Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αναζήτηση στην Κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για ετικέτες 'Γιάννης Καλαϊτζής'.

  • Αναζήτηση ανά ετικέτες

    Πληκτρολογήστε ετικέτες χωρισμένες με κόμματα.
  • Αναζήτηση ανά συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Ενότητες

  • ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΝΕΑ - ΒΟΗΘΕΙΑ
    • ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΒΟΗΘΕΙΑ
    • ΝΕΑ
  • ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
    • ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
    • ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ
  • ΧΑΛΑΡΩΜΑ
    • ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
    • ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟ
    • ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Διάφορα
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Ντόναλντ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Super Μίκυ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Κόμιξ
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Μίκυ Μάους
  • ΝΤΙΣΝΕΥ's Μπλα μπλα
  • VINTAGE's Συζήτηση
  • VIDEO GAMES's Γεν. Συζήτηση για Video Games

Blogs

  • Valt's blog
  • Dr Paingiver's blog
  • GCF about comics
  • Vet in madness
  • Θέμα ελεύθερο
  • Film
  • Comics, Drugs and Brocc 'n' roll
  • I don't know karate, but i know ka-razy!
  • Γερμανίκεια
  • ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΠΡΑΜΑΤΑ ή Η ΑΧΡΗΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
  • ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΠΡΑΜΑΤΑ ή Η ΑΧΡΗΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
  • Κομικσόκοσμος
  • The Unstable Geek
  • Σκόρπιες Σκέψεις
  • Dhampyr Diaries
  • Περί ανέμων και υδάτων

Βρείτε αποτελέσματα σε ...

Βρείτε αποτελέσματα που ...


Ημερομηνία Δημιουργίας

  • Αρχή

    Τέλος


Τελευταία ενημέρωση

  • Αρχή

    Τέλος


Φιλτράρετε με αριθμό ...

Εγγραφή

  • Αρχή

    Τέλος


Ομάδα


Member Title


MSN


Website URL


Yahoo


Skype


Πόλη


Επάγγελμα


Ενδιαφέροντα

  1. rotagiatipino

    ΑΝΤΙ

    Το γνωστό σε όλους μας περιοδικό ΑΝΤΙ τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας του εκτός από τη μόνιμη (σχεδόν) συνεργασία του με τον γελοιογράφο και λογοτέχνη και κομίστα και χιουμορίστα και απ' όλα Μποστ και διάφορα κατά καιρούς άρθρα για τα κόμικς και για τα παιδικά έντυπα δημοσίευε και πολιτικά κόμικς, τα οποία παραθέτω κατωτέρω ανα καλλιτέχνη. Για όσους δεν γνωρίζουν το περιοδικό, ήταν δεκαπενθήμερο και ασχολούνταν με τα κακώς κείμενα της πολιτικής και όχι μόνο ζωής. Ασκούσε κριτική για την τηλεόραση, για την νεόδμητη τότε Δημοκρατία κλπ. κλπ. Είχε στήλες βιβλιοπαρουσίασης και κριτικής γύρω από τηλεοπτικές σειρές, θεατρικές παραστάσεις, δίσκους κ. ά. Με τον καιρό ηρέμησαν οι τόνοι (αν μπορώ να εκφραστώ έτσι) αλλά παρακολουθούσε όλα τα κακώς κείμενα. Σύμφωνα με τον πρόλογο του 1ου τεύχους ο στόχος του περιοδικού ήταν: να αποκαλύψει σε βάθος τα πλέγματα και τις δομές της νεοελληνικής κοινωνίας και να βοηθήσει να έρθουν στα χείλη του λαού όλα τα ερωτηματικά γύρω από τις θέσεις και τους στοχους της ευρύτερης Αριστεράς. Τα τεύχη κάθε χρονιάς βιβλιοδετούνταν σε ωραίους πανόδετους τόμους. Ακολουθούν τα εξώφυλλα του 1ου τόμου (από τον tik) Για να δούμε τι έχουμε από κόμικς: 1) Νίκος Μαρουλάκης: Το 1975 και στα τεύχη 10-33 (11/1/1975-29/11/1975) έχουμε σχεδόν μόνιμη παρουσία του κόμικ στριπ Εφευρέτης Χ-Ψ (που στη συνέχεια βαπτίστηκε ξανά Χ-Υ), όπου ένας εφευρέτης παλεύει με την κοινωνική συνείδηση των λίγων για να ευχαριστήσει τους πολλούς κάνοντας διάφορες γκάφες. Ένα δείγμα και η σειρά: MAROULAKIS.zip Ο Εφευρετης αντικαταστάθηκε το 1976 από τον κυρ-Μανώλη στα τεύχη 36- (10/1/1976- ): MAROUULAKIS2.zip Εκτός από αυτό στο τεύχος 20 (31/5/1975) έχουμε διαφήμιση έκδοσης γελοιογραφιών του και στο τεύχος 26-27 (6/9/1975) ένα στριπ γελοιογραφικής υφής για τη δίκη των πρωτεργατών της Χούντας: 2) Γιάννης Ιωάννου (ναι, ναι, ο γνωστός γελοιογράφος) (ευχαριστώ soloup κι από δω): Στο τεύχος 11 (25/1/1975) ξεκινάει η συνεργασία του ως προς τα γελοιογραφικά στριπ (δεν μπορώ να τα πω κόμικς εκτός από κανα δυο που θα δείτε). Είναι ατάκτως ερριμμένα μέσα στο περιοδικό εν είδει σχολίων ή εικονογράφησης άρθρων. Ένα δείγμα και το σύνολο έως το 1976 (1975 στο yanni και 1976 στο yanni2) (προσέξτε κάνα δυο στριπάκια είναι σε 2 σελίδες συνεχόμενα και όχι σε μία, κοιτάχτε τους αριθμούς των σελίδων): yanni.zip yanni2.zip Ο ίδιος καλλιτέχνης πρέπει να έκανε και τις κάτωθι εικονίτσες-στριπ που παίζουν με το λογότυπο του περιοδικού (πρώτη εμφάνιση στο τεύχος 21, 14/6/1975 και πολλές φορές αναδημοσιεύονταν): Ίσως αυτό είναι δικό του (τ. 25, 16/8/1975): 3) Πάνος Κουτρουλάρης (πρώτη εμφάνιση επίσης τεύχος 21, 14/6/1975) με τη "στήλη' του "Με λίγη προσοχή": 4) Αναζητώ στοιχεία για τον κάτωθι (τ. 37, 24/1/1976): Ευχαριστούμε για τα εξώφυλλα τον Dr. Paingiver, PhantomDuck, tik, bonadrug & PambosM.
  2. Καλησπέρα, Καλησπέρα στην κοινότητα. Είμαι ο Μάρκος που είχα κάποτε το comicart. Κάνω ένα μεταπτυχιακό και στα πλαίσια λοιπόν μίας έρευνας για την εκπόνηση εργασίας εξαμήνου ψάχνω την συνέντευξη που είχε δώσει ο Γιάννης Καλαιτζής στον Χρήστο Ξανθάκη και που είχε δημοσιευθεί στην Βαβέλ. Μήπως την έχει κάποιος σκαναρισμένη ώστε να τη διαβάσω;
  3. Συμπληρώνονται σήμερα έξι χρόνια χωρίς τον Γιάννη Καλαϊτζή. Η απώλειά του συνέπεσε με την ανάδειξη του σημερινού πρωθυπουργού στην προεδρία της Ν.Δ. Και ένα από τα τελευταία του σκίτσα αναφερόταν ακριβώς στον δεύτερο γύρο των εσωκομματικών εκλογών του κόμματος της Δεξιάς μεταξύ Μεϊμαράκη και Μητσοτάκη (σκίτσο 1). Δεν περνά μέρα που να μη σκεφτούμε πώς θα παρουσίαζε ο Γιάννης με το πενάκι του όλα αυτά που ζούμε τα τελευταία χρόνια. Πώς θα αντιμετώπιζε τη φαρσοκωμωδία του «επιτελικού κράτους», με ποιο τρόπο θα σχολίαζε την πολιτική διαχείριση της πανδημίας, το κουκούλωμα του σκανδάλου Novartis, το ρεύμα των «αντιεμβολιαστών» και την ανάδυση της νέας Ακροδεξιάς. Ειδικά για τον τρόπο που χρησιμοποιείται ο δικαστικός μηχανισμός από την πολιτική εξουσία και τα διαπλεκόμενα μεγάλα συμφέροντα διαθέτουμε σειρά τολμηρών σκίτσων που μοιάζουν σήμερα τραγικά επίκαιρα (σκίτσο 2). Ασφαλώς ο Καλαϊτζής διέθετε ένα απίστευτα πληθωρικό ταλέντο και ένα σπινθηροβόλο χιούμορ που δεν τον εγκατέλειψαν ούτε στις δύσκολες τελευταίες μέρες της δοκιμασίας. Αλλά πάνω απ’ όλα υπήρξε μια εξαιρετικά σπάνια προσωπικότητα της Αριστεράς. Στρατεύθηκε στις γραμμές της από παιδί ακόμα και δεν έπαψε να εμπνέεται από τις ιδέες του ανθρωπισμού και της κατάργησης της εκμετάλλευσης ακόμα και όταν πολλοί απ’ τη γενιά του απογοητεύθηκαν και στράφηκαν σε άλλες κατευθύνσεις. Όχι ο Γιάννης. Αυτό βέβαια καθόλου δεν σημαίνει ότι αφέθηκε να μεταβληθεί κι αυτός σε έναν απλό υποστηριχτή κάποιου γραφειοκρατικού κομματικού μηχανισμού της Αριστεράς. Ούτε στιγμή δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Ο Γιάννης μέχρι τέλους υπηρετούσε της αξίες και το όραμα μιας σύγχρονης Αριστεράς, αρνούμενος να ενταχθεί σε κάποιο καλούπι που δεν του ταίριαζε. Γι’ αυτό και πολλές φορές σοκάριζε τον αριστερό συντηρητισμό με σκίτσα που κάποια τα θεωρούσαν «αναρχικά» (με στόχο την αστυνομική βία και την εκκλησιαστική περιουσία) ή πολύ τολμηρά και ταυτόχρονα επέμενε σε έναν επαναστατικό «πραγματισμό» που για κάποιους άλλους (εκείνους που σατίριζε ως «πολύ αριστερούς») θύμιζε «αναθεωρητισμό». Ωστόσο, με μια αξιοθαύμαστη οξυδέρκεια ο Καλαϊτζής επέλεξε τα πιο σημαντικά ζητήματα της περιόδου της κρίσης και τα παρουσίασε με τη δική του αριστερή οπτική, πηγαίνοντας συχνά κόντρα στο ρεύμα. Ξεγύμνωσε την υποκριτική και απάνθρωπη λεοντή των μνημονιακών υποχρεώσεων και εξευτέλισε τη ναζιστική Χρυσή Αυγή και τους κολαούζους της. Και κυρίως ανέδειξε την ανθρωπιστική πλευρά του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος, με μια σειρά σπαρακτικών εικόνων που μας στοιχειώνουν από τη στιγμή που τις αντικρίσαμε (σκίτσο 3). Είχα την τύχη να συνυπάρξω μαζί του σε έντυπα από την εποχή της Μεταπολίτευσης. Από τον «Θούριο» του Ρήγα Φεραίου το 1974, στον «Σχολιαστή» της δεκαετίας του 1980 και στην «Ελευθεροτυπία» από το 1990. Ωστόσο τον θαύμασα στη φάση της κρίσης, από το 2011. Την ώρα που άλλοι μεγαλοδημοσιογράφοι (και βέβαια «αριστεροί σκιτσογράφοι») πηδούσαν από το τρένο της «Ελευθεροτυπίας» που ψυχορραγούσε, εκείνος εμπνεύστηκε μαζί μας και πρωτοστάτησε σε έναν μοναδικό συλλογικό αγώνα εργαζομένων στον Τύπο, σκιτσάρισε τις αφίσες και τα απεργιακά μας φύλλα και στο τέλος μπήκε μπροστά για να πετύχει αυτό το μοναδικό παράδειγμα συνεταιριστικής εφημερίδας, η «Εφ.Συν.». Στα δικά του γραφεία πρωτομαζευτήκαμε, κι εκείνος ήταν που με το παράδειγμά του έκανε όλους μας να τολμήσουμε. Του το χρωστάμε. Ο Γιάννης Καλαϊτζής μάς έχει αφήσει ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο. Τα σκίτσα του στην «Εφ.Συν.» από το πρώτο φύλλο της εφημερίδας μας είναι προσβάσιμα στον ιστότοπο efsyn.gr. Αντιπροσωπευτικό κομμάτι της δουλειάς του παρουσιάζεται στον προσωπικό του ιστότοπο https://gianniskalaitzis.gr. Αλλά από τις 2 Μαρτίου 2018 η Μύρινα Καλαϊτζή και η Γεωργία Καζαντζίδου κατέθεσαν στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) 16 κούτες και 11 πακέτα με το κύριο σώμα του προσωπικού αρχείου του Γιάννη Καλαϊτζή. Σύμφωνα με την ανακοίνωση των ΑΣΚΙ, «πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σε όγκο και ευρύτητα αρχείο, που περιλαμβάνει τα πρωτότυπα (βασικές κατηγορίες πρωτοτύπων αποτελούν οι πολιτικές γελοιογραφίες σε εμβληματικά περιοδικά και εφημερίδες, τα κόμικς, η σειρά γελοιογραφικών πορτρέτων, οι ρεκλάμες, τα σκίτσα εικονογράφησης άρθρων κ.ά.), αλλά και μοναδικά δείγματα αναπαραγωγών έργων του κορυφαίου Έλληνα σκιτσογράφου και δημιουργού κόμικς, καθώς και αντίτυπα δημοσιευμένων του βιβλίων και άλμπουμ (προσωπικά, συνεργατικά, εικονογράφηση, εξώφυλλα κ.ά.). Για τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας η πρόσκτηση του Αρχείου Γιάννη Καλαϊτζή συνιστά ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα, που υπογραμμίζει τη διαρκή επέκταση των συλλογών τους. Σηματοδοτεί δε τον εμπλουτισμό τους με ένα πολυσχιδές υλικό εικόνας και λόγου, που ευελπιστούμε ότι θα αποτελέσει ζωντανό κομμάτι της ιστορίας των εικαστικών τεχνών στην Ελλάδα, της ιστορίας των κόμικς και της πολιτικής γελοιογραφίας, ότι θα αποτελέσει κομμάτι της νεότερης πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας και, φυσικά, ζωντανό κομμάτι της ιστορίας της Αριστεράς». Και το σχετικό link...
  4. Αν ένα ελληνικό βιβλίο κόμικς έχει γίνει θρύλος στο πέρασμα των περίπου 40 ετών από τότε που ξεκίνησε να δημιουργείται, αυτό είναι η «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» του Γιάννη Καλαϊτζή. Το πρώτο μέρος της δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 1981 στο έβδομο τεύχος ενός επίσης θρυλικού περιοδικού, της «Βαβέλ», που τότε έκανε τα πρώτα της βήματα αναζητώντας το στυλ της και παρέχοντας τον χώρο της σε Έλληνες καλλιτέχνες, που πειραματίζονταν πάνω στη γλώσσα των κόμικς έχοντας κυρίως επιρροές από Ευρωπαίους συναδέλφους τους. Μπορεί η «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» να μην ολοκληρώθηκε στη «Βαβέλ», κυκλοφόρησε όμως ολόκληρη από τις εκδόσεις Πολύτυπο το 1984 με την ένδειξη «Εικονογράφημα»! Ολόκληρη; Αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ, καθώς ο Καλαϊτζής στην τελευταία σελίδα άφηνε να εννοηθεί ότι η αστική περιπέτεια του παράξενου ζεύγους των πρωταγωνιστών θα έχει και συνέχεια. «Τέλος στο πρώτο βιβλίο» είναι τα λόγια με τα οποία κλείνει η «Τσιγγάνικη Ορχήστρα». Δεν υπήρξε ποτέ δεύτερο. Απόσπασμα από την «Τσιγγάνικη ορχήστρα» Ο Καλαϊτζής συνέχισε να δημιουργεί μοναδικά κόμικς όπως «Το μαύρο είδωλο της Αφροδίτης» και το «Ο Τυφών», να γελοιογραφεί, να σκιτσάρει αλλά στην «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» δεν επέστρεψε ποτέ. Ίσως και να μη χρειαζόταν κάτι τέτοιο καθώς η ιστορία είναι τόσο επιτηδευμένα ανολοκλήρωτη που οποιαδήποτε παρέμβαση θα αλλοίωνε το αρχικό της περιεχόμενο: την απόπειρα καταγραφής ενός 24ώρου του τρόμου για ένα ζευγάρι στα όρθια ερείπια μιας εφιαλτικής και γκροτέσκο Αθήνας που καταρρέει ακροβατώντας ανάμεσα στον υπερφίαλο και κατευθυνόμενο δυτικό της προσανατολισμό και το ανατολικό της παρελθόν. Απόσπασμα από την «Τσιγγάνικη ορχήστρα» Η «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» θα μπορούσε να είναι ένα ιστορικό ντοκουμέντο για την Αθήνα του ’80. Ή ένα ρεπορτάζ με θέμα τη ζωή ενός εργαζόμενου στην πόλη. Ή μια ηθογραφία της εποχής. Μια ερωτική ιστορία ίσως. Ένα πολιτικό σχόλιο για τις αντιφάσεις της Αριστεράς και την αδυναμία συνεννόησης των δυνάμεών της. Μια καταγγελία του κράτους του χωροφύλακα που συντηρούσε η Δεξιά. Μια πινακοθήκη χαρακτηριστικών μορφών και φυσιογνωμιών της πόλης. Μια συλλογή από γκράφιτι, συνθήματα, τίτλους εφημερίδων και επιγραφές. Ένα road κόμικς στους μποτιλιαρισμένους δρόμους ανάμεσα σε τρόλεϊ, αδέσποτα σκυλιά, τσοντάδικα, ματατζήδες, διαδηλωτές, ταξιτζήδες, κλειδαράδες, γαλατάδες, μπανιστιρτζήδες, παλαιοπώλες, καφετζήδες, ψαροπώλες, θυρωρούς, σουβλατζήδες, πλανόδιους μουσικούς και χορευτές, ξενοδόχους, επαίτες και ρεμπέτες. Ένα μητροπολιτικό σάουντρακ με κλαρίνα, κιθάρες, ροκ, ποδοσφαιρικές μεταδόσεις, μεγάφωνα από Ντάτσουν με καρπούζια και τον Σαββόπουλο να υπενθυμίζει «Τώρα με χειρουργεί μια αλλήθωρη νεολαία, μια τσογλανοπαρέα που κάνει κριτική» δίπλα στον Βελουχιώτη. Απόσπασμα από την «Τσιγγάνικη ορχήστρα» Η «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» δεν είναι κάτι απ’ όλα αυτά. Είναι όλα αυτά μαζί. Μα πάνω απ’ όλα είναι η απελπισμένη απόπειρα απόδρασης ακριβώς από όλα αυτά. Είναι η αγωνία του σκιτσογράφου Κώστα Φαναρτζή, εργαζόμενου στην εφημερίδα «Η Σημαία», και της Έφης που μόλις γνωριστήκανε και για τους οποίους ο αναγνώστης δεν μαθαίνει τίποτα ως προς τον πρότερο βίο τους και φυσικά απολύτως τίποτα για τον μεταγενέστερο (εκτός από το ότι είχαν κανονίσει το επόμενο πρωί να πάνε στο «Πολύτοπο» του Ξενάκη στις Μυκήνες), να βρεθούν λίγο μόνοι. Να κάνουν σεξ. Οπουδήποτε. Με κάθε αντίτιμο και τίμημα. Και να επιστρέψουν σώοι στα σπίτια τους περνώντας από τις συμπληγάδες της απειλητικής Αθήνας. Απόσπασμα από την «Τσιγγάνικη ορχήστρα» Στον δρόμο της επιστροφής θα συναντήσουν μια, κατά την Έφη, «Κατίνα» που δεν είναι άλλη από τη μητέρα του Κώστα και πραγματική κυρα-Κατίνα που πηγαίνει στη νυχτερινή δουλειά της στον Άγιο Σώστη. Και η διαδρομή θα ολοκληρωθεί με ραδιοφωνικές ειδήσεις («Ο πρωθυπουργός κύριος Κωνσταντίνος Καραμανλής αναχωρεί αύριον διά Δυτικήν Γερμανίαν κατόπιν προσκλήσεως του καγκελαρίου κυρίου…»), τραγούδια («Λεε - καλέ - λεεεμοοονάκι μυρωδάτοοο…»), βουκολικό γλέντι («Λέιντις εντ τζέντλεμεν, δε γκρικ φολκ ντάνσες γκρουπ, ριπριζέντ τουνάιτ ντάνσες εντ σονκς οφ Μακεντόνια εντ Θρας, ντάνσες οφ Κρετ…»), λίγα μαχαιρώματα και μια απρόσμενη συνάντηση με τον σουρωμένο Νίκο που φιλοσοφεί λίγο πριν το χάραμα. Το εξώφυλλο της «Τσιγγάνικης ορχήστρας» (εκδ. Πολύτυπο, 1984) Η ημερήσια «εκδρομή» του Κώστα και της Έφης στην εξπρεσιονιστική και κλειστοφοβική Αθήνα που φιλοτεχνεί ο Καλαϊτζής με αποστροφή για την Αθήνα αλλά και συμπάθεια για τους γραφικούς Αθηναίους (δεν ξέρω αν είναι καλό αυτό για τους Αθηναίους) μπορεί να ιδωθεί και ως μια νουάρ κατάδυση στην Καρδιά του Σκότους. Μια χιουμοριστική «Αποκάλυψη Τώρα» που κάθε βήμα σε στέλνει όλο και πιο βαθιά στην Κόλαση χωρίς καμία διαφυγή. Η Αθήνα αυτή που υπακούει στον Τρόμο του Κενού καθώς ο Καλαϊτζής δεν αφήνει ούτε σπιθαμή χώρου ανεκμετάλλευτη, γεμίζοντας κάθε σημείο της ζωγραφικής του επιφάνειας με πρόσωπα, λόγια, φωνές, κτίρια, οχήματα και αντικείμενα που αποδίδουν πιστά το χάος της πρωτεύουσας στις αρχές του ’80 (με μικρές διαφορές από το σύγχρονο χάος). Ασπρόμαυρη στο κλίμα των κόμικς των Munoz και Sampayo, φλεγματική όπως οι περιπέτειες της «Ada» και του «Colombo» του Altan, σκοτεινή όπως οι αφηγήσεις του Alberto Breccia, η «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» αποτελεί την πρώτη μεγάλης έκτασης ιστορία των ελληνικών κόμικς και για όσους τη διάβασαν (διαβάσαμε) τότε, μία από τις καλύτερες γνωριμίες με το είδος. Το διονυσιακό πνεύμα της σε ένα κλίμα ασχημάτιστου και οργιώδους πανηγυριού διατηρήθηκε και στα κόμικς του Καλαϊτζή των επόμενων δεκαετιών ενώ οι επιδράσεις της στους Έλληνες δημιουργούς κόμικς είναι ακόμα ορατές. Η «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» θα αποτελεί πάντα μια όχι-και-τόσο παραμορφωμένη αντανάκλαση της Αθήνας και ταυτόχρονα ένα αριστουργηματικό έργο από έναν κορυφαίο δημιουργό. Καρέ από την «Τσιγγάνικη ορχήστρα» Και το σχετικό link...
  5. Η Αριστερά του Γιάννη Καλαϊτζή στα σκίτσα της «Εφ. Συν.» (2012-2016) Αν κάτι ξεχωρίζει τους μεγάλους πολιτικούς γελοιογράφους κατά τις τελευταίες δεκαετίες από εκείνους που προηγήθηκαν είναι το γεγονός ότι δεν αρκέστηκαν να παρακολουθούν ως σχολιαστές τη γραμμή του εντύπου με το οποίο συνεργάζονταν. Διεκδίκησαν και κατέκτησαν έναν αυτόνομο ρόλο, ακολουθώντας τις δικές τους ιδιαίτερες πολιτικές αρχές, αξίες και τοποθετήσεις, φτάνοντας κάποια στιγμή και στο σημείο να δίνουν αυτοί τον τόνο, ακόμα και να υποσκελίζουν το πολιτικό μήνυμα του πρωτοσέλιδου τίτλου. Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν χωρίς αμφιβολία οι δύο κορυφαίοι γελοιογράφοι της «Εφ. Συν.» που χάσαμε πρόωρα, ο Γιάννης Καλαϊτζής και ο Γιάννης Ιωάννου. Ο Γιάννης Καλαϊτζής βέβαια δεν υπήρξε απλώς ένας πολύτιμος συνεργάτης. Εξ αρχής είχε αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία ενός συνεταιριστικού δημοσιογραφικού εντύπου βασισμένου στον πυρήνα των απολυμένων της «Ελευθεροτυπίας», από τη στιγμή που η εργοδοσία της την είχε οδηγήσει στο κλείσιμο. Αλλά το εγχείρημα αυτό της «Εφ. Συν.» συνέπεσε με την κορύφωση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης στη χώρα και την έως τότε απρόβλεπτη συγκρότηση μιας κυβέρνησης με πυρήνα την Αριστερά. Η ματιά του Καλαϊτζή μέσα από τα σκίτσα του από τον Νοέμβριο του 2012 έως τον Φεβρουάριο του 2016 υπήρξε μια εξαιρετικά διεισδυτική κριτική ερμηνεία των πρωτοφανών αλλαγών στη χώρα, συνδυάζοντας την κοινωνική ευαισθησία και το αδυσώπητο χιούμορ με την επιμονή στις αξίες της Αριστεράς. Η κρίση και η τρόικα Ακολουθώντας τη γραμμή που είχε χαράξει από το 2010 στην «Ελευθεροτυπία», ο Καλαϊτζής από τα πρώτα φύλλα της «Εφ. Συν.» (Νοέμβριος 2012) ασκεί σκληρή κριτική στην πολιτική της τρικομματικής μνημονιακής συγκυβέρνησης, στην οποία αποδίδει πλήρη υποταγή στην τρόικα των δανειστών που εικονογραφείται ως τρικέφαλος Κέρβερος. Τα πολιτικά πρόσωπα (κυρίως Σαμαράς και Βενιζέλος) είναι στο στόχαστρό του, αλλά πάντοτε σε σχέση με συγκεκριμένες πράξεις ή δηλώσεις τους και με αναφορά στις σκοτεινές τους διασυνδέσεις με τη διαπλοκή. Αντίθετα με τη λογική του συρμού που αποφεύγει να μιλήσει για τα πρόσωπα αυτής της διαπλοκής, ο Καλαϊτζής δεν διστάζει να λέει τα πράγματα με το όνομά τους (σκίτσο 1, 16.2.2013). 1. «Εφ. Συν.» 16.2.2013 Το δεύτερο σημείο που τον διαφοροποιεί από την πλειονότητα των συναδέλφων του είναι πως δεν περιορίζεται στην καταγγελία των μνημονίων (όπου συμφωνούσαν οι πάντες), αλλά τα συνδέει με την πλήρη υποταγή στους τραπεζίτες, τις υπερβολικές αμυντικές δαπάνες, την εγκατάλειψη των νοσοκομείων (σκίτσο 2, 22.7.2013) και των Πανεπιστημίων, τη σκλήρυνση της αστυνομική βίας, προκειμένου να επιβληθούν τα απάνθρωπα μέτρα. 2. «Εφ. Συν.» 22.7.2013 Η Αριστερά στην κυβέρνηση Εγκαίρως ο Καλαϊτζής διαβλέπει τις δυσκολίες που θα συναντήσει η ενδεχόμενη κυβέρνηση της Αριστεράς και δεν διστάζει να προβλέψει την απροθυμία των Ευρωπαίων ομοϊδεατών του ΣΥΡΙΖΑ να συμπράξουν μαζί του (σκίτσο 3, 11.6.2014), αλλά και τις δεσμεύσεις που κληρονόμησε από την κυβέρνηση Σαμαρά (σκίτσο 4, 20.11.2014). Την επομένη του δημοψηφίσματος το σκίτσο συνοψίζει με εξαιρετικό τρόπο την πίεση των δανειστών (σκίτσο. 5, 7.7.2015). 3. «Εφ. Συν.» 11.6.2014 4. «Εφ. Συν.» 20.11.2014 5. «Εφ. Συν.» 7.7.2015 Αλλά η υποχρέωση του ΣΥΡΙΖΑ να υποχωρήσει δεν δικαιολογεί καθόλου στα μάτια του Καλαϊτζή τη στάση αυτών που ονομάζει «πολύ αριστερούς», οι οποίοι υποτίμησαν τη σημασία να στηριχτεί αυτή η πρωτόγνωρη για την ελληνική Αριστερά προσπάθεια (σκίτσο 6, 24.7.2015) Αυτή υπήρξε ίσως μια από τις πιο δύσκολες πολιτικές επιλογές του Καλαϊτζή, εφόσον τον έφερε σε τροχιά σύγκρουσης με φίλους και συντρόφους με τους οποίους συμπορεύτηκε επί δεκαετίες. Αλλά η ανεξαρτησία της σκέψης και η πίστη στις δικές του αριστερές αξίες δεν ήταν γι’ αυτόν διαπραγματεύσιμες. 6. «Εφ. Συν.» 24.7.2015 Οι μετανάστες και ο ρατσισμός Ξεχωριστό κεφάλαιο στην παρέμβαση του Καλαϊτζή αποτελούν τα σκίτσα του για το προσφυγικό και την κριτική στην εφαρμογή ρατσιστικών μέτρων από την κυβέρνηση Σαμαρά (σκίτσο 7, 28.2.2013). Και με την αύξηση των προσφυγικών ροών το 2015 και το 2016 είναι ο Καλαϊτζής εκείνος που θα αντιταχθεί στον δημόσιο ρατσιστικό λόγο (σκίτσο 8, 25.9.2015) και θα στρέψει την προσοχή μας στο πραγματικό ζήτημα, δηλαδή το ανθρώπινο δράμα στις ακτές και τις θάλασσές μας (σκίτσο 9, 28.1.2016). 7. «Εφ. Συν.» 28.2.2013 8. «Εφ. Συν.» 25.9.2015 9. «Εφ. Συν.» 28.1.2016 Η απειλή του ναζισμού Εξ αρχής ο Καλαϊτζής συλλαμβάνει τον ιδιαίτερο ρόλο που έχει αναλάβει στις συνθήκες της κρίσης να παίζει η Χρυσή Αυγή. Δεν αρκείται – όπως συνέβαινε κατά κανόνα με άλλους πολιτικούς γελοιογράφους την περίοδο εκείνη – στην περιγραφή με ναζιστικά χαρακτηριστικά της διεθνούς επέμβασης στην Ελλάδα, αλλά αποκαλύπτει με τον δικό του τρόπο την ιδιαίτερη σχέση του βαθέος κράτους με τη ναζιστική οργάνωση (σκίτσο 10, 19.1.2015). Αποκαλύπτει την ιδιαίτερη σχέση Σαμαρά-Χρυσής Αυγής έναν ολόκληρο χρόνο προτού αποκαλυφτεί η διασύνδεση στο πρόσωπο του Τ. Μπαλτάκου (σκίτσο 11, 23.5.2013). Και γελοιοποιεί με έναν μοναδικό τρόπο την προσπάθεια των χρυσαυγιτών να κρυφτούν πίσω από τη Σύμβαση του Παλέρμο, ισχυριζόμενοι ότι τα εγκλήματά τους είναι ανύπαρκτα εφόσον δεν προκύπτει οικονομικό κίνητρο στη δράση τους (σκίτσο 12, 1.9.2014). 10. «Εφ. Συν.» 19.1.2015 11. «Εφ. Συν.» 23.5.2013 11. «Εφ. Συν.» 23.5.2013 Η ευθύνη της Εκκλησίας Από την κριτική ματιά του Καλαϊτζή δεν ξεφεύγουν τα στελέχη της Διοικούσας Εκκλησίας, τα οποία εξάλλου του είχαν δώσει από δεκαετίες πολλές αφορμές να τα σχολιάσει. Στα σκίτσα του Καλαϊτζή το αρκτικόλεξο ΔΙΣ δεν σημαίνει Διαρκής Ιερά Σύνοδος, αλλά δισεκατομμύρια (σκίτσο 13, 29.11.2013). Και κατά τη γνώμη του ορισμένοι εκπρόσωποι της Εκκλησίας μετέχουν στο ρατσιστικό μέτωπο που συγκροτήθηκε στην αρχή της κρίσης (σκίτσο 14, 22.10.2013). 13. «Εφ. Συν.» 29.11.2013 14. «Εφ. Συν.» 22.10.2013 Τα μέσα ενημέρωσης Μια σειρά από τις προφητικές γελοιογραφίες του Καλαϊτζή αναφέρεται στη μονοκρατορία των μέσων ενημέρωσης και στους ιδιοκτήτες τους. Από την πολιορκία και την κατάκτηση της ΕΡΤ, μέχρι την απογοήτευση των στελεχών της τηλεόρασης μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και τον ρόλο τους στη διάδοση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού (σκίτσο 15, 6.3.2015). Και βέβαια στον πυρήνα της κριτικής του στάσης βρίσκεται συνεχώς η ξεχωριστή θέση της συνεταιριστικής «Εφ. Συν.» (σκίτσο 16, 22.7.2014). 15. «Εφ. Συν.» 6.3.2015 16. «Εφ. Συν.» 22.7.2014 Αυτό το συνοπτικό διάγραμμα των παρεμβάσεων του Γιάννη Καλαϊτζή μέσω της «Εφ. Συν.» αποτυπώνει την ιδιαιτερότητα της σχέσης με την πολιτική. Ήταν μέχρι το τέλος στρατευμένος στις αξίες και τις ιδέες της Αριστεράς, χωρίς να διστάζει ακόμα και μπροστά στα «δύσκολα», χωρίς όμως να ταυτίζεται με τις όποιες σκοπιμότητες του πολιτικού παιχνιδιού. Με μια αξιοθαύμαστη ικανότητα – που βέβαια ενισχυόταν από το μοναδικό του ταλέντο – κατόρθωνε να δίνει τον προσωπικό του τόνο χωρίς να προδίδει αυτό που ο ίδιος θεωρούσε συλλογική προσπάθεια. Ένα σπάνιο χάρισμα που καθιστά ακόμα και σήμερα το σύνολο του έργου του ένα πραγματικό μνημείο της σύγχρονης ελληνικής πολιτικής ιστορίας, αλλά και της εξέλιξης των ιδεών της Αριστεράς. Και το σχετικό link...
  6. Όταν μια άνοιξη μας φώναξε ο Καλαϊτζής να πιούμε ένα ποτήρι και να μας πει μια ιδέα που τον βασάνιζε, μια σταλιά ήμασταν, αλλά δεν είχαμε και παιδικές αυταπάτες. Ούτε το ποτήρι θα ήταν ένα ούτε η ιδέα που τον βασάνιζε θα έμενε μόνη για πολύ. Τον Ιούνιο του 2005 κιόλας όλα είχαν πάρει τον δρόμο τους. Είχαμε γνωρίσει πολλούς από τη μεγάλη παρέα του Γιάννη, μια ζωντανή πινακοθήκη μυθικών για μας προσώπων, από τον χώρο των γραφιάδων και των δημιουργών. Ο Γιάννης Καλαϊτζής στα γραφεία της «Γαλέρας» Είχαν ηλικίες που απλώνονταν σε όλη του τη διαδρομή. Έγιναν ανεπαισθήτως μια νέα συλλογικότητα από τον ανθό της δημοσιογραφίας, των ταλέντων και των κινηματικών ευαισθησιών. Όνομα καν δεν είχε, το έδωσε σε μια από τις πρώτες συναντήσεις χωρίς ποτήρι ο Πέτρος Ζερβός. Θα λεγόταν «Γαλέρα» και οι κωπηλάτες της θα συνυπέγραφαν τον Συνεταιρισμό των Ερετών. Ιούνιο του 2005 τυπώθηκε το μηδενικό, δοκιμαστικό, αλλά πλήρες τεύχος. Και τον Οκτώβριο με τις πρώτες δροσιές, το πρώτο κανονικό. Ένα περιοδικό ιδιόμορφο, μεγάλου σχήματος – σαν μικρή εφημερίδα, από ακριβό χαρτί και ανεκτίμητο μεράκι. Μηνιαίο πολιτικό και σατιρικό έντυπο αυτοσυστηνόταν. «ΓΑΛΕΡΑ – Για τις Ακυβέρνητες Πολιτείες». Οι περισσότεροι από τους παλιούς τουλάχιστον ήταν μια Ακυβέρνητη Πολιτεία μόνοι τους. Δεν γράφω εδώ ονόματα, μάταια θα επιχειρούσε κανείς να τους μαρτυρήσει όλους χωρίς αθέλητες παραλείψεις. Σήμερα, 16 χρόνια μετά, κάποιοι απ' αυτή την εξαίσια παρέα δεν είναι στη ζωή. Κάποιοι ίσως έχουν αλλάξει πιο πολύ γαλαξία απ' ότι φαντάζονταν κι οι ίδιοι. Και κάμποσοι έχουν βρεθεί σε κορυφαίες θέσεις ευθύνης. Έτσι είν' η ζωή. Σκληρή, απρόβλεπτη και με χρονοχρέωση. Ήταν ένα όνειρο που έπλεε ήδη σε αντίξοους καιρούς. Η πολιτική συγκυρία βάλτωνε ανάμεσα στα Βατοπέδια και το πρώτο Μνημόνιο. Η οικουμενική και εγχώρια ελευθερία της έκφρασης είχε μικρές και μεγάλες παρενοχλήσεις. Η αγορά φερόταν με δυσανεξία σε τέτοια, χωρίς εκπτώσεις αξιοπρέπειας, «πολυτελή» εγχειρήματα. Αριστερά: «Γαλέρα» τεύχος 1, Οκτώβριος 2005, με σκίτσο του Γ. Ιωάννου. Δεξιά: Το τελευταίο τεύχος της «Γαλέρας» (τ. 51), Ιανουάριος 2010. Η «Γαλέρα» είχε το πείσμα και την αυθεντία του Καλαϊτζή (και άλλα πολλά απ' αυτόν, που δεν μας τα αποκάλυπτε όσο κι αν τον ρωτούσαμε) και τις αντοχές, τα μεράκια, τα ευγενή ελαττώματα όλων όσοι τράβηξαν κουπί. Προς έκπληξη των περισσοτέρων και της λογι(στι)κής κράτησε πάνω από 5 χρόνια το ταξίδι της. Έβγαλε 51 τεύχη, έγινε εκπομπή στο ραδιόφωνο (να ήσασταν από μια μεριά «Στο Κόκκινο» να βλέπατε τον Καλαϊτζή να ραδιοσκηνοθετεί μ' ένθεη μανία κι έξαλλο ενθουσιασμό!). Έκανε συναυλίες, φεστιβάλ, οργάνωσε, με τον οίστρο και την επιμονή του Χρήστου Αλεφάντη, το Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων. Όλα αυτά αποτελούσαν ένα ανυπολόγιστο ξόδεμα κόπου, αγωνίας, πόρων, συζητήσεων, χυμών σταφυλιού κυρίως. Και του χιούμορ, που κρατάει οικογένειες ή διαλύει σπίτια. Ήταν μια συλλογική, όμορφη περιπέτεια, η περίληψη μόνο της οποίας κατέληγε κάθε μήνα στο τυπογραφείο. Ήταν ίσως η πιο συλλογική και η πιο περιπέτεια που είχαμε περπατήσει οι περισσότεροι από μας, όσοι τουλάχιστον δεν είχαν ζήσει τον Μάη του 68 ή τον Νοέμβρη του '73... Συλλογική, αλλά δεν θα είχε ξεκινήσει καν αν δεν ήταν το πείσμα, οι παραξενιές και η τελειομανία του Γιάννη Καλαϊτζή. Ο Βαγγέλης Χερουβείμ και ο Γιάννης Καλαϊτζής στο στούντο του Ρ/Σ «Στο Κόκκινο» κατά τη διάρκεια ηχογράφησης για την εκπομπή «Γαλέρα στους πέρα κάμπους» Σταματώ εδώ. Έχω την αίσθηση ότι θα με πάρει τηλέφωνο έχοντας μαζέψει – πέντε χρόνια τώρα που λείπει – κάμποσα στοργικά σχολιανά... Γελοιογραφία του Καλαϊτζή από το τεύχος 15 της «Γαλέρας» Και το σχετικό link...
  7. Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) από τον Μάρτιο 2018 εμπλούτισαν τις συλλογές τους με το αρχείο ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες σκιτσογράφους, του Γιάννη Καλαϊτζή (1945-2016). Κορυφαίος γελοιογράφος, σκιτσογράφος και σχεδιαστής κόμικς ο Γιάννης Καλαϊτζής, με πολύχρονη παρουσία στον εκδοτικό χώρο, διατήρησε οργανωμένο με επαγγελματική ευαισθησία ένα εντυπωσιακότατο σε όγκο και θεματολογία αρχείο που καλύπτει όλη την καλλιτεχνική πορεία του, από τη δεκαετία του 1960 έως τον θάνατό του. Από τα νεότερα έργα του που διασώζονται στο αρχείο χαρακτηριστικά είναι το «Curriculum vitae», ένα εξαιρετικό εικαστικά λεύκωμα που δημιούργησε το 1966 αντί για επαγγελματικό βιογραφικό, και ένα σκίτσο των γραφείων της προδικτατορικής «Αυγής» με τον ίδιο και τους δημοσιογράφους της εφημερίδας. Η ωρίμανση του δημιουργού, όπως αποτυπώνεται στο αρχείο, συνδέεται εύλογα με τη Μεταπολίτευση. Στην «Αυγή» από τα πρώτα φύλλα της – το πρώτο σκίτσο-καρικατούρα του Χένρι Κίσιντζερ που εντοπίστηκε στην εφημερίδα είναι στις 12 Οκτωβρίου 1974 – ο Καλαϊτζής «εικονογραφεί» την πολιτική επικαιρότητα και δημοσιεύει τα κόμικς «Ο καλός Στρατιώτης Σβέικ» (1976) και «Τυρόπιτες για την Εστία» (1979), τα οποία διαφυλάσσονται στο αρχείο του. Καθιερωμένος σκιτσογράφος, υπήρξε συστηματικός συνεργάτης πολλών εμβληματικών εντύπων τις δεκαετίες ’70-’80 («Αντί», «Βαβέλ», «Ένα», «Θούριος», «Ντέφι», «Σχολιαστής», «Τέταρτο»). Στο αρχείο του φιλοξενούνται σειρές ταυτισμένων και αταύτιστων γελοιογραφιών και κόμικς που κόσμησαν τις σελίδες τους. Έργα του Γιάννη Καλαϊτζή που έχουν κατατεθεί στα ΑΣΚΙ Από το 1980 ξεκινά σταθερή συνεργασία με την «Ελευθεροτυπία» η οποία διαρκεί έως το τελευταίο φύλλο της. Ακολούθησε η πρωταγωνιστική του συμμετοχή στο συνεργατικό εγχείρημα της «Εφημερίδας των Συντακτών» το 2012. Η μακροχρόνια και πολυεπίπεδη συνεργασία με τις δύο εφημερίδες αναδεικνύεται πληθωρικά και στο αρχείο, αφού αποτελεί το μεγαλύτερο και πληρέστερο μέρος του: τα σχετικά έργα του Γ. Καλαϊτζή καταλαμβάνουν τα 2/3 του αρχείου. Πρόκειται για πάνω από περίπου 8.000 γελοιογραφίες, προσχέδια και επεξεργασίες τους, αλλά και κόμικς για το «Έψιλον» και το «9» και το «Καρέ Καρέ» της «Εφ. Συν.». Μαζί με την πολιτική επικαιρότητα αγαπημένα θέματα για την αιχμηρή του πένα ήταν η Ακροδεξιά, η Εκκλησία, το Μακεδονικό, οι πρόσφυγες, το περιβάλλον και τα μεταλλαγμένα προϊόντα. Παράλληλα με τις εφημερίδες η φιλόξενη και φιλοξενούμενη «Γαλέρα» (για τις ακυβέρνητες πολιτείες), το περιοδικό με την ξεχωριστή ταυτότητα που ο ίδιος ο Καλαϊτζής εμπνεύστηκε το 2005. Τα εξώφυλλα που σχεδίασε, οι γελοιογραφίες (υπογεγραμμένες και ως Sourlis), η σειρά «Δύο έργα σεξ», οι εικονογραφήσεις άρθρων και πολλά άλλα βρίσκονται συγκεντρωμένα στο αρχείο του και συγκροτούν την ενότητα του εντύπου που άνοιγε πανιά με 51 τεύχη έως το 2010. Έργο του Γιάννη Καλαϊτζή που έχουν κατατεθεί στα ΑΣΚΙ Μία ακόμα σημαντική κατηγορία στο αρχείο αποτελούν τα κόμικς που δημιούργησε ο Γιάννης Καλαϊτζής. Κόμικς που είτε δημοσιεύθηκαν στον Τύπο (ενδεικτικά «Συνειρμικά Ντεκουπάζ» στο «Τέταρτο» και «Μπον και Βιβέρ» στο «Καρέ Καρέ» της «Εφ. Συν.») και στη συνέχεια κάποια εκδόθηκαν αυτοτελώς («Τσιγγάνικη ορχήστρα» στη «Βαβέλ» και ολοκληρωμένο εκδ. Πολύτυπο 1984) είτε εκδόθηκαν απευθείας σε λευκώματα («Αναζητώντας τα χαμένα δάση», «Τυφών» κ.ά.). Τα πρωτότυπα στο χέρι σχέδια που φυλάσσονται στο αρχείο, οι βινιέτες, τα στριπ, τα σενάρια, οι ολοκληρωμένες επιχρωματισμένες ή μελανωμένες σελίδες και τέλος η έντυπη έκδοσή τους μας κάνουν να αντιληφθούμε πόση τέχνη και επιμονή χρειάζεται σε όλα τα στάδια της εργασίας για να κυκλοφορήσει ένα κόμικ με αφηγηματική ικανότητα και εικαστική αρτιότητα, όπως αυτά του Καλαϊτζή. Μαζί με τα κόμικς συνυπάρχουν και οι εκδόσεις που συγκεντρώνουν θεματικά γελοιογραφίες, δημοσιευμένες και μη, όπως το «2000 στα 4» για τους Ολυμπιακούς (Άγρα, 2003), «Ασύμμετρη κυβέρνηση» (Άγρα, 2007), το άλμπουμ «Heavy Metal Farm» για τα μεταλλαγμένα προϊόντα (ΚΨΜ, 2006) και άλλα. Έργο του Γιάννη Καλαϊτζή που έχουν κατατεθεί στα ΑΣΚΙ Η περιήγηση στις βασικότερες ενότητες του αρχείου Γιάννη Καλαϊτζή ολοκληρώνεται με μια τελευταία, τα «Γελοιογραφικά πορτρέτα» όπως τα ονόμαζε ο ίδιος. Πρόκειται για μια σημαντική καλλιτεχνικά συλλογή με σκίτσα προσώπων δημοσιευμένα και αδημοσίευτα, με διαφορετικές στιλιστικές απεικονίσεις και προσχέδια, καρπός πολύχρονης ενασχόλησης. Πρόσωπα της πολιτικής, της Αριστεράς, των τεχνών, διανοούμενοι, λογοτέχνες, φίλοι και συνάδελφοι του Καλαϊτζή φιλοτεχνήθηκαν με σχεδιαστική επιδεξιότητα από τον ίδιο, ο οποίος εκτός από τη δική του τεχνοτροπία τόλμησε να πειραματιστεί και με άλλων ομοτέχνων του, σχεδιάζοντας π.χ. τον Λευτέρη Βογιατζή με τη μανιέρα Uderzo ή Μοrris και τη Λυδία Φωτοπούλου ως Moebius. Έργο του Γιάννη Καλαϊτζή που έχουν κατατεθεί στα ΑΣΚΙ Το αρχείο του Γιάννη Καλαϊτζή κατατέθηκε στα ΑΣΚΙ από την κόρη του Μύρινα Καλαϊτζή και τη σύζυγό του Γεωργία Καζαντζίδου. Αριθμεί 151 ταξινομικούς φακέλους και διατηρεί τις ενότητες που σύστησε μέσα στα χρόνια ο δημιουργός του. Μαζί με το πρωτότυπο χαρτώο υλικό στα ΑΣΚΙ βρίσκεται και το «δίδυμο αδελφάκι» του: η ψηφιοποίηση του αρχείου, κατ’ αντιστοίχιση με το πρωτότυπο, που πραγματοποιήθηκε από τη Γ. Καζαντζίδου και αποσκοπεί στην προφύλαξη του ευαίσθητου υλικού, χωρίς να εμποδίζεται η πρόσβαση σε αυτό. Παράλληλα η εξαιρετική ιστοσελίδα του δημιουργού (http://www.gianniskalaitzis.gr/) αποτέλεσε πολύτιμο οδηγό για την καταγραφή του αρχείου. Για τα ΑΣΚΙ η πρόσκτηση του αρχείου Γιάννη Καλαϊτζή σηματοδοτεί τον εμπλουτισμό τους με ένα πολυσχιδές υλικό εικόνας και λόγου, ζωντανό κομμάτι της ιστορίας των εικαστικών τεχνών στην Ελλάδα, των κόμικς και της πολιτικής γελοιογραφίας, καθώς και της ιστορίας της Μεταπολίτευσης και, φυσικά, ζωντανό κομμάτι της ιστορίας της Αριστεράς. Προσωπικά οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον δημιουργό του. Για το σκίτσο του, αλλά ιδιαίτερα για τη γλώσσα του· τα λογοπαίγνια με τα ονόματα και τα αρκτικόλεξα (ο 3ος ο μακρύτερος για τον Γ.Α. Παπανδρέου, Κάγκελα Μέρκελ, ΝΔΤ, Πρθπργς Σμρς και Βνζλς), τα εσκεμμένα «σαρδάμ» (σοδομημένα ομόλογα, έρημος Σαμάρα), οι ανορθολογικοί ορθολογισμοί του (Υπουργείον χάριν Παιδιάς), οι «ιστοσελίδες» κάτω από την υπογραφή του (www.money_vatopediou.gr), η ζαρντινιέρα και τόσα άλλα, ρητά και υπόρρητα, συνέτειναν στην ταύτιση και χρονολόγηση των έργων, αλλά κυρίως έκαναν τη δουλειά μου διασκεδαστική. Αγγελική Χριστοδούλου, ιστορικός, ΑΣΚΙ Η «Εφημερίδα των Συντακτών» ευχαριστεί θερμά την οικογένεια του Γιάννη Καλαϊτζή και τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας για την ευγενική παραχώρηση των δικαιωμάτων χρήσης των έργων του σκιτσογράφου για αυτό το αφιέρωμα. Και το σχετικό link...
  8. Ο Περικλής Κοροβέσης δεν είναι πια μαζί μας. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την ευγένεια και το χιούμορ του, την πολιτική του σκέψη και δράση, τους ανυποχώρητους αγώνες του, τα βιβλία και τα κείμενά του, την παρέα του. Κι ένας λόγος ακόμα για να τον θυμόμαστε είναι τα κόμικς και οι γελοιογραφίες του Γιάννη Καλαϊτζή. Σε αυτά πρωταγωνίστησε κατ’ επανάληψη ο Περικλής σε αξέχαστους «ρόλους». Ήταν πολύ καλοί φίλοι. Μαζί συζητούσαν για την πολιτική, τη λογοτεχνία, την τέχνη. Μαζί πορεύτηκαν σε πολλούς από τους αγώνες της Αριστεράς. Συνεργάστηκαν στη «Γαλέρα» και αργότερα στην «Εφημερίδα των Συντακτών». Μα είχαν και κάτι ακόμα που τους ένωνε. Ο Περικλής Κοροβέσης ήταν ένα σταθερό «μοντέλο» στα κόμικς και τις γελοιογραφίες του Γιάννη Καλαϊτζή. Ο αγαπημένος μας Γιάννης συχνά-πυκνά στα έργα του επέλεγε τη μορφή του άλλου αγαπημένου μας, Περικλή. «Τυφών», εκδόσεις Κώμος, Θεσσαλονίκη, 1997 Ο Καλαϊτζής το συνήθιζε αυτό για πολλούς από τους φίλους του. Όπως γνωρίζουν πολλοί από τους σταθερούς αναγνώστες του, υπήρχαν κάποια πρόσωπα που λάτρευε να σχεδιάζει. Πολλά από αυτά τα αποκάλυπτε κατά καιρούς ο ίδιος, αλλά και όταν έστησε το εξαιρετικό site www.gianniskalaitzis.gr: ο Τέλης Σαμαντάς, ο Γιάννης Bach Σπυρόπουλος, ο Γιώργος Μασσαβέτας, ο Νίκος Προκόβας και φυσικά ο Περικλής Κοροβέσης δάνεισαν τη μορφή τους σε πρόσωπα των ιστοριών του Καλαϊτζή, σε απρόβλεπτους και παράδοξους ρόλους όπως άλλωστε συνέβη και με άλλους περιστασιακούς πρωταγωνιστές του, πραγματικά ή φανταστικά πρόσωπα (Τάσος Μητρόπουλος, Στέλιος Καζαντζίδης, Καραγκιόζης) ή και πιο μόνιμους που υποδύονταν τον γελοιογραφικό εαυτό τους κατά συγκεκριμένες πολιτικές περιόδους (Cabinet Man, Καρατζαφύρερ, Το Λούκι - Λουκάς Παπαδήμος, Κώστας Καραμανλής στη σειρά Μαρξ και Σπένσερ, Ευάγγελος Βενιζέλος και Γιάννα Αγγελοπούλου πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες κ.ά.). «Τυφών», εκδόσεις Κώμος, Θεσσαλονίκη, 1997 Όμως ο Περικλής Κοροβέσης ήταν μια σταθερή αξία που πάντα απολάμβανε την ακούσια συμμετοχή του σε κόμικς και γελοιογραφίες του καλού του φίλου. Στον «Τυφώνα» (1997), σε έναν από τους μεγαλύτερους ρόλους του, ο Περικλής ήταν ο Σουλεϊμάν Σαλίκ, «γενίτσαρος και μπράβος των προσκαλεσμένων του Αββά» που σπέρνει τον τρόμο λίγο πριν αυτοκτονήσει, σε ένα διονυσιακό παραλήρημα στη Σαντορίνη του 1707, την ώρα που εκρήγνυται το ηφαίστειο. Νωρίτερα, το 1990, ο Περικλής είχε γίνει αρχαίος Έλληνας για τις ανάγκες του εκπαιδευτικού κόμικς «Αναζητώντας τα Χαμένα Δάση», μια ιστορία σε ανάθεση της περιφέρειας της Προβηγκίας για τα δάση της Νότιας Ευρώπης που δεν κυκλοφόρησε ποτέ στα ελληνικά, καθώς η τότε ελληνική κυβέρνηση απαίτησε την απόσυρσή της επειδή σε κάποιον χάρτη του εσωφύλλου αναφερόταν η απαγορευμένη τότε λέξη «Μακεδονία» για τη γειτονική μας χώρα. «Αναζητώντας τα Χαμένα Δάση», ακυκλοφόρητο, 1990 Ένας από τους μεγαλύτερους ρόλους του σε κόμικς όμως, ήταν και ο τελευταίος του στην επίσης τελευταία σειρά κόμικς του Γιάννη Καλαϊτζή που είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε στο Καρέ Καρέ. Στη σειρά «Μπον και Βιβέρ» ο Κοροβέσης έγινε ο Βιβέρ, ο ένας από τους δύο πένητες και περιπλανώμενους κλοσάρ που διατηρώντας τον σαρκασμό και το χιούμορ τους, φιλοσοφούν περί συνταγών και μαγειρικής δίπλα σε κάδους σκουπιδιών, αναζητώντας ένα σάπιο καρότο, ένα μισό κρεμμύδι, ένα σπασμένο πασχαλινό αυγό για να χορτάσουν. «Μπον και Βιβέρ», δημοσιευμένο στο «Καρέ Καρέ» της «Εφ.Συν.», 2014 Μια σύντομη εμφάνιση είχε κάνει και στο «Πέλαγος της Μποτίλιας», μια χιουμοριστική και πιο ενήλικη, ντελιριακή εκδοχή του «Little Nemo in Slumberland» του Winsor McCay αλλά με μπόλικο αλκοόλ, ως Βαζιβουζούκος φρουρός στο παλάτι της όμορφης Νουχτένα. «Πέλαγος της Μποτίλιας», δημοσιευμένο στο «Εννέα» της «Ελευθεροτυπίας», 2001 Τέτοιες «cameo» εμφανίσεις έκανε ο Περικλής και σε πολλές γελοιογραφίες του Καλαϊτζή. Σε μια από αυτές περίμενε στωικά στην ουρά, μαζί με άλλους αγωνιστές και διαμαρτυρόμενους, για να μπει στο «Θάλαμο Ελεύθερης Διαδήλωσης», σε μια σάτιρα των κατασταλτικών μηχανισμών που επιχείρησαν να ποινικοποιήσουν τις κοινωνικές διεκδικήσεις με πρόσχημα τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. «Θάλαμος Ελεύθερης Διαδήλωσης», «Ελευθεροτυπία», 2003. Αναδημοσιεύεται στο «2000 στα 4», εκδόσεις Άγρα, 2003. Λίγο νωρίτερα, την περίοδο που μερίδα του ελληνικού Τύπου έπαιρνε γραμμή από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης για τα θέματα που αφορούσαν την οργάνωση «17 Νοέμβρη» και οι φυλλάδες (το «Στρατόπεδο Υλάρχου Τραγκαουνάκη» κατά Καλαϊτζή) «έδιναν», σωρηδόν και αναπόδεικτα, ονόματα αριστερών ως «τρομοκρατών», ο Περικλής μετατράπηκε σε «εμπόρευμα» μαζί με τη γραφομηχανή του για την «Ψώρα», την «SSpresso», το «Straffi News» και το «Α2 Τσάνελ», σε μια ακόμα από τις πολλές παρουσίες του στα έργα του μεγάλου γελοιογράφου και δημιουργού κόμικς. «Τι σε νοιάζει κυρά μου;», «Ελευθεροτυπία», 2002. Αναδημοσιεύεται στο «Γιαταλεφτά Νοέμβρη», εκδόσεις Λιβάνη, 2002. Ο Περικλής μπορεί να μας άφησε. Αλλά τα έργα του Γιάννη Καλαϊτζή αποτελούν μια ακόμη αφορμή για να τον θυμόμαστε. Πάντα χιουμορίστα. Πάντα αγωνιστή. Και κάποιες φορές πρωταγωνιστή σε υπέροχα κόμικς και μαχητικές γελοιογραφίες. Ευχαριστούμε θερμά την οικογένεια του Γιάννη Καλαϊτζή για την ευγενική παραχώρηση των δικαιωμάτων χρήσης των εικόνων αυτού του αφιερώματος. Και το σχετικό link...
  9. Από το τεύχος 154 του Αντί, ένα μονοσέλιδο του Γιάννη Καλαϊτζή. Μπορείτε να δείτε όλα τα σκίτσα που έκανε ο Καλαϊτζής για το περιοδικό στο σκανάρισμα του @Dr Paingiver...
  10. Το ντελιριακό Πέλαγος της Μποτίλιας του Γιάννη Καλαϊτζή ήταν ένα από τα πιο αγαπημένα μου στριπ στο 9. Περισσότερα μπορείτε να βρείτε στο σκανάρισμα του @The_Sandman, απ' όπου και «βούτηξα» αυτή τη σελίδα
  11. GeoTrou

    Ο Τζίμης ο Χέντριξ

    Δε θα πω πολλά σε αυτό το θέμα. Μόνο ότι ο -κατά πολλούς- κορυφαίος κιθαρίστας έβερ έχει απεικονιστεί από διάφορους κομίστες ανά τον κόσμο. Όχι απαραίτητα μέσα σε κόμικς, αλλά και σε portfolio. Επέλεξα μερικά, έτσι, για τ' οφθαλμόλουτρο. Μακράν τα πιο γνωστά είναι τα ντελιριακά σχέδια του Moebius. Και δεν είναι και λίγα: Ο Robert Crumb από τη μεριά του έχει κάνει μια «εικονογράφηση» του Purple Haze, απολύτως ταιριαστή στην τριπαριστή αίσθηση του τραγουδιού: Από εκεί και πέρα, το μενού έχει Γιάννη Καλαϊτζή... ... David Mack... ... και Bill Sienkiewicz, που εικονογράφησε τη βιογραφία Voodoo Child: The Illustrated Legend of Jimi Hendrix: Αυτά για σήμερα. Σίγουρα θα υπάρχουν κι άλλες ωραίες εικόνες εκεί έξω. Μέχρι το επόμενο entry... Excelsior and eat your broccoli!
  12. Έκτακτα Περιστατικά, κόμικ του αγαπημένου Γιάννη Καλαϊτζή που δημοσιευόταν στο 9.
  13. Μια πρωτότυπη απάντηση στην ερώτηση «πώς γεννιούνται τα παιδιά;» Από τη σειρά στριπακίων Έκτακτα Περιστατικά του Γιάννη Καλαϊτζή, που δημοσιευόταν στο 9.
  14. Τις τελευταίες ημέρες γράφτηκαν πολλά για τη ζωή και την πολιτική διαδρομή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ενώ δεν έλειψαν και οι κλασικές «αγιογραφίες». Οι γελοιογράφοι όμως θα τον θυμούνται πάντα με νοσταλγία. Του χρωστάνε πολλά, καθώς τους πρόσφερε πάντα άφθονη πρώτη ύλη για πολιτική σάτιρα. Ιδιαίτερα τη δεκαετία του ’90, κατά τη σύντομη περίοδο της πρωθυπουργίας του. Ένα από τα πολλά σκίτσα του Γιάννη Ιωάννου κατά την περίοδο της πρωθυπουργίας του «Μαύρου Πρόβατου» Λένε πως ο αποθανών δεδικαίωται. Στην περίπτωση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το βλέπω κομματάκι δύσκολο.Ο ίδιος δεν μασούσε ποτέ τα λόγια του και ένα από τα ελάχιστα προτερήματά του ήταν η ευθύτητά του. Την ίδια ευθύτητα όμως, ευτυχώς, είχαν και οι πολιτικοί γελοιογράφοι απέναντί του. Δεν του χαρίστηκαν ποτέ και όταν χρειάστηκε, του επιτέθηκαν σκληρά. Οι πολιτικές αποφάσεις του, ενταγμένες στο πλαίσιο ενός ασυγκράτητου αριβισμού, το βαρίδι της αποστασίας που δεν το ξεφορτώθηκε ποτέ, η δολοφονία Τεμπονέρα επί της πρωθυπουργίας του, η υπόθεση Μαυρίκη και οι τηλεφωνικές υποκλοπές των πολιτικών αντιπάλων του, οι ιδιωτικοποιήσεις που ονειρευόταν και οι λίγες που εφάρμοσε όπως αυτή στην ΕΑΣ, το κράμα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής με τις χειρότερες παραδόσεις της Ακροδεξιάς, οι απόγονοί του και η οικογενειοκρατία που υπηρέτησε (Ντόρα Μπακογιάννη, Κυριάκος Μητσοτάκης, Κώστας Μπακογιάννης κ.ά.), η πολυπληθής αυλή του, οι μηχανορραφίες και τα σκοτεινά του σχέδια και τόσα άλλα σε συνδυασμό με το ξεχωριστό του παρουσιαστικό, το σαρκαστικό του χαμόγελο, το ύψος του, το τικ του, η εκφορά του λόγου του, η φημολογούμενη γκαντεμιά του, η μακροζωία του κ.λπ. τον καθιέρωσαν ως έναν από τους αγαπημένους πολιτικούς. Των γελοιογράφων και των επαγγελματιών του χιούμορ. Ο Γιάννης Καλαϊτζής τιμά με τον τρόπο του τον Κων. Μητσοτάκη Η «χρυσή εποχή» του ήταν όταν ανέλαβε την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. Αργά και μεθοδικά προετοίμαζε την πολυπόθητη πρωθυπουργία του. Το σκάνδαλο Κοσκωτά και μια σειρά άλλων μικρότερων σκανδάλων οδήγησε στο αποκαλούμενο βρόμικο ’89, στην αλήστου μνήμης κυβέρνηση Τζαννετάκη, στην παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου και πρωτοκλασάτων στελεχών του παραπαίοντος ΠΑΣΟΚ στο Ειδικό Δικαστήριο, στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα και εν τέλει στη νίκη της Νέας Δημοκρατίας. Ο Κρητικός πολιτικός ήταν πια πρωθυπουργός. Τα σκίτσα του δεξιοτέχνη στις προσωπογραφίες πολιτικών, Βαγγέλη Παυλίδη, ήταν απολύτως αντιπροσωπευτικά: ο Κων. Μητσοτάκης με μια απόχη κυνηγά την πεταλούδα της πρωθυπουργίας και λίγο αργότερα κοιτά με το τηλεσκόπιο την ουτοπική αυτοδυναμία. Πολιτικός του μέντορας δεν ήταν άλλος από τη Μάργκαρετ Θάτσερ. Αριστερά: «Νέες Ιδέες» του Γιάννη Ιωάννου. Δεξιά: Πάνω απ' όλα η οικογένεια στο εξώφυλλο του Ανδρέα Πετρουλάκη. Ήταν η εποχή που ένας εκ των κορυφαίων Ελλήνων γελοιογράφων και δημιουργών κόμικς, ο Γιάννης Ιωάννου, είχε ολοκληρώσει τη σειρά «Ο Τρίτος Δρόμος», μια εμβληματική και τολμηρή σειρά που διήρκεσε σχεδόν οχτώ χρόνια με πρωταγωνιστή τον Ανδρέα Παπανδρέου. Το ΠΑΣΟΚ (φαινόταν πως θα) ήταν πια παρελθόν και το φθαρμένο, παλιό πολιτικό σύστημα θα κατέρρεε τάχιστα. Ο Ιωάννου εγκαινίασε τη σειρά με τον ειρωνικό τίτλο «Νέες Ιδέες» και συμπρωταγωνιστές τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Χαρίλαο Φλωράκη και φυσικά τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Στο εξώφυλλο του άλμπουμ με τα έργα αυτής της περιόδου οι τέσσερις δεινόσαυροι της πολιτικής εμφανίζονται σκυθρωποί και με κουβερτούλες στα πόδια στην είσοδο του Οίκου Ευγηρίας «Οι Νέες Ιδέες». Ο Μητσοτάκης του Ιωάννου φέρει πάντα το γνωστό πέταγμα του ώμου με την εύγλωττη ονοματοποιία «τικ» ακόμα και όταν στις προγραμματικές δηλώσεις του στη Βουλή ομολογεί ότι το μόνο πρόγραμμά του είναι πώς θα πάρει τα λεφτά των φορολογούμενων, ενώ με τον διαχρονικό κυνισμό του παρουσιάζει τον νέο εκλογικό νόμο του υπό τη μορφή των κλασικών τραμπούκων της Δεξιάς, των Κένταυρων και των Ρέιντζερς που τότε «μεγαλουργούσαν». Το επόμενο βιβλίο του Ιωάννου όμως ήταν αποκλειστικά αφιερωμένο στον τότε πρωθυπουργό. Υπό τον τίτλο «Το Μαύρο Πρόβατο», ο Μητσοτάκης κατάφερε να γίνει και αυτός, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα, ένας σταρ των κόμικς όπως ο αιώνιος εχθρός του Ανδρέας Παπανδρέου. Αριστερά: Ο Στάθης επιλέγει σεξπιρικούς ρόλους για τον Ευάγγελο Αβέρωφ και τον Μητσοτάκη. Δεξιά: Ο Μητσοτάκης βλέπει την αυτοδυναμία με τα κιάλια δια χειρός Βαγγέλη Παυλίδη. Την ίδια εποχή ο Ανδρέας Πετρουλάκης κυκλοφόρησε τρία ολόκληρα βιβλία με τον Μητσοτάκη στο εξώφυλλο και κεντρικό πρόσωπο στην πλειονότητα των γελοιογραφιών του, μεταμορφωμένο άλλοτε σε καουμπόη, άλλοτε σε χούλιγκαν, άλλοτε σε τροχονόμο και άλλοτε σε χασάπη. Σε πολλούς ρόλους τον είχε σχεδιάσει και ο Στάθης από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, τότε που εποφθαλμιούσε την αρχηγία της Ν.Δ. επί προεδρίας του Ευάγγελου Αβέρωφ. Ο Μητσοτάκης του Στάθη έφτασε να γίνει μέχρι και ομιλούσα –α λα Άμλετ– κομμένη κεφαλή που όπως πάντα χαμογελάει αναίτια, ακόμα και όταν είναι αλυσοδεμένος εθελοντικά και δουλικά στην ΕΟΚ. Αυτό το αταίριαστο γέλιο, που έχει «δανείσει» και στην κόρη του, ήταν και το σήμα κατατεθέν του. Γιατί όταν γελούσε ακόμα και κατά την πιο δυσάρεστη δήλωση ή ανακοίνωση, σου δημιουργούσε την εντύπωση ότι ή είναι χαιρέκακος και εκδικητικός ή πάσχει από αδυναμία αντίληψης της πραγματικότητας. Αντίστοιχη αδυναμία με αυτήν είχε και στο να καταλάβει ότι οι πολιτικές μέρες του ήταν μετρημένες πριν από την ολοκλήρωση της πρωθυπουργίας του, όπως εύστοχα επισημαίνει η γελοιογραφία του Γιάννη Καλαϊτζή με τον Μητσοτάκη να βουτά ολόκληρος μέσα στη «γαβάθα». Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια αποσύρθηκε και έδινε μόνο, αραιά και πού, συνεντεύξεις και χρησμούς. Τα λιγοστά σκίτσα που παρουσιάζουμε -από τα αμέτρητα που τον περιέλαβαν τα τελευταία πενήντα χρόνια- ας γίνουν αφορμή για να θυμηθούμε. Ποιος ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης; Ποιος είναι ο γιος του; Ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός; Και πόσο «ικανός» θα αποδειχτεί να κρατά σε εγρήγορση τα γελοιογραφικά αντανακλαστικά; Και το σχετικό link...
  15. Από το εξώφυλλο της «Τσιγγάνικης Ορχήστρας» - Εκδόσεις Πολύτυπο, 1984 Σκάρωνε σκίτσα όπου κι αν βρισκόταν. Οι ταβερνιάρηδες κι οι καφετζήδες τσατίζονταν όταν τον έβλεπαν να «λερώνει» τα τραπέζια τους. Μόλις έβλεπαν με τι τα «λέρωνε», του ζήταγαν πορτρέτο. Δήλωνε απλώς «σκιτσογράφος». Αυτή ήταν η φύση του. Τα κόμικς ήταν το διάλειμμά του, έστω και αν κάθε τέτοιο διάλειμμα του έτρωγε μερικά χρόνια λεπτομερούς έρευνας και χειρουργικής ακρίβειας ως προς την αφηγηματική και εικαστική αρτιότητα. Τα λάτρευε τα κόμικς, όχι μόνο ως δημιουργός αλλά και ως αναγνώστης και ως δάσκαλος. Το μαρτυρούν οι συμβουλές που απλόχερα πρόσφερε σε κάθε νέο δημιουργό, η επιλογή του να αφιερώσει σχεδόν τη μισή «Γαλέρα» που διηύθυνε στα κόμικς, στα φεστιβάλ που ως καπετάνιος της διοργάνωσε. Στο περιοδικό «Τέταρτο» φιλοτεχνούσε μια σελίδα με «Συνειρμικά Ντεκουπάζ», όπως τα αποκαλούσε. Ο Χατζιδάκις ήταν ενθουσιασμένος με αυτά. Στη «Βαβέλ», αρχές της δεκαετίας του ’80 ξεκίνησε την «Τσιγγάνικη Ορχήστρα», που κυκλοφόρησε ολοκληρωμένη το 1984. Ήταν το πρώτο ελληνικό «graphic novel», όπως το χαρακτηρίζουν όσοι αρέσκονται στη νέα -όχι άμοιρη προθέσεων- ορολογία. Στην πρώτη σελίδα της «Τσιγγάνικης Ορχήστρας», ο δημοσιογράφος Κώστας Φαναρτζής παρουσιάζεται να φορά ένα λευκό πουκάμισο επί οκτώ καρέ. Στο ένατο καρέ, στην ίδια σκηνή, το πουκάμισό του γίνεται μαύρο, «ανακοινώνοντας» στον αναγνώστη ότι αυτό που θα ακολουθήσει δεν υποτάσσεται σε κάποια συμβατική λογική. Η λέξη «Τέλος» φαίνεται να μην του άρεσε και πολύ. Απουσιάζει άλλωστε και από τα τρία μεγάλα βιβλία του. Στην «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» το τελευταίο καρέ συνοδεύεται από την επισήμανση «Τέλος στο πρώτο βιβλίο» με σαφή τον υπαινιγμό ότι θα υπάρξει συνέχεια. Δεν υπήρξε. Στα δύο επόμενα, το Μεγάλο μας Τσίρκο, η μεταπολιτευτική Αθήνα του καυσαερίου, των ΜΑΤ και των ξενοδοχείων ημιδιαμονής μεταφέρθηκε λίγους αιώνες πιο πίσω. Το 1990 ξαναχτύπησε με «Το Μαύρο Είδωλο της Αφροδίτης», ένα διονυσιακό αντάμωμα πειρατών, τυχοδιωκτών, σκλάβων και αρχόντων στη Σαντορίνη, διακόσια χρόνια μετά την άλωση της Πόλης. Το «Μαύρο Είδωλο της Αφροδίτης» έχει ως πρωταγωνιστές τον Αλέκο τον Τράκα, κάλπη άρχοντα, και τον Καράμπαμπα, δούλο κι αφέντη του εαυτού του. Ο πρώτος με «μοντέλο» τον παλιό ποδοσφαιριστή Τάσο Μητρόπουλο και ο δεύτερος ως προϊόν «διασταύρωσης» του Στέλιου Καζαντζίδη και του Καραγκιόζη. Οι ομοιότητες, φυσικά, εντοπίζονται μόνο στην εμφάνιση. Ο Διόνυσος σε ένα από τα ταξίδια του δέχτηκε επίθεση από Τυρρηνούς πειρατές. Για να ξεφύγει μεταμόρφωσε τα κατάρτια του πλοίου του σε κληματαριές και τους πειρατές σε δελφίνια. Τη σκηνή απέδωσε σε μελανόμορφη κύλικα ο Εξηκίας (περ. 530 π.Χ.). Στο ίδιο (οινό)πνεύμα και ο Καλαϊτζής στο «Μαύρο Είδωλο της Αφροδίτης». «Ο Τυφώνας», το επόμενο βιβλίο του, διαδραματίζεται σε άλλο τόπο του νησιού, την ίδια νύχτα. Γυμνόστηθες καλλονές καβάλα σε γαϊδούρια εφορμούν από το εξώφυλλο του «Τυφώνα» ωσάν αποφασισμένες να αποδράσουν από τη χάρτινη φυλακή. Η ιδέα προέκυψε από ένα πόστερ του Jules Cheret από τα τέλη του 19ου αι. που διαφήμιζε το περιβόητο καμπαρέ «Μουλέν Ρουζ». Ο Περικλής Κοροβέσης είναι το πιο αγαπημένο «μοντέλο» του Καλαϊτζή. Συμμετέχει σε πληθώρα γελοιογραφιών αλλά ο πιο απρόσμενος ρόλος του είναι αυτός του γενίτσαρου Σουλεϊμάν Σαλίκ στον «Τυφώνα». Ως μπράβος σπέρνει τον τρόμο και δολοφονεί τον Κολαούζο λίγο πριν κι αυτός ουσιαστικά αυτοκτονήσει στα κοχλάζοντα νερά από την έκρηξη του ηφαιστείου. Ο Κολαούζος θα επανέλθει στις τελευταίες σελίδες. Ο Σαλίκ, όχι. Το δισέλιδο που κλείνει τον «Τυφώνα» είναι η παρουσίαση των εικονικών επόμενων τευχών. Οι «τίτλοι» που παρουσιάζονται είναι απολαυστικοί: «Ουρμπάν ο Προφήτης», «Άμλετ, ο Μπαρμπέρης της Ελσινόρης», «Το Μονοπάτι της Δύσεως» (με τα κεφάλαια: Γκογκόσης ο Κατακτητής, Γκογκόσης Εναντίον Γκογκόση, Η Επιστροφή του Γκογκόση κ.ά.). Είχαν προηγηθεί τα «Χαμένα Δάση», εκπαιδευτικό κόμικς για τα δάση της Ευρώπης σε ανάθεση της περιφέρειας της Προβηγκίας, που δεν κυκλοφόρησε ποτέ στα ελληνικά, μια και η τότε κυβέρνηση απαίτησε την απόσυρσή του επειδή σε κάποιον χάρτη αναγραφόταν το όνομα «Μακεδονία». Στα «Χαμένα Δάση» οι χαρακτήρες αποτελούν τις χάρτινες μεταφορές τεσσάρων φίλων του Γιάννη Καλαϊτζή: ο συγγραφέας Περικλής Κοροβέσης, ο μουσικοσυνθέτης Γιάννης–Μπαχ Σπυρόπουλος, ο δημοσιογράφος Τέλης Σαμαντάς και ο δημοσιογράφος Γιώργος Μασσαβέτας δανείζουν τις μορφές τους σε αρχαίους Έλληνες. Στο «Έψιλον» της «Ελευθεροτυπίας» δημιουργούσε αποσπασματικά στριπ ενώ όταν κυκλοφόρησε το «Εννέα» ανέλαβε την τελευταία σελίδα με τα μεθυσμένα ταξίδια στο «Πέλαγος της Μποτίλιας» και στη συνέχεια με τα παραληρηματικά «Έκτακτα Περιστατικά». Ως αρχικωπηλάτης της «Γαλέρας» δημιούργησε ακόμη έναν παιγνιώδη τίτλο: «Μαρξ και Σπένσερ». Mια ιδιαιτερότητα στα έργα του ήταν τα συνεχή λογοπαίγνια, η εσκεμμένη γλωσσική σύγχυση, οι νεολογισμοί και τα αρκτικόλεξα. Από κοντά οι μεταμορφώσεις των χαρακτήρων του, οι αλλαγές στα ονόματα και στην όψη τους. Σε ένα από τα «Έκτακτα Περιστατικά» του, πριν επινοήσει τους «Μαρξ και Σπένσερ», η ιστορία τελειώνει με το μπέρδεμα ανάμεσα στον Γκράουτσο Μαρξ και τον Καρλ Μαρξ. Ο Μαρξ του τελευταίου καρέ δεν μοιάζει λίγο και του Καλαϊτζή; Κόμικς του δημοσιεύτηκαν στο «Ντέφι», στην «Αυγή» και αλλού. Η τελευταία του σειρά δημοσιεύτηκε σε τούτην εδώ την εφημερίδα, στο «Καρέ Καρέ», με τους άστεγους «Μπον και Βιβέρ» να φαντασιώνονται λαβράκι πανέ στην όψη ενός σάπιου κρεμμυδιού. Οι Κοροβέσης και Σπυρόπουλος γίνονται οι «Μπον και Βιβέρ», που αναζητούν σκουπίδια και ονειρεύονται συνταγές με εξωτικά ονόματα και γεύσεις. Αν δεις μαζεμένα όλα αυτά τα κόμικς καταλαβαίνεις πως δεν αποτελούσαν πάρεργο της καλλιτεχνικής του διαδρομής αλλά αναπόσπαστο μέρος της. Κι αν τα δεις εκ του σύνεγγυς, θα ανακαλύψεις τόσες λεπτομέρειες, τόσες ψηφίδες ευφυΐας και χιούμορ που πολλαπλασιάζουν την αξία ενός έργου πάντα ζωντανού, επίκαιρου και προκλητικού στην εξερεύνηση. Ένας αντιεξουσιαστής... ΕΔΑΐτης ➀ Πανσπουδαστική τχ. 45-46, Μάρτιος-Απρίλιος 1963 - ➁ The New Yorker, 13-20.2.2017, εξώφυλλο του John W. Tomac με τίτλο «Liberty’s Flameout» (1-2) Σε ένα από τα πρώτα του σκίτσα στην «Πανσπουδαστική» ο Γιάννης Καλαϊτζής φαντάστηκε το Άγαλμα της Ελευθερίας με τον πυρσό να σβήνει, αφήνοντας να βγαίνει μόνο καπνός (1). Ήταν η περίοδος που ενισχύθηκε η ιμπεριαλιστική εμπλοκή των ΗΠΑ σ' όλο τον κόσμο και οξύνθηκαν οι φυλετικές αντιθέσεις στο εσωτερικό τους. Αλλά ακριβώς την ίδια έμπνευση είχε την περασμένη βδομάδα στο εξώφυλλό του το αμερικανικό περιοδικό «The New Yorker», προκειμένου να εικονογραφήσει τις πρόσφατες αποφάσεις του νέου προέδρου των ΗΠΑ (2). Ποιο είναι αυτό το στοιχείο που κάνει τις δημιουργίες του Καλαϊτζή τόσο επίκαιρες; Το δίχως άλλο η ιδιαίτερη σχέση του με την πολιτική. Μπορεί να μην περιορίστηκε στο πολιτικό σκίτσο η πολύχρονη παρουσία του στον ελληνικό Τύπο, αλλά δεν υπάρχει καμιά πτυχή της τόσο πληθωρικής δημιουργίας του που να μην έχει συνδεθεί άμεσα ή έμμεσα με την πολιτική. Από την εμφάνισή του «με κοντά παντελονάκια», όπως θυμάται ο Γιάνης Γιανουλόπουλος στην πρωτοποριακή προδικτατορική «Πανσπουδαστική» των αρχών της δεκαετίας του 1960, έως τα τελευταία του σκίτσα στην «Εφ.Συν.», η πολιτική στράτευση του Καλαϊτζή ξεχειλίζει. Δεν αναφέρομαι στον προφανή πολιτικό χαρακτήρα των σκίτσων και των γελοιογραφιών κάθε εφημερίδας. Η «στράτευση» του Καλαϊτζή υπηρετούσε εξαρχής μια προσωπική τοποθέτηση στον χώρο της Αριστεράς, όπως ο ίδιος την καταλάβαινε, χωρίς τους περιορισμούς της κομματικής ορθοδοξίας και χωρίς τα ταμπού του αριστερού συντηρητισμού. Την περίοδο που οι σκιτσογράφοι των εντύπων της Αριστεράς ήταν εγκλωβισμένοι σε ένα είδος γελοιογραφικού «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» και κομματικής αυτοσυγκράτησης, ο Καλαϊτζής πειραματιζόταν με τα «απαγορευμένα»: τον αντικληρικαλισμό, το γυμνό, τις ερωτικές σχέσεις, την απόρριψη των ταμπού και της ηθικολογίας. Αυτός είναι ο λόγος που τα σκίτσα του Καλαϊτζή παραμένουν και σήμερα εξαιρετικά επίκαιρα, ακόμα κι εκείνα που είναι ολοφάνερα σημαδεμένα από τη συγκυρία που τα ενέπνευσε. Κάποιες φορές, μάλιστα, ξενίζει η πολιτική γραμμή του σκίτσου του, αν τη συγκρίνει κανείς με τη γενική κατεύθυνση του εντύπου που τον φιλοξενεί, αλλά ακόμα και με την κυρίαρχη άποψη του πολιτικού φορέα που τον εκφράζει τη δεδομένη στιγμή. Από το ξεκίνημά του διαφαίνεται αυτή η ιδιαίτερη προσωπική σκοπιά και το χωρίς όρια χιούμορ του, το οποίο αποδεικνύεται διαχρονικό και υπερτοπικό. Περιοδικό «Αντί», τεύχος 155, 4.7.1980 Το διαπιστώνουμε στην προδικτατορική «Αυγή» της ΕΔΑ, στους «Δρόμους της Ειρήνης», και μετά την πτώση της χούντας πάλι στην «Αυγή» του ΚΚΕ Εσωτερικού, στο «Αντί», στην «Ελευθεροτυπία», στον «Σχολιαστή», στο «Ντέφι», στη «Βαβέλ» και άλλα. Σε όλη αυτή την πορεία διακρίνεται μια πρωτοφανής πολιτική συνέπεια. Μπορεί η γραμμή του σκίτσου να εξελίσσεται, αλλά η γραμμή του σκιτσογράφου συνεχίζει να εδράζεται στις ίδιες αρχές. Παραμένει σημαδεμένη από την εποχή των μεγάλων προσδοκιών της δεκαετίας του '60, αλλά ταυτόχρονα είναι έτοιμη να ξεφύγει από κάθε εύκολο καλούπι. Όπως επιχειρήσαμε να δείξουμε και στο ειδικό αφιέρωμα της «Εφ.Συν.» πριν από έναν χρόνο, η αριστερή ματιά στο σκίτσο του Καλαϊτζή δεν χωρά σε κανένα στερεότυπο. Και φυσικά ο ίδιος ουδέποτε ταυτίστηκε με το έντυπο με το οποίο συνεργαζόταν, όπως συμβαίνει με άλλους ομοτέχνους του, παρά το γεγονός ότι σε όλα υπήρξε κορυφαίος και σημείο αναφοράς των αναγνωστών. Για την ακρίβεια, ταυτίστηκε με δύο απ' αυτά. Μόνο που και τα δύο ήταν και δικά του δημιουργήματα. Πρώτα πρώτα η «Γαλέρα», το περιοδικό που ο ίδιος εμπνεύστηκε και σχεδίασε, και βέβαια η «Εφ.Συν.», η εφημερίδα που δεν θα είχε εκδοθεί χωρίς τη δική του παρότρυνση, επιμονή και συμβολή. Για να αντιληφθεί κανείς τη σχέση των σκίτσων του Γιάννη Καλαϊτζή με την πολιτική είναι χρήσιμη η αναδρομή στην περίοδο που κατέρρεε η «Ελευθεροτυπία» και οι εργαζόμενοι της Χ.Κ. Τεγόπουλος αναζητούσαν τρόπους να αντιδράσουν. Ο Γιάννης, αντίθετα με άλλες γνωστές υπογραφές της εφημερίδας, έδινε εξαρχής το «παρών» στις γενικές συνελεύσεις και υποστήριζε κάθε είδους συλλογική προσπάθεια ανασύνταξης της επιχείρησης, προτείνοντας μορφές αυτοδιαχείρισης. Και όταν φάνηκε ότι το μόνο μέλημα της εργοδοσίας ήταν να «προστατευτεί» από τους εργαζομένους και να εξασφαλίσει τη δική της οικονομική επιβίωση σε βάρος τους, ο Καλαϊτζής έθεσε εξαρχής το σκίτσο του στο πλευρό του αγώνα των εργαζομένων. Δεν ακολούθησε τον δρόμο άλλων επιφανών στελεχών της επιχείρησης (ανάμεσά τους και... αριστεροί σκιτσογράφοι) που προτίμησαν να λουφάξουν ή έσπευδαν να βρουν σωτηρία σε άλλα εκδοτικά συγκροτήματα. Έμεινε μαζί μας και πρωτοστάτησε στις απεργιακές μας κινητοποιήσεις, προσφέροντας ακόμα και το γραφείο του για την έκδοση των δύο ιστορικών απεργιακών φύλλων που κυκλοφόρησαν στις 15 και 22 Φεβρουαρίου 2012. Η αφίσα του για την έκδοση του δεύτερου απεργιακού φύλλου έγινε πρωτοσέλιδο στη γερμανική «Tageszeitung» σε αφιέρωμα για το «Ελληνικό Comeback», δηλαδή τον αγώνα των εργαζομένων για μια συνεταιριστική απάντηση στην κρίση (3). 3. To πρωτοσέλιδο της γερμανικής «Tageszeitung» (15.2.2012) Απολύτως χαρακτηριστικό για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζε τη δουλειά του ο Καλαϊτζής είναι το γεγονός ότι στο πολύμηνο διάστημα που μεσολάβησε από το κλείσιμο της «Ελευθεροτυπίας» μέχρι το άνοιγμα της «Εφ.Συν.» δεν σταμάτησε να σκιτσάρει κάθε μέρα και να αναρτά τη δουλειά του στον ιστότοπό του (gianniskalaitzis.gr). Όσο για την ιδιαιτερότητα της ματιάς του και την ανεξαρτησία της σκέψης του, αρκεί κανείς να φυλλομετρήσει τις εκδόσεις της «Εφ.Συν.» για να διαπιστώσει ότι δεν έπαψε μέχρι το τέλος να υπηρετεί τις ίδιες αρχές. Μόνιμος στόχος του, ο εγχώριος ναζισμός (4) και η (παρα)εξουσία της Εκκλησίας και των δανειστών (5). 4. «Εφ.Συν.», 1.9.2014 5. «Εφ.Συν.», 9.11.2015 Υποστήριζε την κυβέρνηση της Αριστεράς σε σύγκριση με τους προκατόχους της (6), αλλά χωρίς να παύει να σχολιάζει τα δικά της πεπραγμένα (7 και 8). 6. «Εφ.Συν.», 19.1.2016 7. «Εφ.Συν.», 24.10.2015 8. «Εφ.Συν.», 31.10.2015 Μετά το καλοκαίρι του 2015 από το πενάκι του δεν γλίτωσαν ούτε αυτοί που ονόμαζε «πολύ αριστεροί» (9). 9. «Εφ.Συν.», 16.7.2015 Αλλά το σημαντικότερο είναι ότι ποτέ δεν δίστασε να ασχοληθεί και με τα πιο επικίνδυνα θέματα (10), ενώ ακόμα και για το συνεταιριστικό εγχείρημα της «Εφ.Συν.», που υποστήριζε με τόση ζέση, ποτέ δεν έπαψε να μας θυμίζει τις δυσκολίες (11). 10. «Εφ.Συν.», 6.10.2015 11. «Εφ.Συν.», 22.7.2014 Αυτοί είναι οι λόγοι που καθιστούν την απώλειά του τόσο δυσβάστακτη για όλους μας. Και το σχετικά links εδώ κι εδώ...
  16. Στο τεύχος # 361 του περιοδικού Έψιλον της Ελευθεροτυπίας,που κυκλοφόρησε στις 08/03/1998,έχουμε ένα άρθρο σχετικό με τον κόσμο της Ένατης Τέχνης...! Ο Άρης Μαλανδράκης ρωτάει μερικούς από τους ανθρώπους του χώρου για το ποιες είναι οι αγαπημένες τους ηρωίδες κόμικς...!Τα άτομα που ερωτήθηκαν είναι ο Ανδρέας Ζαφειράτος,ο Δημήτρης Βανέλλης,ο αείμνηστος Γιάννης Καλαϊτζής,ο Γιώργος Μπότσος,o Κώστας και Δημήτρης Βιτάλης και η Σοφία Μιλάσεβιτς...! Όσοι έχετε την περιέργεια να μάθετε τις προτιμήσεις τους,μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω...! Κι όσοι θέλετε να το κατεβάζετε σαν μεμονωμένο αρχείο,ζήλεψα από τον GCF και το έκανα κι εγώ σε cbr μορφή...! ΗΡΩΙΔΕΣ ΚΟΜΙΞ Μαλανδράκης Άρης,Ελευθεροτυπία - Έψιλον,08031998.cbr Να επισημάνω ότι η δεύτερη σελίδα του άρθρου είναι ουσιαστικά η πρώτη και πρέπει να μπήκε κατά λάθος στο στήσιμο του περιοδικού...!Εγώ τις έβαλα με την σειρά που έχουν δημοσιευθεί...! Καλή σας ανάγνωση...!
  17. «Είναι σπάνια τα σκίτσα, σαν κι αυτό του Μιχάλη Κουντούρη, που προσπαθεί να συνδυάσει με δυναμισμό και αισιοδοξία τις αρχαίες αξίες με τα σύγχρονα πολιτικά κινήματα» παρατηρεί ο ερευνητής. Δεξιά: σκίτσο του Latuff (21-10-2012) Δεν είναι και λίγες οι φορές που τα πολιτικά σκίτσα βρέθηκαν στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου. Αρκεί να θυμηθούμε την Αφροδίτη της Μήλου στο Focus ή τους ναζί Μέρκελ και Σόιμπλε. Μάλιστα, η διαμάχη με όπλο τη γελοιογραφία όχι απλώς έλαβε διαστάσεις που ανέδειξαν το ιστορικό βάθος της αντιπαράθεσης των δύο χωρών, που φτάνει ώς τον Μέτερνιχ, αλλά προβλημάτισε και σχετικά με το αν είναι θεμιτή η ερμηνεία του σήμερα με ιστορικά σχήματα του παρελθόντος, οδηγώντας τους ίδιους τους σκιτσογράφους στην υπεράσπιση των επιλογών τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι «στα τέλη του 19ου αιώνα η γελοιογραφική αποτύπωση της κρίσης στις ελληνογερμανικές σχέσεις ακολούθησε παρόμοια σχήματα αναπαράστασης και αφήγησης, με τους Γερμανούς τραπεζίτες να προσπαθούν με ανάλογες βίαιες διαθέσεις και πρακτικές να εξασφαλίσουν την αποπληρωμή των δανείων που είχαν χορηγήσει, αλλά και την οικονομική αφαίμαξη της Ελλάδας». Τα παραπάνω προέρχονται από την έρευνα του δρα Δημήτρη Παπαχαραλάμπους «Πολιτισμικές αναπαραστάσεις της ελληνικής κρίσης στην πολιτική γελοιογραφία»: σε αυτήν μελέτησε 700 γελοιογραφίες του διεθνούς και 700 του ελληνικού Τύπου, της περιόδου 2010-2013. Ποιες είναι οι βασικές διαπιστώσεις του, πέρα από τον σημαντικό ρόλο που έχει διαδραματίσει η Ιστορία στις γελοιογραφικές αποτυπώσεις της σύγχρονης πραγματικότητας; ♦ Στην πλειονότητά τους (65%) οι διεθνείς γελοιογραφίες χρησιμοποιούν στοιχεία της Ελληνικής Αρχαιότητας για να παρουσιάσουν τη σύγχρονη Ελλάδα αλλά και για να ερμηνεύσουν την ευρωπαϊκή κρίση. Η μεγαλύτερη ομάδα -150 σκίτσα- αφορά τον αρχαίο ναό, που κι αν δεν κατονομάζεται ταυτίζεται με τον Παρθενώνα, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις όπου δηλώνεται ρητώς ο Παρθενώνας αυτό γίνεται για να ανακοινωθεί η πώλησή του. Σκίτσο του Kamensky (17-9-2010) Σε αυτό το σημείο δεν εγείρονται σύμφωνα με τον ερευνητή απλώς ζητήματα σχετικά με το ποιος εξαναγκάζει στην πώληση ή ποιος πουλά και ποιος αγοράζει, αλλά και νέοι προβληματισμοί «για το αν η πώληση του Παρθενώνα δεν εκφράζει μόνο τον υπέρτατο φόβο για την Ελλάδα, αλλά ίσως και τον υπέρτατο ιστορικό φθόνο…», για να συνδέσει το θέμα με την πραγματικότητα και τις προτροπές για πώληση μνημείων ή νησιών από Ευρωπαίους πολιτικούς κι ακόμη με την τάση για ανάθεση της διαχείρισης μνημείων και δημόσιων πολιτιστικών οργανισμών σε ιδιώτες, με οικονομικά κριτήρια. Πέρα από τα ερείπια των ναών που προκαλούν αυτόματους συσχετισμούς με τα σημερινά οικονομικά ερείπια, μια άλλη μεγάλη κατηγορία 100 σκίτσων φιλοξενεί αρχαία αγάλματα, με πιο δημοφιλή την Αφροδίτη της Μήλου και τον Δισκοβόλο του Μύρωνα, ενώ δεν λείπουν αναφορές στον χώρο της μυθολογίας (Δούρειος Ίππος), των μυθικών ηρώων (Σίσυφος, Άτλας). «Τα χαμένα χέρια της Αφροδίτης, αποτέλεσμα πολιτισμικής λεηλασίας, έρχονται στο επίκεντρο μιας νέας αντιπαράθεσης. Πού βρίσκονται, ποιος τα έχει στην κατοχή του, ποιος έχει το δικαίωμα ή τη δυνατότητα να τα διεκδικήσει ή να τα αποκαταστήσει; Η Αφροδίτη, ως σύμβολο της ανάπηρης και πτωχευμένης ελληνικής οικονομίας, εμφανίζεται συχνά να δέχεται τις επίμονες προσπάθειες των διεθνών θεσμών να αποκαταστήσουν της αρτιμέλειά της, οι οποίες όμως δείχνουν μάταιες είτε γιατί η κατάστασή της δεν επιδέχεται διόρθωση είτε γιατί η προσφερόμενη βοήθεια είναι ανεπαρκής ή εντελώς λανθασμένη», σχολιάζει χαρακτηριστικά ο ερευνητής, που με τις εμβριθείς παρατηρήσεις του διεισδύει πέρα από τις ρητές για να αποκαλύψει τις υπόρρητες διαστάσεις των πολιτισμικών αναπαραστάσεων στις σκιτσογραφικές απεικονίσεις του διεθνούς και ελληνικού Τύπου. ♦ Στο υπόλοιπο 35% των σκίτσων (250) με αναφορές στη σύγχρονη Ελλάδα, επικρατούν οι συμβολικές αναπαραστάσεις της χώρας (150 σκίτσα), με κυριότερη αυτή του βυθιζόμενου πλοίου (50 σκίτσα). Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν και γελοιογράφοι με φιλελληνική στάση που απεικονίζουν την Ελλάδα ως θύμα βασανιστηρίων, αμφισβητώντας έτσι την αποτελεσματικότητα δανείων ή μέτρων και παρουσιάζοντάς τα ως μέρος ενός σχεδίου εξόντωσης. «Η αναπαράσταση του σύγχρονου Έλληνα ακολουθεί απόλυτα στερεοτυπικούς δρόμους, στερεότυπα όμως που είχε χρησιμοποιήσει και διαδώσει η ίδια Ελλάδα στο παρελθόν για τον εαυτό της», επισημαίνει ο ερευνητής. Τυπικό παράδειγμα, ο εύζωνας που από τον πόλεμο του 1940 «όταν εκπροσωπούσε την ελληνική ανδρεία, στην πρώτη γραμμή ενός κοινού ευρωπαϊκού αγώνα» μετατράπηκε «σε αναμνηστικό τσολιαδάκι, σύμβολο πολιτιστικής εκποίησης και πνευματικής αλλοτρίωσης», για να καταλήξει στις μέρες μας μια αναχρονιστική φιγούρα, ενώ παράλληλη πορεία ακολουθεί και η εικόνα του ξέγνοιαστου Έλληνα γλεντζέ ή του Ζορμπά… Ελληνικές γελοιογραφίες Γιάννης Καλαϊτζής (10-3-2013) Σε αντίθεση με τα διεθνή, τα ελληνικά σκίτσα που αναφέρονται στην Αρχαία Ελλάδα είναι συντριπτικά λιγότερα, μόλις 80, ενώ σε αυτά η αρχαιότητα όχι μόνο δεν αποτελεί πηγή εθνικής υπερηφάνειας, αλλά «λειτουργεί συνήθως ως ένας αμείλικτος καθρέφτης για το ντροπιαστικό σήμερα». Η ελληνική Ιστορία, που διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο σε 300 σκίτσα, εκλαμβάνεται όμως ως μια σταδιακή πορεία παρακμής από την Αρχαιότητα έως τις μέρες μας. «Η επανάσταση του 1821 προκαλεί κι αυτή θλιβερές συγκρίσεις, ενώ ο αγώνας του 1940 συνδυάζεται με την ανάγκη να ειπωθεί ξανά ένα καινούργιο ΟΧΙ», επισημαίνει ο ερευνητής. Ωστόσο, η μεγαλύτερη ιστορική κατηγορία είναι αυτή στην οποία πρόσωπα της σύγχρονης γερμανικής πολιτικής και οι πράξεις τους συνδέονται με τον ναζισμό και τα εγκλήματά του: αγκυλωτοί σταυροί, εκτελέσεις, εθνική αντίσταση, τάγματα ασφαλείας, κρεματόρια «επιστρέφουν από την τραυματισμένη συλλογική μνήμη για να προβληθούν με επιθετικότητα αλλά και πόνο πάνω στους θεωρούμενους νέους κατακτητές». Είναι αυτές οι γελοιογραφίες -κυρίως των Στάθη, Ιωάννου, Καλαϊτζή- που αποδίδουν στη Γερμανία τα σύγχρονα δεινά της χώρας, που ενόχλησαν περισσότερο και προκάλεσαν αντιδράσεις, καθώς η διεθνής κοινή γνώμη τα αντιμετώπισε «ως παραδείγματα αλλά και παράγοντες διαμόρφωσης του αντιγερμανικού κλίματος στην Ελλάδα. Η εμφάνισή τους στον ελληνικό Τύπο, σε μεγάλο βαθμό αποτελεί απάντηση στις γερμανικές προσβολές προς τη χώρα μας οι οποίες έχουν προηγηθεί, με αφετηρία την Αφροδίτη της Μήλου στο Focus», επισημαίνεται στη μελέτη. Στο στόχαστρο μπαίνει η γερμανική ηγεσία, ωστόσο η Μέρκελ αναπαρίσταται ως Χίτλερ/ναζί και από τους διεθνείς γελοιογράφους, καθώς η γερμανική προσπάθεια κυριαρχίας στην Ε.Ε. ως άλλο 4ο Ράιχ απασχόλησε ακόμη και τα πιο έγκυρα γερμανικά έντυπα. Στη συμβολική απεικόνιση της σύγχρονης Ελλάδας, οι σκιτσογράφοι, ανεξαρτήτως προέλευσης, φαίνεται να συμπλέουν, με τα ελληνικά να υπερτερούν στην παρουσίαση της χώρας ως θύματος βίας. Ποια είναι τα βασικά συμπεράσματα; «Ερευνώντας και συγκρίνοντας τις πολιτισμικές αναπαραστάσεις της κρίσης στη διεθνή και ελληνική πολιτική γελοιογραφία -μας λέει ο κ. Παπαχαραλάμπους- παρατηρούμε ότι: ► Η συντριπτική πλειονότητα των ξένων σκιτσογράφων χρησιμοποιούν στοιχεία της ελληνικής αρχαιότητας για να σχολιάσουν τη σύγχρονη ελληνική και διεθνή πραγματικότητα. ► Τα διεθνή σκίτσα εκφράζουν με επιθετικό και ειρωνικό τρόπο την παρακμή της Ελλάδας. Τα ελληνικά αναπαριστούν συνήθως την –κατά τη γνώμη τους– άδικη επίθεση των ξένων θεσμών στην Ελλάδα». Το πιο ενδιαφέρον από όσα διαπιστώνει ο ερευνητής; «Η κριτική της ελληνικής γελοιογραφίας σχεδόν πάντα απευθύνεται σε συγκεκριμένα πρόσωπα και καταστάσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής, αποφεύγοντας τη στερεοτυπική απεικόνιση άλλων λαών. Αντίθετα, στη διεθνή γελοιογραφία είναι έκδηλη η τάση να αποδίδονται μονοδιάστατα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά στο σύνολο των Ελλήνων ή στον ελληνικό πολιτισμό». Ο ερευνητής δίνει μερικές ακόμη ερμηνείες σχετικά με την εμμονή των ξένων σκιτσογράφων με την Αρχαία Ελλάδα: ότι αφενός φανερώνει μια πολιτισμική καθήλωση, η οποία δεν παρατηρείται στους Έλληνες σκιτσογράφους και αφετέρου, καθώς η προσήλωση συνδυάζεται με την υποτίμηση της σημερινής Ελλάδας, δείχνει να αμφισβητεί την αρχαία κληρονομιά της. Και το σχετικό link...
  18. Απόσπασμα από έργο του Στέφανου Παπαδάτου Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το φεστιβάλ κόμικς «Με πενάκι και σκαπάνη» υπόσχεται να παρουσιάσει πολλές νέες δουλειές αλλά και να διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον των επισκεπτών με workshops, ομιλίες, προβολές, λειτουργία πωλητηρίων κ.λπ. Το θέμα της κεντρικής έκθεσης είναι οι «Μυθικοί Κόσμοι» και το φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Γιάννη Καλαϊτζή και του Άγγελου Μαστοράκη. Την πρώτη φορά, το 2014, σε περιόδους δύσκολες και αποτρεπτικές για τέχνη, έμοιαζε σαν ένα βολονταριστικό πυροτέχνημα που θα έσβηνε γρήγορα. Τη δεύτερη, έναν χρόνο αργότερα, πολλοί άρχισαν να αναρωτιούνται αν θα τα καταφέρει. Και φέτος, την τρίτη φορά, το φεστιβάλ κόμικς «Με πενάκι και σκαπάνη» αποδεικνύει ότι ήρθε για να μείνει. Και γιατί όχι, μια και συσπειρώνει μια μεγάλη ομάδα νέων Ελλήνων και Ελληνίδων δημιουργών και οι συνδιοργανωτές του (comicon-shop και Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων), έχοντας διδαχθεί από το παρελθόν και συσσωρεύσει εμπειρίες, δείχνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν. Έργα της Αλεξίας Λουγιάκη (αριστερά) και του Μαλκ (δεξιά) Στο ισόγειο του υπέροχου χώρου της Ένωσης Ελλήνων Αρχαιολόγων στο Θησείο, ως ελάχιστος φόρος τιμής, θα φιλοξενηθεί έκθεση του εκλιπόντος γελοιογράφου και δημιουργού κόμικς Γιάννη Καλαϊτζή με χαρακτηριστικά αποσπάσματα από μεγάλο μέρος του μοναδικού έργου του (Τσιγγάνικη Ορχήστρα, Το Μαύρο Είδωλο της Αφροδίτης, Ο Τυφών κ.ά.), ενώ στον πρώτο όροφο θα παρουσιαστούν έργα δεκάδων δημιουργών πάνω στο κεντρικό θέμα της φετινής έκθεσης που είναι οι «Μυθικοί Κόσμοι». Ταυτόχρονα, σε όλη τη διάρκεια του τριημέρου, στον όμορφο και καταπράσινο κήπο του κτιρίου, οι δημιουργοί θα είναι παρόντες για να συζητήσουν με το κοινό, να υπογράψουν τα έργα τους, να σκιτσάρουν για τους επισκέπτες, να προωθήσουν τις δουλειές τους και να μοιραστούν με τους φίλους των κόμικς τις ιδέες τους, τις εμπνεύσεις τους, τον τρόπο εργασίας τους. Παράλληλα, στον ημιυπαίθριο χώρο του παλιού στάβλου, αλλά και στον χώρο του υπαίθριου κινηματογράφου θα διεξάγονται τα εργαστήρια, οι διαλέξεις, οι παρουσιάσεις νέων εκδόσεων κ.ά. Τέλος, όπως κάθε χρόνο, θα κυκλοφορήσει κατάλογος της έκθεσης με το σύνολο των έργων, που θα πωλείται κατά το τριήμερο σε χαμηλή τιμή. Το πλήρες πρόγραμμα έχει ως εξής: Παρασκευή, 1/7/2016 19.00 – 20.00 Storyboard στο κόμικς και στο σινεμά. O δημιουργός κόμικς Παναγιώτης Τσαούσης περιγράφει τη διαδικασία και τη μεθοδολογία, αλλά και τις ομοιότητες και διαφορές της δημιουργίας storyboards στα κόμικς και στο σινεμά. 20.00 – 21.00 Ρίγη: περιοδικό κόμικς τρόμου και φαντασίας. O Malk, ο Παναγιώτης Τσαούσης, ο Γρηγόρης Σαντοριναίος και οι υπόλοιποι συντελεστές του περιοδικού τρόμου και φαντασίας «Ρίγη», που έφτασε ήδη στο πέμπτο τεύχος του, συζητούν με το κοινό. 21.00 – 22.00 Λόγια τιμής για τον Γιάννη Καλαϊτζή. Ο Soloup, εκ των κορυφαίων Ελλήνων δημιουργών κόμικς και γελοιογράφων, συγγραφέας του βιβλίου «Τα ελληνικά κόμικς» και του βραβευμένου graphic novel «Αϊβαλί», μιλά για το έργο του «δασκάλου», φίλου και συναδέλφου του, Γιάννη Καλαϊτζή. 22.00 Πέρα από τη γη του ονείρου. Οι συντελεστές της Στέγης Προφορικότητας και Παράδοσης (ΣτέΠΠα) «Μυθολόγιο» αφηγούνται συναρπαστικούς μύθους και παραμύθια. Απόσπασμα από τον «Τυφώνα» του Γιάννη Καλαϊτζή Σάββατο, 2/7/2016 17.00 – 18.30 Ιστορίες και μύθοι της θάλασσας. H εικονογράφος και δημιουργός κόμικς Αλεξία Λουγιάκη οργανώνει εργαστήριο με κεντρικό θέμα τη ζωγραφική απόδοση των μύθων και των ιστοριών που τοποθετούν τη θάλασσα στο επίκεντρό τους. 18.30 – 19.00 Οι μυθικοί κόσμοι των καβειρικών αγγείων. O αρχαιολόγος Λουκάς Ζώνας και ο συντηρητής έργων τέχνης και εικονογράφος Κυριάκος Μακρής αναλύουν τις ασυνήθιστες αναπαραστάσεις στα καβειρικά αγγεία που παράχθηκαν τον 5ο και τον 4ο αιώνα π.Χ. 19.00 – 20.00 Παρουσίαση τεύχους του Μικρού Αρχηγού. Οι Χρήστος Νάστος, Παναγιώτης Πλαφουτζής, Βαγγέλης Σαΐτης και Κώστας Φραγκιαδάκης συζητούν για τον θρυλικό Μικρό Σερίφη (Τζιμ Ανταμς) με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του νέου τεύχους του Μικρού Αρχηγού. 20.00 – 21.00 Παρουσίαση των εκδόσεων Αrs Nocturna. 21.00 Στους αχαρτογράφητους τόπους της φαντασίας. Οι Θωμάς Μαστακούρης, Κωνσταντίνος Ρωμοσιός, Δημήτρης Καραδήμος, Ειρήνη Μαντά, Μιχαήλ Αντωνόπουλος και Γώργος Ρωμοσιός συζητούν για τη λογοτεχνία του φανταστικού. Έργα του Στέφανου Παπαδάτου Κυριακή, 3/7/2016 16.00 – 17.00 Ο Μισθοφόρος. Ενα κόμικς σε σενάριο του Στράτου Χουβαρδά και σχέδια πολλών δημιουργών θα δημιουργηθεί επί τόπου, μπροστά στο κοινό, με την επιμέλεια του Comics in Greece. 17.00 – 18.00 Για το Χαμόγελο του Παιδιού. Θα πραγματοποιηθεί δημοπρασία έργων τέχνης και εκδόσεων και όλα τα έσοδα θα προσφερθούν στον οργανισμό Το Χαμόγελο του Παιδιού. 18.00 – 19.00 Παρουσίαση των εκδόσεων Mamaya. 19.00 – 20.00 Flash Fiction, γράφοντας μια ευσύνοπτη ιστορία. Ο Γιώργος Μουστάκης, συγγραφέας και ιδρυτής του λογοτεχνικού κινήματος «120 λέξεις», και η Βέρα Καρτάλου, εικαστικός και συγγραφέας, συζητούν για τη λογοτεχνική γραφή μικρών ιστοριών μυθοπλασίας. 21.00 Αφιέρωμα στα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη. Οι μαθητές της ορχήστρας «Ηχοι του ρεμπέτικου», του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, θα παίξουν χαρακτηριστικά έργα του μεγάλου συνθέτη. Μετά την εκδήλωση θα ακολουθήσει γλέντι. Με πενάκι και σκαπάνη Πότε: Παρασκευή 1 Ιουλίου, 18.00 - 23.00, Σάββατο 2 Ιουλίου, 12.00 - 23.00, Κυριακή 3 Ιουλίου, 12.00 - 21.00 Πού: Κτίριο Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Ερμού 134, δίπλα στον ΗΣΑΠ του Θησείου Είσοδος: Ελεύθερη Συμμετέχουν: Dead Neighbours, EL, Kristel Pent, Κωνσταντίνος Καραγιώργης, Κώστα Νικέλλης, Κώστας Φραγκιαδάκης, Ανδρέας Μιχαηλίδης, Βάλια Καπάδαη, Παύλος Παυλόπουλος, Νίκος Τριανταφύλλου, Χρήστος Μακροζαχόπουλος, Γιώργος Γκίνης, Αλεξία Λουγιάκη, Γιάννης Αντωνόπουλος, Γιάννης Ερμείδης, Γιώργος Τσαρδανίδης, Γιώργος Χαλκιώτης, Γρηγόρης Σαντοριναίος, Έκτορας, Κυριάκος Μακρής, Κυριάκος Μαυρίδης, Κωνσταντίνος Ραμπατζής, Λίλα Παπαγιάννη, Μάγκυ Τσοπελάκη, Μαλκ, Μανώλης Ζουλάκης, Νεκτάριος Χασσάνδρας, Νίκος Παπαμιχαήλ, Θεοδόσης Βρανάς, Νίκος Σκαμάγκας, Παναγιώτα Τσιμπαλίδη, Σάκης Γαρνέλλης, Σταυρούλα Παπαδάκη, Στέφανος Παπαδάτος, Πέτρος Λουλές, Comic Book Bubble, Κωνσταντίνος Παντούλας, Παναγιώτης Τσαούσης, Στέλλα Αντωνιάδου, Komixwikie, Ευγενία Βερελή, Aniro, Γιώργος Μουνδρούκας, Κατερίνα Κυκλοθυμία, Μαρία Γεωργιλέα, Μπεν Μανσούρ, Νίκος Παπαμιχαήλ, Νίκος Μηλιώρης, Comics in Greece, Αρης Λάμπος, Dani, Αλέξανδρος Κατσίκας, Βαγγέλης Κολότσιος. Και το σχετικό link...
  19. Τα διονυσιακά και πρωτοπόρα κόμικς του Γιάννη Καλαϊτζή Στην Τσιγγάνικη Ορχήστρα, ο σκιτσογράφος – πρωταγωνιστής περιφέρεται στην Αθήνα της μεταπολιτευτικής περιόδου, δίπλα σε Ντάτσουν και μέλη κομματικών οργανώσεων, στη σκιά του Αρη, «ακούγοντας» Διονύση Σαββόπουλο Συντάκτης: Γιάννης Κουκουλάς Ηταν γνωστός κυρίως ως πολιτικός γελοιογράφος. Τα ρηξικέλευθα σκίτσα του επί σχεδόν πενήντα χρόνια δημοσιεύονταν σε πληθώρα εντύπων της Αριστεράς. Ομως, παράλληλα, ήταν και δημιουργός κόμικς. Και το έργο που αφήνει πίσω του είναι μοναδικό. Οταν πριν από περίπου δύο χρόνια ξεκινούσαμε αυτό το ένθετο τετρασέλιδο για τα κόμικς, ο Γιάννης Καλαϊτζής ήταν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του. Η συμβολή του σε ιδέες και προτάσεις ήταν καθοριστική. Οταν είχαμε δυσκολίες τον συμβουλευόμασταν πάντα. Κάθε στιγμή ήταν έτοιμος να καταθέσει τις απόψεις του, να επαινέσει όταν τον ικανοποιούσε το αποτέλεσμα αλλά και να ασκήσει καλόπιστη, πολλές φορές σκληρή, κριτική. Είναι αυτονόητο ότι δεν θα καταφέρουμε να πούμε όλα όσα θα θέλαμε σε τέσσερις μόνο σελίδες. Αλλωστε τις τελευταίες ημέρες, μίλησαν πολλοί και πολλές για κάθε πτυχή του πολύπλευρου έργου του. Το «Καρέ Καρέ» είναι σήμερα εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στα κόμικς του συνάδελφου, συνεργάτη, δάσκαλου, καλλιτέχνη,και μοναδικού δημιουργού, Γιάννη Καλαϊτζή (1945-2016) Αριστερά η «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» (Εκδόσεις Πολύτυπο, 1984). Δεξιά, εξώφυλλο του περιοδικού «Eψιλον» με σκίτσο του Καλαϊτζή (1994) Στην πρώτη σελίδα της Τσιγγάνικης Ορχήστρας, στο πρώτο πρώτο καρέ φιγουράρει ένα Ντάτσουν με την επιγραφή «Ιχθυεμπορικόν – έδρα Οινόφυτα» ως σύμβολο των πρώτων ετών της μεταπολιτευτικής Ελλάδας που πάσχιζε να ισορροπήσει ανάμεσα στη φενάκη της εισόδου της στην ΕΟΚ και τη βαλκανική της καταγωγή και μοίρα. Στα επόμενα οκτώ καρέ, ο πρωταγωνιστής Κώστας Φαναρτζής, σκιτσογράφος στη «Σημαία – καθημερινή εφημερίδα του λαού», φορά ένα λευκό πουκάμισο και καπνίζει, περιμένοντας τον καφέ του. Και ξαφνικά στο ένατο καρέ και για όλο το υπόλοιπο βιβλίο, το πουκάμισο χωρίς κανέναν προφανή λόγο μεταμορφώνεται σε μαύρο. Δεν χρειάζεται να επιχειρήσει κάποιος να ερμηνεύσει αυτή την αλλαγή. Ετσι βόλευε τον δημιουργό της, έτσι έκρινε ότι εξυπηρετεί τις αισθητικές του απαιτήσεις, έτσι έπραξε. Και έτσι έπραττε ο Γιάννης Καλαϊτζής σε όλα του τα κόμικς. Εστηνε πανηγύρια με εικόνες και λέξεις που παρέπεμπαν σε διονυσιακά γλέντια. Εκεί που η λογική δίνει, συχνά, τη θέση της στο παραλήρημα, στην πνευματική και σωματική απελευθέρωση από κάθε σύμβαση. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ήταν μελετημένα με αυστηρότητα και μεστά σενάρια. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Αντιθέτως. Στα κόμικς του Γιάννη Καλαϊτζή το ένα συμβαδίζει με το άλλο. Το επιβεβαιώνουν η απολλώνια σοβαρότητα και η προσήλωσή του όταν δημιουργούσε σε συνδυασμό με το γκροτέσκο και καρναβαλικό στοιχείο που αποτύπωνε. Η κυκλοφορία της Τσιγγάνικης Ορχήστρας σε ενιαίο τόμο το 1984 (εκδόσεις Πολύτυπο, μέρη της είχαν δημοσιευτεί νωρίτερα στη «Βαβέλ») δεν ήταν κάτι αναμενόμενο για την κατάσταση των ελληνικών κόμικς. Σε μια εποχή που ο όρος graphic novel ήταν σχεδόν άγνωστος στην Ελλάδα και ίσως στον περισσότερο κόσμο, μια ασπρόμαυρη «περιπέτεια» αστικής επιβίωσης στην γκρίζα μεταπολιτευτική Αθήνα, ένα road movie ανάμεσα σε διαδηλώσεις, ΜΑΤατζήδες, παλαιοπωλεία, σκυλάδικα, ξενοδοχεία ημιδιαμονής, ρυζόγαλα, ταξιτζήδες και βοσκοπούλες, έτυχε απρόσμενα αλλά απολύτως δικαιολογημένα υμνητικής υποδοχής. Με γραμμή που έφερνε στον νου τις πολυπληθείς συνθέσεις των Munoz-Sampayo και με σενάριο βγαλμένο μέσα από τη ζούγκλα της Αθήνας, υπό το βλέμμα του Βελουχιώτη, τους στίχους του Σαββόπουλου και τα συνθήματα ενάντια στον ιμπεριαλισμό, η Τσιγγάνικη Ορχήστρα ήταν η καταγραφή μιας ατελέσφορης απόπειρας ενός ζευγαριού να κάνει σεξ όταν δίπλα σφάζονται κοτόπουλα και, ταυτόχρονα, το ψυχογράφημα μιας πόλης που αργοπέθαινε, πιστεύοντας πως έτσι συντηρεί το φολκλόρ για να έλκει τους τουρίστες. Το Μαύρο Είδωλο της Αφροδίτης (Εκδόσεις Ars Longa, 1990) και ο Τυφών (Εκδόσεις Κώμος, 1997) Το 1990, κάνει την εμφάνισή του το επόμενο έπος του Καλαϊτζή, το Μαύρο Είδωλο της Αφροδίτης (εκδόσεις Ars Longa). Το θέατρο της δράσης μεταφέρεται στη Σαντορίνη, διακόσια τόσα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και πρωταγωνιστές είναι ο Αλέκος ο Τράκας, ένας «κάλπης» άρχοντας, κι ο Καράμπαμπας, δούλος κι αφέντης του εαυτού του σε μάταιη αναζήτηση του made in Greece άγιου δισκοπότηρου. Ο πρώτος σχεδιάζεται με πρότυπο τον, μεσουρανούντα τότε, ποδοσφαιριστή Τάσο Μητρόπουλο και ο δεύτερος είναι ένα υβρίδιο του Στέλιου Καζαντζίδη και του Καραγκιόζη. Και γύρω τους αμπέλια και σταφύλια που προσφέρουν την πρώτη ύλη για το «όργιο», παπάδες που αφορίζουν, πόρνες που κολάζουν, δελφίνια που αναδύονται στον αφρό και μια οσμή πανούκλας στην ατμόσφαιρα. Στο ίδιο κλίμα, «την ίδια μέρα, ή μάλλον την ίδια νύχτα σε διαφορετικό τόπο της Σαντορίνης» του 1707, κατά τον Καλαϊτζή, διαδραματίζεται ο Τυφών (εκδόσεις Κώμος, 1997). Οι ημίγυμνες Καλλονές καβάλα στους γαϊδάρους του εξωφύλλου προδιαθέτουν για το περιεχόμενο. Ενα νέο δίδυμο, ο Καπετάν Γκρέκο και ο Γκογκόσης, και δίπλα τους αδίστακτοι κυνηγοί αρχαιοτήτων επιδίδονται «σε μια πλειοδοσία κυνισμού και αρπαγής» με αντίπαλό τους «το φρικτότερο τέρας που γέννησε ποτέ η γη: τον Τυφώνα». Ο Τζελεπή-Γιαννάκης, η μάγισσα Τζατζαμίλια, ο καλόγερος Ταντέους Στάνισλας, ο Κολαούζος και πάνω απ’ όλους, ο γενίτσαρος Σουλεϊμάν Σαλίκ με το πρόσωπο του Περικλή Κοροβέση, αγαπημένου φίλου του Καλαϊτζή, μπλέκονται σε μια περιπέτεια χωρίς τέλος, την ώρα που σκάει το ηφαίστειο «εκεί που σμίγουν τα νερά με τους παλιούς κουρσάρους». Στο Μαύρο Είδωλο της Αφροδίτης, ο Αλέκος Τράκας κι ο Καράμπαμπας αψηφούν την πανούκλα Εκτός από τα μεγάλου μήκους κόμικς όμως, ο Γιάννης Καλαϊτζής φιλοτέχνησε και μια σειρά από μικρότερα, όχι λιγότερο σημαντικά. Το Πέλαγος της Μποτίλιας στο «9» της «Ελευθεροτυπίας», το Μαρξ και Σπένσερ στη «Γαλέρα», τα Συνειρμικά Ντεκουπάζ που λάτρευε ο Μάνος Χατζιδάκις στο «Τέταρτο», τα λογοκριμένα Χαμένα Δάση, τα Εκτακτα Περιστατικά, μικρά ή μονοσέλιδα στην «Αυγή», στο «Ντέφι», στο «Αντί», στο «Ενα», στο «Εψιλον». Και τη σειρά Μπον και Βιβέρ, για την οποία είμαστε τόσο περήφανοι, εδώ στο «Καρέ Καρέ». Επειδή είναι αβάσταχτο και αμήχανα άβολο να σκέφτεσαι ορθολογικά την «τελευταία φράση» που «πρέπει» να χρησιμοποιήσεις εν είδει κατακλείδας σε ένα τέτοιο αφιέρωμα, θα χρησιμοποιήσω την πιο αυθόρμητη σκέψη μου. Γιάννη, σε ευχαριστούμε για το έργο που μας πρόσφερες. Θα είναι για πάντα αξέχαστο. Οπως αξέχαστος θα μας μείνεις κι εσύ. Περισσότερα κόμικς του Γιάννη Καλαϊτζή θα βρείτε στην προσωπική του ιστοσελίδα: http://gianniskalaitzis.gr/index.php/comics Ο Γκογκόσης του Τυφώνα, μια φαινομενικά λούμπεν φιγούρα, είναι πιο θαρραλέος και ευθύς από τον εσμό που τον περιτριγυρίζει Επιτρέψτε μου και κάτι προσωπικό που άπτεται του δημοσίου, πέρα από τις ατέλειωτες προσωπικές στιγμές που θα κρατήσω για πάντα στη μνήμη μου με ατέλειωτη αγάπη προς τον άνθρωπο και δέος προς το έργο του. ▪ Οταν χτύπησε το τηλέφωνό μου, στις αρχές του 2005 και άκουσα τον Γιάννη να μου ζητά να συναντηθούμε γιατί σκέφτεται να δημιουργήσει ένα νέο περιοδικό, δεν μπορούσα καν να φανταστώ αυτά που θα ακολουθούσαν. Η «Γαλέρα» υπήρξε ένα μοναδικό κι ανεπανάληπτο, απολύτως ανεξάρτητο από κάθε διαπλοκή, συνεργατικό εγχείρημα. Μια σύμπραξη λόγου και εικόνας, κειμένων και κόμικς, ρεπορτάζ και γελοιογραφιών που άφησε εποχή. Γιάννη, σε ευχαριστώ που με έκανες μέλος αυτής της κωπηλατικής ομάδας προς τις Ακυβέρνητες Πολιτείες. Μπορεί να μη φτάσαμε μέχρι το τέλος αλλά, όπως πάντα, το ταξίδι ήταν συναρπαστικό. ▪ Τον Νοέμβριο του 2008, κανονίστηκε η ραδιοφωνική εκπομπή Γαλέρα στους Πέρα Κάμπους (καπετάνιος ο Γιάννης Καλαϊτζής και δίπλα του οι Νίκος Κουνενής, Μελίνα Χαριτάτου, Αλέκα Ζουμή, Νέστορας Πουλάκος και ο γράφων) στο «Κόκκινο» (σε έναν αγωνιστικό και αντιπολιτευόμενο τότε, απολύτως διαφορετικό από τον σημερινό κυβερνητικό ραδιοσταθμό). Η έναρξη ορίστηκε για τις 7 Δεκεμβρίου. Σε συνεργασία με τους αείμνηστους Γιώργο Ανανδρανιστάκη και Βαγγέλη Βέκιο, διευθυντικά στελέχη του σταθμού, συμφωνήθηκε οι πρώτες εκπομπές να είναι μαγνητοφωνημένες. Επειτα από ατέλειωτες, εξοντωτικές ηχογραφήσεις και δοκιμές όλα ήταν έτοιμα. Και ξαφνικά, λίγες ώρες πριν από την έναρξη, πέφτει νεκρός ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος και ξεκινούν τα εξεγερσιακά σύγχρονα Δεκεμβριανά. Ολες οι ηχογραφήσεις πήγαν στα σκουπίδια και η εκπομπή έγινε live. Δεν ξαναηχογραφήσαμε ποτέ. Πηγή
  20. Η Γαλέρα των κόμικς Συντάκτης: Γιάννης Κουκουλάς Πριν από 10 χρόνια ακριβώς, τον Οκτώβριο του 2005, κυκλοφόρησε ένα ιδιαίτερο περιοδικό, απολύτως ανεξάρτητο από κάθε εκδοτικό συγκρότημα, με εθελοντικές συνεργασίες, εξαιρετικά κόμικς και γελοιογραφίες και υψηλού επιπέδου μαχητική δημοσιογραφία. Η Γαλέρα, με αρχικωπηλάτη τον Γιάννη Καλαϊτζή, σε όσους τράβηξαν κουπί και σε όσους ταξίδεψαν στις σελίδες της θα μείνει αξέχαστη Οταν ξεκίνησαν οι συναντήσεις των συνεργατών της Γαλέρας με στόχο να σχεδιαστεί και να μορφοποιηθεί το έντυπο και να αποκρυσταλλωθεί ο χαρακτήρας του, πολύ πριν από τον Οκτώβριο του 2005, όλοι συμφωνούσαν ότι τα κόμικς και οι γελοιογραφίες θα έπρεπε να παίζουν πρωταρχικό και σημαίνοντα ρόλο στην ύλη του. Αριστερά, το δοκιμαστικό τεύχος της Γαλέρας με σκίτσο τον Μίνωα Κυριακού από τον Πέτρο Ζερβό. Δεξιά, το εξώφυλλο του πρώτου τεύχους της Γαλέρας με γελοιογραφία του Γιάννη Ιωάννου Ο Γιάννης Καλαϊτζής, εμπνευστής της Γαλέρας και του υβριδικού είδους που αυτή πρέσβευε ανάμεσα σε δημοσιογραφία και τέχνη, κατόρθωσε να συγκεντρώσει τη συντριπτική πλειονότητα των κορυφαίων Ελλήνων καλλιτεχνών των κόμικς που, άλλοι με σταθερή μηνιαία παρουσία και άλλοι με πιο σποραδική, όλοι αφιλοκερδώς και σε εθελοντικό επίπεδο, δημιούργησαν μέσω μιας άτυπης συνέλευσης τις βάσεις της έκδοσης. Ο τίτλος Γαλέρα, άλλωστε, προήλθε ως ιδέα μετά από ένα πολύωρο brainstorming από τα χείλη του γελοιογράφου και δημιουργού κόμικς Πέτρου Ζερβού. Πολύ πριν κυκλοφορήσει το πρώτο τεύχος, το περιοδικό ήταν κιόλας γνωστό από τα ονόματα που είχε ήδη συσπειρώσει και έκανε την πρώτη του συλλογική εμφάνιση με την έκθεση «Φυλακήν τω Στόματί του», με έργα 22 Ελλήνων γελοιογράφων ενάντια στη λογοκρισία και την παράλογη καταδίκη, ερήμην, σε φυλάκιση του Αυστριακού δημιουργού Gerhard Haderer για το εικονογραφημένο βιβλίο του «Η ζωή του Ιησού», στα αντιρατσιστικά φεστιβάλ της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και του Ρεθύμνου, στο Διεθνές Συνέδριο Κόμικς της Μυτιλήνης, στο Πανόραμα Ελληνικής Γελοιογραφίας και Κόμικς στο Βελιγράδι. Αριστερά, η Κραυγή κατά Τάσο Παυλόπουλο (Νοέμβριος 2005). Δεξιά, τo σκάνδαλο με το The Mall γίνεται εξώφυλλο από τον Θανάση Πέτρου (Ιανουάριος 2006) Το τεύχος-πιλότος Νούμερο μηδέν (0) ήταν ενδεικτικό: εξώφυλλο του Πέτρου Ζερβού με τον Μίνωα Κυριακού να παίζει αριστοτεχνικά με μια τράπουλα το παιχνίδι της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, όντας εφοπλιστής και ιδιοκτήτης του ΑΝΤ1. Το εξώφυλλο του πρώτου τεύχους κοσμούσε μια ολοσέλιδη γελοιογραφία του Γιάννη Ιωάννου, με τον Τζορτζ-Χριστόφορο Μπους να αποτυγχάνει να ανακαλύψει την Αμερική, χαμένος στην κατεστραμμένη από τον τυφώνα «Κατρίνα» Νέα Ορλεάνη. Στο εσωτερικό, κόμικς του Jacek Fras για την πολωνική αντίσταση στον ναζισμό, του Mateusz Skutnik για τον απόπλου της Γαλέρας, οι Πειρασμοί του Soloup, τα Παυσίπονα για Ενοχές της Λουίζας Καραγεωργίου, η Διαρκής Ειρήνη του Δερβενιώτη, Ντίλιος και Παγώνης, Ζερβός, Ζένια. Και πολλές γελοιογραφίες και σκίτσα: Καλαϊτζής (με το ψευδώνυμο Sourlis), Πετρουλάκης, Μακρής, Γρηγοριάδης, Αναστασίου, Παπαγεωργίου, Πέτρου, Ζήκος, Κωνσταντίνου, Δερμεντζόγλου, Τσακνιά, Παυλόπουλος, Brieva, Κουντούρης, Ζήσης, Χαντζόπουλος, Χερουβείμ, Στάθης. Λίγους μήνες αργότερα και αφού έχει επιτευχθεί η μηνιαία κυκλοφορία, διοργανώνεται το Διεθνές Φεστιβάλ Ρεαλιστικών Κόμικς «Καρέ-Καρέ» στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, με συμμετοχές δεκάδων δημιουργών (Joe Sacco, Phoebe Gloeckner, Felipe Cava, Aleksandar Zograf, Nicole Schulman, Kamel Khelif, Tomas Lavric, Κώστας Κυριακάκης, Πέτρος Χριστούλιας κ.ά.). Η έκθεση μεταφέρεται στο Μουσείο Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης και λίγους μήνες αργότερα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης πραγματοποιείται το Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς «Προβλήτα 2006», με συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, ομιλίες, παρουσιάσεις, fanzines, flip comics και πολλές εκθέσεις κόμικς και γελοιογραφίας. Αριστερά, εξώφυλλο του Θανάση Πέτρου (Φεβρουάριος 2008). Δεξιά, Βενιζέλος, ΓΑΠ και Καραμανλής σε σκίτσο του Γιάννη Καλαϊτζή (Οκτώβριος 2007) Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η εικαστικά μοναδική έκθεση «Lanza En Astillero» με έργα Ισπανών καλλιτεχνών για τον Δον Κιχώτη, καθώς και η αντίστοιχη ελληνική, οι εκθέσεις έργων του Μποστ και του Φωκίωνα Δημητριάδη, η έκθεση του θρυλικού Miguelanxo Prado, οι «Ιστορίες της Θεσσαλονίκης» κ.ά. Η Γαλέρα στους Πέρα Κάμπους, όπως την αποκαλούσε ο διευθυντής της, ένα απολύτως καταδικασμένο σε αποτυχία μέσο για τη μετάβαση στις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» σε καιρούς χαλεπούς, σκοτεινούς και δυσοίωνους (αλλά το ταξίδι αξίζει περισσότερο, μην το ξεχνάμε, όσο κράτησε ήταν υπέροχο), γίνεται το πρώτο περιοδικό που το «Editorial» γράφεται στην τελευταία σελίδα και μετονομάζεται «Enditorial». Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, μια πλειάδα ακόμη Ελλήνων και ξένων δημιουργών κόμικς, εικονογράφων και γελοιογράφων (Γούσης, Γκογκτζιλάς, Κων, Κούτσης, Διαλυνάς, Σαββαΐδης, Ματζίρης, Μπογιατζίδης, Γεωργοπάλης, Καλανδράνης, Καρασαββίδης, Μαυρογιάννης, Κορδάλης, Σταμενίτης, Αγγελίδης, Τζωρτζακάκης, Δημητρίου, Radibratovic, Dranis, Νικόπουλος, Μαλισιόβας, Latuff, Swain, Nemeth, Sacco, Squaz και πολλοί ακόμα) θα προστεθούν στην κωπηλατική ομάδα, θα τιμήσουν τη Γαλέρα και θα προσφέρουν αφιλοκερδώς τις δουλειές τους, ενώ και η ραδιοφωνική εκπομπή της Γαλέρας «Στο Κόκκινο» θα προστεθεί στην αλυσίδα των παρουσιών του περιοδικού, όπου είναι δυνατόν να υπάρξουν παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο. Αριστερά, ο κατάλογος του διεθνούς φεστιβάλ ρεαλιστικών κόμικς Καρέ Καρέ (2006). Δεξιά, ο κατάλογος της έκθεσης για την υποστήριξη του Αυστριακού δημιουργού Gerhard Haderer (Απρίλιος 2005) Η Γαλέρα άντεξε στα φουρτουνιασμένα κύματα για 51 ολόκληρα τεύχη. Τον Ιανουάριο του 2010 αρμένισε για τελευταία φορά στον ωκεανό των εντύπων και ακολούθησε ένα ακόμα διαδικτυακό τεύχος. Σε συνδυασμό και ιδανική ισορροπία με τα κείμενα γνώμης, τις δεκάδες αποκαλύψεις, τα μαχητικά ρεπορτάζ, τις αναλύσεις και τις κριτικές τέχνης, τα ιστορικά κείμενα, την πολιτική της στράτευση στα κινήματα και τους αγώνες, το μοναδικό εικαστικό της περιεχόμενο, αναμφίβολα τα κόμικς, τα σκίτσα και οι γελοιογραφίες της ήταν εν πολλοίς αυτά που τη διαφοροποίησαν και έδιναν κάθε μήνα τη διακριτή, τόσο ξεχωριστή ταυτότητά της. Σήμερα η παρουσία της θα ήταν πιο αναγκαία από ποτέ. Και ο υπότιτλός της «Μηνιαίο Πολιτικό και Σατιρικό Εντυπο» ίσως να ήταν περιττός, καθώς το Πολιτικό τού καθημερινού βίου επισκιάζει το Σατιρικό από μόνο του. Πηγή Παρουσίαση του περιοδικού
  21. Ο Γιάννης Καλαϊτζής καταθέτει μια άποψη για τον Αντώνη Βαβαγιάννη και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. Παράλληλα, προαναγγέλλει και τετρασέλιδο με κόμικς νέων Ελλήνων δημιουργών στην "ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ" (άγνωστο όμως από πότε)
  22. big vaggos

    ΤΟ 2011 ΜΕΡΑ-ΝΥΧΤΑ

    Ενθετη ατζέντα-ημερολόγιο που δίδεται δωρεάν με την Ελευθεροτυπία σήμερα (24-12-10). Μια ατζέντα με γελοιογραφίες του Γιάννη Καλαϊτζή στην αρχή του κάθε μήνα. Συνολικά δώδεκα γελοιογραφίες συν κάποια σκιτσάκια στο εσώφυλλο. Αφιέρωμα στον Γιάννη Καλαϊτζή
  23. Melandros

    ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΕΙΔΩΛΟ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ

    Τον Οκτώβριο του 1990 ο Γ. Καλαϊτζής βγάζει απο τις εκδόσεις Κώμος ''Το Μαύρο Είδωλο Της Αφροδίτης''. Ένα χρόνο και λίγους μήνες πρίν, το Μαύρο είδωλο της Αφροδίτης δημοσιεύεται σαν ένθετο σε συνέχειες στο Περιοδικό Σχολιαστής, δεν ξέρω σε πόσα τεύχη του περιοδικού, αλλά άμα κρίνω απο τα δύο πρώτα που είναι περίπου 10σέλιδα πρέπει να ήταν σε 8 με 9 τεύχη. Οι διαστάσεις του Σχολιαστή είναι 23,5Χ34, ενώ τα τευχάκια που ήταν στο κέντρο του περιοδικού είχαν διαστάσεις 20,5Χ27,5. Το πρώτο τεύχος που φιλοξένησε την αρχή του εικονογραφήματος ήταν το τ.74, τον Απρίλιο του 1989.. Τεύχος 74 (Πρώτο Μέρος) Η αρχή.. Ξεκινάει απο την σελίδα 3 του βιβλίου και περιλαμβάνει και την σελίδα 17.. (οι δύο πρώτες σελίδες) Τεύχος 75 (Δεύτερο Μέρος) Ξεκινάει απο την σελίδα 18 του βιβλίου και περιλαμβάνει και την 24.. (οι δύο πρώτες σελίδες) Επίσης διαφορά έχει η ποιοτητα του χαρτιού στο πρώτο τεύχος απο το δεύτερο.. Το πρώτο ήταν απο το ίδιο χαρτί που ήταν και το περιοδικό, ενώ στο δεύτερο είναι απο γυαλιστερό χαρτί.. Στην Βίκι για Το Μαύρο Είδωλο Της Αφροδίτης..
×
×
  • Δημιουργία νέου...

Σημαντικές πληροφορίες

Χρησιμοποιώντας αυτή τη σελίδα, αποδέχεστε τις Όρους χρήσης μας.