Search the Community

Ο ΚΥΡ μιλάει για τη ζωή του στο NEWS 247. Τα χρόνια της Χούντας, η μεταπολίτευση, οι άνθρωποι που τον σημάδεψαν και η ιστορία της ελληνικής γελοιογραφίας μέσα από τα λόγια ενός από τους σπουδαιότερους σκιτσογράφους του τόπου μας. Δείτε τα νέα του σκίτσα για την "πρώτη φορά αριστερή" εποχή του ΣΥΡΙΖΑ. Η ιστορία του ελληνικού τόπου επαναλαμβάνεται ως φάρσα τελικά; Ίσως. Το μόνο σίγουρο είναι πως επαναλαμβάνεται ως πολιτική γελοιογραφία. Ένας από τους ανθρώπους που έβαλαν το πολιτικό σκίτσο στην καθημερινότητα του Έλληνα είναι ο Ιωάννης Κυριακόπουλος. Το 1961 ούτε ο ίδιος ήξερε πως θα καθιερωνόταν μέσα από τις εφημερίδες και τα περιοδικά ως ΚΥΡ, με το ψευδώνυμο δηλαδή που του χάρισε η “νονά” του, η Ελένη Βλάχου. Λίγες ημέρες μετά τη βράβευση του από τον Προκόπη Παυλόπουλο και λίγο πριν την κυκλοφορία του νέου του ημερολογίου από τις εκδόσεις Διόπτρα, ο ΚΥΡ άνοιξε το γραφείο του στο news247. Καθισμένος μπροστά από τα κάδρα που φιλοξενούν το πρόσωπο του όπως το έχουν φιλοτεχνήσει άλλα ιερά τέρατα της ελληνικής και όχι μόνο γελοιογραφίας, ο Ιωάννης Κυριακόπουλος μας μίλησε για την καριέρα του κάνοντας στάσεις σε στιγμιότυπα της μεταπολίτευσης, της προμνημονιακής εποχής, αλλά και της εποχής των μνημονίων. Η αρχή της κουβέντας μας έγινε από το μετάλλιο που έλαβε από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας για το σύνολο του έργου του. Μια βράβευση που δεν ήταν η πρώτη για τον ίδιο. “Είχε προηγηθεί η βράβευση μου στον Καναδά. Ήταν το 1ο βραβείο στην Παγκόσμια Έκθεση Χιούμορ στο Μόντρεαλ το 1981. Ακολούθησε η βράβευση από την Ακαδημία Αθηνών το 2012 και τώρα ήρθε το παράσημο του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος του Φοίνικος στο προεδρικό Μέγαρο. Αυτά είναι τα τρία αστέρια που μου έχουν χαρίσει. Τίποτα από τα τρία δεν περίμενα, αλλά αφού ήρθε η βράβευση από τον Προκόπη Παυλόπουλο, καλοδεχούμενη είναι”, μας λέει ο ΚΥΡ. Την τελευταία του βράβευση τη σχολίασε μάλιστα όπως εκείνος ξέρει, με ένα καρέ αφιερωμένο στον πρόεδρο της Δημοκρατίας. “Δεν είναι οξύμωρο, σε μια χώρα ανέργων, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας να λέγεται ΠΡΟΚΟΠΗΣ” ανέφερε σχετικά σε σκιτσάκι του που αναρτήθηκε στο προσωπικό του site i-kyr.gr. “Κάναμε τον αστεϊσμό μας όταν πίναμε μαζί μια πορτοκαλάδα και ο πρόεδρος γέλασε. Άλλωστε στο παρελθόν όταν ήταν υπουργός του είχα αφιερώσει κι άλλα σκίτσα. Πάντα όμως είχε και έχει χιούμορ”. Μέρος Πρώτο ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΙΕΡΑ ΕΝΟΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΥ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΟΥ Εν έτει 2016, ο ΚΥΡ έχει αποχωριστεί από την αγαπημένη του πίπα και τη θέση της έχει πάρει ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο. Δεν έχει αποχωριστεί όμως το χιούμορ του, και πώς να το κάνει, αφού οι εξελίξεις “ζητούν” απεγνωσμένα το σχόλιο του καθημερινά – ένα σχόλιο που καταθέτει εδώ και 55 χρόνια. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και στην πορεία, θα κάνουμε πολλά μπρος – πίσω στον χρόνο, όπως πηγαίνουν κι έρχονται οι μνήμες δηλαδή. Μπορεί πολλοί να μην το γνωρίζουν, όμως τα πρωτόλεια έργα του ΚΥΡ δεν ήταν πολιτικά. “Πολιτικό σκίτσο άρχισα να κάνω με την έκδοση της Μεσημβρινής από την Ελένη Βλάχου το 1961. Μέχρι τότε έδινα σκίτσα στον Ταχυδρόμο και στις Εικόνες και παραμονές της έκδοσης της Μεσημβρινής, με κάλεσαν εκεί και με ρώτησαν αν μπορώ να κάνω σκίτσο κοινωνικοπολιτικό. Μου είπαν, “κάντε μια προσπάθεια και φέρτε μας να δούμε”. Τους έδωσα λοιπόν τα δείγματα μου, τους άρεσαν και άρχισε η συνεργασία μου όταν και είδα ότι πλέον λεγόμουν ΚΥΡ. Με βάφτισε έτσι η ίδια η Ελένη Βλάχου που ήταν η “νονά” μου. Δεν το ήξερα, ούτε το είχα επιλέξει αυτό το όνομα, το είδα στο πρώτο φύλλο της Μεσημβρινής. Μου άρεσε, ήταν σύντομο και με βόλεψε σε σχέση με το Κυριακόπουλος που είναι μεγαλύτερο”. Τα πρώτα σχέδια του ΚΥΡ σε Ταχυδρόμο και Εικόνες ήταν λοιπόν χιουμοριστικά δισέλιδα καρτούν. Η αφορμή όμως για να ασχοληθεί με τα σκίτσα, ήταν ο Soul Steinberg και το έργο του. “Από το σχολείο δεν μπορεί να πει κανείς ότι ήμουν ο καλός ο μαθητής που θα έμπαινε στο Πανεπιστήμιο ή στο Πολυτεχνείο. Μόνο στα τεχνικά ήμουν καλός. Έτσι βρέθηκα στην Ιταλία, στη σχολή Καλών Τεχνών και το βράδυ παρακολουθούσα σχολές γραφικών τεχνών. Η στιγμή που μου χτύπησαν οι “καμπάνες” ήταν όταν είδα ένα βιβλίο του γελοιογράφου Steinberg. Από τότε άρχισα να κάνω σκίτσα που αρχικά δημοσιεύθηκαν στο Ιταλικό περιοδικό IL TRAVASO και στην Κυριακάτικη CORRIERE DELLA SERA”. Όταν ο ΚΥΡ έγινε ο Σκωτσέζος MAC PAPA Τη μαύρη εποχή της χούντας το καθεστώς είχε απαγορεύσει στον ΚΥΡ να δημοσιεύει σκίτσα. Την περίοδο εκείνη έστελνε στο Λονδίνο αντιστασιακά έργα του στο περιοδικό Hellenic Review που εξέδιδε η Ελένη Βλάχου με το ψευδώνυμο MAC PAPA (Ήταν τα αρχικά ΜΑΚαρέζου, Παπαδόπουλο, ΠΑτακού). “Στις 21 Απριλίου του 1967 η Μεσημβρινή έκλεισε και εγώ έμεινα άνεργος χωρίς εφημερίδα. Στην πορεία οι Εικόνες που εντάσσονταν στο συγκρότημα Βλάχου άνοιξαν υπό τη διεύθυνση του Τάκη του Λαμπρία που ήταν και υπασπιστής του Καραμανλή στο Παρίσι. Όταν κυκλοφόρησαν και πάλι οι Εικόνες έφτιαξα ένα κόμικ, τον Τρωικό Πόλεμο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό. Εκεί υπήρχαν πολλά υπονοούμενα για τη Χούντα. Όταν το μυρίστηκαν αυτό, άρχισαν να διαγράφουν όλα τα σκίτσα μου. Εν συνεχεία πήγα στην Απογευματινή, όταν ο Παπαδόπουλος είπε ότι θα αμβλύνει τη λογοκρισία και μπόρεσα να δημοσιεύσω πάλι κάποια σκίτσα. Σε όλη τη διάρκεια της Χούντας όμως έστελνα αντιστασιακά σκίτσα στο Λονδίνο, στην Ελένη Βλάχου που εξέδιδε το περιοδικό Hellenic Review. Αυτά τα υπέγραφα με το ψευδώνυμο MAC PAPA”. Γελώντας, ο ΚΥΡ θυμάται που τον περνούσαν για Σκωτσέζο γελοιογράφο. “Μετά την απελευθέρωση είχε γίνει στην Κηφισιά μια έκθεση κόμικ κατά του φασισμού. Εκεί είχαν στήσει ένα περίπτερο ξένων γελοιογράφων όπου υπήρχε και ο Σκωτσέζος σκιτσογράφος MAC PAPA με έργα του που είχε κάνει κατά την επταετία”. Τα πρόσωπα που σημάδεψαν τη ζωή του Συνεχίζοντας περί ελευθεροτυπίας και ελεύθερης έκφρασης, κάνουμε μια στάση σε παλαιότερες δηλώσεις του Σεραφείμ Φυντανίδη: “Ο Σκουλάς, ο ΚΥΡ, ο Μητρόπουλος. Θυμάμαι τον Γιάννη τον ΚΥΡ είχε ένα κόμικ, την Γενοβέφα. Όλοι καταλάβανε ότι η Γενοβέφα ήταν η Ελλάδα και ο Γεώργιος Γκόλος που τον έλεγε γκολ, ήταν ο Παπαδόπουλος με μουστάκι. Το τι πέρναγε από κάτω δε λέγεται. Και ο Μητρόπουλος με τους 2 τύπους που κάθονται στο παγκάκι και ο ένας δε μιλάει ποτέ. Το τι πέρναγε από κάτω!”. Ρωτάω τον ΚΥΡ πώς θυμάται τον Σεραφείμ Φυντανίδη, έναν άνθρωπο με τον οποίο συνδέθηκε με στενή σχέσης φιλίας. “Ο Φυντανίδης εκτός από διευθυντής μου ήταν και πάρα πολύ φίλος μου. Κάθε Σάββατο πρωί ερχόταν εδώ, καθόταν εκεί που κάθεσαι εσύ τώρα. Κουτσομπολεύαμε τις εφημερίδες και μιλούσαμε για όλα. Έχω περάσει πολλά μαζί του και τον αγαπούσα, τον αγαπώ και θα τον αγαπώ πάντοτε γιατί πέραν από αξιολογότατος δημοσιογράφος ήταν και ένας σπουδαίος άνθρωπος, αυτός που θα ήθελε κανείς να έχει για φίλο”. Σαν άνθρωπος των media, μας αναφέρει πως ουδέποτε αισθάνθηκε κάποια στιγμή ότι περιορίζεται η ελευθερία έκφρασης του μετά τη Χούντα. Η απάντηση του ΚΥΡ απεικονίζει λίγο πολύ το πώς λειτουργούσαν οι εφημερίδες της μεταπολίτευσης, ανεξαρτήτως πολιτικού χρώματος, σε ό,τι αφορά πάντα την πολιτική γελοιογραφία που βρήκε χώρο να ανδρωθεί και να ενηλικιωθεί μαζί με το κοινό του Τύπου. Σαν “πανηγύρι της ελεύθερης έκφρασης”. “Πολλές φορές, όταν κάποιος διευθυντής μου έλεγε κάτι για ένα σκίτσο, δεν το έκανε για να με λογοκρίνει αλλά για να με προστατέψει. Μου ανέφερε ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα όπως τα απεικόνιζα. Δεν είπε αυτό ο Παπαληγούρας ας πούμε, δεν ήταν ακριβώς έτσι η φράση του. Αυτό ήταν προστασία τόσο από το συγκρότημα Λαμπράκη, όσο και από την Ελευθεροτυπία ή την Ελένη Βλάχου. Η Βλάχου μάλιστα έλεγε πως το σκίτσο δεν λογοκρίνεται. Το κείμενο μπορεί να τροποποιηθεί. Το σκίτσο πώς να το λογοκρίνεις; Ή το βάζεις ή δεν το βάζεις”. Ο διάλογος μας στη συνέχεια πηγαίνει σε έναν άλλον άνθρωπο που σημάδεψε τη ζωή του ΚΥΡ. Τον Φρέντυ Γερμανό. Μεταξύ άλλων είχαν συνεργαστεί για την εκπομπή “Αλάτι και Πιπέρι”, ωστόσο όπως αναφέρει ο σκιτσογράφος, δεν θα επέλεγε να κάνει πλέον τηλεόραση καθώς δεν τον εκφράζει το μέσο. “Ο Φρέντυ Γερμανός ήταν και φίλος και κουμπάρος μου. Τον είχα και με είχε παντρέψει. Ήταν ένας πολύ αξιόλογος άνθρωπος. Όταν είχε πάρει την εκπομπή αυτή ήθελε κάποιον άνθρωπο για να την προετοιμάζει με ατάκες. Επρόκειτο για ζωντανή εκπομπή κάθε Δευτέρα. Τις Κυριακές δουλεύαμε μαζί πάνω στα κείμενα, ακούγαμε την προηχογραφημένη συνέντευξη από το άτομο που θα παρουσίαζε και ψάχναμε πράγματα για να τη διανθίσουμε. Εγώ ήμουν πάντα πίσω από τις κάμερες. Σήμερα δεν θα έκανα σε καμία περίπτωση τηλεόραση. Ξέρεις, οι παλιές γελοιογραφίες έβγαιναν στο Ρομάντζο, στον Θησαυρό και σε άλλα έντυπα. Όλο αυτό δεν υπάρχει πια και το χιούμορ έχει μεταφερθεί στην τηλεόραση με έναν τρόπο χυδαίο και εν τέλει δεν καταλαβαίνεις ποιος και γιατί γελάνε”. Μέρος Δεύτερο ΚΥΡ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Περί επικαιρότητας των σκίτσων, εστιάζουμε σε ένα έργο του ΚΥΡ που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Ελένης Βλάχου, “Ο αγώνας των Ανθελλήνων”. Επίκαιρο όσο ποτέ. Ο Έλληνας ψηφοφόρος απέναντι στη χαρτορίχτρα – μάγισσα αναρωτιέται τί ψήφισε τελικά. Γελοιογραφία που θα μπορούσε να έχει δημιουργηθεί για τις εκλογικές διαδικασίες του 2015. “Η Ελλάδα δεν αλλάζει. Από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα, ο Έλληνας είναι πάντα ίδιος. Με τις καλές του και τις ανάποδες του, με τα ξεπετάγματα του και τα κάτω του. Αυτός είναι ο Έλληνας τον οποίο αγαπάμε”. Συζητώντας φτάνουμε στο 2011, στο κίνημα των Αγανακτισμένων και στις μαζικές αντιμνημονιακές αντιδράσεις. Ο ΚΥΡ τότε δήλωνε κι ο ίδιος αγανακτισμένος. Σήμερα τί αισθάνεται για την πολιτική τύχη του τόπου; “Δεν θέλω να τοποθετηθώ ως αντιπολιτευόμενος, αλλά δεν πιστεύω πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν ικανοί για να οδηγήσουν το αυτοκίνητο και να το βγάλουν από τα στενά. Μπορεί να έχουν καλές διαθέσεις, αλλά δεν πιστεύω πως έχουν την ικανότητα. Δεν σημαίνει ότι κάποιος επειδή είναι υπουργός Οικονομικών είναι και ταυτόχρονα ικανός για να διαχειριστεί μια κατάσταση. Δεν βλέπω άμεση λύση, ίσως επειδή οι ξένοι επενδυτές δεν έχουν εμπιστοσύνη ακόμα στην κυβέρνηση, ίσως και επειδή επίσης υπάρχει έντονη γραφειοκρατία για να μπει περισσότερο χρήμα. Θα αρχίσουν σε λίγο να φορολογούν και τα σπίτια που πωλήθηκαν πριν από δέκα χρόνια. Χωρίς όμως επενδύσεις και ανάπτυξη, πώς θα έχεις ρευστό;”. Βλέπετε μια φθίνουσα πορεία στην πολιτική της χώρας; “Η πολιτική στην Ελλάδα έχει μεγάλα σκαμπανεβάσματα. Η Ελλάδα μετά τον εμφύλιο ήταν ένα οικόπεδο που πέρασε ελληνοϊταλικό πόλεμο, κατοχή, εμφύλιες συγκρούσεις και στην πορεία έκανε ένα ξετίναγμα προς τα πάνω. Δεν ξέρεις τί μπορεί να γίνει και από ποιόν. Το θέμα είναι να ξεμπλέξουμε με αυτό το χαλινάρι που μας έχουν περάσει οι ξένοι και να συγυρίσουμε τα οικονομικά μας. Αυτή τη στιγμή, όπως προείπα, δεν βλέπω μια ομάδα από ικανούς ανθρώπους που να μπορούν να το κάνουν αυτό”. Η επόμενη ερώτηση είναι ένα εύλογο ερώτημα που πολλοί θα έχουν θέσει και στον εαυτό τους. Γιατί δεν αντιδρά ο Έλληνας με τη νέα κυβέρνηση; “Εάν όλα αυτά γίνονταν με μία κυβέρνηση δεξιά, η μισή Αθήνα θα ήταν καμένη. Τώρα δεν έγινε αυτό. Ίσως επειδή είναι μια αριστερή κυβέρνηση και ο κόσμος ελπίζει ακόμη, βλέποντας όμως παράλληλα πως δεν υπάρχει άλλη διέξοδος. Αναγκαστικά έχει ησυχάσει, μέχρι ενδεχομένως όλο αυτό να ανατιναχτεί πάλι στον αέρα. Αυτή τη στιγμή πάντως ο κόσμος παρακολουθεί καρτερικά, δεν έχει γίνει κάτι ανάλογο με τα capital controls της Αργεντινής. Εδώ έγιναν τα capital controls και ο κόσμος ψήφισε ξανά αυτούς που τα έβαλαν τα capital controls. Άγνωσται αι βουλαί των Ελλήνων”. Τα σκίτσα που κάνατε το 1981 θα λέγατε πως τρόπο τινά μοιάζουν με αυτά που κάνετε εν έτει 2016; “Το 1981 είχαμε ένα καινούργιο κόμμα με τον τίτλο του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Βέβαια δεν ήταν σοσιαλιστικό πέραν του ότι έβγαλαν κι εκείνοι τις γραβάτες κι έβαλαν ζιβάγκο. Οι του ΣΥΡΙΖΑ έβγαλαν τις γραβάτες αλλά δεν έβαλαν ζιβάγκο, το άφησαν ξεκούμπωτο το πουκάμισο. Με τη διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ βγήκαν σιγά σιγά και τα σκάνδαλα του στη φόρα. Σήμερα η αλήθεια είναι πως δεν έχουν γίνει σκάνδαλα, απλώς επαναλαμβάνω πως βλέπω μια ανικανότητα και μία αρπαγή της εξουσίας με ψέματα. Οι υποσχέσεις για να πάρεις την ψήφο είναι αυτό που με ενοχλεί περισσότερο σαν πολίτη, όχι σαν κεντρώο ή ως αριστερό”. ”Τους δανειστές πολλοί εμίσησαν. Τα δανεικά ουδείς”. Ο τίτλος του προηγούμενου ημερολογίου του ΚΥΡ. Είναι τα δανεικά τελικά τρόπος ζωής του Έλληνα, μέρος της κουλτούρας του; “Πάντοτε ο Έλληνας ήταν μαθημένος στα δανεικά. Από όταν δημιουργήθηκε το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος παίρναμε δανεικά. Προσωπικά από όταν ήμουν ακόμη στρατιώτης, θυμάμαι τα σπίρτα που ήταν με φόρο για τα δάνεια της χώρας. Το δανεικό ήταν ανέκαθεν ένα μέρος της ζωής μας. Μιας και μιλήσαμε για το ΠΑΣΟΚ, ρίχνω ευθύνη σε εκείνους που παρανοίξαν τα ντουλάπια για να μπει δανεικό χρήμα. Ο Ανδρέας πήρε χρήμα, το μοίρασε στους Έλληνες αλλά δεν τους εξήγησε πώς πρέπει να το αξιοποιήσουν. Και οι Έλληνες πήγαν και πήραν εξοχικά, αυτοκίνητα και τζιπ και επιδόθηκαν στην σπατάλη. Δεν τους εξήγησε κανείς πως αυτά τα χρήματα που έλαβαν έπρεπε να τα αξιοποιήσουν. Από την άλλη έδωσε και λεφτά για να ικανοποιήσει κάποιες κοινωνικές τάξεις – ομάδες ανθρώπων και παράγινε το κακό”. “ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ… ΠΟΥΘΕΝΑ!”. Το νέο ημερολόγιο του ΚΥΡ που αναμένεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Διόπτρα περιλαμβάνει ακόμη περισσότερο επίκαιρο σχολιασμό. “Πάντοτε στο ημερολόγιο μου βάζω τα τεκταινόμενα της περασμένης χρονιάς. Είναι η ιστορία της νεοτέρας Ελλάδος χιουμοριστικά. Πολλοί τα έχουν αρχειοθετημένα και γυρίζουν πίσω στις χρονιές για να δουν τί έγινε τότε. Φέτος στο νέο ημερολόγιο, κατά 3/4 θα έχουμε ΣΥΡΙΖΑ”. Μέρος Τρίτο ΔΙΝΟΝΤΑΣ ΦΩΝΗ ΣΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ Όπως αναφέραμε και παραπάνω, στον προσωπικό του χώρο, στο γραφείο απ’ όπου “στέλνει” τα σκίτσα του στον έξω κόσμο, φιγουράρουν κάδρα άλλων σπουδαίων συναδέλφων του που του έχουν αφιερώσει μια προσωπογραφία. Ορνεράκης, Ιωάννου, Αρκάς, Καλαϊτζής, Μποστ, αλλά μεταξύ άλλων και ο Ζωρζ Βολίνσκυ που εκτελέστηκε στα γραφεία του Charlie Hebdo. Ορνεράκης και Μποστ για τον ΚΥΡ Μιλώντας για τη φύση της γελοιογραφίας, ο ΚΥΡ μας λέει: “Ο γελοιογράφος είναι ένας παίχτης της δημοσιογραφικής ομάδας. Όπως υπάρχει ο αρθρογράφος, όπως υπάρχει ο χρονογράφος, ο αθλητικογράφος, έτσι υπάρχει και ο γελοιογράφος, ο οποίος με μια εικόνα και πέντε έξι λέξεις, πρέπει να πει τί συμβαίνει”, μας λέει ο ΚΥΡ. “Στην Αμερική οι εκδότες λένε πως το πρώτο που κοιτάζει ο αναγνώστης είναι η γελοιογραφία. Προφανώς γιατί είναι ευανάγνωστη και δεύτερον γιατί είναι πιθανόν να γελάσει. Το επάγγελμα βέβαια του γελοιογράφου είναι σαν το πένταθλο. Ο δημοσιογράφος που ασχολείται με τη γελοιογραφία πρέπει να έχει χιούμορ, σχέδιο, να είναι γρήγορος, να ασκεί κριτική όχι φανατική και να είναι ενημερωμένος. Ας πούμε πως μέσα στη δημοσιογραφική ομάδα, ο γελοιογράφος είναι ο τερματοφύλακας. Να πούμε επίσης πως η γελοιογραφία είναι για την εφημερίδα ή για το ίντερνετ, για να είναι κοντά της ο αναγνώστης, να έχει άμεση επαφή. Δεν μπορεί να φιλοξενηθεί σε άλλο Μέσο Ενημέρωσης”. “Προσωπικά επιδιώκω να πάρω την επικαιρότητα και να φέρω την αγανάκτηση του πολίτη για να τη μεταφέρω στην εξουσία με χιουμοριστικό τρόπο. Έτσι ο αναγνώστης, είτε είναι ο συνταξιούχος, είτε είναι η νοικοκυρά, είτε ο μισθωτός, μπορεί να δει το παράπονο του να εκσφενδονίζεται προς την κυβέρνηση με μια γλώσσα της αγοράς, στην καθομιλουμένη. Με αυτόν τον τρόπο λυτρώνεται, πετάει μια “πέτρα” στην εξουσία για όσα έγιναν”. Ως προς την ανάρτηση σκίτσων στο ίντερνετ και στα social media. Είναι κάτι που αρχικά σας φόβιζε; Το συνηθίσατε; “Προσπάθησα να εξοικειωθώ, έκανα κάποια μαθήματα, συμφιλιώθηκα με το διαδίκτυο. Τώρα ως προς την κριτική. Ας υποθέσουμε πως σε όλη μου τη δημοσιογραφική καριέρα, ζήτημα ήταν αν έλαβα δέκα επιστολές παραπόνων, σαν κάποιες που είχα πάρει από φιλοβασιλικούς που με εξύβριζαν για το δημοψήφισμα τότε. Πλέον βλέπεις άμεση αντίδραση στο ίντερνετ. Οι αριστεροί είναι πιο επιθετικοί μάλιστα, θεωρούν την αριστερά ως κάτι που δεν επιδέχεται κριτική. Σε πολλούς απαντώ και τελικά συμφωνούν. Κυρίως όμως απολαμβάνω την αγάπη των φίλων που μου στέλνουν μηνύματα”. Πώς κρίνετε διαδικτυακές επιθέσεις σαν αυτή που έχει δεχθεί τελευταία ο Αρκάς; “Ο Αρκάς είναι πολύ μεγάλος και πολύ καλός στη δουλειά και στη σκέψη του. Μπήκε στον χώρο της πολιτικής γελοιογραφίας και ίσως ακόμα να μην έχει την πείρα για να καταλάβει τί ενοχλεί, αλλά έχει κάνει αριστουργήματα. Πίσω μου έχω μια θαυμάσια συλλογή με όλους τους γελοιογράφους που έχουν κάνει το σκίτσο μου. Εκεί θα δείτε και δύο έργα του Αρκά. Είναι πολύ καλό παιδί. Δεν τον έχω γνωρίσει βέβαια ποτέ μου, έχει επιλέξει να μην εμφανίζεται”. Και ο ΚΥΡ όμως δεν έχει εμφανιστεί ποτέ στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση. “Πράγματι, μου έχουν προτείνει πολλές φορές να βγω σε τηλεοπτική εκπομπή αλλά κατάλαβαν πως δεν θα βγω ποτέ και σταμάτησαν να επιμένουν, ευτυχώς. Δεν έχω λόγο να βγω στην τηλεόραση. Ό,τι έχω να πω το λέω με τα σκίτσα μου. Άλλωστε σου είπα, η τηλεόραση έχει ένα χιούμορ χυδαίο μακριά από τα δικά μου δεδομένα”. Η επιλογή του να απευθυνθεί στον αναγνώστη Τύπου Ο καθημερινός πρωταγωνιστής του ΚΥΡ ήταν πάντοτε ένας από εμάς. Ένας από τους αναγνώστες εφημερίδας τότε, διαδικτύου και εφημερίδας σήμερα. Σε αυτόν απευθυνόταν άλλωστε και για αυτόν δουλεύει ακόμη. “Επέλεγα πάντα να βάζω στα καρέ μου απλούς ανθρώπους, καθημερινούς που σχολιάζουν την επικαιρότητα με κάποια ατάκα. Απέφευγα να βάζω εντός πολιτικούς, αυτό το έκανα μόνο όταν δεν μπορούσα να πράξω αλλιώς, όταν δεν γινόταν διαφορετικά. Με ενδιαφέρει να απεικονίζω απλούς ανθρώπους που σχολιάζουν τον εαυτό τους αλλά κυρίως αυτό που τους καίει. Το αν τους έκοψαν τη σύνταξη για παράδειγμα και άλλα ζητήματα κοινωνικά”. Λίγο πριν κλείσουμε τη συνέντευξη, ρωτάω τον ΚΥΡ αν υπήρξε φορά που φοβήθηκε πως δεν θα είχε έμπνευση για να σκιτσάρει για την επόμενη ημέρα. “Αυτό στην Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει ποτέ. Μέχρι να στεγνώσει το μελάνι έχουν προκύψει άλλα τρία θέματα. Δεν υπάρχει Έλληνας γελοιογράφος που δεν θα έχει ιδέα για το τί θα κάνει για αύριο. Υπάρχουν βέβαια χώρες σαν τη Φινλανδία που ο κόσμος δεν ξέρει καν ποιον έχει πρωθυπουργό. Εκεί ναι, θα ήταν δύσκολο να κάνεις γελοιογραφία. Όμως η Ελλάδα είναι ο παράδεισος του γελοιογράφου. Ο Έλληνας παραμένει πολιτικοποιημένος γιατί όλη του η ζωή εξαρτάται από την πολιτική. Όλα. Τα 2/5 είναι δημόσιοι υπάλληλοι, άλλοι είναι εξαρτημένοι από την κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση, όλοι είμαστε δεμένοι πίσω από το άρμα της πολιτικής. Εγώ τα βλέπω όλα αυτά και τα απεικονίζω με τον τρόπο μου”. Σε κάθε περίπτωση, ποτέ κανείς πολιτικός δεν πήρε τηλέφωνο τον ΚΥΡ για να παραπονεθεί. “Μια φορά στην Αγγλία ήταν ένας υπουργός που τον καυτηρίαζαν συνέχεια. Και έλεγε, γράψτε ό,τι θέλετε για μένα, αρκεί να γράφετε το όνομα μου σωστά”. Πώς ενημερώνεται ο ΚΥΡ; “Από τις ειδήσεις σε ραδιόφωνο και τηλεόραση, από τις δύο εφημερίδες που διαβάζω καθημερινά, από το διαδίκτυο και βεβαίως από τη γυναίκα και τα παιδιά μου. Επίσης έχω μια πολύ καλή παρέα που ανάμεσα τους είναι ο Σαββόπουλος, ο Βαρώτσος ο γλύπτης, ο Μάτσας που βγαίνουμε, μιλάμε και έχουμε συνεχώς επαφή με τις καθημερινές εξελίξεις. Από εκεί και πέρα, πιάνεις το γενικό κλίμα και επιλέγεις”. Φυσικά δεν θα μπορούσε να μείνει εκτός συζήτησης και το προσφυγικό μιας και ο ίδιος ο ΚΥΡ είναι προσφυγικής καταγωγής, κρατώντας από τη Μικρά Ασία. “Οι πρόσφυγες είναι οι δυστυχισμένοι της εποχής μας. Από τις εμπειρίες των γονιών μου ξέρω πως είναι φοβερός τραυματισμός το να αφήσεις το σπίτι σου και να φύγεις. Η διαφορά με τότε είναι πως επρόκειτο για Έλληνες που έρχονταν στην Ελλάδα. Ωστόσο τότε και αυτούς οι μεν Τούρκοι τους έλεγαν Ραγιάδες, οι δε Έλληνες τους έλεγαν τουρκόσπορους. Παρόλα αυτά, έμειναν εδώ και πρόκοψαν. Οι πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα είναι εδώ και υποφέρουν, θέλοντας να φύγουν. Βλέπω πάντως αλληλεγγύη από συμπατριώτες μας και χαίρομαι γιατί για αυτούς τους ανθρώπους είναι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα”. Και τέλος, ποιος είναι ο άνθρωπος που εμπιστεύεται ο ΚΥΡ για να πάρει μια γνώμη για τα σχέδια του; “Όταν ξεκινούσα την καριέρα μου και σκίτσαρα με μολύβι, πήγαινα τα δισέλιδα μου και τα έδειχνα στον διευθυντή μου και στον κλητήρα. Γιατί η εφημερίδα διαβάζεται και από μορφωμένους και από μη μορφωμένους. Τώρα πια η γυναίκα μου είναι αυτή που τα βλέπει. Έχει χιούμορ, είναι δημοσιογράφος και την εμπιστεύομαι απόλυτα. Επίσης είναι εκείνη που με διορθώνει, γιατί ακόμα κάνω ορθογραφικά λάθη”. Ένας φόρος τιμής από άλλους μεγάλους γελοιογράφους προς τον ΚΥΡ Παρακάτω με σειρά παρουσίασης: Ζωρζ Βολίνσκυ, Γιάννης Ιωάννου, Γιάννης Καλαϊτζής και Αρκάς. Κλείνουμε με προδημοσίευση νέων σκίτσων του ΚΥΡ για το ημερολόγιο του που αναμένουμε τις επόμενες ημέρες. Ευχαριστούμε τις εκδόσεις Διόπτρα για την παραχώρηση των καρέ. Στις 26 Οκτωβρίου αναμένεται η κυκλοφορία του νέου ημερολογίου του ΚΥΡ για το 2017 με τίτλο “ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ… ΠΟΥΘΕΝΑ!” από τις εκδόσεις Διόπτρα. Όλες οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται στο άρθρο είναι πνευματικής ιδιοκτησίας του NEWS 247 και απαγορεύεται η αναδημοσίευση τους χωρίς αναφορά στην πηγή. Και το σχετικό link...

H κατάρρευση της δικτατορίας στον απόηχο της κυπριακής τραγωδίας και η άφιξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Αθήνα τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου 1974 υπήρξε μια διαδικασία που απελευθέρωσε δυναμικές σε κάθε τομέα της πολιτικής και πνευματικής ζωής. Ένας από αυτούς υπήρξε και ο χώρος της γελοιογραφίας. Φύσει ενοχλητικές για κάθε εξουσία, λόγω της ικανότητάς τους να μεταδίδουν ευρηματικά πολιτικά μηνύματα μέσω του σατιρικού υπαινιγμού, οι γελοιογραφίες είχαν υποστεί και εκείνες, ως αναπόσπαστο κομμάτι του Τύπου, τις συνέπειες του «γύψου»: απαγορεύσεις και προληπτική λογοκρισία. Γιάννης Ιωάννου (1974). Από το άλμπουμ «Η άλλη επταετία: γελοιογραφίες 1974-1981» Καθώς όμως η πολιτική γελοιογραφία είναι «φρούτο» που ευδοκιμεί μόνον στο εύκρατο κλίμα του πλουραλισμού, η εκρηκτική της εμφάνιση τον Ιούλη του ’74 υπήρξε αναπόφευκτη. Γελοιογράφοι γνωστοί ήδη από τα προδικτατορικά χρόνια και με παρουσία στις λιγοστές, ασφυκτικά ελεγχόμενες εφημερίδες που κυκλοφορούσαν επί επταετίας «έβγαλαν το άχτι τους» μετά από επτά χρόνια τρόμου και βίας: «Γύψος τέλος» μας πληροφορεί η ταμπέλα που βρίσκεται έξω από κατάστημα με… υλικά οικοδομών, σε ένα από τα σκίτσα του Κώστα Μητρόπουλου στα «Νέα». Ενώ ο Κώστας Βλάχος στην «Αθηναϊκή» απεικονίζει τη δημοκρατία ως νεαρή κοπέλα με φρυγικό σκουφάκι να καλεί σαλπίζοντας όλους τους εξόριστους της δικτατορίας. Κώστας Μητρόπουλος, «Τα Νέα» 26.7.1974 Κώστας Βλάχος, «Αθηναϊκή» 25.7.1974 Λίγο αργότερα, ο ανερχόμενος σκιτσογράφος Σπύρος Ορνεράκης θα φιλοτεχνήσει το πασίγνωστο «αγόρι που ουρεί στο στέμμα», σύμβολο της αντιμοναρχικής καμπάνιας. Με το χαρακτηριστικό «σκιαγραφικό» του κέντημα, ο Βαγγέλης Παυλίδης δεν θα… χαρίσει κάστανα στον (γνώριμο από τα χρόνια της ΕΡΕ) Εθνάρχη, απαιτώντας «εδώ και τώρα» ριζοσπαστικές ελευθερίες. Και βέβαια θα κάνει το ντεμπούτο του και ο ανεπανάληπτος Γιάννης Ιωάννου, φέρνοντας στις γελοιογραφικές του αποσκευές τον γαλλικό «αέρα» και ανοίγοντας… τρίτους δρόμους στις επόμενες γενιές Ελλήνων γελοιογράφων. Κώστας Βλάχος, Αντώνης Καλαμάρας, ΚΥΡ, Ηλίας Δελλόγλου (ο γνωστός σήμερα Ηλίας Μακρής), Παναγιώτης Μήλας, Βασίλης Μητρόπουλος (BAS) και Διογένης Οικονόμου είναι, μεταξύ άλλων, τα θρυλικά ονόματα δημιουργών που επίσης αποτύπωσαν με τα πενάκια τους τη μεγαλύτερη τομή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Σπύρος Ορνεράκης, αντιμοναρχική αφίσα, Νοέμβριος 1974 ΚΥΡ, «Απογευματινή» 13.2.1975 Παρατηρώντας μία προς μία τις εκατοντάδες γελοιογραφίες της κρίσιμης εκείνης περιόδου (Ιούλιος 1974 – Αύγουστος 1975), διαπιστώνουμε μια πρωτοφανή πνοή ελευθερίας με τη μορφή του αυθόρμητου χιούμορ. Παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις, από τον ριζοσπάστη αριστερό μέχρι τον συντηρητικό αντιχουντικό δεξιό επικρατεί, για πρώτη φορά από τον πόλεμο του 1940, μια σύμπνοια: καταδίκη της χούντας, εμβάθυνση στη δημοκρατία και φυσικά «πυρ ομαδόν» κατά του πιο μισητού τότε προσώπου πανελληνίως, του Χένρι Κίσινγκερ. Θεματικές όπως η διπλή τουρκική εισβολή στην Κύπρο, η θριαμβευτική υποδοχή του Καραμανλή, η αποχουντοποίηση, οι σχέσεις με την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ, η πορεία προς τις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, το δημοψήφισμα για το πολιτειακό, η υπερψήφιση του νέου Συντάγματος, η δίκη και καταδίκη των πρωταιτίων της χούντας καταγράφονται στις γελοιογραφίες του πρώτου χρόνου της Μεταπολίτευσης, καθιστώντας τις ένα είδος πρωτογενούς ιστορικής πηγής. Αλλά και λιγότερο γνωστά στο ευρύ κοινό γεγονότα, όπως η ματαιωμένη απόπειρα πραξικοπήματος τον Φλεβάρη του 1975 από χουντικά σταγονίδια ή η δράση της νεοφασιστικής οργάνωσης «Νέα Τάξις», αποτυπώνονται από τους γελοιογράφους με έναν τρομακτικά επίκαιρο τρόπο, αποδεικνύοντας ότι κάθε άλλο παρά δεδομένη θεωρούσαν τότε την, ακόμα εύθραυστη, Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία. * Σκιτσογράφος, μέλος Δ.Σ. της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων Ηλίας Σκουλάς, «Απογευματινή» 25.7.1974 ΚΥΡ, «Ελευθεροτυπία» 23.7.1975 🔴 «Η Μεταπολίτευση των γελοιογράφων» είναι ο τίτλος της έκθεσης που παρουσιάστηκε την Κυριακή 21 Ιουλίου 2024 στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Πρόκειται για το εισαγωγικό μέρος μιας μεγαλύτερης αναδρομικής έκθεσης, η οποία θα παρουσιαστεί στο μετρό του Συντάγματος μεταξύ 14 και 19 του προσεχούς Οκτωβρίου με την επιμέλεια της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων, υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Και το σχετικό link...

Το Σάββατο 8 Ιουνίου 2002 η Ελευθεροτυπία κυκλοφόρησε ένα ένθετο με παραμύθια και με μερική εικονογράφηση. Μεγάλο μέγεθος (21x28), 20 έγχρωμες σελίδες. Δυστυχώς δεν γνωρίζω πότε σταμάτησε. Μια εσωτερική σελίδα για να πάρετε μια ιδέα. Ευχαριστούμε για τα υπόλοιπα εξώφυλλα τους Melandros και Ion

Για το 1966-67 ο γελοιογράφος ΚΥΡ συνεργάζεται με το περιοδικό ποικίλης ύλης ΕΙΚΟΝΕΣ. Σε κάθε τεύχος είχε μια μονοσέλιδη "εικονογραφημένη" ιστορία σχολιάζοντας τα πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα της εποχής. Απολαύστε μερικές δουλειές του

52 χρόνια κλείνουν αύριο από το πραξικόπημα που έβαλε τη χώρα στον γύψο για μια επταετία. Μία από τις προτεραιότητες των συνταγματαρχών ήταν η λογοκρισία και η κατάπνιξη του χιούμορ μέσω του Τύπου. Οι γελοιογράφοι αντιστάθηκαν όσο μπορούσαν. Αλλά με την πτώση της χούντας ξεσπάθωσαν. Με τη σειρά κόμικς «Πραξικόπημα στην Ιθάκη» ο Κυρ πήρε την εκδίκησή του. Ο Πιττακός ο Ρεθύμνιος, ο Αρχίλοχος ο Κλεισοσπίτης και ο Νίκων ο Αχαιός με τις περικεφαλαίες τους και τα βλοσυρά τους βλέμματα ήταν οι τρεις μνηστήρες-συνταγματάρχες που κατά τον Κυρ έκαναν το πραξικόπημα στην αρχαία Ιθάκη. Φυσικά, τα πρόσωπα παραπέμπουν στους αρχιπραξικοπηματίες Στυλιανό Παττακό, Γεώργιο Παπαδόπουλο και Νικόλαο Μακαρέζο αντιστοίχως και η Ιθάκη είναι η Ελλάδα της επταετίας. Ο Κυρ δημιούργησε την απολαυστική σειρά κόμικς με τίτλο «Πραξικόπημα στην Ιθάκη» αμέσως μετά την πτώση της χούντας και τη δημοσίευσε σε συνέχειες στο περιοδικό «Επίκαιρα». Η σειρά αποτελείται από 38 πυκνές σελίδες και κυκλοφόρησε στο σύνολό της στο βιβλίο του Κυρ με τίτλο «Πυρ» το 1977 (εκδόσεις Γρηγόρη). Με το γνωστό χιούμορ του, ο Κυρ χρησιμοποιεί αμέτρητους συμβολισμούς και πολλές αλληγορίες για να καυτηριάσει την επταετία της χούντας αλλά και για να μιλήσει για την Ελλάδα στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Οι αναχρονισμοί του είναι απολαυστικοί με την αρχαία Ελλάδα να γίνεται το θέατρο των πολιτικών εξελίξεων της μετά το 1974 εποχής και τους τρεις μνηστήρες να μεταμορφώνονται ακόμα και στους τρεις μάγους με τα δώρα για να δελεάσουν τη Δημοκρατία. «Είμαστε οι μάγοι και ήρθαμε να σας σώσουμε!» λένε χτυπώντας την πόρτα της πολύπαθης Δημοκρατίας. Αυτή δεν υποκύπτει και οργισμένη τούς απαντά: «Βρε, δεν πάτε στο διάολο πρωί πρωί», «Από κει ερχόμαστε! Η CIA μας έστειλε! Εμείς θα σας σώσουμε! Μια ημέρα η Ιστορία θα μας γράψει με χρυσά γράμματα!» της λένε αυτάρεσκα. Και αυτή τελειώνει την κουβέντα με μια πρόσκληση: «Επειδή μας διαβάζουν μικρά παιδιά… περάστε μέσα να σας πω πού θα σας γράψει η Ιστορία». Όπως επισημαίνει ο Ηλίας Ταμπακέας, «κατά τη διάρκεια της κωμικοτραγικής χούντας, όλοι οι πολιτικοί γελοιογράφοι έβρισκαν τεχνάσματα, παρά τη σκληρή λογοκρισία, να αντισταθούν, όπως π.χ. με τον λυράρη του Βασίλη Χριστοδούλου στη “Βραδυνή” και το σπαρταριστό κόμικ Οδύσσεια του Κυρ στις “Εικόνες”» (Ηλίας Ταμπακέας, «Το Σκίτσο μετά τον Πόλεμο – Από τον Θησαυρό και το Ρομάντζο στα κόμικ», εφημερίδα «Καθημερινή», 19 Φεβρουαρίου 1995). Ο Κυρ, έχοντας αισθανθεί στο πετσί του τη λογοκρισία της χούντας, είχε πολλούς λόγους να αντιστέκεται υπόγεια αλλά αρκούντως υπονομευτικά μέχρι το 1974 και ευθύτατα αμέσως μετά. Όταν έκλεισε η «Μεσημβρινή» από τη χούντα, έμεινε χωρίς δουλειά, αλλά η εκδότρια Ελένη Βλάχου τού πρότεινε να δημοσιεύσει έργα του σε έντυπα του εξωτερικού με το ψευδώνυμο Mac Papa («Mac» από το Μακαρέζος, «Pa pa» από τους Παπαδόπουλο και Παττακό). Στη μεταπολίτευση δημιούργησε λιγοστά κόμικς μια και ήταν κατ’ εξοχήν γελοιογράφος της απλής, καθαρής, ασπρόμαυρης γραμμής, επηρεασμένος από το πενάκι του Saul Steinberg. Για τις ανάγκες του «Τρωικού Πολέμου» και του «Πραξικοπήματος στην Ιθάκη» χρειαζόταν περισσότερες αφηγηματικές δυνατότητες και έτσι επέλεξε τα κόμικς. Πάντρεψε την τέχνη της γελοιογραφίας με τα κόμικς και δημιούργησε μοναδικές πολιτικές σάτιρες. Η γελοιογραφία και τα κόμικς «παντρεύτηκαν λόγω χούντας. Επειδή τότε δεν μπορούσες να πεις κανένα υπονοούμενο, νομίζω ότι τα κόμικς βοηθούσαν. Πήρα μια γνωστή ιστορία, την Οδύσσεια, όπου υπάρχει η κατεχομένη “υπό των μνηστήρων-συνταγματαρχών Ιθάκη”, υπήρχε η Πηνελόπη (η Δημοκρατία), η οποία περίμενε, και ο Οδυσσέας, ο οποίος ερχότανε. Σε κάθε επεισόδιο υπήρχε η ελπίδα ότι έρχεται. Είχε μια φοβερή ανταπόκριση αυτό, διότι είχαν πιάσει όλοι το νόημα της αλληγορίας». («Δεν εμπιστεύομαι τους τιμονιέρηδες», συνέντευξη του Κυρ στον Soloup, εφημερίδα «Ποντίκι», 14 Αυγούστου 2011). Στο «Πραξικόπημα στην Ιθάκη», ο Παπαδόπουλος εμφανίζεται ως ο πιο αποφασιστικός και αδιάλλακτος των δικτατόρων, ο Μακαρέζος συνήθως ακολουθεί άβουλα και ο Παττακός παρουσιάζεται ως βλάκας που απαγγέλλει διαρκώς χαζά τραγουδάκια. Με ένα άρμα με την επιγραφή «Made in USA» εισβάλλουν στην Ιθάκη ισχυριζόμενοι ότι «Η Επανάστασις Αρχίζει». Καταφθάνουν στα ανάκτορα και η Πηνελόπη τούς υποδέχεται βγάζοντας τα ρούχα της. Όταν της λένε ότι πρόκειται για «επανάσταση», λιποθυμά. Και ο «ηρωικός, Ιθακίσιος λαός λέει όχι στη δικτατορία. Αντάξιος των αρχαίων προγόνων του που ποτέ ζυγό δεν υπομένουν, κατέρχεται στους δρόμους της Ιθάκης για να αντισταθεί στην ξενόδουλη χούντα!», κατά τον Κυρ, με μια σαφή, όμως, δόση ειρωνείας και πικρίας για την ουδέτερη και απαθή στάση μεγάλης μερίδας Ελλήνων κατά την επταετία. Ταυτόχρονα με τα τεκταινόμενα στη χουντοκρατούμενη Ιθάκη, οι αναγνώστες σε μια παράλληλη αφήγηση παρακολουθούν και την περιπέτεια του Οδυσσέα στον Τρωικό Πόλεμο και κατά την επιστροφή του. Τα βάζει με τον αρχηγό των θεών όταν μαθαίνει τα νέα για τους μνηστήρες και την πατρίδα του («Δία φασίστα, κατέβα κάτω ρε αν είσαι άντρας»), γράφει συνθήματα σε τοίχους («Κάτω ο φασισμός – Η Ιθάκη Ζει»), τον συλλαμβάνει ένας χωροφύλακας από το Αλιβέρι, αρπάζει ένα τανκ και ετοιμάζεται να εισβάλει στην Τροία όπου οι Τρώες είναι αμπαρωμένοι φωνάζοντας «Συμπαράστασις Λαέ» και γράφοντας συνθήματα στους τοίχους του κάστρου τους («Hellines Go Home», «ΝΑΤΟ - Δία, προδοσία»). Οι Έλληνες νικούν και ο Οδυσσέας αρχίζει το ταξίδι της επιστροφής κατά τη διάρκεια του οποίου θα έρθει αντιμέτωπος με τον Κύκλωπα Πολύφημο, με τον θεό Ποσειδώνα, με τους Τούρκους που έχουν βγάλει τις τριήρεις τους για σεισμογραφικές έρευνες στο Αιγαίο, θα ζητήσει πολιτικό άσυλο από τον Αίολο, θα προκαλέσει πολιτική αναστάτωση στη Βουλή των Λαιστρυγόνων, θα φτάσει στο νησί της Κίρκης («Κίρκη είναι η Αμερική αλλά τη λέμε έτσι για να μη θίξουμε τους συμμάχους μας», σχολιάζει σαρκαστικά ο Κυρ), θα περάσει από τις Σειρήνες, τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη. Κάποτε, όμως, θα γυρίσει και θα κατατροπώσει τους φασίστες που συνωστίζονται στο κρεβάτι της γυναίκας του. Θα τους κλείσει όλους σε έναν δεύτερο Δούρειο Ίππο-πλυντήριο και θα κάνει επιτέλους την πολυπόθητη κάθαρση. Σε ένα κόμικς που τελειώνει στο κρεβάτι της Πηνελόπης, αλλά με παρτενέρ τον Οδυσσέα, ανίκανο να ανταποκριθεί στα συζυγικά του καθήκοντα μέχρι η γυναίκα του να φορέσει ένα νυχτικό με την αμερικανική σημαία και το σήμα του ΝΑΤΟ για να τον ανάψει. Και τον Κυρ να αποχαιρετά τους αναγνώστες λέγοντας: «Εδώ, αγαπητέ αναγνώστη, τελείωσε το κόμικς Πραξικόπημα στην Ιθάκη. Κι αν πτωχικό το βρήκες η Ιθάκη δε σε γέλασε! Έτσι σοφός που έγινες με τόση πείρα, ήδη θα κατάλαβες Ιθάκες τι σημαίνουν». Και το σχετικό link...

Λοιπόν μιας και με μια πρωτη ψαχτική, παρουσίαση για τον ΚΥΡ δεν βρήκα και στις γελοιογραφίες δεν "κολλάει", οπότε, το παρκάρω εδώ. Εν έτη 1999, οι εκδόσεις Αρμονία, δια μέσου της εφημερίδας Ελευθεροτυπίας κυκλοφορούν ένα μίνι λεξικό, διαστάσεων 9.0 x 13.0, του οποίου την εικονογράφηση στο εξώφυλλο την είχε κάνει ο Γιάννης Κυριακόπουλος, ο γνωστός μας ΚΥΡ. Αν υπάρχει θέμα που να "κολλάει" το παρόν και δεν το πρόσεξα θα αυτοκαταστραφεί με συνοπτικές!

Η Αθήνα με βροχή, από το ΜΠΙΖ, του Κυρ (Γιάννης Κυριακόπουλος). Από το 1972, δεν βλέπω να έχει αλλάξει κάτι.

Ο αξιαγάπητος ΚΥΡιος Κυριακόπουλος Μια ανοιχτόκαρδη κουβέντα με τον πιο αγαπητό Έλληνα γελοιογράφο Στο σπίτι παίρναμε «Τα Νέα» και την «Ελευθεροτυπία». Την «Ελευθεροτυπία» την άρπαζα πρώτος εγώ, την άπλωνα ωραία, στρωτά στο χαλί, να μη τσαλακώνεται, και τη διάβαζα, την ξεκοκάλιζα. Τα Σάββατα ιδιαίτερα, όταν είχα να απολαύσω τον ολοσέλιδο ΚΥΡ. Ένα σεντόνι με πανέξυπνο χιούμορ, με τα μικρά μίνιμαλ σχεδιασμένα ανθρωπάκια του που κυκλοφορούσαν στην Αθήνα με φόντο την Ακρόπολη, σε πάρκα, πλατείες, σπίτια, όλα ζωγραφισμένα ολοκάθαρα και απλά. Χωρίς σκιές και λεπτομέρειες. Μία ανθοστήλη εδώ, ένα λαμπατέρ εκεί. Ανθρωπάκια Έλληνες, απλός λαός, με τα ολοστρόγγυλα ορθάνοιχτα μάτια τους, σαν να απορούν μονίμως με όλα όσα συμβαίνουν. Μίνιμαλ και οι ατάκες τους. Μια φράση που χτύπαγε στόχο και πυροδοτούσε το γέλιο της έκπληξης, της ευχαρίστησης, της γλυκιάς εκδίκησης προς το κατεστημένο – έτσι όπως το καυτηρίαζε ο ΚΥΡ. ΚΥΡ, Γιάννης Κυριακόπουλος. Ο χαμογελαστός κύριος που εμφανιζόταν πάντα στις φωτογραφίες φορώντας τα γυαλιά του και κρατώντας την πίπα του. Δημοφιλής και αποδεκτός παντού γιατί η σάτιρά του ήταν πάντα έξυπνη και διακριτική, δαιμόνια αληθινή χωρίς να γίνεται χυδαία ή άγαρμπη. Τα σκίτσα του καταγράφουν καθημερινά την ελληνική πραγματικότητα εδώ και 50τόσα χρόνια. Μια καθημερινή συνήθεια που, στο τέλος της κάθε χρονιάς, έρχεται πακέτο σε ένα λεύκωμα όπου είναι συγκεντρωμένα όλα τα σκίτσα. Κλασική παράδοση χριστουγεννιάτικου, και πάντα ευπρόσδεκτου, δώρου: σου πήρα το λεύκωμα του ΚΥΡ. Το φετινό λεύκωμα που ετοιμάζει πυρετωδώς για τις εκδόσεις Διόπτρα, έχει τίτλο «Πρώτη φορά πουθενά». Ο ΚΥΡ δεν εμφανίζεται πια σε καμιά εφημερίδα, το χαρτί έδωσε τη θέση του στα πίξελς. Σήμερα, ο ΚΥΡ έρχεται ηλεκτρονικά στο email μας καθημερινά, χαρίζοντάς μας την πιο χαμογελαστή καλημέρα. Η πρόσβαση του κόσμου μέσω internet είναι πολύ μεγαλύτερη, τον εκπλήσσει και τον ίδιο πόσοι είναι συνδρομητές -δωρεάν- στην ιστοσελίδα του. Συνεχίζει να καταγράφει την ελληνική σύγχρονη ιστορία, το χιούμορ του είναι αειθαλές και αστραπιαίο, η πίπα μόνο αντικαταστάθηκε από ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο και στη συλλογή του πρόσθεσε άλλη μία αναγνώριση δίπλα στα διεθνή βραβεία: πριν λίγες μέρες, στο Προεδρικό Μέγαρο, ο ΚΥΡ βραβεύτηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Παυλόπουλο με το παράσημο του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος του Φοίνικος. Τιμή που απονέμεται σε Έλληνες πολίτες που υπερέχουν στις τέχνες και τη λογοτεχνία, την επιστήμη, τη δημόσια διαχείριση, τη ναυτιλία, το εμπόριο και τη βιομηχανία. Μπροστά σε αυτή την επισημότητα, ο ΚΥΡ παρέμεινε ο ίδιος, αγαπημένος μας γελοιογράφος: έκανε δώρο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ένα σκίτσο που γράφει «Στο τέλος, σε φιλική ατμόσφαιρα, ο ΚΥΡ είπε στον Πρόεδρο… “Δεν είναι οξύμωρο, σε μια χώρα ανέργων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, να λέγεται ΠΡΟΚΟΠΗΣ;…”» Ο κύριος Κυριακόπουλος ζει σε ένα περιβάλλον γεμάτο αγάπη. Έχει αποκτήσει το πρώτο του εγγόνι, «Γιάννης Κυριακόπουλος κι αυτός» λέει με τεράστιο χαμόγελο. Η σύντροφός του, η γνωστή δημοσιογράφος Εύη Κυριακοπούλου, είναι μία κομψή, ευγενική παρουσία που του υπενθυμίζει τρυφερά κάτι για τη συνέχεια της ημέρας και αποσύρεται. Ο κύριος Γιάννης κάθεται στο γραφείο με τα πενάκια του, τις λευκές κόλλες χαρτί και αραδιασμένα τα μικρά αξεσουάρ του σκιτσογράφου μπροστά του. Όλα είναι απλά, στρωτά και συντονισμένα στο πηγαίο του χιούμορ. Από πίσω του, η «πολυτιμότερη συλλογή του», όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος: ένας ολόκληρος τοίχος γεμάτος από πορτρέτα του που του έχουν σχεδιάσει άλλοι διάσημοι σκιτσογράφοι, Έλληνες και ξένοι. «…Ο Μποστ… ο Καλαϊτζής… ο Αργυράκης… ο Ιωάννου… ο Αρχέλαος… ο Παυλίδης… ο Κώστας ο Μητρόπουλος… ο Αλέκος Φασιανός… ο Στάθης… αυτό είναι του Plantu από τη Le Monde… κι εκεί στην άκρη το πιο πολύτιμο, του Wolinski που σκοτώσανε στο Παρίσι…». Όλοι αγαπούν τον ΚΥΡ. Αλλά κατά κάποιο τρόπο, μοιάζει σαν να τον βρήκαμε έτσι, έτοιμο, έναν αιώνια φρέσκο, χιουμορίστα φίλο. Πώς ήταν πριν; Του ζητάω να πάμε πίσω, στα παιδικά, νεανικά του χρόνια... «Η ζωή μου άρχισε από τη Νέα Σμύρνη. Είμαι παιδί προσφύγων της Μικράς Ασίας. Την προσφυγιά δεν τη γνώρισα, αλλά όλη μου η παρέα, όλη η γειτονιά ζούσαμε με σκηνικό τον εμφύλιο. Ο πατέρας μου ήταν εργολάβος, έφτιαχνε σπίτια και όλοι οι πατριώτες τα έδιναν σε αυτόν να τους τα φτιάξει. Καλά ζούσαμε, δεν είχα παράπονο. Πήγα σε σχολεία της Νέας Σμύρνης και μετά σε ιδιωτικό Γυμνάσιο. Εκεί βγάζαμε και ένα περιοδικό όπου άρχισα για πρώτη φορά να κάνω γελοιογραφίες. Μάλιστα σε μια-δυο σατίριζα και ένα συμμαθητή μας που έκανε το διαιτητή σε αγώνες μπάσκετ. Σύμπτωση, αυτόν το φίλο μου τον ξανασατίρισα μετά από χρόνια, όταν έγινε υπουργός Παιδείας – ήταν ο Πέτρος ο Μώραλης του Πασόκ. Κατά τα άλλα, στην τάξη πάντα ήμουν έτοιμος να πετάξω καλαμπούρια. Καλός μαθητής δεν ήμουνα. Δεν θα μπορούσα να μπω ούτε στο Πανεπιστήμιο ούτε στο Πολυτεχνείο. Το μόνο άριστα το είχα στα τεχνικά. Κι έτσι στράφηκα σε μία άλλη μορφή τέχνης, ήθελα κάτι μεταξύ διαφήμισης, γραφικών τεχνών, διακόσμησης… κάτι τέτοιο. Κι έτσι πήγα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ιταλίας. Τα πρωινά μου ήταν ολίγον τι ακαδημαϊκά αλλά τα βράδια φοιτούσα σε νυχτερινή σχολή όπου μάθαινα γραφικές τέχνες, κάναμε αφίσες, κεραμική και λοιπά. Μου άρεσε πιο πολύ αυτό. Αλλά και πάλι δεν είχα βρει το στίγμα μου, το χώρο μου. Κάποια μέρα έτυχε να πάω στην Αμερικάνικη Βιβλιοθήκη στη Ρώμη και καθώς έψαχνα τα διάφορα βιβλία, τράβηξα ένα που ήτανε του Αμερικάνου Ρουμανοεβραίου Στέινμπεργκ. Και άρχισαν να χτυπάνε οι καμπάνες! Έμπνευση! Γύρισα θυμάμαι στο δωμάτιό μου και αμέσως άρχισα να σχεδιάζω. Τα είδε μία συμμαθήτριά μου Ιταλίδα και μου πρότεινε να τα πάω σε ένα χιουμοριστικό περιοδικό που κυκλοφορούσε τότε, το «Il Travaso». Ήταν αντίστοιχο του εγγλέζικου Punch. Δεν ήταν πολιτικά σκίτσα, είχαν κοινωνικό χιούμορ. Πήγα, τους αρέσανε, κράτησαν ένα σεβαστό αριθμό και μου έδωσαν κι ένα χαρτί για να πάω να πληρωθώ στο ταμείο. (Γελάει) Ένιωσα για πρώτη φορά ότι κάτι είχα κάνει. Μάλιστα με αυτά τα λεφτά, μάζεψα κάτι φίλους μου Έλληνες και Ιταλούς και τους έκανα το τραπέζι σε μία πιτσερία». Στην Ιταλία, εκείνη την περίοδο, υπήρχε έντονα ένα μεγάλο αριστερό κίνημα. Πώς ήταν η δική σας ζωή εκεί σε ένα τέτοιο φοιτητικό σκηνικό; Η αλήθεια είναι ότι τότε, το Partito Comunista Italiano ήταν μεγάλη υπόθεση. Είχε 8 εκατομμύρια μέλη με ταυτότητες. Τόσα δεν είχε ούτε η Σοβιετική Ένωση. Στο Τορίνο όπου ήταν όλες οι αυτοκινητοβιομηχανίες, η Φίατ, η Λάντσια, η Άλφα Ρομέο και είχε πολλή εργατιά, θυμάμαι μία Πρωτομαγιά η παρέλαση κρατούσε χιλιόμετρα, είχε κοκκινίσει το σύμπαν. Σαν φοιτητικό κίνημα, όμως, μέσα στη Σχολή Καλών Τεχνών δεν το αισθάνθηκα. Άλλωστε είχα ζήσει και έναν εμφύλιο, δεν ήθελα να ξαναμπαίνω σε διχασμούς. Στη σχολή δεν είχαμε αριστερούς - δεξιούς ίσως γιατί τα τρία πέμπτα εκεί ήταν κοπέλες, υπήρχε μεγαλύτερη προσήλωση στην τέχνη παρά σε άλλα. Σαν νέος ήσασταν άτακτος; Σε ένα μεγάλο μέρος της παιδικής μου ηλικίας πήγαινα στα Κατηχητικά. Τότε με την παρέα για να έχουμε ένα γήπεδο, μία λέσχη, έπρεπε να μαζευόμαστε στα Κατηχητικά ή στους προσκόπους. Δεν υπήρχε τίποτα άλλο. Ακόμα και για να γίνεις αθλητής, να γραφτείς ας πούμε στον Πανιώνιο, χρειαζόταν ειδική άδεια από το Υπουργείο Παιδείας. Αλλά μισούσα τις στολές. Γι’ αυτό πήγα Κατηχητικό, εκεί ήταν η περισσότερη παρέα. Αν με ρωτήσεις τώρα αν έχω μετανιώσει, ναι υπήρξαν κάποια πράγματα για τα οποία έχω μετανιώσει αλλά περνούσαμε και ωραία. Κατασκηνώσεις, μαζί όλη η παρέα... …Έτσι λοιπόν, στα φοιτητικά χρόνια μου είχα αρχίσει και έδινα σκίτσα. Κάποια μέρα λαμβάνω από την Αθήνα ένα επείγον πακετάκι, ήταν το περιοδικό «Ταχυδρόμος» που έβγαζε τότε ο Οργανισμός Λαμπράκη με διευθυντή τον Γιώργο Σαββίδη. Στο περιοδικό υπήρχε ένα δισέλιδο που έγραφε «Ποιος είναι ο Κυριακόπουλος;» και είχε όλα μου τα σκίτσα που είχα δημοσιεύσει στο ιταλικό περιοδικό. Σε εκείνα τα σκίτσα υπέγραφα ως «Κύργια» και στο τελευταίο άλφα έβαζα μία ελληνική σημαία. Στη Ρώμη τότε ήταν και η Ροζίτα Σώκου λεχώνα, με τον άντρα της τον Ιταλό, μόλις είχε γεννηθεί η κόρη τους. Με ρωτάει λοιπόν, τι έχεις σκοπό να κάνεις; Θα πας στην Αθήνα; Αν πας θα σου γράψω ένα γράμμα για τη φίλη μου την Ελένη Βλάχου. Να πας να τη δεις. Μια μέρα, αφού είχα γυρίσει στην Ελλάδα, είχα το γράμμα στην τσέπη μου και περνούσα από την Πλατεία Καρύτση, εκεί που ήταν ο «Ταχυδρόμος». Λέω, δεν πάω επάνω να ευχαριστήσω αυτούς τους ανθρώπους που μου κάνανε αυτό το αφιέρωμα; Ανεβαίνω, ζητάω τον κύριο Σαββίδη, περνάω μέσα και τον βλέπω όρθιο, με ένα χαμόγελο μεγάλο, να με χαιρετάει και να μου λέει καθίστε, φωνάζει και τον Κώστα τον Μητρόπουλο, τα έχασα εγώ με αυτή την υποδοχή. Με συγκίνησε. Μου λέει, εμείς κάθε Σάββατο που βγαίνουμε, αφιερώνουμε δύο σελίδες στο χιούμορ και θέλουμε ελληνικές υπογραφές. Ό,τι έχετε να μας το φέρνετε κι εμείς θα το δημοσιεύουμε. Άρχισα έτσι συνεργασία και ταυτόχρονα πήγα και στην Ελένη Βλάχου που με σύστησε στο διευθυντή των «Εικόνων», Τάκη Λαμπρία, και άρχισα να στέλνω και σε αυτούς σκίτσα· μου κάνανε ειδικά δισέλιδα. Ακόμα και όταν πήγα στο στρατό μπορούσα και τους έστελνα συνεργασίες. Ήμουν έφεδρος αξιωματικός του Μηχανικού στο Κιλκίς και έμενα έξω σε δικό μου δωμάτιο. Είχα μαζί τα σύνεργά μου, σκιτσάριζα σε χαρτάκια, τα έβαζα σε φάκελο και τα ταχυδρομούσα. Μετά από καιρό, μια εβδομάδα αφού είχα πάρει το απολυτήριό μου, παίρνω ένα τηλεφώνημα από τον Τάκη Λαμπρία και μου λέει, κύριε Κυριακόπουλε, η Ελένη Βλάχου ετοιμάζει εφημερίδα, τη «Μεσημβρινή». Εσύ μέχρι τώρα κάνεις χιούμορ αλλά εμείς θέλουμε πολιτικό σκίτσο. Κάνε μία δοκιμή και φέρε μας. Το πάλεψα, δεν με δυσκόλεψε και πολύ η μεταφορά από το ένα είδος στο άλλο. Τους αρέσανε. Όταν κάνω ένα σκίτσο, βάζω έναν στόχο και γυρίζω γύρω από αυτόν, βρίσκω μια ιδέα, προσπαθώ, ξαναπροσπαθώ. Εάν δεν πετύχω αυτό που θέλω, τσακ, πετάγομαι σε άλλο στόχο, παρόμοιου γεγονότος ή περιεχομένου. Μέχρι να το βρω. Κι έτσι, κυκλοφόρησε το φύλλο της «Μεσημβρινής», ανοίγω να δω τα σκίτσα και βλέπω υπογραφή: «του ΚΥΡ». Εκεί είδα για πρώτη φορά τη λέξη ΚΥΡ. Η Ελένη Βλάχου ήθελε να μπει έτσι το όνομα. Έγινε επίσημα η νονά μου. Κι από εκεί σιγά σιγά προχωρήσαμε… περιοδικά, εφημερίδες, εκθέσεις… Η καθαρή γραμμή που έχετε χαρακτήριζε πάντα τα σκίτσα σας; Ναι, πάντα μου άρεσε το μίνιμαλ. Ήμουνα πιο πολύ της γαλλικής σχολής και όχι της αγγλικής. Καθαρή γραμμή, όχι πολλές φιοριτούρες. Οι Εγγλέζοι, για παράδειγμα, φτιάχνουν έναν άνθρωπο που κάθεται σε ένα γραφείο μιλώντας σε έναν άλλο και λέει το αστείο, κι από πίσω κάνουν τη βιβλιοθήκη, τα αμπαζούρ, το ένα, το άλλο… Εγώ μπορεί να βάλω μια ανθοστήλη μόνο. Κι αυτό για να γεμίσει το σκίτσο, δηλαδή. Να ζυγίζω την εικόνα. Έχετε κάποια tips, κάποια στάνταρντς που ακολουθείτε στην έμπνευσή σας; Αποφεύγω να σκιτσάρω πολιτικά πρόσωπα. Μία στα χίλια θα χρειαστεί να βάλω τον Σαμαρά ή τον Καραμανλή ή τον Τσίπρα. Εγώ θέλω να σχολιάζουν το γεγονός απλοί άνθρωποι. Οι αναγνώστες. Αυτή είναι η αρχή μου. Ο απλός λαός. Άνθρωποι όλων των κατηγοριών. Δυο συνταξιούχοι που τους καίει το θέμα, η γιαγιά με το κλασικό τσεμπέρι, ο τύπος με την τραγιάσκα ο επαρχιώτης, ο κουλτουριάρης με τα γυαλιά, ο πιτσιρικάς, ο πατέρας κ.λπ. Και τους βάζω να μιλάνε στο καφενείο, σε ένα παγκάκι, στην κρεβατοκάμαρα ένας να κουβεντιάζει με τη γυναίκα του... Φροντίζω να είμαι πάντα πολύ καλά ενημερωμένος, δημοσιογραφικά. Διαβάζω δύο εφημερίδες, ει δυνατόν μία της δεξιάς και μία της altera parte, βλέπω τις ειδήσεις στο ίντερνετ, ακούω ραδιόφωνο και μεγάλος μου τροφοδότης πληροφοριών είναι η γυναίκα μου που έρχεται απ’ έξω: «ξέρεις, στο κομμωτήριο όλες οι γυναίκες ήταν έξω φρενών με αυτό.. αυτό… κ.λπ.». Ή ερχόντουσαν τα πιτσιρίκια μου: «Μπαμπά, ξέρεις, όλοι συζητάγανε που ακρίβυνε η βενζίνη ξέρω ’γω…». Πιο πολύ ποντάρω στο τι καίει τον κόσμο ώστε εγώ να πάρω το παράπονό του και να το ρίξω στα μούτρα της εξουσίας. Και επειδή το λένε λαϊκοί άνθρωποι στο σκίτσο μου, αμέσως ο αναγνώστης ευχαριστιέται. Για έμπνευση από τις ειδήσεις, παλιά, είχαμε τις εφημερίδες γιατί ήταν το μόνο μέσον που δεν ήταν κρατικό. Το ραδιόφωνο ήταν κρατικό, τηλεόραση δεν υπήρχε… Ο κόσμος έπαιρνε πολύ τις εφημερίδες τότε. Την υπερ-προσφορά για σάτιρα που υπάρχει στις μέρες μας πώς την αντιμετωπίζετε; Πολλές φορές με ρωτάνε: Κι αν δεν έχεις κάποια φορά ιδέα; Τους λέω, τι λέτε τώρα; Ώσπου να στεγνώσει το μελάνι, έχουνε βγει τρεις νέες ιδέες. Κι αυτό που λέω πάντα: αν ζούσα στη Φινλανδία θα ήμουνα στο ταμείο ανεργίας. Η Ελλάδα είναι ο παράδεισος του γελοιογράφου. Οι γελοιογράφοι είναι η μόνη τάξη η οποία από την πολιτική έχει πριμοδοτηθεί. Έχετε πει ότι το πολιτικό σκίτσο υπάρχει κατ’ εξοχήν στην εφημερίδα. Αυτό πώς το βλέπετε σήμερα με την κυριαρχία του ίντερνετ; Παλιότερα υπήρχε το ερώτημα, αν βουλιάξει ο τύπος θα βουλιάξει και η γελοιογραφία; Σωστό ερώτημα. Γιατί η γελοιογραφία είναι το μόνο πράγμα που θέλει μία σχετική απόσταση από το μάτι. (Δείχνει με το χέρι του την απόσταση ανάγνωσης μίας εφημερίδας). Μου λέγανε παλιότερα, γιατί δεν τα κάνεις τα σκίτσα σου καρτούν για την τηλεόραση; Όχι. Γιατί εκεί είναι μακριά. Ο άλλος το σκίτσο το θέλει «εκεί», για να δει τη γραμμή. Αυτό που πέτυχε ο υπολογιστής, το ίντερνετ. Σήμερα, μόνο η «Καθημερινή» και τα «Νέα» έχουν συναδέλφους και πολύ καλούς μάλιστα… Όταν άρχισαν να κλείνουν οι εφημερίδες ή δεν βγαίνανε για να έχουν συνεργάτες, ο γιος μου επέμενε πολύ στο ίντερνετ. Ευτυχώς, το παιδί. Κυρίως ήθελα να κάνω καθημερινά ένα σκίτσο για να τα έχω για αυτή την παράδοση που κρατάω, του ημερολογίου στο τέλος της χρονιάς. Το να τα κάνω και να τα βάζω στο συρτάρι για το τέλος της χρονιάς, δεν έχει νόημα. Η γελοιογραφία γίνεται για να τη δούνε. Έτσι αποφάσισα να τη δημοσιεύω στη σελίδα μου στο ίντερνετ, αυτό άρχισε να διαδίδεται και έφτασα σήμερα να έχω 22 και 24 χιλιάδες χτυπήματα καθημερινά. Σημαντικό είναι ότι παίρνω μηνύματα. Ειδικά τώρα που βραβεύτηκα πήρα ένα ολόκληρο πάκο από email. Ήταν συγκινητικό, δεν το περίμενα. Μου γράφανε, ξέρεις, σημασία δεν έχει τόσο το βραβείο που πήρες όσο το χαμόγελο που δίνεις καθημερινά στον κόσμο την ώρα που ξεκινάμε τη μέρα. Είναι πιο επικοινωνιακό από τις εφημερίδες γιατί εδώ ξέρεις ότι πατάει το κουμπί ειδικά για σένα και μόνο. Εδώ τώρα έχω επισκεψιμότητα όσο τα «Νέα» και η «Καθημερινή» μαζί. Ευτυχώς, έπεσαν και μερικές διαφημίσεις. Ήμουν λίγο αυστηρός στις επιλογές μου στην αρχή, δεν ήθελα να βάζω κάτι πιτσερίες κλπ. Ήθελα να είναι σαν μπουτίκ (γελάει). Το διαχειρίζομαι μόνος μου το site, δεν είναι τίποτα σπουδαίο. Είναι 5-6 πελάτες στους οποίους κάθε δυο μήνες στέλνω εγώ το τιμολόγιο κι αυτοί βάζουν στο λογαριασμό μου τα χρήματα. Δεν έχω ούτε να τρέξω, ούτε να κάνω κανένα λογιστικό κατόρθωμα. Έτσι βγήκε και ο τίτλος του νέου άλμπουμ «Πρώτη φορά πουθενά». Βλέπεις, έχει γίνει έθιμο πλέον αυτό το ημερολόγιο. Κάποτε ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης, πολύ αξιόλογος άνθρωπος, μου είχε πει ότι αυτά τα ημερολόγια είναι σαν να βλέπεις την ιστορία της νεότερης Ελλάδας χιουμοριστικά. Θέλεις να δεις τι έγινε το 1998; Παίρνεις το ημερολόγιο εκείνης της χρονιάς και το βλέπεις. Μερικές φορές βλέποντας παλιά ημερολόγια, αναρωτιέμαι – τι ήθελα να πω εδώ; Ήτανε γεγονότα που είχανε συμβεί τότε. Έχει δημιουργηθεί ένα συγκεκριμένο κοινό που το περιμένει και το παίρνει. Ποια θεωρείτε ότι ήταν η καλύτερη περίοδος για την πολιτική γελοιογραφία; Για μένα η καλύτερη περίοδος ήταν της «Ελευθεροτυπίας». Ο τότε ιδιοκτήτης της, ο Τεγόπουλος και ο Φυντανίδης, λαμπρός διευθυντής της, ήταν της άποψης: βάλτε ό,τι θέλετε, αρκεί να το υπογράψετε. Βρίστε και την «Ελευθεροτυπία» αρκεί να το υπογράψετε. Μην το αφήσετε σαν να είναι άποψη της εφημερίδας. Ήταν ωραία στάση αυτή. Για να πω την αλήθεια, την περίοδο στην αρχή της «Μεσημβρινής», δεξιάς εφημερίδας, πώς να το κάνουμε, δεν μπορούσα να βρίσω ούτε το βασιλιά, ούτε το παλάτι, ούτε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή τον μεγάλο… Η χειρότερη περίοδός μου ήταν της χούντας. Έκλεισε η εφημερίδα που εργαζόμουνα. Τότε ο Λαμπρίας πήρε άδεια και άνοιξε τις «Εικόνες». Εκεί εγώ έκανα ένα κόμικ, τον Τρωικό Πόλεμο. Πώς μου ήρθε τώρα εμένα και έκανα ότι η Ιθάκη ήταν η κατεχομένη υπό των μνηστήρων χώρα και περίμενε τον Οδυσσέα να έρθει να την ελευθερώσει. Ε λοιπόν εκεί μέσα πέρναγα τέρατα. Είχα κάνει την Ιθάκη, το νησί, βάζοντας μία ταμπέλα επάνω: «Ιθάκη Ιθακησίων Ειδωλολατρών». Τελικά το μυρίστηκαν από τη χούντα και μου απαγορέψανε να εργάζομαι. Ό,τι σκίτσο έστελνα μου το επέστρεφαν με μία κόκκινη μολυβιά. Είχε αντίκτυπο και στο βιοπορισμό μου. Ευτυχώς που δεν ήμουνα παντρεμένος, να έχω πολλά έξοδα. Ήταν δύσκολη περίοδος. Ζούσα με τη μητέρα μου, είχαμε κάποιο εισόδημα, είχα κι εγώ κάτι στην άκρη… Δεν μπορώ να πω ότι υπέφερα. Εκείνη τη εποχή έβγαζε η Ελένη Βλάχου το «Hellenic Review» στο Λονδίνο. Άρχισα να της στέλνω αντιστασιακά σκίτσα με ψευδώνυμο, Μακ Πάπα. Όλοι νόμιζαν ότι είμαι ένα σκωτσέζος σκιτσογράφος. Τελικά το Μακ Πάπα (γελάει) ήταν τα αρχικά των συνταγματαρχών: Μακαρέζος, Παπαδόπουλος, Πατακός. Προσπαθούσα να είναι λίγο διαφορετική η τεχνική των σκίτσων. Μετά την απελευθέρωση, έγινε μία έκθεση εναντίον του φασισμού στο Άλσος Κηφισιάς. Μεταξύ των άλλων υπήρχε και ένα περίπτερο με το τι είχε δημοσιεύσει ο ξένος τύπος για τη χούντα. Εκεί είχε και τα σκίτσα του Σκωτσέζου Μακ Πάπα. Εγώ ήμουν σε άλλο περίπτερο, πιο δίπλα. Τη λογοκρισία και την αυτολογοκρισία πώς την έχετε διαχειριστεί; Πολλές φορές λέμε ότι δεν πρέπει να υπάρχει αυτολογοκρισία. Όχι, έχω μία αυτολογοκρισία. Ας πούμε για μερικά από τα σκίτσα του «Charlie Hebdo» έχω αντίρρηση. Έκαναν τώρα τις γελοιογραφίες με τους σεισμούς της Ιταλίας στην Αματρίτσε, τα σπαγγέτι α λα Αματριτσάνα κι αντί για ντομάτα είχανε τα αίματα… Δεν θέλω να σατιρίζω πράγματα τα οποία ο άλλος σέβεται. Γιατί να σατιρίσω εγώ τον Μωάμεθ; Πάγματα πάνω από την πολιτική; Ο άλλος προσεύχεται σε αυτά κάθε μέρα, γιατί να τα θίξω; Άλλο: μου αρέσουν πολύ τα σόκιν, όταν στηρίζονται πάνω σε μία λεπτή γραμμή. Λίγο να κλίνεις προς τη μία, γίνεσαι χυδαίος. Αν πας προσεκτικά, έχεις εκατό τοις εκατό επιτυχία. Πώς αντιμετωπίζετε τον τρόπο που αντιδράει πια ο κόσμος απέναντι σε ό,τι δεν συμφωνεί; Παράδειγμα ο Αρκάς ο οποίος τελευταία κάνει μία οξεία πολιτική σάτιρα... Δεν συμφωνώ, δεν συμφωνώ με αυτά που του λένε! Ο Αρκάς είναι μεγάλος και δεν θέλω καμία κουβέντα εναντίον του. Η αλήθεια είναι ότι τώρα μπήκε στον χώρο της πολιτικής ο Αρκάς. Μπορώ να πω, με μεγάλη επιτυχία. Έχει έναν ωραίο τρόπο σκέψης. Μου έχει κάνει και δύο πολύ ωραία σκίτσα…» (Δείχνει τον τοίχο με τα σκίτσα του) Φαντάζομαι, θα έχετε κάποιο τεράστιο αρχείο. Κάποια στιγμή δεν θα πρέπει να το αξιοποιήσετε; Αυτά τα πράγματα είναι σαν την τυρόπιτα. Τρώγονται ζεστά. Τι νόημα έχει τώρα μία γελοιογραφία με τον Αντρέα Παπανδρέου ή με τον Γέρο Παπανδρέου;… Αδημοσίευτα σκίτσα όχι, δεν έχω. Τι θα πει αυτό. Ή θα δημοσιευτεί ή θα σκιστεί. Η Ελένη Βλάχου έλεγε ότι η γελοιογραφία είναι κάτι που δεν μπορώ να το διορθώσω. Σε ένα δημοσιογραφικό κείμενο μπορώ και διορθώνω, σβήνω μια γραμμούλα, μία φράση… στο σκίτσο δεν μπορώ να το κάνω. Θυμάμαι και το άλλο που είχε πει, το είπα μάλιστα και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας: Δείξτε μου τα σκίτσα μίας χώρας και θα σας πω τι πολίτευμα έχει. Στην Ελλάδα υπάρχει ένα τιμ από καμιά δεκαριά γελοιογράφους που είναι πάρα πολύ αξιόλογοι. Συγκρίνοντάς τους με τους ξένους, αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά, γιατί ποιος ενδιαφέρεται τώρα τι είπε ο Φίλης και τι είπε ο Κατρούγκαλος, αν όμως αυτή η δεκάδα των γελοιογράφων ήταν μέσα στα τεκταινόμενα της κεντρικής Ευρώπης ή της Αμερικής θα ήταν πρώτα ονόματα. Υπάρχει πολλή οξυδέρκεια στο μυαλό των ελλήνων γελοιογράφων. Πολλοί μπερδεύουνε το σκιτσογράφο με το γελοιογράφο. Κάποιος που κάνει ένα ωραίο σκίτσο νομίζει ότι είναι και γελοιογράφος. Δεν είναι. Η ιδέα μετράει και η συχνότητα που το κάνεις. Ο Κώστας Μητρόπουλος είναι 91 ετών και κάθε μέρα κάνει αυτό που βλέπεις στα «Νέα». Αντίθετα έχει εκλείψει εκείνη η παλιά γελοιογραφία που έβλεπες σε οικογενειακά περιοδικά όπως το «Ρομάντσο», τα κλασικά αστεία με την πεθερά, με τον μεθυσμένο που γύριζε αργά κ.λπ. Αυτό το είδος σάτιρας πέρασε στην τηλεόραση σε χυδαία μορφή. Στεναχωριέμαι που χάνονται τα έντυπα. Εγώ αν δεν διαβάσω τις δύο μου εφημερίδες τη μέρα, δεν αισθάνομαι ότι ενημερώνομαι. Θέλω να πιάσω χαρτί στα χέρια μου. Ένας γάλλος διευθυντής εφημερίδας είχε πει στον Φυντανίδη «κάποτε θα υπάρξουν μόνο δύο εφημερίδες σε όλες τις χώρες: μια πολύ σοβαρή και μία πολύ λαϊκή». Όταν είσαστε σκοτεινός πώς είσαστε; Όταν δεν πάνε καλά τα πράγματα, όταν έχετε μια κακοθυμία;… Απλά δεν υπάρχει παραγωγικότητα. Ίσως γιατί χρειάζεσαι να ξεδώσεις λίγο. Επειδή η δική μου δουλειά δεν έχει άλλα κεφάλαια, δεν είμαι οδοντίατρος να έχω μηχανήματα, δεν έχω γραμματέα, είμαι μόνο εγώ και ένα άσπρο χαρτί. Όλο το κεφάλαιο της δουλειάς μου είναι να μην είμαι κακόκεφος. Η γυναίκα μου και τα παιδιά μου το ξέρουν και αποφεύγουν να έρθουμε σε μία δύσκολη κατάσταση (γελάει). Είναι το επάγγελμα του μπαμπά, ας μην του το κλείσουμε το μαγαζί. Κι εγώ προσπαθώ όσο μπορώ να είμαι καλοδιάθετος. Η καθημερινότητά σας; Πώς είναι; Ξυπνάω κατά τις 10, ενημερώνομαι πάρα πολύ καλά μιάμισι-δύο ώρες. Δεν είχα ποτέ μου ωράριο, εκτός αν μου το επέβαλλε η εφημερίδα. Αλλά πάντα είχα αυτό το όριο – ότι μέχρι τις 6 πρέπει να έχει έρθει το σκίτσο γιατί πάμε για τύπωμα. Ενημερώνομαι, και το απόγευμα εκτελώ το σκίτσο. Το βραδάκι ή θα βγούμε με καμιά παρέα και κυρίως με τον Διονύση Σαββόπουλο, που είμαστε πολύ φίλοι. Όπως επίσης και με τον Μάκη Μάτσα, τον Μετζικώφ, τον γλύπτη τον Βαρώτσο… Είμαστε μια παρεούλα. Ή θα βγούμε, ή θα κάτσω με τη γυναικούλα μου να πιούμε ένα κρασάκι στην τηλεόραση να δούμε καμιά ταινία, ανάβουμε και το τζάκι μας… Τώρα έχουμε και το εγγόνι που έρχεται κάθε Κυριακή και Δευτέρα και το βλέπουμε. Πρώτο εγγόνι: Γιάννης Κυριακόπουλος (γελάει). Την Αθήνα κατά καιρούς την έχετε παρουσιάσει στα σκίτσα σας και την έχετε σατιρίσει. Ποια είναι η δικιά σας Αθήνα; Ποια σημεία της αγαπάτε και ποια όχι; Εάν εσένα η μάνα σου ζει στη Θεσσαλονίκη και έχει βγει πουτάνα, δεν πας τακτικά στη Θεσσαλονίκη (γελάει και σοβαρεύει)… Δεν κατεβαίνω τακτικά στην Αθήνα. Μετά από πολλά χρόνια στη Νέα Σμύρνη ήρθαμε εδώ στη Φιλοθέη. Πάντα το όνειρο με τη γυναίκα μου, επειδή ήμασταν παιδιά των πολυκατοικιών, ήταν λίγο ένας κηπάκος, λίγο πράσινο και ησυχία. Πουλήσαμε κάποια πατρικά, πήραμε αυτό εδώ το σπίτι και είμαστε σε μία ωραία ησυχία. Όσες φορές χρειάστηκε να κατέβω από ανάγκη στην Αθήνα με ενοχλούσε πολύ η εικόνα με τους ζητιάνους, με κατέθλιβε. Ήταν σαν να ακούω τη μάνα μου από την Κατοχή που μου έλεγε για τον κόσμο που ζητούσε να φάει γιατί πείναγε. Όποτε κατεβαίνω, πληγώνομαι. Πάντως η περιοχή που μου αρέσει πολύ είναι το Μοναστηράκι. Με την παρέα δεν έχουμε κάποιο συγκεκριμένο στέκι, πάμε σε διάφορα μέρη, σε σπίτια πολλές φορές αλλά και ό,τι προκύψει, από πολύ καλό έως κουτούκι. Info: Εάν θέλετε να λαβαίνετε κάθε πρωί ένα επίκαιρο σκίτσο του ΚΥΡ μπορείτε να μπείτε σε αυτό το site και γράψτε την ηλεκτρονική σας διεύθυνση: i-kyr.gr Πηγή Αφιέρωμα στον Κυρ

Ένα βιβλιαράκι σε απόδοση (μετάφραση; ) του Φρέντυ Γερμανού από τη δεκαετία του ’70 με εικονογράφηση του γνωστού σε όλους μας Κυρ. Μερικές ενδεικτικές σελίδες για να δείτε την εικονογράφηση. Για τον Κυρ σας παραπέμπω εδώ. Για τον Φρέντυ Γερμανό σας παραπέμπω εδώ. Για την χρονολόγηση στη δεκαετία του ’70 σας παραπέμπω στην πρώτη σελίδα του αντιτύπου μου, όπου είναι χειρόγραφα αποτυπωμένο με μπλε ανεξίτηλο μελάνι το έτος 1971. Το ίδιο το βιβλίο δεν έχει τυπωμένη χρονολογία έκδοσης (εδώ δεν έχει άλλα κι άλλα, χρονολογία ψάχνεις εσύ; Μουαχαχαχά) Για το περιεχόμενο σας παραπέμπω στον πρόλογο όπου υπάρχουν κάποια στοιχεία. Πάντως η υπόθεση εφανίζει κάποιες ομοιότητες με την Κάντυ-Κάντυ. Η έφηβη που φεύγει από το ορφανοτροφείο, η παρουσία του πλούσιου προστάτη/κηδεμόνα κοκ. Για την εκδοτική ¨Σκίουρος” δεν σας παραπέμπω πουθενά γιατί δηλώνω πλήρη άγνοια. Ξεχάσαμε τίποτα; Α, ναι! Τον συγγραφέα. Κι αυτό γιατί όνομα συγγραφέα δεν αναφέρεται πουθενά στο βιβλίο. Καλό, ε; Για την ιστορία, το βιβλίο είναι αρκετά δημοφιλές στην Αμερική. Το έγραψε η κυρία Jean Webster.

Καλοδεχούμενο κι αυτό το χρόνο το Ημερολόγιο-Λεύκωμα του Κυρ με γελοιογραφίες που περιστρέφονται γύρω από το θέμα της οικονομικής δυσχέρειας που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες και τα νέα πρόσωπα που μπήκαν στην πολιτική σκηνή του τόπου. Vaios

Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ Η ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙ Η εποχή του Δημητριάδη και του <<Θησαυρού>> Στην ελληνική μεταπολεμική γελοιογραφική σκηνή μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’50 κυριαρχούν οι πολιτικές γελοιογραφίες του Φωκ. Δημητριάδη και οι κοινωνικού περιεχομένου γελοιογραφίες που δημοσιεύονται στα λαϊκά περιοδικά, κυρίως στα περιοδικά <<Θησαυρός>> και <<Ρομάντζο>> . Είναι μια εποχή όπου ευδοκιμεί η εξωστρεφής γελοιογραφία. Τα θέματα πολιτικών και κοινωνικών γελοιογραφιών είναι κατ’ εξοχήν λαϊκότροπα, το χιούμορ που αποπνέουν εγγίζει περισσότερο την αισθητική του Καραγκιόζη, η λαϊκή σάτιρα εκφράζεται ποικιλοτρόπως με εμφανή και αισθητώς χοντροκομμένα συστατικά. Ακόμη και ο κορυφαίος Φ. Δημητριάδης δεν αποφεύγει τοιούτου είδους συστατικά, όπως είναι το παρδαλό κατσίκι, που συνοδεύει τις γελοιογραφίες του όταν σατιρίζει τον Κ.Τσαλδάρη ή η θρυλική – πάντως όχι αρκούντως πνευματώδης - κότα που συνοδεύει τον Κ.Τσάτσο. Άλλες εκφάνσεις αυτής της λαϊκίζουσας μορφής γελοιογραφίας είναι οι κοιλαράδες οπαδοί του κόμματος των βαρελοφρόνων, οι ευτραφείς διευθυντές που κρατούν στα γόνατά τους τις καλλίγραμμες γραμματείς, οι σύζυγοι που περιμένουν με τον κόπανο ανά χείρας τον μπερμπάντη σύζυγο, οι ερεθιστικές λουόμενες στις πλαζ, οι κακές πεθερές κλπ. Στα σκίτσα εκ του εξωτερικού που αναδημοσιεύονται στα ελληνικά περιοδικά επικρατούν ανάλογα θέματα με πρωταγωνιστές τους Γάλλους γελοιογράφους Albert Dubout, Peynet, Fortune κ.ά. Από τον Dubout φαίνεται να έχει επηρεαστεί, αρχικώς, ο Αρχέλαος, ο οποίος με τη σειρά του δημιούργησε σχολή με πλήθος γελοιογράφων να τον ακολουθούν. Ένας από εκείνους που, στα πρώτα σκίτσα του, είναι εμφανώς επηρεασμένος από τον Αρχέλαο είναι και ο Κ.Μητρόπουλος. Ο <<Ταχυδρόμος>> χτυπάει… Κάπου εκεί, στα τέλη της δεκαετίας του ’50 με αρχές της δεκαετίας του ’60, το περιοδικό <<Ο Ταχυδρόμος>> κάνει άνοιγμα προς τους Έλληνες γελοιογράφους και συγκεντρώνει μια πλειάδα ταλαντούχων δημιουργών, οι οποίοι δίνουν νέα τροπή στην ελληνική γελοιογραφία . Έχουν ήδη δημοσιευθεί σκίτσα του S.Steinberg, του ΒOSC και άλλων μοντέρνων ξένων γελοιογράφων, τα οποία κομίζουν μια νέα αίσθηση του χιούμορ προτείνοντας την αφαιρετικότητα στο σχέδιο και την απομάκρυνση από τον ακατάσχετο βερμπαλισμό και την χοντροκομμένη σάτιρα. ( Ο S. Steinberg , που πέθανε το 1999, ρουμάνικης καταγωγής, θεωρείται ο φιλόσοφος του γελοιογραφικού σκίτσου. Έλεγε ότι πρώτα έμαθε να σχεδιάζει και μετά να γράφει. Είναι παράξενο πόσο δραστικά η γελοιογραφία μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ερχόμαστε σε επαφή με τον κόσμο, τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούμε σε ποικίλες καταστάσεις. Από τις γελοιογραφίες εμποτιζόμαστε ανεπαισθήτως με μιαν άλλη αίσθηση για τη ζωή μέσα από το παιγνιώδες και συνάμα, πολλές φορές, διαβρωτικό χιούμορ που αυτές αποπνέουν.) Η τριπλέττα Κ.Μητρόπουλος, Μποστ, ΚΥΡ Στον Ταχυδρόμο ο Κ.Μητρόπουλος ενστερνίζεται τα διδάγματα της μοντέρνας γραφής των παραπάνω γελοιογράφων, αλλάζει ριζικά το στυλ του – οι γελοιογραφίες του που δημοσιεύονταν στην <<Αθλητική ηχώ>> πόρρω απέχουν από αυτές του Ταχυδρόμου - και δημιουργεί μια μεγάλη σειρά επιτυχημένων γελοιογραφιών έκτοτε, που έχουν δημοσιευθεί οι περισσότερες στις εφημερίδες <<Νέα>>, <<Βήμα>>, και στο περιοδικό <<Εποχές>>. Στον Ταχυδρόμο εμφανίζονται και δυο άλλοι ακόμη γελοιογράφοι που θα χαράξουν νέους δρόμους για την ελληνική γελοιογραφία. Ο Μποστ. (Μέντης Μποσταντζόγλου) και ο ΚΥΡ (Γιάννης Κυριακόπουλος). Ο πρώτος είναι ως τότε γνωστός σκιτσογράφος, έχει κάνει πλήθος εικονογραφήσεις και γελοιογραφίες επί σειρά ετών, αλλά μόλις το 1958 εικονογραφώντας τα <<Βιβλικά χαμόγελα>> και τις <<Σταυροφορίες>> του Νίκου Τσιφόρου, τολμά εκείνα τα ανορθόγραφα έμμετρα κείμενα, τα οποία συνοδεύουν τα «βυζαντινίζοντα» σκίτσα του. Η συνέχεια είναι καταιγιστική: <<Ταχυδρόμος>>, <<Ομάδα>>, <<Εκλογή>>, <<Αυγή>>, <<Αντί>> κ.α. γεμίζουν από τα ευφυή ευρήματά του και τα σκίτσα που τα συνοδεύουν. Ο Μποστ ανυψώνει την λαϊκή εικονογράφηση μέσω της γλώσσας χρησιμοποιώντας μια εφευρετική, χαριτωμένη, παιγνιώδη και ανορθόγραφη, αλλά βαθυστόχαστη, γραφή. Ο ΚΥΡ εισήγαγε τη γραμμή και το πνεύμα του Steinberg με χαρισματικό τρόπο στον χώρο της ελληνικής γελοιογραφίας. Δεν μιμείται, δεν αντιγράφει, απλώς μεταφέρει στα καθ’ ημάς με άφθονη δόση ταλέντου και ανεξάντλητη επινοητικότητα το νέο πνεύμα του γελοιογραφικού σκίτσου το οποίο ξεπερνά τα στενά τοπικά όρια και αποκτά παγκόσμια ισχύ. Στις γελοιογραφίες του ΚΥΡ υποβόσκει το στοιχείο εκείνο το οποίο δημιουργεί το ξάφνισμα και το, εν συνεχεία, ξέσπασμα του γέλιου ή την ιλαρότητα που δημιουργεί τούτο το ξάφνισμα. Ο ΚΥΡ είναι ο κατ’ εξοχήν ανατρεπτικός Έλληνας γελοιογράφος. Κλασσικές έχουν μείνει οι γελοιογραφίες <<μαύρου χιούμορ>>, τις οποίες έκανε στα πρώτα του βήματα στον <<Ταχυδρόμο>>. Και πάντοτε φαίνεται ότι γνωρίζει καλώς και τηρεί την αρχή πως κάνω χιούμορ σημαίνει κατά πρώτον ότι σατιρίζω τον εαυτό μου με οποιαδήποτε ιδιότητα κι αν τον θεωρώ – ως άνθρωπο, ως πολίτη, ως κάτοικο μιας χώρας κλπ. Σήμερα, ο ΚΥΡ έχει γίνει ένας θιασάρχης που διακινεί τον θίασό του από ανθρωπάκια – ένας Γαΐτης της γελοιογραφίας – τα οποία διαλέγονται και αποφθέγγονται με ευφρόσυνη διάθεση και έξυπνες ατάκες, αντικριστά το ένα με το άλλο σαν τις φιγούρες του Καραγκιόζη – ενός Καραγκιόζη όμως που υπερβαίνει τα όρια της απλοϊκής λαϊκής σάτιρας. Οι άλλοι του <<Ταχυδρόμου>> Ακολουθεί μια πλειάδα προικισμένων γελοιογράφων που δημοσιεύουν στον <<Ταχυδρόμο>> κομίζοντας έναν καινούργιο χιουμοριστικό άνεμο, ξεπερνώντας κατά πολύ το λαϊκίζον πνεύμα και απλοποιώντας τη γραμμή και τη μορφή του σκίτσου χωρίς τούτο να γίνεται λιγότερο γελαστικό. Στην ποιοτική αυτή άνθηση της ελληνικής γελοιογραφίας μέσω του <<Ταχυδρόμου>> μεγάλο ρόλο ασφαλώς έπαιξε και η συντακτική ομάδα του περιοδικού, εκείνοι δηλαδή που έκαναν την επιλογή τών προς δημοσίευση γελοιογραφιών, προφανώς άνθρωποι ευρείας αντιλήψεως που έχουν κατανοήσει την αξία και τη σημασία του χιούμορ. (Να σκεφτεί ακόμη κανείς ότι την εποχή εκείνη υπήρχαν εφημερίδες και περιοδικά τα οποία απέφευγαν τα σκίτσα ως να επρόκειτο για τατουάζ στο σώμα τους.) Στον <<Ταχυδρόμο>> βλέπουμε να δημοσιεύουν γελοιογραφίες (η σειρά είναι αλφαβητική) : η Βαφία Άννα , ο Καλαμάρας Αντώνης, ο Κυριακούλης Αντώνης, ο Κυριτσόπουλος Αλέξης, ο Λογοθέτης Γιάννης (ΛΟΓΟ), ο Μαρουλάκης Νίκος, ο Παναγιωτάκης Γιώργος, ο Παπαναγόπουλος Παν. , ο Σκουλάκης Δήμος (Dimos), ο Σταματάκης Δημήτρης, ο Τσέλιος και άλλοι. Εδώ, πρέπει να αναφερθεί και ο Γιάννης Καλαϊτζής, ο οποίος έκανε μερικά σκίτσα και στον <<Ταχυδρόμο>>, είχε όμως ουσιαστικά ξεκινήσει την γελοιογραφική του καριέρα από την <<Πανσπουδαστική>> και δημοσίευε γελοιογραφίες στην <<Αυγή>>, στη <<Δημοκρατική Αλλαγή>> και στο περιοδικό <<Δρόμοι Ειρήνης>>. Ο Καλαϊτζής έγινε ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των γελοιογράφων του <<Ταχυδρόμου>> και εκείνων που ξεκίνησαν από το <<Αντί>>. (Καίτοι δεν υπάρχουν σαφή διαχωριστικά όρια θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι η πλειοψηφία των γελοιογράφων του <<Ταχυδρόμου>> ακολουθεί την κοινωνική ή την κοινωνικοπολική καλούμενη γελοιογραφία ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των γελοιογράφων του <<Αντί>> δημιουργεί σαφώς πολιτικές γελοιογραφίες.) Η Άννα Βαφία με την εξόχως λεπταίσθητη γραμμή της και το εξίσου λεπτό χιούμορ εξαφανίστηκε από το προσκήνιο. Ο Αντώνης Καλαμάρας δεν υπάρχει στη ζωή, έδωσε όμως πολλαπλά δείγματα μιας ιδιαίτερα χαρακτηριστικής γραμμής στο σκίτσο του και δημοσίευσε πάντοτε επιτυχημένες και γελαστικές γελοιογραφίες. Έκανε πολλές γελοιογραφίες κοινωνικού περιεχομένου σε άλμπουμ και περιοδικά και επίσης πολλές πολιτικές στις εφημερίδες <<Μεσημβρινή>>, <<Ελευθεροτυπία>>, <<Εξόρμηση>> και <<Καθημερινή>>. Ο Αντώνης Κυριακούλης εγκατέλειψε σχεδόν την γελοιογραφία και διακρίθηκε σε άλλους παραπλήσιους εικαστικούς τομείς , όπως είναι η σκηνογραφία κ.ά. Ο Αλέξης Κυριτσόπουλος μπορεί να πει κανείς ότι στο σκίτσο πλησίασε περισσότερο την απλοποιημένη γραμμή του James Thurber, έκανε αρκετές έξυπνες αφαιρετικές γελοιογραφίες χωρίς λόγια και, αργότερα, ασχολήθηκε με την ζωγραφική και την εικονογράφηση (εξώφυλλα βιβλίων της <<Εστίας>>, δίσκων του Σαββόπουλου) . Ο Γιάννης Λογοθέτης (ΛΟΓΟ) δημοσίευσε σκίτσα με υπεραπλουστευμένη γραμμή – φαίνονται και σ’ αυτόν οι αντιλήψεις περί σκίτσου του S.Steinberg. Στο σκίτσο του ΛΟΓΟ όμως οι οξείες γωνίες αντικαθίστανται από καμπύλες και καθώς περνά ο καιρός, συνεχώς πλησιάζει να συγγενεύει με τον Sine παρά με τον Steinberg. Ακόμη οι φιγούρες του ΛΟΓΟ θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ότι είναι οι καλλιεργημένοι απόγονοι εκείνων του Σταμ. Πολενάκη. Ο Νίκος Μαρουλάκης δημοσίευσε πολλές γελοιογραφίες κοινωνικού περιεχομένου κατά προτίμηση χωρίς λόγια. Η γραμμή του είναι λιτή, αλλά σε όλες τις γελοιογραφίες του περισσεύει το υψηλού επιπέδου χιούμορ. Δημοσίευσε το πρωτότυπο λεύκωμα <<γυρίστε σελίδα, παρακαλώ>> και επίσης ένα λεύκωμα με γελοιογραφίες του που δημοσιεύθηκαν σε διάφορα ευρωπαϊκά έντυπα και στο περιοδικό <<Αντί>>. Έζησε για χρόνια στη Γερμανία και όταν επέστρεψε στην Ελλάδα έκανε πολιτικές γελοιογραφίες στην εφημερίδα <<Παρόν>> και ασχολήθηκε με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων. Ακόμη δημοσίευσε και μια σειρά κόμικ με θέμα τους μεγάλους εξερευνητές και εφευρέτες στο ένθετο <<Ερευνητές>> της <<Καθημερινής>>. Ο Δήμος Σκουλάκης (Dimos) συνέχισε να κάνει γελοιογραφίες μέχρι την δεκαετία του 80 στον <<Ταχυδρόμο>> και στην <<Εξόρμηση>> , ενώ παράλληλα διακρίθηκε στην ζωγραφική, την οποία υπηρετεί με επιτυχία ως τα σήμερα. Τα σκίτσα του, τα οποία διέκρινε η σταθερότητα της γραμμής, απέφευγαν τα πολλά λόγια και ήσαν οξείς επικριτές του κατεστημένου. Ο Δημήτρης Σταματάκης πέθανε νωρίς πολύ νέος. Πρόλαβε να εκδώσει ένα μικρό λεύκωμα με γελοιογραφίες μαύρου χιούμορ. Η σχολή του <<Αντί>>: Το ντουέτο Ιωάννου, Καλαϊτζής Η ομάδα των γελοιογράφων του περιοδικού «ΑΝΤΙ» εμφανίζεται ορμητικά μετά την μεταπολίτευση και εγκαινιάζει, όπως έχει δηλώσει και ο Γιάννης Καλαϊτζής σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Βαβέλ», την νέα ελληνική γελοιογραφία, κατ’ αντιστοιχία με τον νέο ελληνικό κινηματογράφο. Στην ομάδα αυτή πρωτοστατούν ο Γιάννης Ιωάννου και ο Γιάννης Καλαϊτζής. Και οι δυο δίνουν βάθος πεδίου στα σκίτσα τους, σχεδόν ποτέ δεν κάνουν γελοιογραφίες χωρίς λόγια, κάθε άλλο μάλιστα. Κάνουν γελοιογραφίες και κόμικ με ξέφρενους ρυθμούς, ο μεν Καλαϊτζής είναι περισσότερο υπερβατικός, το χιούμορ του εγγίζει την σφαίρα του παραλόγου, ο δε Ιωάννου είναι πιο προσγειωμένος. Όχι μόνο στο πνεύμα των γελοιογραφιών τους, αλλά ακόμη και στην γραμμή του σχεδίου τους. Ο Ιωάννου δημιούργησε σχολή και πολλοί νέοι γελοιογράφοι έκτοτε επηρεάστηκαν και από το σκίτσο του και από τις ιδέες του. Εκτός από το «Αντί» δημοσίευσε στο «Ποντίκι» για να καταλήξει στο «ΕΘΝΟΣ». Έχει εκδώσει ολόκληρη σειρά από γελοιογραφικά λευκώματα. Ο Καλαϊτζής συνεχίζει στην «Ελευθεροτυπία», ενώ ενδιαμέσως έχει εκδώσει τρία βιβλία με κόμικ : «Τσιγγάνικη ορχήστρα» , «Μαύρο είδωλο της Αφροδίτης» και «Τυφών». Αυτό το τελευταίο ο κριτικός της λογοτεχνίας Δ.Κούρτροβικ το συγκαταλέγει στη λογοτεχνική σοδειά του 1997 μαζί με την «Μικρά Αγγλία>> της Ιωάννας Καρυστιάνη και την «Συκοφαντία του αίματος» του Βασίλη Μπούτου.(Εφημ.ΝΕΑ). Οι άλλοι Στο «Αντί» στα τέλη της δεκαετίας του ’70 δημοσιεύουν επίσης σκίτσα και οι Γήσης Παπαγεωργίου , Γρηγόρης (Εμμανουήλ). Ο Παπαγεωργίου ειδικεύεται κυρίως στα γελοιογραφικά πορτραίτα με τα οποία συνέχισε αργότερα στην «Ελευθεροτυπία». Με δική του επιμέλεια εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΑΣΤΡΑΙΑ ο τόμος : ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΟΙ του 20ου αιώνα 1901- 1999. Ενας άλλος σκιτσογράφος που δημοσιεύει στο «Αντί» μετά την μεταπολίτευση και κρατά επιμελώς την ανωνυμία του – μία φορά υπογράφει ένα σκίτσο με τη λέξη <<Ανώνυμος>> - είναι ο Δ.Κρανιώτης. Τα σκίτσα του Κρανιώτη, προπομποί των σκίτσων του Δημήτρη Χαντζόπουλου, που κάνει κι αυτός τα πρώτα του βήματα από το περιοδικό «Αντί», είναι ανθρωπάκια χωρίς χέρια που σχεδιάζονται μόνο με το περίγραμμα τους με μονοκονδυλιές και συνομιλούν σαν να έχουν μέσα τους ταινίες μαγνητοφώνου. Ο Δημήτρης Χαντζόπουλος, ο οποίος κάνει την εμφάνισή του στο «Αντί» το 1980 και συνεχίζει μέχρι σήμερα στα «ΝΕΑ» σχεδιάζει επίπεδα ανθρωπάκια με παχιές γραμμές και μονοκονδυλιές. Ο Χαντζόπουλος εισάγει έναν εξόχως εγκεφαλικό τρόπο στην παρουσίαση των χιουμοριστικών του θεμάτων. Προσωποποιεί εν αφθονία τα αντικείμενα και τα σκίτσα του βρίθουν από ανατροπές πραγματολογικές και εννοιολογικές. Στα περισσότερα εμφιλοχωρεί το στοιχείο της έκπληξης, ένα είδος ξαφνίσματος το οποίο περισσότερο εντυπωσιάζει παρά δημιουργεί γελαστική διάθεση. Χρησιμοποιεί ακόμη εν πολλοίς τα λογοπαίγνια. Την δεκαετία του ’80 δημοσιεύουν σκίτσα στο «Αντί» και οι: Γ.Σ. (Γιώργος Σεργάκης), Νίκος Σιδέρης – δημοσίευσε γελοιογραφίες και στην εφημερίδα <<ΝΕΑ>> , αλλά πέθανε νεώτατος- , Γ.Ματορίκος, Σόνια Μητραλιά, Ιοσίφ κ.ά. Ίσως στο «Αντί» (τ.258, 13/4/1984) να έχει δημοσιευτεί και η πλέον πρωτότυπη ελληνική γελοιογραφία. Την σκιτσάρουν και την υπογράφουν δύο γελοιογράφοι: ο Γ.Σ.(Γ. Σεργάκης) και ο Δ. Χαντζόπουλος. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 δημοσιεύονται στο «Αντί» γελοιογραφίες του Γ.Ματορίκου και αργότερα από το 1990 γελοιογραφούν οι Γ.Φιλδισάκος και Χ.Παπανίκος. Την δεκαετία του 1990 και μέχρι τα σήμερα εμφανίζονται από τις σελίδες του περιοδικού οι γελοιογράφοι: Κώστας Κουφογιώργος, Ανδρέας Πετρουλάκης και Τάσος Αναστασίου. Και οι τρεις δημοσιεύουν πολιτικές γελοιογραφίες με μακροσκελείς, συνήθως, διαλόγους. Ο Αναστασίου τελευταίως κάνει γελοιογραφίες και στα <<ΝΕΑ>>, ο Πετρουλάκης στην <<Καθημερινή>> , ο Κουφογιώργος στην <<Εποχή>>. Η ιστορία, αν ποτέ γραφτεί… Σήμερα, η σχολή της γενιάς του <<Ταχυδρόμου>> τείνει να ξεπεραστεί, χωρίς να μπορεί να αποφανθεί κανείς ότι τούτο είναι και θετικό βήμα προόδου. Υπάρχει η τάση της πλημμυρίδας του σκίτσου από φούσκες και φουσκίτσες με λόγια και διαλόγους. Ούτε τα έξυπνα πολιτικά βέλη της σχολής του «Αντί» εκτοξεύονται. Πολλές φορές δεν χρειάζεται να κοιτάξει κανείς το σκίτσο – αν τούτο φαίνεται – για να εννοήσει την γελοιογραφία, τα λόγια υποκαθιστούν τη οποιαδήποτε γελαστικότητα του θέματος. Υπάρχει κι εδώ η επίδραση του Altan, του Volinski ή του Plantu. Η ιστορία, αν ποτέ γραφτεί κάποια τεκμηριωμένη ιστορία της ελληνικής γελοιογραφίας, θα δείξει. Δημοσιεύθηκε στον τόμο ΜΔ’ ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ της εφημερίδας «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» με τίτλο: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑ , ΔΥΟ ΑΙΩΝΕΣ ΣΑΤΙΡΑΣ. Από εδώ