιρροές του, έχει διακριτικό χιούμορ και όμορφο σχέδιο Σε εσωτερική σελίδα αναφέρει ότι η έκδοση που έχω είναι η 2η. Η α' έκδοση απ' ότι κατάλαβα, πρωτοεμφανίστηκε στο comicdom ως αυτοέκδοση σε λίγα αντίτυπα, εξαντλήθηκε και ξανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις του κάμπου κι ένα (κακοσκαναρισμένο) δισέλιδο για να πάρετε μια γεύση === To 2019 κυκλοφόρησε η τρίτη έκδοση, με 24 σελίδες.

στα χρόνια του κορονοϊού αλιεύθηκε από το φβ του