Αναζήτηση στην Κοινότητα

Σήμερα το πρωί οδεύοντας σε ένα κοντινό περίπτερο παρατήρησα το πασχαλινό πακέτο κόμικς που είχε βγάλει η Καθημερινή. Ουσιαστικά 4 ΚΟΜΙΞ για 3 - 3,50 ευρώ. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν πως το πρώτο ΚΟΜΙΞ μπροστά μπροστά στη ζελατίνα, είχε την σφραγίδα του Βίου και της Πολιτείας του Σκρούτζ Μακ Ντακ (Δ' Επεισόδιο). Φυσικά, το πήρα αλλα αναρωτιέμαι, να προσέχω και για άλλα επεισόδια? Αυτό θεωρείται επανέκδοση του Βίου και της Πολιτείας ή κυκλοφορούν συχνά αυτά το ΚΟΜΙΞ και απλά εγώ δεν το είχα καταλάβει?

Οι κλασικές Παπιοπεριπέτειες ζουν ξανά! Όταν πριν από χρόνια είχαμε μιλήσει με τον σπουδαίο Don Rosa για τις παπιοϊστορίες που δημιούργησε και για εκείνες που τον ενέπνευσαν, είχα κάνει το λάθος να μιλήσω για κόμικς “Ντίσνεϊ”. Με διόρθωσε κατευθείαν. Τα έλεγε “Barks Duck” κόμικς. Τα παπιοκόμικς του Carl Barks. Δεν τον αδικώ. Οι εκατοντάδες ιστορίες του θρυλικού Barks με τον Σκρουτζ και τον Ντόναλντ καθόρισαν τους χαρακτήρες σε σημείο που όταν το ‘DuckTales’, ένα παιδικό κινούμενο σχέδιο γυρίστηκε για την αμερικάνικη τηλεόραση, βασίστηκε εντονότατα στις κλασικές του ιστορίες. Οι δεκαετίες περνάνε. Το ‘DuckTales’, ή ‘Παπιοπεριπέτειες’ όπως το είχαμε μάθει τότε μέσα από την προβολή του στην ελληνική τηλεόραση, θα μας συντροφεύει για πάντα ως μια παιδική ανάμνηση. Όμως συνέβη κάτι ενδιαφέρον και, μάλλον, αναπόφευκτο με το πέρασμα του χρόνου. Ο Don Rosa, ο σημαντικότερος επίγονος του Carl Barks, ακολούθησε τη διαδρομή του μεγάλου δασκάλου, πάτησε στο έργο του και δημιούργησε τις δικές του εμβληματικές ιστορίες, όπως το ‘Βίο και την Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ’. Δε χρειάζεται καμία σύσταση για όλα αυτά. Ο Don Rosa είναι αγαπητός στην Ελλάδα σε ακραίο βαθμό, οι πάντες ξέρουν ποιος είναι και γνωρίζουν τις ιστορίες του. Στην Αμερική, περιέργως, οι παπιοήρωες δεν είναι όσο διάσημοι είναι στην Ελλάδα, όμως και πάλι. Όταν ήρθε η ώρα για μια νέα σειρά κινουμένων σχεδίων βασισμένη στις περιπέτειές τους, το νέο δημιουργικό τιμ ήξερε πού να ανατρέξει. Το νέο ‘DuckTales’ ξεκινά με ένα διπλό επεισόδιο που μοιάζει να παραπέμπει απευθείας στο ‘Πιο Πλούσιο Παπί του Κόσμου’, το τελευταίο επεισόδιο του αριστουργηματικού ‘Βίου και Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ’. Εκεί, ο Σκρουτζ -ο πιο πλούσιος πάπιος του κόσμου, τώρα απομονωμένος στην έπαυλή του, κουρασμένος, μακριά από τον πολιτισμό- ξαναβρίσκει την όρεξή του για περιπέτεια μετά την επίσκεψη των ανιψιών του, ένα μοτίβο που αναπαράγει το πρώτο επεισόδιο της σειράς, ενώ το δεύτερο ήδη θυμίζει κάποια στοιχεία από το ‘Γιο του Ήλιου’, την πρώτη ιστορία με παπιά που σχεδίασε ποτέ ο Don Rosa. Ήδη δηλαδή από το πρώτο διπλό επεισόδιο, η νέα σειρά ξεκαθαρίζει ποιες είναι οι αναφορές κι οι στόχοι της. Είναι σαν μια υπόσχεση πως δε θα κάνει τα ίδια λάθη με το κλασικό ‘DuckTales’- το οποίο το αγαπάμε και το θυμόμαστε με γλύκα, όμως ήταν μια σειρά που δεν ήξερε τι να κάνει πέρα από το να βασίσει επεισόδια σε ιστορίες του Carl Barks. Θυμάστε τον Μπάμπα; Το google νομίζει πως ο Carl Barks δημιούργησε το ‘DuckTales’ και πώς να το αδικήσεις Η νέα σειρά ξεκαθαρίζει από την πρώτη στιγμή που τον Rosa και τον Barks, τους έχει για ευαγγέλιο. Ακόμα και το νέο σχεδιαστικό στυλ, με πολύ πιο άγριες, λιγότερο καμπυλωτές γραμμές, μπορεί να ξένισε στην αρχή αρκετούς παλιούς θεατές, όμως βρίσκεται πολύ πιο κοντά στη σχεδιαστή γραμμή του Carl Barks παρά οποιασδήποτε τηλεοπτικής αναφοράς. Όλα αυτά είναι μόνο η αρχή. Οι νέες ‘DuckTales’ δε χάνουν χρόνο αφού φέρουν τον Σκρουτζ ορμητικά πίσω στον κόσμο, πριν θέσουν τις βάσεις για μακράς διαρκείας ιστορίες που αναπτύσσονται καθόλη τη διάρκεια της σεζόν, παράλληλα με τα αυτοτελή, σπαρταριστά επεισόδια που συναντάμε στην πορεία. Από τη μία, η Μάτζικα προσπαθεί να κλέψει την πρώτη δεκάρα του Σκρουτζ, κάτι που στα κόμικς συχνά είναι η αφορμή για απολαυστικές σύντομες ιστορίες (τόσο από τον Barks όσο κι από τον Rosa) όμως εδώ καταλαμβάνει ένα ρόλο season arc, με συνέπειες και στην πορεία άλλων χαρακτήρων. Από την άλλη, το άλλο μεγάλο μυστήριο που υπονοεί η σειρά από την αρχή της 1ης της σεζόν, είναι κάποιο για το οποίο οι φανς αυτών των κόμικς δεν έχουν ποτέ σταματήσει να ρωτούν και να υποθέτουν. Η πιο συχνή ερώτηση που γίνεται στον Don Rosa είναι αυτή: Ποια είναι η αληθινή ιστορία της Ντέλα Ντακ, της μητέρας των τριών ανιψιών; Ο Rosa είναι πασίγνωστο το πώς δεν θέλησε ποτέ να πει ο ίδιος αυτή την ιστορία (επειδή, μας είχε εξηγήσει όταν τον ρωτήσαμε, θα ήταν σε κάθε περίπτωση πολύ σκληρή), όμως οι πάντες συνεχίζουν να τον ρωτάνε. (Ένοχος!) Ίσως επειδή σχεδίασε τη Ντέλα με κρυμμένο πρόσωπο στο διάσημο γενεαλογικό δέντρο των Ντακ; Ίσως επειδή μέσα από τον ‘Βίο’ έγινε ο κατεξοχήν ιστοριογράφος της Ντακ μυθολογίας; Το ‘DuckTales’ πάντως, τολμά. Παίρνει ως σημείο εκκίνησης της ιστορίες του Rosa με τον Σκρουτζ και τα ανίψια του, και βασίζει σε αυτές ένα μυστήριο μιας ολόκληρης σεζόν πάνω στο μυστήριο της εξαφάνισης ενός χαρακτήρα που πάντα ιντρίγκαρε κάθε φαν των Ντακ. Κι όλα αυτά, την ώρα που η Μάτζικα υφαίνει ένα περίπλοκο σχέδιο για να βουτήξει από τον Σκρουτζ τη δεκάρα; Το γενεαλογικό δέντρο των Ντακ από τον Don Rosa Η σειρά τα ντύνει όλα αυτά στη διαδρομή με φανταστικές επιμέρους ιστορίες. Άλλες έχουν χαρακτήρες που θυμόμαστε από την παλιά σειρά (όπως τον Γκίζμο Ντακ), άλλες χτίζουν εντελώς νέους χαρακτήρες (η νέα κολλητή της Γουέμπι), κι άλλες απλώς δίνουν νέα διάσταση σε χαρακτήρες που πάντα ξέραμε (η ίδια η Γουέμπι γίνεται ισότιμη πρωταγωνίστρια, ενώ τα τρία ανιψάκια αποκτούν πιο διακριτές προσωπικότητες από όσο είχαν ποτέ τους). Οι ιστορίες είναι φανταστικές, από κυνήγια θησαυρού μέχρι ιπτάμενα πειρατικά μιούζικαλ(!). Αλλά, στην καρδιά της σειράς βρίσκεται, πάντα, η χάρτινή της προέλευση. Από τις ιστορίες του Barks που σχημάτισαν ως χαρακτήρα τον Σκρουτζ, έναν κροίσο με αγάπη για την περιπέτεια και τους ανθρώπους του, και το πώς οι εγωισμοί τον έκαναν πιο ψυχρό και πιο απόμακρο. Μέχρι τις ιστορίες του Rosa, που τοποθέτησαν τον ήρωα σε ένα νέο πλαίσιο, και που χτίζοντας μια μυθολογία μέσα από μικρά περιπετειώδη, χιουμοριστικά gags, συνεχίζουν να αποτελούν υλικό έμπνευσης για νέους δημιουργούς, σαν αυτούς του ‘DuckTales’. Μάλιστα, η σειρά έχει ανανεωθεί για 2η σεζόν και ακόμα υπάρχουν ένα σωρό πτυχές του έργου του Rosa που μπορούν να εξερευνηθούν. Η σχέση του Σκρουτζ με τους γονείς του έγινε αντικείμενο ενός από τα καλύτερα επεισόδια της 1ης σεζόν, όμως ο Rosa ως γνωστόν έφτιαξε ολόκληρο μύθο γύρω από την κληρονομιά της οικογένειάς του. Και, φυσικά, υπάρχει κι η Γκόλντι. Αυτές οι ολόφρεσκες ‘DuckTales’ έχουν ακόμα πολλά να προσφέρουν. Είτε είναι κανείς παλιός φαν, είτε νέος. Θα βρεις το 'DuckTales' και το καλύτερο παιδικό πρόγραμμα σε α΄τηλεοπτική προβολή στη Nova, παρέα με πολλές ακόμα πρεμιέρες και βραβευμένα πρότζεκτ. Και το σχετικό link... ΥΓ. Κάπου τα μπέρδεψε ο Δημητρόπουλος, αφού τον σύζυγο της Ντέλα κρύβει ο Ρόσα κι όχι την Ντέλα...

Βιος και πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ Τον Ιούλιο του 1995, μια σειρά ιστοριών Disney διεκδίκησε και κέρδισε ένα βραβείο Will Eisner, σπάζοντας έναν άτυπο αποκλεισμό που είχε επιβληθεί στις ιστορίες με παπιά, οι οποίες μέχρι τότε δεν είχαν καμία σοβαρή επιτυχία σε βραβεία τέτοιου βεληνεκούς. Τα βραβεία Will Eisner, σχεδόν εφάμιλλα με οσκαρ στον χώρο των κομικ, απονέμονται στους κορυφαίους δημιουργούς του αμερικάνικου κομικ ενώ μεταξύ των πλέον βραβευμένων του θεσμού κατατάσσονται οι Alan Moore (Watchmen), Neil Gaiman (Sandman), Frank Miller (300, Dark Knight) και άλλοι. Είναι λογικό και αναμενόμενο ότι οι ιστορίες της Disney, θεωρούμενες απλοϊκές και φτωχότερες σε όλα τα επίπεδα, δεν είχαν διακριθεί σε τέτοιο επίπεδο πριν το 1995 αλλά ούτε κατόρθωσαν κάτι αντίστοιχο έκτοτε. Ποια ιστορία είναι αυτή που έσπασε το όριο και ποιος δημιουργός καταξιώθηκε σε τέτοιο βαθμό; Μα προφανώς πρόκειται για τον Ντον Ροσα (Don Rosa) και το κορυφαίο έπος του, Βίος και Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ (Life and Times of Scrooge McDuck). Η ιστορία αυτή εκτείνεται σε 12 τεύχη και περιλαμβάνει πάνω από 200 σελίδες που εξιστορούν τη ζωή του πιο πλούσιο παπιού του κόσμου. Εκδόθηκε από την εταιρία Gladstone και κυκλοφόρησε στο περιοδικό Uncle Scrooge ενώ στην Ελλάδα κυκλοφόρησε από το περιοδικό Κομιξ (του Τερζόπουλου) στα τεύχη 100-111 την περίοδο 1996-1997. Πρόκειται για ένα έργο πρωτοποριακό από κάθε άποψη. Ο Ροσα δεν προσέδωσε απλά τεράστιο βάθος στο χαρακτήρα του Σκρουτζ, αλλά πήγε κόντρα στην παράδοση που θέλει το σύμπαν της Disney πλήρως κατακερματισμένο και αντιφατικό, γεμάτο αυτοτελείς ιστορίες που δεν συνδέονται πουθενά. Προκειμένου να δώσει παρελθόν και παρόν στον Σκρουτζ, έπρεπε να διαλέξει μια βάση αναφοράς πάνω στην οποία θα έχτιζε την ιστορία του. Σε αυτό το σημείο δεν υπήρχε άλλη επιλογή πέρα από το έργο του τεράστιου Καρλ Μπαρκς, ο οποίος δημιούργησε το 1946 το πιο πλούσιο παπί στον κόσμο και άφησε πίσω του εκατοντάδες ιστορίες και περιπέτειες, με τις οποίες μεγάλωσαν όλοι οι νεότεροι σχεδιαστές. Το εγχείρημα του Ροσα είναι μια τεράστια επίδειξη μπαρκσικών γνώσεων καθώς χτίζει αξιοποιώντας επιμέρους, σκόρπια στοιχεία από δεκάδες ιστορίες του Μπαρκς, μερικά εκ των οποίων είναι παντελώς τυχαία (π.χ. μια μικρή αναφορά ότι ο Σκρουτζ πουλούσε καυσόξυλα όντας μικρός). Πάνω από όλα αποτελεί μια τεράστια άσκηση ευρηματικότητας και φαντασίας που φαίνεται στο πώς συνδέονται όλα αυτά τα στοιχεία σε μια μεγάλη αφήγηση, η οποία εκτείνεται από το 1867 μέχρι το 1947*. Αυτό αποτελεί τη δεύτερη σημαντική τομή που εισάγει ο Ρόσα , καθώς περνάει από το αφηρημένο στο συγκεκριμένο. Όλες οι κλασικές ιστορίες Disney υποτίθεται ότι διαδραματίζονται στη δεκαετία του ’50 στην Αμερική, ενώ το παρελθόν των ηρώων, και ειδικά αυτό το Scrooge, τοποθετείται απλά «παλιά». Η εισαγωγή συγκεκριμένων ημερομηνιών δεν είναι απλά μια επιμονή στη λεπτομέρεια αλλά βοηθάει να συνδεθεί ο χαρακτήρας με πραγματικά γεγονότα και να επηρεαστεί από αυτά. Έτσι, όσο εξελίσσεται το σενάριο ο Σκρουτζ βιώνει κρίσιμες στιγμές στην ιστορία των ΗΠΑ, όπως είναι η τεράστια προσέλευση μεταναστών στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, όντας και ο ίδιος μετανάστης από τη Σκωτία, την ανάπτυξη των σιδηροδρόμων, την ολοκλήρωση της κατάκτησης της Δύσης αλλά και τον πυρετό του χρυσού. Με τον ίδιο τρόπο χτίζεται η περιήγηση του σε όλο τον κόσμο μέχρι να γίνει πλούσιος (με τις εξαιρετικές ιστορίες στη Νότια Αφρική και την Αυστραλία) αλλά και στη συνέχεια, στην οικοδόμηση της παγκόσμιας οικονομικής αυτοκρατορίας, όπου σε μερικές εκρηκτικές σελίδες ο Ροσα δίνει ένα ρόλο στον Σκρουτζ σε κάθε ιστορική στιγμή των πρώτων 35 χρόνων του 20ου αιώνα, από τον Α’ Παγκόσμιο στη Ρώσικη Επανάσταση μέχρι το χρηματιστηριακό κραχ. Μαζί με την ιστορία βέβαια δεν λείπουν και οι αντίστοιχες προσωπικότητες : από τους Νταλτον μέχρι το Φινέα Μπαρνουμ και με πρωταγωνιστικό ρόλο στην ενηλικίωση του Σκρουτζ, τον Θίοντορ “Teddy” Ρουσβελτ. Η ημερομηνία που επιλέγεται ως τελική (1947) μόνο τυχαία δεν είναι. Συμπίπτει με την πρώτη εμφάνιση του Σκρουτζ στην ιστορία «Χριστούγεννα στο βουνό της αρκούδας» και δημιουργεί ένα σημείο μηδέν για τις υπόλοιπες ιστορίες : η στιγμή που ο Σκρουτζ βγαίνει από την αδράνεια και συνδέεται με τα ανίψια του, στο συγκινητικό 12ο επεισόδιο, θεωρείται η έναρξη όλων των υπόλοιπων ιστοριών. Είναι δεδομένο ότι ο Ροσα είχε τη φιλοδοξία (ακόμα και αν δεν την παραδέχθηκε ποτέ) να δώσει βαθύτερη υπόσταση σε όλο το σύμπαν της Disney και να θέσει σημεία αναφοράς καθολικής σημασίας. Όμως, πέρα όλων των άλλων, το σημαντικότερο στοιχείο που εισήγαγε ο Βιος και η Πολιτεία είναι η πρώτη καταγραφή της εξέλιξης του χαρακτήρα ενός ήρωα της Disney. Δεν πρόκειται για μικρό πράγμα. Αξίζει να σκεφθούμε ότι πολύ συχνά κάποιος ήρωας είτε παρουσιάζει κάποια παροδική αλλαγή στο χαρακτήρα του (π.χ. ο άστατος Ντοναλντ αποκτά μια εμμονή) είτε τραβάει στα άκρα μια πτυχή της προσωπικότητας του και απομακρύνεται από τους υπόλοιπους (σύνηθες παράδειγμα είναι εξάρσεις τσιγκουνιάς του ηλικιωμένου Σκρουτζ). Όμως, πάντα στο τέλος της ιστορίας, υπάρχει μια επαναφορά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην αρχική κατάσταση και έτσι στερείται ο ήρωας κάθε εξέλιξης. Από την άλλη, ο Ροσα παρουσιάζει ένα χαρακτήρα καθώς χτίζεται. Ο νεαρός Σκρουτζ 10 χρονών κερδίζει την πρώτη του δεκάρα και φεύγει για την Αμερική γεμάτος ελπίδες, απογοητεύεται μετά από 20 χρόνια αποτυχημένων προσπαθειών και αρχίζει να γίνεται κυνικός μέχρι τη μεγάλη του επιτυχία στο Κλοντάικ. Από εκεί και πέρα, εγκαταλείπει σταδιακά τη χειρωνακτική εργασία και περνάει στον κόσμο των επιχειρήσεων, γίνεται όλο και πιο σκληρός μέχρι την πιο σκοτεινή στιγμή του Σκρουτζ στο 11ο επεισόδιο και την αποξένωση από τις αδερφές του. Προφανώς, η βιογραφία ως αφηγηματικό μοτίβο προσφέρεται για να αναπαραστήσει αυτή την εξέλιξη. Ταυτόχρονα, όμως ο Ροσα επιχειρεί να αναδιαμορφώσει την εικόνα του Σκρουτζ συνολικά και να ανατρέψει το κλισέ του «τσιγκούνη πλούσιου». Μέσα από την εξιστόρηση του παρελθόντος μας δίνει ένα νέο τρόπο να αντιληφθούμε όλες τις ιστορίες που διηγούνται το «παρόν» του κόσμου της Λιμνούπολης. Ο Σκρουτζ δεν αγαπάει το χρήμα καθεαυτό αλλά όσα τον συνδέουν μαζί του, τις περιπέτειες που πέρασε για να το αποκτήσει, για αυτό το λόγο (μας «εξηγεί» ο Ροσα) κρατάει στο θησαυροφυλάκιο και κολυμπάει μόνο σε όσα χρήματα κέρδισε ο ίδιος, ενώ κρατάει αλλού τα κέρδη από τις επιχειρήσεις του, εξ ου και η εξαιρετική τελευταία σελίδα της βιογραφίας του. Θα μπορούσαμε να γράφουμε ώρα για τις επιμέρους καινοτομίες της βιογραφίας του Σκρουτζ και κάθε μία από αυτές, μάλλον θα απαιτούσε χωριστό κείμενο. Αρκεί να σκεφθούμε το ζήτημα της οικογένειας και το γεγονός ότι για πρώτη φορά αποκτούν κεντρικό ρολό οι σχέσεις γονιού-παιδιού και παραμερίζονται οι θείοι-θείες (*). Ακόμα πιο 2 Πρόκειται για ζήτημα που είναι στο επίκεντρο της κριτικής του κλασικού βιβλίου «Ντοναλντ ο απατεώνας» που εξετάζει τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά του σύμπαντος της Disney ενδιαφέρον είναι ο πολιτικός συμβολισμός του έργου και η ανάδειξη του Σκρουτζ σε υπόδειγμα ενός τίμιου καπιταλιστή που εκπροσωπεί την «Αμερική των ίσων ευκαιριών». Σε αυτά θα επανέλθουμε. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο Βίος και η Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ είναι μια ιστορία που έχει μείνει χαραγμένη σε όσους τη διαβάσαμε μεταξύ 9 και 12 ετών. Για εμένα, ήταν η πρώτη φορά που συνειδητοποίησα ότι τα μίκυ μάους (όπως τα λέγαμε τότε) δεν είναι μια ασχολία που θα εγκαταλείψω μεγαλώνοντας. Πολύ περισσότερο, ήταν μια πρώτη συνειδητοποίηση ότι τα κομικ δεν είναι απλά μια τέχνη για παιδιά αλλά κάτι πολύ ευρύτερο, ικανό να ανοίξει απίστευτους ορίζοντες που δεν μπορούσα πάντα να ακολουθήσω (η προσπάθεια να δω δέκα χρονών τον Πολίτη Κέιν, πηγή έμπνευσης του Ροσα, κατέληξε σε απανωτές αποτυχίες). Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, διαβάζοντας για χιλιοστή φορά τα ίδια τεύχη, δεν είμαι ακόμα σίγουρος ότι έχουν εξαντλήσει την προσφορά τους… Η τελευταία και πιο συγκινητική σελίδα του έργου… *= Ο Μπαρκς δεν εκτίμησε την αξιοποίηση του έργου του από τον Ροσα και θεώρησε ότι διαστρεβλώνεται ο χαρακτήρας του Σκρουτζ. Οι αναγνώστες του περιοδικού Κομιξ θυμούνται ακόμα την κόντρα που είχε ξεσπάσει μεταξύ των κορυφαίων δημιουργών στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και είχε διχάσει τους αναγνώστες και του ελληνικού περιοδικού (*)= Πρόκειται για ζήτημα που είναι στο επίκεντρο της κριτικής του κλασικού βιβλίου «Ντοναλντ ο απατεώνας» που εξετάζει τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά του σύμπαντος της Disney Το άρθρο μπορείτε να βρείτε εδώ. Παρουσίαση του Βίου εδώ (για τους ελάχιστους που δεν το έχουν δει ). Αφιέρωμα στον Don Rosa, αφιέρωμα στον Carl Barks (για τους ελάχιστους που δεν τα έχουν διαβάσει ). Και επειδή αναφέρεται και το Ντόναλντ ο Απατεώνας, ρίξτε μια ματιά στην παρουσίαση, εάν δεν το έχετε ήδη κάνει. Γενικά πιστεύω ότι είναι πολύ ενδιαφέρον άρθρο.