Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αναζήτηση στην Κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για ετικέτες 'Τελευταίος των Μοϊκανών'.

  • Αναζήτηση ανά ετικέτες

    Πληκτρολογήστε ετικέτες χωρισμένες με κόμματα.
  • Αναζήτηση ανά συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Ενότητες

  • ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΝΕΑ - ΒΟΗΘΕΙΑ
    • ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΒΟΗΘΕΙΑ
    • ΝΕΑ
  • ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
    • ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
    • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ
  • ΧΑΛΑΡΩΜΑ
    • ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
    • ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟ
    • ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Διάφορα
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Ντόναλντ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Super Μίκυ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Κόμιξ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Μίκυ Μάους
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Μπλα μπλα
  • VINTAGE's Συζήτηση
  • VIDEO GAMES's Γεν. Συζήτηση για Video Games

Blogs

  • Valt's blog
  • Dr Paingiver's blog
  • GCF about comics
  • Vet in madness
  • Θέμα ελεύθερο
  • Film
  • Comics, Drugs and Brocc 'n' roll
  • I don't know karate, but i know ka-razy!
  • Γερμανίκεια
  • ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΠΡΑΜΑΤΑ ή Η ΑΧΡΗΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
  • ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΠΡΑΜΑΤΑ ή Η ΑΧΡΗΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
  • Κομικσόκοσμος
  • The Unstable Geek
  • Σκόρπιες Σκέψεις
  • Dhampyr Diaries
  • Περί ανέμων και υδάτων

Βρείτε αποτελέσματα σε ...

Βρείτε αποτελέσματα που ...


Ημερομηνία Δημιουργίας

  • Αρχή

    Τέλος


Τελευταία ενημέρωση

  • Αρχή

    Τέλος


Φιλτράρετε με αριθμό ...

Εγγραφή

  • Αρχή

    Τέλος


Ομάδα


Member Title


MSN


Website URL


Yahoo


Skype


Πόλη


Επάγγελμα


Ενδιαφέροντα

  1. Αλιεύθηκε στο διαδίκτυο σε μορφή .doc η κάτωθι ανακοίνωση γύρω από τη διδακτορική διατριβή της κ.Παναγιώτας Φεγγερού που είχε θέμα "Τα Κλασσικά Εικονογραφημένα και το ιστορικό μυθιστόρημα για παιδιά. Μύθος και πραγματικότητα". Την διατριβή (572 σελίδες) μπορείτε να τη βρείτε στο Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (www.didaktorika.gr) και για την ακρίβεια εδώ. Στη διατριβή της μελετά τα Ιβανόης, Τελευταίος των Μοϊκανών, Άθλιοι και Τρεις Σωματοφύλακες, ασχολείται με την λογοτεχνία για νέους, τα κόμικς γενικώς αλλά και με τα Κλασσικά Εικονογραφημένα (ελληνικές και ξένες εκδόσεις). Ειδικά στις σελίδες 268-292 έχει πολύτιμες πληροφορίες για την ελληνική έκδοση. (αυτό από μια πρόχειρη ματιά που του έριξα. πιθανότατα να υπάρχουν κι άλλα διαμάντια εκεί μέσα ) === Το Ιστορικό Μυθιστόρημα και τα Κλασσικά Εικονογραφημένα. Το Παράδειγμα του Ιβανόη Παναγιώτα Φεγγερού Στην ανακοίνωσή μου θα παρουσιάσω τμήμα της διδακτορικής μου διατριβής με θέμα: «Τα Κλασσικά Εικονογραφημένα και το ιστορικό μυθιστόρημα για παιδιά. Μύθος και πραγματικότητα». Το τμήμα της διατριβής στο οποίο θα αναφερθώ αφορά στη διασκευή του ιστορικού μυθιστορήματος του Sir Walter Scott Ιβανόης, στη σειρά των Κλασσικών Εικονογραφημένων. Με αφορμή τη διασκευή αυτή, γίνεται μια συγκριτική εξέταση ανάμεσα στις διασκευές του έργου στο αμερικανικό και το ελληνικό τεύχος της σειράς, που αντέγραψε το πρώτο, και στο πρωτότυπο κείμενο, όσον αφορά στη μεταφορά του λόγου και των αφηγηματικών δομών. Η προσέγγιση γίνεται στα πλαίσια της διακειμενικότητας ως διασκευής αλλά και ως εικονογραφημένου έργου.1 Στην περίπτωση της συγκεκριμένης διασκευής, τα δύο στοιχεία που διαφοροποιούν το έργο από το πρωτότυπο και δημιουργούν όχι ένα αντίγραφο αλλά ένα άλλο είδος κειμένου, είναι η εικόνα και η διασκευή, τα οποία αποτελούν και τα στοιχεία που θεωρώ διακειμενικά ή, ειδικότερα, υπερδιακειμενικά2. Η βασική ιδέα του διακειμένου ξεκινά από την ανάγνωση του πρωτότυπου λογοτεχνικού κειμένου –που θεωρείται εξ΄ ορισμού αξία- από έναν αναγνώστη-συγγραφέα, μιας άλλης εποχής με άλλα δεδομένα λογοτεχνικά αλλά και τεχνολογικά και τη δημιουργία ενός νέου κειμένου. Το κείμενο αυτό θα μπορούσε να είναι το σενάριο για μια κινηματογραφική ταινία ή η διασκευή για ένα Κλασσικό Εικονογραφημένο. Η έννοια αυτή της μεταφοράς μιας πρωτότυπης ιστορίας ή ενός μύθου από πολλούς που τον επεξεργάζονται είναι πολύ παλιά, απ΄ την εποχή των μεγάλων τραγικών ποιητών που αντλούσαν την υπόθεση του έργου τους από έναν γνωστό σε όλους μύθο ή από τότε που δημιουργήθηκαν πολλές κινηματογραφικές εκδοχές του Ρωμαίου και της Ιουλιέττας. Υπάρχει, λοιπόν, ένας πρωτότυπος μύθος που περνάει μέσα από άλλα έργα και εποχές και μπροστά από τα μάτια διαφορετικών αναγνωστών η θεατών, ο οποίος παρουσιάζεται ανάλογα με την ψυχοσύνθεση του συγγραφέα, την εποχή και το σκοπό της συγγραφής. Τα Κλασσικά Εικονογραφημένα είναι, ως γνωστόν, σειρά περιοδικού εντύπου, η οποία ακολούθησε την ευρύτατης κυκλοφορίας αμερικανική σειρά των Classics Illustrated (1941-1971), που κυκλοφόρησαν σε 36 ακόμη χώρες.3 Τα Classics Illustrated ήταν τα πρώτα περιοδικά για παιδιά που παρουσίαζαν ένα ολοκληρωμένο κλασικό μυθιστόρημα με εικόνες σε ένα τεύχος. Η ιδιομορφία τους, ωστόσο, έγκειται κυρίως στον τρόπο της εικονογράφησής τους, με την τεχνική των κόμικς. Τα αυτοτελή έργα που παρουσιάζονται στα τεύχη αποτελούν κυρίως διασκευές κλασικών μυθιστορημάτων, ιστορικών, κοινωνικών, περιπετειωδών, φαντασίας επιστημονικής και άλλης, αστυνομικών ή μυστηρίου κ.ά. Εκτός από τις διασκευές αυτές παρουσιάζονται και πρωτότυπα σενάρια, γραμμένα ειδικά για τη σειρά. Στην Ελλάδα τα τεύχη της σειράς κυκλοφόρησαν με το λογότυπο Κλασσικά Εικονογραφημένα (1951-1970) από τις εκδόσεις Ατλαντίς, με 276 συνολικά τίτλους στους οποίους περιλαμβάνονται κυρίως μεταφράσεις και πιστές μεταφορές των αμερικανικών πρωτοτύπων αλλά και 90 τεύχη ελληνικής παραγωγής με θέματα από την ελληνική ιστορία και μυθολογία.4 Πάντως τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ελλάδα το εγχείρημα στήριξε ένα σημαντικό επιτελείο κειμενογράφων και εικονογράφων.5 Το περιοδικό βέβαια δέχθηκε μεγάλες επικρίσεις κυρίως εξαιτίας της εικονογράφησής του με την τεχνική των κόμικς, η οποία αυτομάτως το κατέτασσε στα ευκολοδιάβαστα αναγνώσματα μιας μαζικής λογοτεχνίας, γεγονός βέβαια, που ούτως ή άλλως ενισχύεται και από την περιοδική έκδοση. Κατά την εποχή κυκλοφορίας του στην Αμερική, η πολεμική ενάντια στα κόμικς είχε ήδη λάβει μεγάλες διαστάσεις.6 Πολύ περισσότερο δε στη μετακατοχική Ελλάδα, μια χώρα με μικρή παραγωγή στα αναγνώσματα για παιδιά και ελάχιστη παραγωγή κόμικς, το πρωτόγνωρο είδος που ερχόταν να ‘ευτελίσει’ την κλασική λογοτεχνία δεχόταν επιπρόσθετα και μια κριτική στα πλαίσια ενός αντιαμερικανισμού, η οποία επεκτείνονταν σε πολλούς τομείς και μαζί μ’ αυτούς και στα κόμικς7. Ωστόσο, το περιοδικό, με την πάροδο του χρόνου, απέκτησε θερμούς οπαδούς, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει και η τεράστια σε χώρο και χρόνο κυκλοφορία του. Είναι γεγονός πως τα Classics Illustrated δεν αποτελούν αμιγώς περιοδικό κόμικς: η εικονογράφηση τους δεν προωθεί το κωμικό στοιχείο όπως συμβαίνει συνήθως στα κόμικς, ούτε παρουσιάζει αναγνωρίσιμους τυποποιημένους ήρωες, άρρηκτα δεμένους με την έννοια της σειράς∙ η εικονογράφησή τους αξιοποιεί ελάχιστα τους ιδιότυπους γραφισμούς των κόμικς και διαθέτει γενικότερα κλασική τεχνοτροπία και ρεαλιστικό ύφος που ταιριάζει με το ύφος της ‘σοβαρής’ λογοτεχνίας που διασκευάζεται καθώς και των υπολοίπων κειμένων που παρουσιάζονται. Επίσης, το κείμενο δεν υποστηρίζει απλώς την εικόνα, αντίθετα το κείμενο, χωρισμένο σε αφηγηματικά και διαλογικά τμήματα, έχει πρωταρχικό ρόλο και, θα μπορούσαμε ίσως να πούμε, ότι η εικόνα υποστηρίζει το λόγο αντίθετα με τα άλλα κόμικς.8 Βασικό στοιχείο που ερευνά η διδακτορική μου διατριβή, είναι το είδος του μυθιστορήματος το οποίο κατά κύριο λόγο παρουσιάζεται στα Κλασικά Εικονογραφημένα, δηλαδή, το ιστορικό μυθιστόρημα. Ο Ιβανόης (1819), το γνωστότερο αυτό έργο του πατέρα του ιστορικού μυθιστορήματος Walter Scott, ανήκει στην πρώτη εποχή της δημιουργίας του ιστορικού μυθιστορήματος ως λογοτεχνικού είδους το 19ο αιώνα. Παράλληλα ανήκει στην κατηγορία εκείνη των έργων, που μαζί με τα εξωτικά διαβάστηκαν με ιδιαίτερη ευχαρίστηση από τους νεαρούς αναγνώστες, αν και δεν είχαν γραφεί αποκλειστικά γι’ αυτούς9. Το μυθιστόρημα αυτό επιλέχθηκε και από τους δημιουργούς της σειράς των Classics Illustrated, για να παρουσιαστεί σε παιδικό κοινό και η διασκευή αυτή συγκαταλέγεται στις ποικίλες διακειμενικές εκφάνσεις του έργου.10 Το έργο του Sir Walter Scott, Ivanhoe παρουσιάστηκε στο τεύχος # 2 της σειράς Classic Comics (πρώτη ονομασία των Classics Illustrated: 1941-1947), το Δεκέμβριο του 1941 και υπήρξε το συχνότερα επανεκδιδόμενο τεύχος της σειράς, γεγονός που αποδεικνύει την μεγάλη αναγνωστική και εμπορική επιτυχία του 11. Στην Ελλάδα το τεύχος του Ιβανόη κυκλοφόρησε στη σειρά των Κλασσικών Εικονογραφημένων με τον αριθμό #64, προφανώς τον Ιούλιο του 195312 και αποτελεί αντίγραφο του αμερικανικού.13 Ο σεναριογράφος του τεύχους είναι ανώνυμος, όπως συμβαίνει και στα υπόλοιπα τεύχη της σειράς. Την εικονογράφηση του εξώφυλλου έκανε ο Malcolm Kildale. Η εσωτερική εικονογράφηση αποδίδεται στον Edd Ashe και τον Ray Ramsey14. Το ιστορικό μυθιστόρημα παρουσιάζεται σε 64 πυκνά εικονογραφημένες σελίδες των ενός έως και οκτώ καρέ ανά σελίδα, η ακολουθία των οποίων αναπαριστά γραφικά το χρόνο. Η εικόνα του εξώφυλλου είναι πολύ σημαντική και χρησιμοποιείται από τον εικονογράφο για να προϊδεάσει ή και να επηρεάσει τον αναγνώστη για την ιστορία που ακολουθεί15. Έτσι, στο εξώφυλλο, εκτός από τον λογότυπο της σειράς, τον τίτλο του έργου και το όνομα του συγγραφέα, τα οποία δεσπόζουν στο πάνω μέρος του εξώφυλλου, κυριαρχεί η εικόνα, η οποία περιγράφει μια χαρακτηριστική σκηνή του έργου: την κονταρομαχία των δύο πρωταγωνιστών ιπποτών. Χαρακτηριστικός είναι επίσης ο τρόπος με τον οποίο ο εικονογράφος συστήνει στους αναγνώστες μερικούς από τους πρωταγωνιστές του έργου. Στις τέσσερις άκρες της εικόνας και μέσα σε κυκλικά περιγράμματα εικονίζονται οι βασικοί πρωταγωνιστές, ενώ σε λεζάντα αναγράφονται τα ονόματα τους. Στο εσώφυλλο του ελληνικού τεύχους ακολουθεί η κατατοπιστική για την υπόθεση του έργου, ανυπόγραφη εισαγωγή, με την οποία παρουσιάζονται συνοπτικά τα έξι πρώτα κεφάλαια του πρωτότυπου. Η δισέλιδη βιογραφία του συγγραφέα Scott στις τελευταίες σελίδες αποτελεί είδος εγκυκλοπαίδειας, μια, κατά κάποιον τρόπο, απλουστευμένη ή εκλαϊκευμένη παρουσίαση της ζωής και του έργου του συγγραφέα, που πιθανός στόχος της είναι να διευκολύνει τον νεαρό αναγνώστη να γνωρίσει τον άνθρωπο από το μυαλό και τη φαντασία του οποίου κατασκευάστηκε ο μύθος (έζησε ο συγγραφέας στην εποχή που περιγράφει, πώς τη φαντάστηκε, τι στοιχεία χρησιμοποίησε; κ.λπ.). Η βιογραφία αυτή αποτελεί πιστή μετάφραση της αντίστοιχης βιογραφίας του αμερικανικού τεύχους. Μια πρώτη παρατήρηση, για τα τεύχη που εξετάζονται, αφορά στο γεγονός ότι το ογκώδες και πλούσιο σε περιγραφές και σκιαγραφήσεις χαρακτήρων και ολόκληρων κοινωνικών ομάδων πρωτότυπο έργο ήταν ανάγκη να συντομευτεί σε μεγάλο βαθμό. Ήδη με την πρώτη εικόνα παρατηρείται μια πρώτη εικαστική προσθήκη ή ιδιομορφία: ο πρόλογος του έργου, που αποτελεί συνοπτική αλλά πιστή περίληψη της εισαγωγής του Scott, αναγράφεται πάνω στον ψηλό πράσινο πύργο της εικόνας, μιας ολοσέλιδης εικόνας ενός κάστρου με πολεμίστρες, που εισάγει τον ‘θεατή’ στο μαγευτικό κόσμο των ιπποτικών μαχών και των θρύλων του Μεσαίωνα. Πολλές είναι οι παραλείψεις ή διαφοροποιήσεις που φαίνεται να εξυπηρετούν τη συντόμευση του αρχικού έργου. Για παράδειγμα, απουσιάζουν εντελώς τα παρέμβλητα είδη λόγου στην αφήγηση του Scott (λαϊκά τραγούδια, μπαλάντες, προλογικοί στίχοι ποιητών σε κάθε κεφάλαιο). Υπάρχουν όμως και ουσιώδεις παραλείψεις. Το αποτέλεσμα των πολλαπλών συντομεύσεων γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στον επίλογο, όπου το έργο τελειώνει απότομα μέσα σε μια εικόνα 16. Αλλά και ο τρόπος χειρισμού του χρόνου στην αφήγηση των γεγονότων διαφέρει από εκείνον του συγγραφέα, αφού ο σεναριογράφος συχνά εξομαλύνει το χρόνο σε μια συνεχή ροή αφήγησης.17 Η απόδοση του λόγου και γενικότερα του συγγραφικού ύφους επιχειρείται από τον σεναριογράφο, όπως σε όλα τα τεύχη των Κλασσικών Εικονογραφημένων, μέσω της αφήγησης και των διαλόγων, με μικρές μεταφραστικές διαφοροποιήσεις. Σημαντικό ρόλο στη λεκτική απόδοση διαδραματίζουν οι διάλογοι, οι οποίοι μαζί με την εικόνα συμβάλλουν στην απόδοση του έργου αλλά και στην ‘κινηματογραφική’ διάσταση του κόμικ. Τα διαλογικά μέρη παρουσιάζονται μέσα στα χαρακτηριστικά με την απόληξη μπαλονάκια, σε άσπρο φόντο. Το γενικότερο κλίμα της επικοινωνιακής αμεσότητας των διαλόγων επιτυγχάνεται με μια συντόμευση και απλούστευση σε μια καθημερινή γλώσσα, ποιοτικά και ποσοτικά φτωχή, για την οποία τα κόμικς έχουν γενικότερα κατηγορηθεί. Στην περίπτωση διασκευής ενός κλασικού ιστορικού μυθιστορήματος, βέβαια, η απλούστευση αυτή μπορεί να επιδρά και στην ουσία του έργου. Ωστόσο, η εξαιρετικά γενικευμένη χρήση των διαλόγων του τεύχους σε λαϊκή γλώσσα, σε ορισμένες περιπτώσεις ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πρωτότυπου.18 Το αφηγηματικό μέρος του σεναρίου, από την άλλη πλευρά, το οποίο αποδίδεται μέσα σε πλαίσια, συνήθως ορθογώνια παραλληλόγραμμα που στέκονται ως λεζάντες στο πάνω τμήμα των καρέ, καλύπτει με σύντομο αλλά κατατοπιστικό τρόπο τη δράση και το ιστορικό υπόβαθρο του έργου, παραλείποντας όλες τις πλούσιες περιγραφές των τόπων, των χώρων (το εσωτερικό και το εξωτερικό των κάστρων, τα πλούσια τραπέζια) και των προσώπων (τους χαρακτήρες, τα συναισθήματα, τους τρόπους ένδυσης και συμπεριφοράς ανάλογα με την κοινωνική ομάδα) του Scott. Επίσης, παραλείπονται από τον σεναριογράφο όλες οι δυναμικές περιγραφές του Scott που αφορούν στα παλαιά έθιμα της καθημερινής ζωής, όπως η έννοια της φιλοξενίας στη φυλή των Σαξόνων, η λιτότητα στον τρόπο συμπεριφοράς και ντυσίματός τους σε αντίθεση με τους Νορμανδούς, η συνάντηση των τροβαδούρων της εποχής στο κάψιμο της μάγισσας προς αναζήτηση νέου υλικού για τις μπαλάντες τους, ο ρόλος των Εβραίων στην οικονομική ζωή του τόπου και η αντιμετώπισή τους από τον αγγλικό λαό, τα έθιμα της λαϊκής θρησκείας κ.ά. Τις παραλείψεις αυτές, ωστόσο, που πολλές φορές αφορούν περιγραφές, έρχεται να αντικαταστήσει η πλούσια εικονογράφηση του έργου, πιστή στις αρχές ενός εικονογραφικού ρεαλισμού και μιας κλασικότροπης τεχνικής, όπως συμβαίνει σε όλα τα τεύχη της σειράς. Έτσι, παρόλο που τα σώματα και τα βλέμματα των απεικονιζόμενων με την τεχνική των κόμικς, και μάλιστα μιας πρώιμης περιόδου τους, είναι στατικά και τα χρώματα των κόμικς ‘φτωχά’ σε ένταση, η εικονογράφηση μάλλον κατορθώνει να ζωντανέψει το κλίμα του αγγλικού 12ου αιώνα, με τις λεπτομερείς περιγραφές των εξωτερικών και εσωτερικών χώρων, των αντικειμένων, των ενδυμασιών, των όπλων και των μαχών και συχνά να πλάσει παραστατικά ζωτικά τμήματα των περιγραφών του πρωτότυπου. Πάντως, η διασύνδεση του περιοδικού με το ‘κλασικό’ ύφος, πέρα από την εκδοτική πρόθεση και τους παιδαγωγικούς στόχους σχετίζεται και με την εποχή έκδοσης, μια σχετικά πρώιμη εποχή για τα κόμικς, πριν την εισαγωγή μιας περισσότερο ‘φωνητικής’ διάστασής τους, με ηχητικές εικόνες, ηχοποιημένες λέξεις και μεγαλύτερη διασύνδεση με τις κινηματογραφικές τεχνικές, που διαθέτει το εξελιγμένο είδος των κόμικς. Είναι επίσης γεγονός, ότι τα αφηγηματικά μέρη αναλαμβάνουν μεγάλο τμήμα της παρουσιαζόμενης ιστορίας, όπως ταιριάζει στα παλαιότερης μορφής κόμικς, που στη συγκεκριμένη περίπτωση εξυπηρετεί τη διασκευή του πολυσέλιδου κλασικού έργου. Κάνοντας μια γενικότερη αποτίμηση της μεταφοράς, θα λέγαμε ότι ο σεναριογράφος του τεύχους δεν εμβαθύνει στις ιστορικοκοινωνικές συγκυρίες και καταστάσεις της εποχής. Σχεδιάζει την υπόθεση του έργου συνοπτικά, τονίζοντας τις διαφορές των ‘καλών’ και των ‘κακών’ της υπόθεσης, απλά, σύντομα και τοποθετώντας έντονες διαχωριστικές γραμμές ανάμεσά τους, ανάλογα με τον αυστηρό και τυποποιημένο διαχωρισμό των καρέ της εικόνας. Αντιθέτως, φροντίζει να προβάλλει τις σκηνές της αποκλειστικής δράσης, κυρίως αυτές που περιγράφουν τις μάχες και τους διάφορους διαπληκτισμούς. Είναι δύσκολο να διερευνηθούν οι προθέσεις του σεναριογράφου, πέρα από τη δεδομένη ανάγκη περιορισμού της έκτασης της ύλης στις μεταφορές κλασικών μυθιστορημάτων σε παιδικές εκδόσεις, με σκοπό την απλούστευση και την κατ’ επέκταση ‘παιδικοποίηση’ των έργων. Τελειώνοντας, επισημαίνουμε ότι στη σειρά των Κλασσικών Εικονογραφημένων τα κλασικά ιστορικά μυθιστορήματα διασκευάζονται για παιδικό κοινό στις σελίδες ενός εντύπου. Στις διασκευές αυτές, η απόλυτα κειμενική μορφή διασπάται με την παρουσία και της εικονικής διάστασης και, κατά κάποιον τρόπο, τα έργα δραματοποιούνται, με τη βοήθεια της κινηματογραφικής τεχνικής των κόμικς. Το αποτέλεσμα είναι η παρουσία μιας εντελώς διαφορετικής μορφής, στην οποία, ωστόσο, διατηρούνται οι μυθιστορηματικές δομές και γίνονται διακριτές οι προεκτάσεις του βασικού μύθου του κάθε έργου, οι διακρίσεις των αξιών που αναδύονται, όπως του καλού από το κακό και η ηθική διεκπεραίωση της ιστορίας που χαροποιεί και λυτρώνει τον αναγνώστη, στοιχεία που εξάλλου αποτελούν σταθερές ‘παραμυθιακές’ μεθόδους και βασικά πλεονεκτήματα μεταφοράς μυθιστορημάτων για το παιδικό κοινό. ----- υποσημειώσεις 1. «Η διακειμενικότητα», κατά την Αλεξάνδρα Ζερβού, έχει οριστεί «ως η συγχρονική και διαχρονική σχέση συνύπαρξης και διαρκούς επικοινωνίας ανάμεσα στα κείμενα, που διέπει τη δημιουργία μα και την ανάγνωσή τους», γίνεται δε ιδιαίτερα αισθητή στο χώρο της παιδικής λογοτεχνίας, με τα κείμενά της να παραμένουν ζωντανά μέσα στο χρόνο και την παρουσίαση πολλών μορφών πρωτότυπων έργων ή δημιουργιών στηριγμένων στο μύθο τους. Αλεξάνδρα Ζερβού, Στη χώρα των θαυμάτων. Το παιδικό βιβλίο ως σημείο συνάντησης παιδιών – ενηλίκων, εκδ. Πατάκη, Β΄ έκδοση: Αθήνα 2004, σ. 165-170. Ως επιμέρους εργαλεία ανάλυσης του κειμένου των πρωτότυπων έργων χρησιμοποιούνται κυρίως θεωρίες της αφήγησης, όπως του G. Genette και της Marias Nikolajeva. Σύμφωνα με το θεωρητικό αυτό πλαίσιο, γίνεται μια συνοπτική ανάλυση των αφηγηματικών δομών των έργων, δηλαδή της χρονικότητας, της πλοκής, του ύφους, των χαρακτήρων, της οπτικής γωνίας, κ.λπ., για να ακολουθήσει, η σύγκριση με το διασκευασμένο έργο. Βλ. σχετικά, Γιώργος Βελουδής, Γραμματολογία. Θεωρία Λογοτεχνίας, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα 19972, σ. 131-149, 213 και 266-275, Άννα Τζούμα, Εισαγωγή στην αφηγηματολογία. Θεωρία και εφαρμογή της αφηγηματικής τυπολογίας του G. Genette, Πανεπιστημιακές παραδόσεις, Αθήνα 1994 και Maria Nikolajeva, Aesthetic Approaches to Children’s Literature. An Introduction, The Scarecrow Press, Inc. Lanham, Maryland. Toronto. Oxford, 2005, σ. 171-195. Παράλληλα, γίνεται διεξοδική σημειολογική εξέταση της εικόνας. Βλ. σχετικά, Roland Barthes, Εικόνα – μουσική – κείμενο, μετάφραση: Γιώργος Σπανός, εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 20014, σ. 42-51 και Roland Barthes, Απόλαυση - γραφή – ανάγνωση, μετάφραση: Αρχοντή Κόρκα, εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 2005, σ. 183-184. Επίσης, συνεξετάζεται η μετάφραση του έργου και κυρίως όλα τα παρακειμενικά στοιχεία, όπως η ποιότητα της έκδοσης, τα εξώφυλλα, τα εσώφυλλα, οι τίτλοι, οι λογότυποι της σειράς, οι αναφορές ή όχι στα ονόματα των συντελεστών και ο ρόλος που όλα αυτά διαδραματίζουν στην ιδιότυπη διασκευή κλασικών έργων σε περιοδικό τύπο και μάλιστα σε μορφή κόμικς. 2. Ο Gérard Genette θεωρεί ότι ο όρος διακειμενικότητα είναι ανεπαρκής γιατί αφορά την αντικειμενική και ενεργό παρουσία ενός κειμένου σ’ ένα άλλο κείμενο (κατά την Kristeva) και προτείνει στη θέση του τον ευρύτερο όρο υπερδιακειμενικότητα (ή κειμενική υπερβατικότητα), με τον οποίο εννοεί ο,τιδήποτε συνδέει ένα κείμενο με άλλα κείμενα. Ως υποκατηγορίες της υπερδιακειμενικότητας θεωρεί την αρχικειμενικότητα (ορισμός ενός κειμένου ως τμήματος ενός ή περισσοτέρων genres ή τη σχέση εμπερίληψης η οποία ενώνει κάθε κείμενο με τους διαφόρους τύπους λόγου στους οποίους αυτό ανάγεται), τη μετακειμενικότητα (κριτικός σχολιασμός ενός κειμένου σε άλλο κείμενο, -μ’ αυτή την έννοια όλοι οι κριτικοί λογοτεχνίας παράγουν μετακείμενο χωρίς να το ξέρουν), την ενδοκειμενικότητα (αναφορά ενός κειμένου στον εαυτό του), την παρακειμενικότητα (η σχέση ενός κειμένου και του παρακειμένου του, όπως επεξηγήσεις, σημειώσεις, προσχεδιάσματα, motto, τίτλοι, επικεφαλίδες, πρόλογος, επιμύθια, αφιερώσεις, κ.λπ.), και την υπερκειμενικότητα (η σχέση μεταξύ ενός μεταγενέστερου κειμένου, του υπερκειμένου και του προηγούμενου, υποκειμένου –ένα κείμενο ή ένα genre στο οποίο στηρίζεται αλλά και το οποίο μεταβάλλει, μετατρέπει, επεξεργάζεται ή επεκτείνει, συμπεριλαμβανομένων της παρωδίας, του λογοπαιγνίου και της σειράς). Βλ. σχετικά Judith Still – Michael Worton, «Εισαγωγή στη διακειμενικότητα», μετάφραση: Παναγιώτα Καραβία, Κωνσταντίνα Τσακοπούλου, Η Άλως, τχ. 3-4, Φθινόπωρο 1996, σ. 45-46, Gérard Genette, Εισαγωγή στο αρχικείμενο, μετάφραση: Μήνα Πατεράκη–Γαρέφη, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2001, σ. 110-111 και Daniel Chandler, «Σημειωτική για αρχαρίους – Διακειμενικότητα», http://www.mem.aueb.gr/ment/semiotics/sem09.html, 20-6-2006, σ. 4. 3. Για τη δημιουργία και την κυκλοφορία των Classics Illustrated και γενικότερα την ιστορία της σειράς, βλ. Dan Malan, The Complete Guide to Classics Illustrated, v. Ι και ΙΙ, Classics Central. Com, USA 2002. 4. Για τα Κλασσικά Εικονογραφημένα βλ. Γιάννης Σκαρπέλος, Ιστορική μνήμη και ελληνικότητα στα κόμικς, εκδ. Κριτική, Αθήνα 2000, Κυριάκος Δ. Κάσσης, «Τα εικονογραφημένα λαϊκά περιοδικά», Διαβάζω, τχ. 248, 17 Οκτωβρίου 1990, σ. 61 και Νίκος Ζωιόπουλος, Τα χάρτινα όνειρα των παιδικών μας χρόνων, Τεχνικές Εκδόσεις, Αθήνα 2000, σ. 126-127. 5. Για τη δημιουργία των αμερικανικών τευχών οι σεναριογράφοι εργάζονταν σε συνεργασία με τους εικονογράφους και υπό την επίβλεψη ομάδας που επιμελούνταν τόσο τη δομή του περιοδικού όσο και την ποιότητα της μεταφοράς, τουλάχιστον ως προς την πιστότητα της εικονογράφησης στην ιστορική εποχή του έργου. Βλ. σχετικά και William B. Jones, Classics Illustrated A Cultural History, with Illustrations, McFarland & Company, Inc., Publishers Jefferson, North Carolina, and London 2002, σ. 155. Αναγνωρισμένοι τότε ή μετέπειτα εικονογράφοι που συνεργάστηκαν με τη σειρά ήταν οι: Malcolm Kildale, Louis Zansky, Rolland H. Livingstone, Enter Iger, Henry C. Kiefer, Alex A. Blum, Lou Cameron, Norman Nodel, Reed Crandall, George R. Evans, Gray Morrow κ.ά. Ό.π. Στα ελληνικά τεύχη τα σενάρια και τις μεταφράσεις υπογράφουν σημαντικοί Έλληνες λογοτέχνες όπως ο Βασίλης Ρώτας, η Γεωργία Δεληγιάννη-Αναστασιάδη, η Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, ο Κώστας Θρακιώτης, η Ελένη Παπαδάκη κ.ά.. Όσο για την εικονογράφηση των τευχών της ελληνικής παραγωγής, αν και στην Ελλάδα η τέχνη του κόμικς είναι ακόμα σχεδόν άγνωστη ή υπανάπτυκτη και η ποιότητά της υστερεί σε σχέση με τα αμερικανικά, τα τεύχη φιλοτεχνούν γνωστοί και ικανοί καλλιτέχνες και ζωγράφοι, όπως οι Μέντης Μποσταντζόγλου, Τάκης Κατσουλίδης, Αλκμήνη Γραμματοπούλου, Νίκος Καστανάκης, Άκης Αβαγιανός κ.ά. Βλ. Σχετικά, Dan Malan, ό.π., v. ΙΙ, σ. 34-47, Δημήτρης Χανός, Το παιδικό λαϊκό φυλλάδιο – περιοδικό – βιβλίο, εκδ. Αίολος, Αθήνα 1991, σ. 146-155, Άρης Μαλανδράκης, «Η λογοτεχνία στο περίπτερο», Έψιλον, Ελευθεροτυπία, τχ. 42, 26-1-1992, σ. 18-31, καθώς και Κυριάκος Δ. Κάσσης, «Τα εικονογραφημένα λαϊκά περιοδικά», Διαβάζω, τχ. 248, 17 Οκτωβρίου 1990, σ. 58-62. 6. Γενικότερα για τα κόμικς ως προϊόν της σύγχρονης βιομηχανίας της έντυπης παραγωγής και για την κριτική που δέχθηκε η εικόνα τους, ότι λειτουργώντας εις βάρος του λόγου αποκτά εξαιρετική συμβολική δύναμη, αλλά και για το σημαντικό αντίλογο που αναπτύχθηκε σχετικά στη σύγχρονη κριτική, βλ. σχετικά, Πέτρος Μαρτινίδης, “Κόμικς”. Τέχνη και τεχνικές της εικονογραφήγησης, εκδ. ΑΣΕ Α.Ε, Θεσσαλονίκη 1989, σ. 40-52, 17-22, 71-81 και 128-129, Πέτρος Μαρτινίδης, Συνηγορία της παραλογοτεχνίας, εκδ. Υποδομή, Αθήνα 1994, σ. 228, Martin Barker, Comics, Ideology and the Critics, Manchester University Press, Manchester 1989, σ. 6-8, Κωνσταντίνος Μαλαφάντης, «Τα κόμικς και το κοινό τους», Διαβάζω, τχ. 248, 17 Οκτωβρίου 1990, σ. 66-68 και Πάνος Κρητικός – Εύη Σαμπανίκου, Ιχνηλατώντας το φανταστικό: τα ελληνικά κόμικς του φανταστικού 1978-2004, επιμέλεια πρόλογος Αβραάμ Κάουα, εκδ. Futura, Αθήνα 2005, σ.10-14 και 24. Επίσης για τη σημειολογία των κόμικς πβ. Γιάννης Σκαρπέλος, Ιστορική μνήμη και ελληνικότητα στα κόμικς, εκδ. Κριτική, Αθήνα 2000, σ. 64-75, Ουμπέρτο Έκο, Κήνσορες και θεράποντες, μετάφραση: Έφη Καλλιφατίδη, εκδ. Γνώση, Αθήνα 1990, σ.192-200, Δημήτρης Κολιοδήμος, Τα κόμικς, εκδ. Αιγόκερως, Αθήνα 1982, σ. 5-10 και Αρμάν Ματλάρ – Αριέλ Ντορφμάν, Ντόναλντ ο απατεώνας ή η διήγηση του ιμπεριαλισμού στα παιδιά, μετάφραση: Αγνή Ζακοπούλου – Νάντια Τσαούλα, εκδ. Ύψιλον, Αθήνα 1982, καθώς και Μ. Γ. Μερακλής, «Wiltind Ulrike Dreuhsel, Jorg Funhoff, Michael Hoff-mann, Massenzeichenware. Die Gerellschaftliche und Ideologische Funktion der Comics, Suhrkamp Verlag, Nr 601. Frankfurt am Main 1975, 8, σ. 300+59 εικόνες» (Βιβλιοκρισία), Λαογραφία, τ. ΛΒ΄ (1979-1981), Αθήνα 1982, σ. 484 και Μ. Γ. Μερακλής, στο: Μερακλής Μ., Μπαζίνας Γ., Στάθης, «Τα κόμικς σαν νέα μορφή έκφρασης», Πρεβεζάνικα Χρονικά, τχ. 25, Ιανουάριος – Ιούνιος 1991, σ. 13 και 19-21. 7. Με την παρουσίαση της σειράς έλαβαν χώρα πολλές συζητήσεις και διαμάχες στο ελληνικό κοινοβούλιο με θέμα τις επιδράσεις αυτής της «δυτικής» λογοτεχνίας στα ελληνόπουλα. Το κλίμα αυτό δημιούργησε την ανάγκη να αντισταθμιστεί η παρουσίαση αυτή με τίτλους καθαρά ελληνικής προέλευσης. Οι κριτικές λάμβαναν και άλλες διαστάσεις. Βλ. σχετικά, «Συντελεί η ωραία εμφάνισι στην επιτυχία ενός βιβλίου;», Ζυγός Μηνιαίο περιοδικό Καλών Τεχνών, έτος δεύτερο, αριθμ. 22 & 23, Αύγουστος – Σεπτέμβριος 1957, σ. 36 και Αλέξης Πανσέληνος, Μία Λέξη Χίλιες Εικόνες, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2003, σ. 37. Επίσης, στην πρώτη εκδοτική εποχή τους στην Ελλάδα, τεύχη που κυκλοφόρησαν χωρίς πρόβλημα στην Αμερική λογοκρίθηκαν από τους Έλληνες εκδότες, που φοβήθηκαν μια επικείμενη κατάσχεσή τους εξαιτίας του περιεχομένου τους και κυρίως της εικονογράφησής τους. Βλ. Άρης Μαλανδράκης, ό.π. σ. 25 και 30. Συνοπτική εικόνα δίνει ο μελετητής των κόμικς και γενικότερα της λαϊκής λογοτεχνίας Κυριάκος Κάσσης, ο οποίος θεωρεί ότι κατά τη δεκαετία του 1940, μέσα στο μεγάλο ανταγωνισμό με τα αμερικανικά κόμικς, που κατέκλυζαν πια την αγορά με τη νέα βίαιη και σεξιστική θεματολογία και το ύφος τους, μοναδική εξαίρεση αποτελούσαν ίσως τα «Κλασσικά εικονογραφημένα» που ακολούθησαν μια κάπως αντίστροφη πορεία. Όσο για τα τεύχη της ελληνικής παραγωγής, αν και δεν μπορούσαν να φτάσουν στο επίπεδο των μεταφρασμένων ξένων ωστόσο και το ότι κατορθώθηκε να «παραχθούν» είναι κι αυτό σημαντικό. Κ. Δ. Κάσσης, Το ελληνικό λαϊκό μυθιστόρημα 1840-1940, Αθήνα 19832, σ. 51. 8. Το σκίτσο των ηρώων του έργου δεν αποτελεί καρικατούρα ενός πρωταγωνιστή που μέσα από την αστεία φυσιογνωμία του και τους εικονικούς συμβολισμούς του αποκτά τη διάσταση ενός σταθερού συμβόλου στο μυαλό του αποδέκτη που θα επιστρέφει σε τακτά διαστήματα σε κάθε επόμενο τεύχος. Τα περισσότερα τεύχη αποτελούν μεταγραφές δραματικών έργων, τα οποία οι σεναριογράφοι των Κλασσικών Εικονογραφημένων θέλουν να μεταφέρουν στο κοινό τους όσο πιο πιστά γίνεται για μία και μόνη φορά. Γενικότερα, για το λόγο στα κόμικς βλ. σχετικά Πέτρος Μαρτινίδης, “Κόμικς”. Τέχνη και τεχνικές της εικονογραφήγησης, εκδ. ΑΣΕ Α.Ε, Θεσσαλονίκη 1989, σ. 31, 37-40 & 63-68. Πβ. και Walter Ong, Προφορικότητα και εγγραμματοσύνη, μετάφραση: Κώστας Χατζηκυριάκου, επιμέλεια: Θεόδωρος Παραδέλλης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1997, σ. 194-195, Πέτρος Μαρτινίδης, «Από τα παιδιά του χρόνου στα παιδιά του χώρου: η αφήγηση ως ανάπτυξη και τα «κόμικς» ως ενδιάμεση, ιδεώδης σύγκλιση» στο Από το παραμύθι στα κόμικς, Παράδοση και νεοτερικότητα, Ευάγγελος Αυδίκος (επιμέλεια), εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα 1996, σ. 712-725 και Ουμπέρτο Έκο, Κήνσορες και θεράποντες, μτφρ. Έφη Καλλιφατίδη, Γνώση, Αθήνα 1990, σ. 190-200 («Ο τρόπος ομιλίας των κόμικς»). Dan Malan, ό.π. σ. 11-15. 9. Για το ‘ιδιοποιημένο μυθιστόρημα’ του 19ου αιώνα, βλ. σχετικά, Ντενίζ Εσκαρπί, Η παιδική και νεανική λογοτεχνία στην Ευρώπη, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1995, σ. 78. Επίσης, η Β. Πάτσιου αναφέρει: «η καθυστερημένη ανάπτυξή της (παιδικής λογοτεχνίας) θα αναπληρωθεί σχετικά εύκολα, αφού η λογοτεχνική παραγωγή που αρχικά προοριζόταν για το ενήλικο αναγνωστικό κοινό αποτέλεσε ανάγνωσμα των παιδιών πολύ πριν εμφανιστούν τα ειδικευμένα έργα της παιδικής λογοτεχνίας, συντομευμένη και διασκευασμένη ανάλογα. Τα ιπποτικά μυθιστορήματα, τα εξωτικά, τα περιπετειώδη και τα ιστορικά όπως και τα κλασικά έργα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας (Δον Κιχώτης, Ροβινσών Κρούσος, Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ, τα μυθιστορήματα του Walter Scott και του Alexandre Doumas), ανταποκρίθηκαν στις ψυχαγωγικές ανάγκες της παιδικής ηλικίας και στις καλλιτεχνικές απαιτήσεις της». Βίκυ Πάτσιου, «Η Διάπλασις των Παίδων» 1879-1922, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2001, σ. 13. 10. Ελληνική μετάφραση του πρωτότυπου έργου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1847 στη Σμύρνη, σε μετάφραση από την αγγλική γλώσσα του Γεωργίου Δ. Λαμπίση Βλ. σχετικά, Σοφία Ντενίση, Το ελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα και ο Sir Walter Scott (1830-1880), εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1994, σ. 17-61 και 294-296 και Κυριάκος Ντελόπουλος, Παιδικά και νεανικά βιβλία του 19ου αιώνα, εκδ. Ε. Λ.Ι.Α, Αθήνα 1995, σ. 182. Για το πρωτότυπο κείμενο του Ιβανόη χρησιμοποιείται το Walter Scott, Ivanhoe A Romance, Collector´s Library, 2004, στο εξώφυλλο και την αρχική σελίδα τίτλων του οποίου, δηλώνεται: Complete and Unabridged. Η πιστότητα του κειμένου προς το πρωτότυπο μπορεί να πιστοποιηθεί και με παραλληλισμό του προς άλλες προγενέστερες εκδόσεις του έργου. Εδώ ο παραλληλισμός έγινε με τη γνωστή έκδοση Dent: London. Everyman’s Library Dutton: New York, First Included in Everyone’s Library 1906, Last reprinted 1965. Στον ίδιο ακριβώς γνώμονα κινείται και το ελληνικό μεταφρασμένο κείμενο των εκδόσεων Καλέντη (2001), σε μετάφραση: Α. Γ. Σκορδίλη, στην αρχική σελίδα τίτλων του οποίου, δηλώνεται: «Μεταγραφή από το πρωτότυπο αγγλικό κείμενο χωρίς καμιά συντόμευση ή παράλειψη». 11. Βλ. William B. Jones Jr., Classics Illustrated. A Cultural History, with Illustrations, MacFarland & Company, Inc., Publishers Jefferson, North Carolina, and London, 2002, σ. 9. 12. Για τη χρονολόγηση του ελληνικού τεύχους οι πληροφορίες προέρχονται από τον μελετητή της σειράς Dan Malan, ο οποίος μας πληροφορεί ότι τα ελληνικά τεύχη #50-77 κυκλοφόρησαν το 1953, καθώς και από το πρώτο ελληνικό τεύχος του Ιβανόη, στην εσωτερική σελίδα του οπισθόφυλλου του οποίου, οι αναγνώστες πληροφορούνται: «περιμένετε την 1ην Αυγούστου το εξηκοστό πέμπτο βιβλίο των Κλασσικών Εικονογραφημένων». Βλ. σχετικά, Dan Malan, The Complete Guide to Classics Illustrated, v. IΙ, Classics Central. Com, USA 2002, σ. 37 και Ιβανόης, #64, Κλασσικά Εικονογραφημένα, εκδ. Ατλαντίς. 13. Οι διαφορές ανάμεσα στα δύο τεύχη, αμερικανικό και ελληνικό είναι ελάχιστες όσον αφορά στην εμφάνιση (γράμματα, χρώματα κ.λπ.). Όσο για το κείμενο, η μετάφρασή του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πιστότατη, με μόνη τη διαφορά ότι ο λόγος του αμερικανικού τεύχους εκφέρεται με γράμματα κεφαλαία, τόσο στα αφηγηματικά μέρη όσο και στα κείμενα που φιλοξενούνται μέσα στα μπαλονάκια, όπως συμβαίνει σε όλα τα αμερικανικά τεύχη. Στα πρώτα ελληνικά τεύχη ο λόγος των διαλογικών τμημάτων εκφέρεται με γράμματα μικρά, κάτι που άλλαξε στις μεταγενέστερες επανεκδόσεις –κυρίως στην επανέκδοση ΙΙΙ του 1989 και με την εφαρμογή του μονοτονικού συστήματος στην εκπαίδευση. 14. Ο Edd Ashe υπήρξε ένας ικανότατος εικονογράφος, ο οποίος συνεργάστηκε με τον εκδοτικό οίκο Gilberton κυρίως σε τεύχη των σειρών World Around Us και Classics Illustrated Specials Issues. Βλ. σχετικά, William B. Jones Jr., Classics Illustrated. A Cultural History, with Illustrations, MacFarland & Company, Inc., Publishers Jefferson, North Carolina, and London, 2002, σ. 13-14. 15. Πβ. και Perry Nodelman, Words about Pictures. The Narrative Art of Children’s Picture Books, University of Georgia Press, Athens, Georgia 1988, σ. 49, καθώς και Τζίνα Καλογήρου, Τέρψεις και ημέρες ανάγνωσης, τ. Β΄, Εκδόσεις της Σχολής Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Αθήνα 2003, σ. 195-197. 16. Το έργο τελειώνει απότομα στο τεύχος, με μια εικόνα θριάμβου της παρουσίασης του βασιλιά Ριχάρδου και μια συνοπτική αναφορά στο γάμο του Ιβανόη με τη Ροβένα, όπου παραλείπονται στίχοι και παρουσίες. 17. Ο Walter Scott αφηγείται σε κάθε κεφάλαιο από ένα συμβάν στο οποίο συμμετέχουν μερικοί εκ των πρωταγωνιστών, συχνά χρησιμοποιώντας την παράλληλη ή και την πρωθύστερη χρονική αφήγηση γεγονότων από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, για να συνδέσει σε κάποια μεταγενέστερη στιγμή τα περιστατικά μεταξύ τους και να συνεχιστεί η δράση. Ο σεναριογράφος χειρίζεται το χρόνο της δράσης διαφορετικά, συχνά εξομαλύνοντας το χρόνο σε μια συνεχή ροή αφήγησης. Για παράδειγμα, στη σελίδα 18 περιγράφεται η τύχη του τραυματισμένου Ιβανόη, ο οποίος βρίσκει τη γιατρειά από τα χέρια της Ρεβέκκας, αμέσως μετά τους αγώνες, ενώ στην πρωτότυπη αφήγηση ο συγγραφέας φανερώνει τι είχε απογίνει ο Ιβανόης εκ των υστέρων, μετά το πέρας των αγώνων στην πόλη ΄Ασμπι και πολλά άλλα περιστατικά (αγώνες τοξοβολίας, συνάντηση του Μαύρου Ιππότη με τον καλόγερο του Κόπμανχορστ, απαγωγή της συντροφιάς του Σέντρικ, τα γεγονότα πριν την πολιορκία του κάστρου, τη συγκέντρωση των παρανόμων του δάσους). Η ‘διαχείριση’ του χρόνου αλλάζει επίσης με τις συχνές συνοπτικές αφηγήσεις των περιστατικών. Η ανάλυση της πρώτης σελίδας δεν ανταποκρίνεται στη δομή του πρωτότυπου έργου. Στον πρόλογο του τεύχους ο αναγνώστης προσλαμβάνει ένα αρκετά αναλυτικό προσχέδιο δράσης, αντίθετα με το πρωτότυπο όπου, ο αναγνώστης πληροφορείται ότι ο Ιππότης Ιβανόης είναι ο αποκληρωμένος γιος του Σέντρικ μετά τη νικηφόρα μονομαχία και την αποκάλυψη του προσώπου του, ενώ τα σχέδια του Σέντρικ για το γάμο της Ροβένας με τον Αθελστέιν αποκαλύπτονται ολοκληρωτικά στο 18ο (από τα 44) κεφάλαιο του βιβλίου. 18. Ο σεναριογράφος χρησιμοποιεί εκφράσεις του πρωτότυπου («σαξονικό γουρούνι», «σαξονικά σκυλιά» κ. ά.). Πιστότητα ως προς το πρωτότυπο παρατηρείται και μέσα από τα λόγια και την παρουσία του γελωτοποιού Γουάμπα, παρότι μόνο ενδεικτικά σε σχέση με το πρωτότυπο. Τα σχόλια του Γουάμπα «Not I! T’ would be indeed a fool’s errand»· στο ελληνικό: «Δεν το λέω. Θα ήταν αληθινή τρέλα για έναν γελωτοποιό» στη σελίδα 18, «’tis a pity the noble lord cannot banquet at his own funeral, he loved eating so»· στο ελληνικό: «Τί κρίμα που δεν μπορεί ο ευγενικός άρχοντας να φάει στην κηδεία του. Το αγαπούσε τόσο το φαΐ ο καημένος» αναφερόμενος στον Αθελστέην στη σελίδα 40 και «hen valor and folly travels together shouldest not folly bear the horn?»· στο ελληνικό: «Όταν η τρέλα και η παληκαριά ταξιδεύουν μαζί, τότε δεν πρέπει τη σάλπιγγα να τη σηκώνει η τρέλα;» αναφερόμενος στον βασιλιά και στον ίδιο στη σελίδα 46, αποδίδουν την ιδέα του σοφού τρελού που ο συγγραφέας επηρεασμένος και από τη γνωστή τακτική του Σαίξπηρ προωθεί στο έργο του εκφράζοντας με τον τρόπο αυτό την προτίμησή του προς τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις. ====
×
×
  • Δημιουργία νέου...

Σημαντικές πληροφορίες

Χρησιμοποιώντας αυτή τη σελίδα, αποδέχεστε τις Όρους χρήσης μας.